Sinop Keten Müzesi, Sinop ilinin Ayancık ilçesinde yer alan ve geleneksel keten üretimi ile dokuma kültürünü yaşatmayı amaçlayan Türkiye’nin ilk keten temalı müzesidir. 19. yüzyılda inşa edilen ve uzun süre metruk halde kalan Kuş Üzümü Konağı’nın restorasyonu ile kültürel mirasa kazandırılmıştır.

^{Sinop Keten Müzesi (Anadolu Ajansı)}

Kuruluş ve Amaç

Müze, Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA) ve T.C. Sinop İl Özel İdaresi desteğiyle 2024 yılında açılmıştır. Kuruluş amacı; Ayancık keteni üretiminin tarihsel süreçlerini belgelemek, unutulmaya yüz tutmuş geleneksel dokumacılığı canlandırmak, yerel el sanatlarını tanıtmak ve kırsal turizmi teşvik etmektir.

Mimari ve Restorasyon

Müze binası, 19. yüzyıldan kalma Kuş Üzümü Konağı’dır. Tarihi yapı, orijinal dokusu korunarak restore edilmiş ve modern müzecilik anlayışına uygun hale getirilmiştir. Restorasyon çalışmaları, hem mimari mirasın korunmasını hem de işlevsel bir kültür alanı oluşturulmasını hedeflemiştir.

Sergi İçeriği ve Koleksiyon

Müze; keten bitkisinin tarımı, işlenmesi ve dokuma sürecini tematik bölümler halinde sunmaktadır. Başlıca sergiler şunlardır:

• Keten tohumu ve tarımı
• Lif çıkarma yöntemleri
• Geleneksel keten dokuma tezgâhları
• Keten bezinden üretilmiş giysi ve ev tekstili örnekleri

Ziyaretçilere, dijital etkileşimli alanlar aracılığıyla kendi desenlerini oluşturma ve tasarımlarını deneyimleme imkânı da sunulmaktadır.

Ayancık Keteni ve Tarihçesi

Ayancık Keteni, yüzyıllar boyunca bölge halkı tarafından temel tekstil hammaddesi olarak kullanılmıştır. 1990’lara kadar aktif şekilde üretimi süren keten, sanayileşme ve sentetik liflerin yaygınlaşmasıyla zamanla terk edilmiştir. 2000’li yıllarda üretim tamamen sona ermiştir. 2017 yılında, Ayancık keten bezi Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretle tescillenmiştir.

Eğitim ve Kültürel Aktarım Faaliyetleri

Müze, sergi faaliyetlerinin yanı sıra; atölyeler, eğitim programları, yerel el sanatları kursları ve tasarım odaklı çalıştaylarla geleneksel dokumacılığı çağdaş yöntemlerle yeniden üretmeye çalışmaktadır. Bu yönüyle müze, hem eğitimsel hem de üretimsel bir merkez işlevi görmektedir.

Kültürel ve Ekonomik Katkılar

Sinop Keten Müzesi, yerel halkın el sanatlarına yeniden yönelmesini teşvik etmiş; kırsal turizmi canlandırmış ve bölgeye gelen ziyaretçilere nitelikli kültürel içerik sunmuştur. Müze, aynı zamanda sürdürülebilir kırsal kalkınma ve kültürel miras bilincinin geliştirilmesi açısından örnek bir uygulama olarak değerlendirilmektedir.

Önemi

Sinop Keten Müzesi; somut olmayan kültürel mirasın korunması, geleneksel zanaatların yaşatılması ve bunların çağdaş teknolojilerle yeniden sunulması bakımından öncü niteliktedir. Sadece bir müze değil, aynı zamanda yaşayan bir kültür merkezi olarak, yerel belleği canlandırmakta ve Türkiye’de müzecilik anlayışına yeni bir boyut kazandırmaktadır.