Türk Telekom, 1840 yılında posta hizmetlerini yürütmek amacıyla kurulan yapının telekomünikasyon alanındaki devamı olarak 1994 yılında Türk Telekomünikasyon A.Ş. adıyla ayrı bir şirket olarak oluşturulmuştur. Sabit telefon, mobil iletişim, internet ve televizyon hizmetlerini entegre şekilde sunan şirket, Türkiye genelinde faaliyet göstermekte ve çeşitli iştiraklerle hizmetlerini sürdürmektedir.
Türk Telekom (Anadolu Ajansı)
Kuruluş ve Tarihsel Gelişim
Türk Telekom, Türkiye'nin ilk entegre telekomünikasyon operatörü olarak, kökeni 19. yüzyıla dayanan kurumsal bir geçmişe sahiptir. 1840 yılında, posta hizmetlerini yürütmek amacıyla kurulan Posta Nezareti, sonraki yıllarda telefon ve telekomünikasyon hizmetlerinin dahil edilmesiyle birlikte PTT Nezareti adını almıştır. Bu yapının telekomünikasyon kısmı 1994 yılında Türk Telekomünikasyon A.Ş. adıyla ayrı bir kurumsal yapı haline getirilmiştir. Aynı yıl PTT bünyesindeki telekomünikasyon hizmetleri ve ilgili tüm varlıklar, Türk Telekom çatısı altına aktarılmıştır.
2005 yılında gerçekleştirilen özelleştirme süreciyle birlikte, şirketin %55 hissesi Ojer Telekomünikasyon A.Ş.’ye devredilmiş, 2008 yılında ise hisselerinin %15’i halka arz edilerek Türk Telekom, Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlamıştır. Bu gelişmeler, şirketin özel sektör dinamikleriyle yeniden yapılandırılmasına zemin hazırlamıştır. Zaman içinde değişen iletişim ihtiyaçlarına yanıt verebilmek adına, Türk Telekom 2015 yılında entegre bir yapıya geçmiştir. Bu kapsamda, Türk Telekomünikasyon A.Ş., TTNET A.Ş. ve TT Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş. mevcut tüzel kişiliklerini korumakla birlikte, hizmetlerini tek bir çatı altında sunmaya başlamıştır. 2016 yılı itibarıyla mobil, internet, sabit telefon ve televizyon hizmetleri, "Türk Telekom" markası altında birleştirilmiştir.
Hizmetler ve Abone Sayıları
2025 yılı itibarıyla Türk Telekom, toplam 53,6 milyon aboneye hizmet vermektedir. Bu abone tabanı içerisinde 27,9 milyon mobil kullanıcı, 15,4 milyon sabit genişbant müşterisi, 2,9 milyon televizyon ve Tivibu Go abonesi yer almaktadır. Şirketin sunduğu yüksek hızlı internet hizmetlerinden faydalanan Fibernet ve Hipernet kullanıcı sayısı 13,9 milyona ulaşmış, sabit erişim hattı sayısı ise 17,4 milyon olmuştur. Fiber altyapı uzunluğu 482 bin kilometreye ulaşırken, fiber hane kapsama sayısı 33,2 milyona çıkmıştır. Türk Telekom, ayrıca uluslararası faaliyet gösteren iştiraki Türk Telekom International aracılığıyla, Orta ve Doğu Avrupa’dan Orta Doğu’ya uzanan yaklaşık 49,5 bin kilometrelik fiber ağa sahiptir.
İştirakler ve Faaliyet Alanları
Kurumsal yapısı içerisinde mobil iletişim hizmetleri TT Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş., internet ve televizyon hizmetleri TTNET A.Ş., yakınsama teknolojileri alanındaki faaliyetleri ise Argela Yazılım ve Bilişim Teknolojileri A.Ş. aracılığıyla yürütülmektedir. İnnova Bilişim Çözümleri A.Ş., bilgi teknolojileri çözümleri sunarken; SEBİT Eğitim ve Bilgi Teknolojileri A.Ş., çevrimiçi eğitim yazılımları alanında faaliyet göstermektedir. AssisTT, çağrı merkezi ve müşteri hizmetleri sunarken; TT Ventures, erken aşama teknoloji şirketlerine yatırım yapmaktadır. Şirket ayrıca enerji tedariği, destek hizmetleri, elektronik para ve ödeme sistemleri gibi alanlarda da faaliyet gösteren bağlı kuruluşlara sahiptir.
Ortaklık Yapısı
Sermaye yapısı itibarıyla Türk Telekom hisselerinin %60’ı Türkiye Varlık Fonu’na, %25’i T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na aittir. Halka açık hisselerin oranı %15'dir. Türkiye Varlık Fonu’nun ayrıca halka açık hisseler içinde %1,68 oranında payı bulunmaktadır. Sermayede %5'in üzerinde paya sahip başka gerçek ya da tüzel kişi hissedar bulunmamaktadır.
Şirketin Hissedar Dağılımını Gösteren Bir Grafik (Türk Telekom)
Kurumsal gelişimini tarihsel süreçte çeşitli kilometre taşları belirlemiştir. 2006 yılında kurulan TTNET, internet servis sağlayıcılığı lisansı alarak hizmet sunmaya başlamış; 2009 yılında Türk Telekom iştiraki Avea, 3G hizmetlerine geçmiştir. 2014 yılında gerçekleştirilen tahvil ihracı, Türk kurumsal tarihinde o tarihe dek gerçekleştirilen en büyük tahvil ihracı olarak kayda geçmiştir. 2015 yılında Avea hisselerinin tamamı Türk Telekom’a devredilmiş, 4G altyapısı geliştirilmiş ve SEA-ME-WE-5 deniz altı kablo sistemine tam üyelik sağlanmıştır. 2016 yılında ise Türk Telekom, ilk yerli LTE baz istasyonu olan ULAK’ı şebekesine entegre eden ilk operatör olmuştur.
Teknolojik Gelişim ve Yatırımlar
Şirket, 2017’den itibaren 5G teknolojileri, siber güvenlik altyapısı, dijital klavye platformları (TAMBU), dijital müzik uygulamaları (MUUD) ve ödeme sistemleri gibi yeni alanlarda yatırımlar yapmış; yurt içi ve dışında çeşitli iş birliklerine imza atmıştır. Ayrıca, 5G hız denemelerinde uluslararası başarılar elde etmiş ve dünyanın önde gelen ağ teknolojileri platformlarına üyelik statüsü kazanmıştır.
Ankara’da açılan Siber Güvenlik Merkezi, dijital güvenlik alanındaki en yüksek kapasiteye sahip altyapılardan biri olarak konumlanmış; TT Ventures, dijital sağlık ve eğitim girişimlerine yatırım yaparak sektörel çeşitliliği artırmıştır. Türk Telekom ayrıca kamu-özel iş birliği projelerinde yer alarak şehir hastanelerine teknoloji altyapısı sağlamış ve ceza infaz kurumları için e-Görüş sistemini geliştirmiştir.
Güncel Konum ve Faaliyet Alanı
Günümüzde 81 ilde 36.054 çalışanıyla faaliyet gösteren Türk Telekom, Türkiye'nin sabit telefon, mobil iletişim, genişbant internet ve televizyon hizmetlerini entegre biçimde sunan ilk telekomünikasyon kuruluşu olarak konumlanmaktadır. Kurumun sunduğu hizmetler, yalnızca bireysel tüketicileri değil; aynı zamanda kamu kurumları, özel sektör kuruluşları ve çeşitli sosyal hizmet projeleriyle toplumsal yapının farklı kesimlerini de kapsamaktadır.
