Söke tahinli pidesi, Türkiye’nin Aydın iline özgü geleneksel bir fırın ürünü olup, 18 Ocak 2024 tarihinde mahreç işaretiyle tescillenmiştir. Tescil işlemi, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında Söke Ticaret Odası tarafından gerçekleştirilmiş; ürünün coğrafi sınırı Aydın ili olarak belirlenmiştir.
Kültürel Bağlam
Söke tahinli pidesi, Aydın mutfak kültüründe hem günlük öğünlerde hem de düğün, bayram ve festivaller gibi özel günlerde yer bulur. Ürünün Söke ilçesiyle kurduğu ün bağı, hem üretim geleneği hem de yerel tüketim alışkanlıklarıyla pekişmiştir. Bu bağlamda, ürünün tüm üretim aşamalarının Aydın ili sınırları içinde gerçekleşmesi zorunludur
Ürün Özellikleri
Söke tahinli pidesi; ekmeklik buğday unu veya özel amaçlı buğday unu, su, tuz, maya, tahin, toz beyaz şeker ve tereyağı ile hazırlanan, taş zeminli tercihen odun ateşiyle ısıtılan fırınlarda pişirilen bir hamur işidir. Üretim süreci, özellikle şekil verme ve pişirme aşamalarında ustalık gerektirir. Pidenin özgün lezzeti, kullanılan bileşenlerin oranları ve uygulanan tekniklerle şekillenir.
Hazırlanan hamur, tahin ve şekerle zenginleştirilip özel bir sarma ve açma tekniğiyle şekillendirilir. Pişirme öncesi ve sonrası uygulanan işlemler, ürünün homojen pişmesini ve karakteristik dokusunu sağlar. Ortalama 200 gramlık porsiyonlar halinde sunulan pide, sıcak tüketildiğinde ideal lezzetini verir.
Yapılışı
15 kişilik üretim için önerilen bileşen miktarları şunlardır:
- 1,5 kg buğday unu
- 1 litre su
- 1 kg tahin
- 1 kg toz beyaz şeker
- 300 g tereyağı
- 20 g tuz
- 10 g ekmek mayası
Hamur, yoğurma ve dinlendirme işlemlerinden sonra dairesel şekilde açılır, tahin ve şekerle kaplanır, sarılır ve tekrar açılır. Üzerine tekrar tahin, şeker ve tereyağı eklenerek fırınlanır. Pişirme süresi yaklaşık 10 dakikadır. Ürün, hijyenik koşullarda dökme veya ambalajlı olarak sunulabilir; etiketleme ilgili gıda mevzuatına uygun şekilde yapılır.
Denetim
Ürünün coğrafi işaret kriterlerine uygunluğu, Söke Ticaret Odası koordinasyonunda Söke İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün katılımıyla oluşturulan en az üç kişilik bir denetim mercii tarafından yılda en az bir kez kontrol edilir. Denetim; bileşen uygunluğu, üretim ve servis aşamaları ile işaret kullanım biçimini kapsar. Uygunsuzluklar ilgili kişi veya kuruluşa bildirilir; gerekli durumlarda kamu veya özel uzmanlardan hizmet alınabilir.