Katolik Kilisesi'nin 267. papasını belirlemek üzere 7 Mayıs 2025 tarihinde başlayan ve 8 Mayıs 2025 akşamında tamamlanan konklav sürecidir. Papa Franciscus’un 21 Nisan 2025’teki vefatının ardından toplanan 133 seçmen kardinalin katılımıyla Vatikan’da düzenlenen bu seçim, geleneksel olarak Sistine Şapeli’nde gerçekleştirilmiştir.

^{Konklavın başlangıcı, 7 Mayıs 2025 - Vatican News}

Konklavın Başlatılma Süreci ve Tarihsel Arka Plan

Katolik Kilisesi’nin ruhani ve idarî lideri Papa Franciscus, 21 Nisan 2025 tarihinde 88 yaşında hayatını kaybetmiştir. Bu gelişmenin ardından, Katolik geleneği uyarınca yeni papanın seçilmesi amacıyla konklav çağrısı yapılmıştır. Kardinallerin Vatikan’da toplanmasıyla birlikte seçim sürecine dair hazırlıklar başlatılmış ve 7 Mayıs 2025 tarihi itibarıyla resmi olarak konklav açılmıştır.

Konklav, Latince “cum clave” (anahtarla kilitli) ifadesinden türemiştir. Terim, papalık seçiminde yer alan kardinallerin dış dünyayla tüm fiziksel ve iletişimsel bağlantılarının kesildiği kapalı oturum sürecini tanımlamaktadır. Bu uygulamanın kökeni 13. yüzyıla dayanmaktadır. 1268 yılında Papa IV. Clementus’un ölümünün ardından üç yıl süren (1006 gün) seçim süreci, 1271’de Papa X. Gregorius’un seçilmesiyle sona ermiştir. Bu tarihsel örneğin ardından, 1274 tarihli İkinci Lyon Konsili’nde seçimlerin kesintisiz biçimde sürdürülmesi, kardinallerin seçim bitene dek dışarı çıkmaması ve sürecin mutlak gizlilikle yürütülmesi kararları alınmıştır Katolik Kilisesi’nde papalık seçim yetkisi, 1059 yılında Papa II. Nikolaus tarafından yapılan düzenlemeyle kardinallerin yetkisi haline getirilmiştir. Bu tarihten itibaren papanın seçiminde yalnızca kardinallerin oy kullanması ilkesi yerleşmiştir. 

Seçmen kardinal sayısı zamanla değişmekle birlikte, 2025 seçiminde bu sayı 133 olarak belirlenmiştir. Seçmen olma şartı, 80 yaşından küçük olmayı gerektirmektedir. 133 kardinal, 70 farklı ülkeden gelen temsilcilerden oluşmuştur. Sistine Şapeli’nde yapılan seçim, tamamen izole edilmiş koşullarda ve gizlilik yeminiyle gerçekleştirilmektedir. Konklavın başlangıç günü olan 7 Mayıs’ta, yerel saatle 17.30’dan itibaren tüm dış bağlantılar kesilmiş, “Extra omnes” (herkes dışarı) komutu sonrası seçmenler dışındaki tüm kişiler şapelden ayrılmıştır.

^{Extra omnes (herkes dışarı) komutu sonrası oylamanın başlaması, 7 Mayıs 2025 - Vatican News}

Kardinallerin Dağılımı ve Adaylar

Kardinallerin Sayısı, Profilleri ve Katılım Durumu

2025 Papalık Seçimi'ne, 80 yaşın altındaki 133 kardinal seçmen katılmıştır. Bu sayı, 2013 yılındaki konklava katılan 115 kardinale göre artış göstermiştir. Seçime katılan kardinaller, 70 farklı ülkeyi temsil etmiştir. Avrupa, en yüksek katılım oranına sahip kıta olarak öne çıkmış; İtalya 17 kardinal ile ilk sırada yer almıştır. Asya kıtasının temsil oranı ise önceki konklavlara göre artış göstermiş, 10’dan 23’e yükselmiştir.

Katılım koşullarını sağlamayan ya da farklı gerekçelerle seçim dışı kalan kardinaller de olmuştur. Vatikan kaynaklarına göre, Kardinal Giovanni Angelo Becciu seçimden çekilmiş; bu kararın, kendisi hakkında 2023 yılında sonuçlanan bir mali yargı süreci ile bağlantılı olduğu bildirilmiştir.

