Söke pidesi, Türkiye’nin Aydın iline bağlı Söke ilçesinde geleneksel olarak üretilen, mahreç işaretiyle tescillenmiş bir fırın ürünü olup, bölgenin mutfak kültüründe köklü bir yere sahiptir. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 31 Ekim 2022 tarihinde tescillenmiş ve coğrafi işaret korumasına alınmıştır.
Ayırt Edici Özellikleri
Söke pidesi; özel amaçlı buğday unu, tuz, yaş maya ve su ile hazırlanan hamurun fermante edilip oval biçimde açılmasıyla elde edilir. Pişmemiş halde 32–35 cm uzunluğunda, 15–18 cm genişliğinde ve 1,5–1,7 cm kalınlığındadır. Hamurun kalın yan kenarlarına pişirme sonrası eritilmiş tereyağı sürülür; bu işlem kenarların yumuşak kalmasını sağlar. Pide dilimlenerek sıcak servis edilir.
İç harcı, üretim öncesinde ayrı ayrı hazırlanan ve son anda karıştırılan iki bileşenden oluşur:
- Birinci harç: Dana kol, boşluk ve kaburga etlerinin yağsız kısımlarından elde edilen kıyma, taş fırında uzun süre kavrulur. Rendelenmiş veya küçük doğranmış domatesle karıştırılır.
- İkinci harç: İnce doğranmış maydanoz, çökelek ve yumurta karıştırılarak hazırlanır. İsteğe bağlı olarak pul biber ve karabiber eklenebilir.
Her pideye 200–230 g iç harç konur; bu miktar hamurdan fazladır. Harç, üretim sırasında 1/1 oranında karıştırılarak pideye yayılır.
Yapılışı
Hamur, yoğurulduktan sonra 25–30 dakika mayalandırılır. 180–200 gramlık pazılara ayrılan hamur, en fazla 1 saat içinde kullanılmalıdır. Açılan hamurun üzerine iç harç elle yayılır. Karışımın sürülebilirliğini artırmak için harca %10 oranında su eklenebilir.
Pişirme işlemi, meşe odunu ateşiyle 350–380 °C’ye ulaşan taş fırında gerçekleştirilir. Pide, harcı ve tabanı kızarana dek 10–15 dakika pişirilir. Piştikten sonra 15–20 g tereyağı, kalın yan kenarlara sürülerek servise hazırlanır.
Coğrafi Bağ ve Denetim
Söke pidesinin üretimi, özellikle iç harcının hazırlanması bakımından Söke ilçesine özgü koşullar gerektirir. Bu nedenle ürün ile coğrafi sınır arasında ün bağı oluşmuştur. Tüm üretim aşamaları yalnızca Söke ilçesi sınırları içinde gerçekleştirilir.
Denetimler, Söke Ticaret Borsası koordinasyonunda, Söke İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile ilgili esnaf odalarının uzman temsilcilerinden oluşan bir kurul tarafından yürütülür. Denetim kriterleri arasında bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna bağlılık, taş fırın ve meşe odunu kullanımı ile mahreç işareti ambleminin doğru kullanımı yer alır.