Manisa taban simidi, Türkiye’nin Manisa iline özgü, mahreç işaretiyle tescillenmiş geleneksel bir fırıncılık ürünüdür. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 30 Mart 2010 tarihinde coğrafi işaret başvurusu yapılmış, bu başvuru sonucunda ürün 7 Mayıs 2018 tarihinde mahreç işareti olarak resmen tescillenmiştir. Ürün, “simit” kategorisinde yer almakta olup fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri ve tatlılar grubuna dahildir.

Ürün Özellikleri

Manisa taban simidi; un, su, nohut mayası, pekmez ve susamdan oluşan bir bileşimle hazırlanır. Tatlımsı bir tada sahip olan bu simidin iç rengi beyazdır. Şeklinin yassı olması nedeniyle “taban simidi” adını alır. Üretiminde tuz yalnızca nohut mayası hazırlığında kullanılır; hamurun diğer aşamalarında tuz eklenmez.

Ayırt edici özellikleri arasında nohut mayası kullanımıyla elde edilen tatlımsı aroma, Sultaniye üzümünden üretilmiş pekmezle susamın simit yüzeyine yapışması ve kabuğa renk vermesi, %30’un üzerinde yağ oranına sahip, aroması kuvvetli susam kullanımı ile genişlik, yükseklik ve asitlik gibi fiziksel ölçütler yer alır.

Hazırlanışı

Manisa taban simidinin üretimi, geleneksel yöntemlere ve belirli oranlara dayalı olarak gerçekleştirilir. Yapımın en önemli aşaması nohut mayasının hazırlanmasıdır. Bu işlemde Manisa’da yetişen küçük daneli nohutlar öğütülür, kaynar su cam şişelere alınır ve üzerine öğütülmüş nohut ile tuz eklenir. Sıcaklık 35–40 °C’ye düşürüldükten sonra 6–8 saat fermantasyona bırakılarak nohut mayası elde edilir. Bu maya, ürünün tatlımsı lezzetini ve geç bayatlamasını sağlayan temel bileşendir.

Un, su ve nohut mayası homojen şekilde karıştırılarak 10–15 dakika yoğurulur. Ardından tahta teknelerde 30–40 dakika ön fermantasyon uygulanır. Bu işlemden sonra hamur tekrar yoğurulur ve 120–150 dakika ana fermantasyona bırakılır. İyi mayalanmış hamurdan elde edilen simidin iç rengi beyaz olur. Fermantasyonu tamamlanan hamur, tahta tezgâhlara alınır, merdane şeklinde yuvarlanır ve pasa adı verilen tahta tavalarda 10–15 dakika daha dinlendirilir.

Fermantasyon sonrası hamurlar geniş halkalar şeklinde kaynar suya atılır ve 5–10 saniye bekletilir. Ardından pekmezle karıştırılmış susam tezgâhına alınarak ters düz edilip susamla kaplanır. Bu işlem, simidin kabuğuna parlaklık ve renk kazandırır. Susamlanmış hamurlar fırın küreğiyle 180–200 °C sıcaklıktaki fırına yerleştirilir ve 10–15 dakika pişirilir. Fırından alınan simitler kahverengiye yakın bir kabuk rengine sahip olur. Ürün, doğrudan güneş ışığı ve nemden uzak, oda sıcaklığında muhafaza edilir. Ambalaj üzerinde “Manisa Taban Simidi” ibareli logo ve mahreç işareti bulunur; ambalaj kullanılamıyorsa bu ibare işletmede görünür şekilde bulundurulur.

Coğrafi Sınır ve Yerel Unsurlar

Manisa taban simidinin üretimi yalnızca Manisa ili sınırlarında gerçekleştirilebilir. Bu coğrafi sınırlama, ürünün karakteristik özelliklerini doğrudan etkileyen unsurlara dayanır. Manisa’da yetişen küçük daneli nohutlar, ürünün tatlımsı lezzetini ve dayanıklılığını sağlarken, Sultaniye üzümünden elde edilen pekmez simidin kabuğuna parlaklık ve renk verir. Yarı nemli iklim koşulları, hamurun soğumasını geciktirerek mayalanma kalitesini artırır. Üretim bilgisi yörede ustadan çırağa, babadan oğula aktarılır.

Denetim

Ürünün coğrafi işaret kriterlerine uygunluğu, yılda en az bir kez ve gerektiğinde yapılan denetimlerle sağlanır. Denetim mercii; tescil ettiren firma, Yunusemre İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Manisa Bakkallar Odası temsilcilerinden oluşur. Denetimlerde özellikle nohut ve pekmez kökeni, üretim metodu ve logo kullanımı kontrol edilir.