Seçmen kardinal grubunun büyük bölümü, Papa Franciscus’un papalığı döneminde atanmış isimlerden oluşmuştur. Seçimde oy kullanma hakkına sahip olan en genç kardinal, 45 yaşındaki Mykola Bychok’tur. Ukrayna doğumlu olan Bychok, Avustralya’nın Melbourne kentinde hizmet veren Ukrayna Yunan Katolik Kilisesi'nin başpiskoposu olup, 2024 yılında kardinal olarak atanmıştır.

Konklavın Açılışı ve İlk Oylama

7 Mayıs 2025 akşamı tek bir oylama gerçekleştirilmiştir. Oylama işlemi yerel saatle yaklaşık 17.45’te başlamış, pusulaların sayımı ve yok edilmesiyle birlikte saat 21.05’te Sistine Şapeli’nin bacasından siyah duman yükselmiştir. Bu duman, ilk turda yeni papanın seçilemediğini göstermiştir. Yaklaşık üç saat süren ilk oturumun ardından herhangi bir sonuca ulaşılamamış, seçim süreci ertesi gün için devam etmiştir.

^{Sistine Şapeli’nin bacasından yükselen siyah duman, 7 Mayıs 2025 - Vatican News}

Aynı gün Vatikan’da St. Petrus Meydanı’na toplanan tahmini 45.000 kişi, oylamanın sonucunu izlemek üzere meydandaki bacaya yönelmiştir. Geniş kalabalık, siyah dumanın yükselmesini canlı olarak takip etmiştir. Sistine Şapeli’nin bacasına sabitlenen baca düzeneği, oy pusulalarının yakılmasıyla birlikte kimyasal reaksiyon sonucu siyah dumanın görünür hale gelmesini sağlamıştır.

İkinci Gün Oylamaları

2025 Papalık Seçimi’nin ikinci günü, 8 Mayıs 2025 Perşembe sabahı başlamıştır. Katolik Kilisesi'nin 80 yaş altındaki 133 seçmen kardinali, yerel saatle 09.15’te Sistine Şapeli’ne girerek dış dünyayla tüm iletişimlerini kesmiş ve seçim sürecine devam etmiştir. Sabah saatlerinde arka arkaya gerçekleştirilen ikinci ve üçüncü tur oylamalarda üçte iki çoğunluğa ulaşılamamıştır. Oy sayım işlemleri ve pusulaların yakılmasının ardından, saat 12.00 civarında Sistine Şapeli’nin bacasından siyah duman yükselmiştir. Bu duman, seçim sürecinin henüz sonuçlanmadığını göstermiştir.

Aynı gün öğleden sonra yapılan dördüncü tur oylama sonucunda, seçim süreci tamamlanmıştır. Sistine Şapeli’nin bacasından 8 Mayıs 2025 Perşembe akşamı saat 20.04’te (UTC+2) beyaz duman yükselmiştir. Bu gelişme, yeni papanın seçildiğini ilan eden geleneksel işaret olmuştur.

Yeni Papa’nın Seçilmesi ve Açıklanması

2025 Papalık Seçimi’nin ikinci günü olan 8 Mayıs 2025 Perşembe günü yapılan dördüncü tur oylama sonucunda Katolik Kilisesi’nin 267. papası seçilmiştir. Seçim, Papa Franciscus’un 21 Nisan 2025 tarihinde vefatının ardından, 7 Mayıs’ta toplanan konklav süreci kapsamında gerçekleştirilmiştir. Sistine Şapeli’nde yapılan oylamalar sonucunda, gerekli üçte iki çoğunluğu sağlayan adayın belirlenmesiyle birlikte saat 20.04’te (UTC+2 ) bacadan beyaz duman yükselmiş, seçim sonucunun dış dünyaya duyurulmasına yönelik geleneksel işaret verilmiştir.

_{Papa Leo XIV, Aziz Petrus Bazilikası’nın merkez balkonundan ilk kez halkın karşısına çıkıyor, 8 Mayıs 2025 - Vatican News}

Yeni papanın seçilmesinin ardından, Aziz Petrus Bazilikası'nın ana cephesine papalık arması asılmış, saat 20.23’te “Habemus Papam” duyurusu yapılmıştır. Duyuru, “Protodiacono” unvanını taşıyan Fransız Kardinal Dominique Mamberti tarafından gerçekleştirilmiş; Latince olarak “Annuntio vobis gaudium magnum. Habemus Papam. Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Dominum Robertum Franciscum Cardinalem Prevost, qui sibi nomen imposuit Leo Decimus Quartus” ifadeleri kullanılmıştır. Açıklamada, seçilen kişinin Amerika Birleşik Devletleri doğumlu Robert Francis Prevost olduğu ve Leo XIV ismini aldığı belirtilmiştir. Papa Leo, saat 20.23’te (UTC+2) Aziz Petrus Bazilikası’nın merkez balkonundan halkın karşısına çıkmıştır. Burada geleneksel “Urbi et Orbi” (Roma ve tüm dünyaya) kutsamasını vermiştir.

