Meriç kara kavunu, Türkiye’nin Edirne iline bağlı Meriç ilçesinde yetişen kendine özgü bir kavun türüdür. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında menşe adı olarak 5 Mart 2020 tarihinde başvurusu yapılan bu ürün, 10 Mart 2021 tarihinde tescil edilerek koruma altına alınmıştır. Tescil süreci, Meriç Ziraat Odası tarafından koordine edilmiştir ve ürün, coğrafi sınırları Meriç ilçesiyle sınırlı bir bölgede üretilmektedir.
Meriç Kara Kavunu (AA)
Fiziksel ve Tadı Özellikler
Bu kavun, dış yüzeyi koyu yeşil, kırışık ve kalın kabuklu bir yapıya sahiptir. İç kısmı turuncu veya koyu sarı renkte olup, etli ve sulu bir dokuya sahiptir. Meyveler orta büyüklükte, yuvarlak şekilli ve sap kısımları hafif sivridir. Ortalama meyve ağırlığı 1100 ile 2255 gram arasında değişirken, çapı 12-13 cm, boyu ise 13-23,5 cm ölçülmektedir. Kabuk kalınlığı 0,3-0,5 cm, et kalınlığı ise 3-4,5 cm arasında seyreder. Tat ve koku yönünden yoğun bir aroma sunan kavun, az lifli bir yapıya sahip olup suda çözünür kuru madde oranı %4,7 ile %6,4 arasında değişir. Çekirdek evi ağırlığı 150-315 gram, boyu 9,5-17 cm ve çapı 4-5,7 cm’dir. Ayrıca, çiçek burnu ucu küçük ve güneş yanıklığına dayanıklıdır.
Üretim Koşulları ve Yöntemler
Meriç kara kavununun üretimi, bölgenin doğal koşullarına uyumlu bir yöntemle gerçekleştirilir. Tesviye edilmiş topraklarda 40-50 cm genişliğinde, 15-20 cm derinliğinde ocaklar açılarak üretim başlar. Her ocağa 3-4 tohum ekilir ve tohumlar 3-4 cm derinlikte gübreli toprakla örtülür. Ekim sırasında verilen can suyu dışında, bölgenin yeterli yağış alması sayesinde ek sulama gerekmez. Tohumlar 10-12 gün içinde çimlenirken, bitkiler 2-3 gerçek yapraklı olduğunda seyreltme yapılır ve her ocakta ideal olarak 2 bitki bırakılır. Ot kontrolü çapalama ile sağlanır; gübreleme yerine topraktaki doğal mineraller kullanılır. Tohumlar kendi çekirdeklerinden elde edilerek bir sonraki yıla saklanır. Ürün, hastalık ve zararlılara karşı yalnızca kükürt uygulamasıyla organik yöntemler tercih edilerek korunur.
Saklama ve Dayanıklılık
Meriç kara kavunu, sıcağa ve kuraklığa dayanıklı yapısıyla dikkat çeker ve oda koşullarında 3-4 ay boyunca muhafaza edilebilir. Bu özellik, onu kış aylarında da tüketilebilir kılan bir avantaj sunar. Bölgenin düşük nem oranı ve yeterli yağış, meyve ağırlığı ile et kalınlığını etkilerken, mantari hastalıkların görülmemesi üretimde ek bir kolaylık sağlar.
Denetim ve Koruma
Ürünün kalitesi ve üretim standartları, Meriç Ziraat Odası koordinasyonunda, Meriç İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Meriç Belediyesi ve Trakya Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü uzmanlarından oluşan en az üç kişilik bir denetim ekibi tarafından yılda bir kez kontrol edilir. Gerektiğinde şikayet üzerine de denetim yapılır. Denetim, üretim yöntemine uygunluk, fiziksel özellikler ve Meriç Kara Kavunu ibaresi ile logosunun doğru kullanımı gibi unsurları kapsar. Hakların korunması için hukuki süreçler tescil ettiren tarafından yürütülür.