Marş motoru, içten yanmalı motorları ilk kez çalıştırmak amacıyla kullanılan elektrikli bir motordur. Aküden aldığı elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirerek krank milini döndürür ve motorun kendi gücüyle çalışmasını başlatmasını sağlar. Bu sistem, otomobillerde ve diğer motorlu araçlarda ilk hareketin sağlanmasında temel bir bileşen olarak görev yapar.
Yapısı ve Çalışma Prensibi
Marş motoru, selenoid (manyetik röle), marş dişlisi, stator, rotor, fırçalar ve gövde gibi parçalardan oluşur. Marş anahtarı çevrildiğinde aküden gelen elektrik, selenoidi devreye sokar. Bu parça, marş dişlisini volan dişlisine doğru iter ve aynı anda motor milinin dönmesini sağlar. Böylece motor krank mili döner ve yakıt-hava karışımı ateşlenerek motor çalışmaya başlar.
Motor çalıştıktan sonra selenoid, marş dişlisini volandan ayırarak marş motorunu devreden çıkarır. Bu işlem otomatik gerçekleşir ve marş sisteminin zarar görmesi önlenir.
Marş Sistemi Bileşenleri
Selenoid (Manyetik Röle)
Elektrik akımıyla çalışır. Marş dişlisini volana iletir ve marş motoruna akım geçişini sağlar.
Marş Dişlisi ve Volan Dişlisi
Marş dişlisi, volan üzerindeki büyük dişliyle geçici olarak kenetlenerek motoru döndürür. Sistem çalıştıktan sonra bağlantı kesilir.
Stator, Rotor ve Fırçalar
Elektrik motorunun döner aksamını oluşturur. Akım geldiğinde rotor döner ve dönme hareketi marş dişlisine aktarılır.
Kullanım Alanları
- Otomobiller: Benzinli ve dizel araçlarda motoru ilk çalıştırma işlevi görür.
- Tarım ve inşaat makineleri: Traktör, iş makinesi gibi araçlarda temel bir parça olarak görev alır.
- Jeneratör sistemleri: Büyük sabit motorlarda ilk hareketi sağlar.
Bakım ve Arıza Belirtileri
Marş sisteminin sağlıklı çalışması için düzenli kontrol gereklidir. Başlıca arıza belirtileri:
- Marş basıldığında ses gelmemesi veya "tıkk" sesiyle kalması
- Uzun sürede çalışma veya hiç çalışmama
- Akü dolu olmasına rağmen motorun dönmemesi
- Selenoid veya fırçaların arızalanması
Bakımda Yapılması Gerekenler
- Akü bağlantılarının temizlenmesi ve sıkılaştırılması
- Kablo ve selenoid bağlantılarının kontrol edilmesi
- Marş motorunun temizliği ve gerektiğinde değiştirilmesi
