Kuveyt Ulu Camii (Arapça: Al-Masjid al-Kabir), Kuveyt’in başkenti Kuveyt Şehri’nin merkezinde, Arap Körfezi Caddesi üzerinde yer alan ülkenin en büyük ve resmî camisidir. 45.000 metrekarelik bir alanı kaplayan yapı, 20.000 metrekarelik ibadet alanıyla hem Kuveyt’in dini hayatında hem de mimari mirasında özel bir yere sahiptir. Caminin inşasına 1979 yılında başlanmış, 1986 yılında tamamlanmış ve 1987’de resmen ibadete açılmıştır. İnşası yaklaşık 14 milyon Kuveyt dinarına mal olmuştur.

^{Kuveyt Ulu Camii (m_elnur1975)}

Tarihî Gelişim

Kuveyt Büyük Camii’nin yapımı, dönemin Emiri Şeyh Cabir el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın emriyle başlatılmıştır. 1979’da temeli atılan yapı, 50 mühendis ve 400’den fazla işçinin emeğiyle 1987’de tamamlanmıştır. Caminin inşa süreci, Kuveyt’in modernleşme politikalarıyla birlikte kültürel mirasını koruma arzusunun da bir yansıması olmuştur.

1980’li yıllarda bölgesel petrol zenginliğinin artmasıyla Kuveyt, İslam dünyasındaki büyük dini yapılarla boy ölçüşebilecek bir mimari eser inşa etmeyi hedeflemiş ve bu hedef doğrultusunda Ulu Camii projesi gerçekleştirilmiştir.

Mimari Özellikler

Genel Yapı ve Plan

Kuveyt Ulu Camii, İslam mimarisinin klasik unsurlarıyla modern yapı tekniklerinin birleşiminden oluşur. Betonarme temeller üzerine inşa edilen cami, dış cephede doğal taş ve çeşitli tonlarda kaplamalarla bezenmiştir. Yapının toplam alanı 45.000 metrekare, ibadet alanı ise 20.000 metrekaredir. Camiye bitişik bahçeler 6.500 metrekarelik bir alanı kaplar.

Ana ibadet salonu kare planlıdır ve 72 metre uzunluğundaki kenarlarıyla dikkat çeker. Kubbesi 43 metre yüksekliğinde, 26 metre çapındadır. Bu kubbe, Allah’ın 99 ismi (Esmaü’l-Hüsna) ile süslenmiş olup yazılar Kufi hat sanatıyla işlenmiştir. Kubbenin yazıları, Orta Doğu’nun önde gelen hattatlarından Hamid Haddad tarafından yazılmıştır.

Caminin mimari planında merkezi kubbe, sivri kemerler, sütun kemerlerinden oluşan açık hava geçitleri ve Endülüs tarzı çini süslemeleri bulunmaktadır. Dört büyük sütun üzerine oturan kubbe, 144 pencereden süzülen doğal ışıkla aydınlatılır. Bu ışıklandırma, dört büyük avizeyle desteklenir; her biri 100’den fazla ampul içerir.

İç Mekân ve Süslemeler

İç mekân, altın varaklı süslemeler, mavi tonlardaki kaligrafik detaylar ve el oyması alçı işçiliğiyle dikkat çeker. Endülüs tarzı geometrik desenler, duvar çinilerinde ve mihrap çevresinde yoğun biçimde kullanılmıştır. Mihrabın çevresinde Fas tarzı zellij (mozaik) işçiliği görülür. Caminin 22 kapısı Hindistan menşeli saaj ağacından yapılmıştır.

Kadınlar için ayrılan ibadet bölümü, ana salonun üzerinde yer almakta ve yaklaşık 1.000 kişilik kapasiteye sahiptir. Ayrıca günlük namazlar için ayrı bir küçük salon da bulunur. Caminin doğu avlusunun altında beş katlı bir otopark yer alır; bu alan Ramazan aylarında ek ibadet alanı olarak da kullanılmaktadır.

Mimari Etkiler ve Üslup

Kuveyt Ulu Camii’nin mimarisi, Endülüs, İran ve Arap mimarilerinin etkilerini bir arada taşır. Caminin genel planında İran camilerinde görülen geniş kubbeli merkezî alan ve sivri kemer düzeni hâkimdir. Minare, kuzeybatı köşesinde yer almakta olup Endülüs tarzı bir görünüm sergiler.

Caminin mimarı olarak Arap dünyasının tanınmış mimarlarından Muhammed Mekkiye’nin adı öne çıkar. Mekkiye, İslam sanatının klasik formlarını modern bir estetik anlayışla harmanlamıştır.

Kültürel ve Dini İşlev

Kuveyt Ulu Camii, yalnızca bir ibadet mekânı değil, aynı zamanda ilmî, kültürel ve sosyal faaliyetlerin merkezidir. Cami bünyesinde geniş bir İslami eserler kütüphanesi, seminer ve konferans salonları bulunmaktadır. Burada araştırmacılar, İslam tarihi ve sanatına dair kaynaklardan yararlanır.

Ramazan ayında özellikle Kadir Gecesi’nde cami çevresindeki bahçeler, avlular ve otoparklar ibadet alanına dönüştürülür; cemaat sayısı 150 bine kadar ulaşır. Devlet televizyonu, bu gecelerde camideki teravih ve yatsı namazlarını canlı yayınlar.

Caminin Emir Salonu olarak bilinen özel bölümü, yılda iki kez Emir tarafından misafirlerini ağırlamak amacıyla kullanılır. Bu salon, simetrik alçı tavanları ve detaylı süslemeleriyle yapının en önemli kısmıdır.

Turizm ve Ziyaret Düzeni

Kuveyt Ulu Camii, ülkeye gelen turistlerin en çok ziyaret ettiği dini mekânlardan biridir. Cami haftanın her günü rehberli turlarla ziyaretçilere açıktır. Rehberler, caminin mimarisi, İslam sanatı ve ibadet gelenekleri hakkında bilgi sunar. Kadın ziyaretçilere başörtüsü ve abaya temin edilir; ziyaret sırasında uygun giyim şartı aranır.

Ziyaret saatleri genellikle Pazar’dan Perşembe’ye 08.30–10.45 ve 16.45–18.45 arasındadır. Cami, Al-Seif Sarayı ve Kuveyt Borsası’nın karşısında yer alır. Otopark kapasitesi 500 araçtır.