_{Papa Leo XIV, Aziz Petrus Bazilikası’nın merkez balkonundan ilk kez halkın karşısına çıkıyor, 8 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Papa Leo XIV, balkon konuşmasını Latince ve İtalyanca dillerinde yapmıştır. Konuşmasında Papa Franciscus’u anmış; uzun yıllar görev yaptığı Peru halkına özel selam göndermiştir. Yeni Papa, Amerika Birleşik Devletleri doğumlu olarak Katolik Kilisesi tarihinde bu makama getirilen ilk Amerikalı papa olmuştur.

Robert Francis Prevost, 14 Eylül 1955’te Chicago, Illinois’te doğmuştur. 1982 yılında rahip olarak atanmış; daha sonra uzun yıllar boyunca Güney Amerika’da, özellikle Peru’da hizmet etmiştir. 2014–2023 yılları arasında Çiklayo Başpiskoposu olarak görev yapmış, ardından Vatikan’da Piskoposlar Dikastryası (Dicasterium pro Episcopis) başkanlığına atanmıştır. Bu görevde bulunduğu sırada konklava katılmış ve 267. papa olarak seçilmiştir.

Seçim sürecinin tamamlanmasıyla birlikte 7–8 Mayıs 2025 tarihleri arasında gerçekleşen konklav kapanmış ve Katolik Kilisesi’nde yeni papalık dönemi başlamıştır. Papa Leo XIV, Katolik dünyasının ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı sıfatıyla görevine resmen başlamıştır.

Uluslararası Tebrikler ve Resmî Açıklamalar

Papa Leo XIV’ün seçildiğinin açıklanmasının ardından, çok sayıda devlet ve hükümet başkanı ile dini temsilciler tarafından tebrik mesajları yayımlanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu üzerinden yaptığı açıklamada Papa seçimini kutlamış ve Papa Leo XIV ile görüşme arzusunu dile getirmiştir. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, yazılı açıklamasında bu seçimin Katolik dünyası açısından taşıdığı öneme vurgu yapmıştır.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, gönderdiği telgrafta Vatikan ile Rusya arasındaki ilişkilerin Hristiyan değerleri temelinde sürdürülmesi temennisinde bulunmuştur. Almanya Başbakanı Friedrich Merz, bu seçimin uluslararası istikrarsızlık ortamında önemli bir simge niteliği taşıdığını belirtmiştir. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ise mektubunda, Papa'nın seçildiği dönemin küresel zorluklarla örtüştüğüne dikkat çekmiştir.

Latin Amerika ülkeleri tarafından yapılan açıklamalarda, özellikle Peru ile olan güçlü bağlara dikkat çekilmiştir. Peru Devlet Başkanı Dina Boluarte, Papa'nın Peru halkıyla olan geçmiş ilişkisini ve vatandaşlık statüsünü vurgulamıştır. Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, Prevost’un Latin Amerika geçmişine atıfta bulunmuş; Meksika, Bolivya, Ekvador, Küba, Guatemala, Honduras ve Paraguay liderleri de seçimi kutlayan mesajlar yayımlamıştır.

Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinden Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Lübnan, Irak ve Filistin tarafından resmi açıklamalar yapılmıştır. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Papa Leo XIV’ü barış ve insan hakları konusunda selefi Papa Franciscus’un mirasını sürdürmeye davet etmiştir. El-Ezher Şeyhi Ahmed et-Tayyib ise Papa ile dinler arası diyalogun güçlendirilmesini temenni ettiğini açıklamıştır.

Balkan ve Avrupa ülkelerinden gelen mesajlarda Yunanistan, Slovenya, Karadağ, Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Hırvatistan devlet başkanları, Papa Leo XIV’e görevinde başarılar dilemiş; açıklamalarda sıkça adalet, barış ve toplumsal dayanışma temaları yer almıştır.