ABD Federal Hükümeti Kapanması (2025), Amerika Birleşik Devletleri’nde 1 Ekim 2025 tarihinde Kongre’nin bütçe tasarısını onaylayamaması sonucu federal hükümetin finansman yetkisini kaybederek “temel” hizmetler dışındaki faaliyetlerini durdurmasıdır. Bu kapanma, 2019’dan sonra gerçekleşen ilk örnek ve 1980’den bu yana yaşanan 15’inci hükümet kapanmasıdır.
Amerikan Kongre Binası Capitol, 24 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)
Genel Durum ve Arka Plan
ABD federal hükümeti, 1 Ekim 2025 tarihinde bütçe tasarısının Kongre’den geçmemesi nedeniyle kapanmıştır. 30 Eylül gecesi 2025 mali yılının sona ermesiyle birlikte hükümetin harcama yetkisi ortadan kalkmış, yeni mali yıl başlamadan önce sunulan geçici bütçe tasarıları da Senato’da gerekli çoğunluğu bulamamıştır.
Bu kapanma, 2019 yılından sonra ilk kez gerçekleşmiştir. Amerikan hukuk sistemine göre Kongre’nin 1 Ekim’de başlayan ve 30 Eylül’de sona eren mali yıl için bütçe yasasını kabul etmesi gerekmektedir. Onay sağlanamadığında geçici bütçelerle finansman açığı kapatılabilmektedir. Ancak geçici bütçeler de kabul edilmediğinde federal hükümet finansman yetkisini kaybetmekte ve yalnızca “temel” hizmetler sürdürülebilmektedir.
2025 yılı kapanması, 1980’den bu yana yaşanan 15’inci, 1977’den bu yana ise 21’inci hükümet kapanmasıdır. Önceki uzun kapanmalar arasında 1995–1996 yıllarında Bill Clinton dönemindeki 26 günlük kapanma, 2013 yılında Barack Obama döneminde yaşanan 16 günlük kapanma ve 2018–2019 yıllarında Donald Trump’ın ilk başkanlığı sırasında gerçekleşen 35 günlük kapanma yer almıştır.
Kapanmaya Giden Süreç
Bütçe Anlaşmazlığının Başlangıcı
2025 mali yılının 30 Eylül gecesi sona ermesine kısa bir süre kala Kongre’de bütçe üzerine yoğun tartışmalar yaşanmıştır. Demokratlar, özellikle sağlık politikaları alanında yeni düzenlemeler talep etmiştir. Bu talepler arasında Affordable Care Act (Obamacare) kapsamında sağlanan sağlık sigortası sübvansiyonlarının süresinin uzatılması, Trump yönetiminin daha önce yürürlüğe koyduğu Medicaid kesintilerinin geri alınması ve sağlık hizmetleri için yaklaşık 1 trilyon dolarlık ek finansman sağlanması yer almıştır. Demokratlar, sağlık hizmetlerinin maliyetinin milyonlarca Amerikalı için düşürülmesi gerektiğini savunarak bu düzenlemeleri bütçeye dâhil etmeyi şart koşmuştur.
Cumhuriyetçiler ise sağlık hizmetleriyle ilgili düzenlemelerin bütçe görüşmelerine eklenmesini reddetmiş, mevcut harcama seviyelerinin değiştirilmediği “temiz” bir geçici bütçe tasarısının onaylanmasını savunmuştur. Cumhuriyetçilere göre sağlık politikası değişiklikleri ayrı bir müzakere süreciyle ele alınmalıdır. Bu durum iki taraf arasındaki temel anlaşmazlığın merkezinde yer almıştır.
Temsilciler Meclisi Süreci
19 Eylül 2025 tarihinde Temsilciler Meclisi, hükümete 21 Kasım’a kadar finansman sağlamayı öngören bir geçici bütçe tasarısını kabul etmiştir. Bu tasarı Cumhuriyetçiler tarafından hazırlanmış olup, sağlık hizmetlerine ilişkin Demokrat taleplerini içermemektedir. Meclis oylamasında çoğunluk sağlanmış olsa da Senato’da gerekli desteği bulamamıştır.
Demokrat senatörler, bu tasarıya karşı çıkarak sağlık sigortası sübvansiyonlarının süresinin dolmasına izin vermeyeceklerini belirtmişlerdir. Ayrıca Medicaid kesintilerinin korunmasının düşük gelirli kesimler üzerinde olumsuz etki yaratacağını ileri sürmüşlerdir. Böylece Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen Cumhuriyetçi tasarı Senato’da reddedilmiştir.
Senato’daki Tıkanma
Senato’da her iki partinin sunduğu tasarılar ayrı ayrı oylamaya sunulmuştur. Cumhuriyetçilerin önerdiği ve hükümete kasım ayına kadar fon sağlamayı amaçlayan tasarı 55–45 oyla kabul edilse de gereken 60 oy barajına ulaşamamıştır. Bu oylamada bazı Demokrat senatörler Cumhuriyetçilere destek vermiş, bazı Cumhuriyetçiler ise tasarıya karşı çıkmıştır.
Diğer taraftan Demokratların hazırladığı, sağlık hizmetlerine ek finansman sağlayan tasarı da 47–53 oyla reddedilmiştir. Bu tasarıya hiçbir Cumhuriyetçi senatör destek vermemiştir. Böylece iki farklı geçici bütçe önerisi de gerekli çoğunluğu bulamamış, hükümetin kapanması kaçınılmaz hâle gelmiştir.
Son Dakika Görüşmeleri ve Liderlerin Tutumu
Kapanmaya saatler kala Beyaz Saray’da bir dizi toplantı gerçekleştirilmiştir. Başkan Donald Trump, Temsilciler Meclisi Başkanı, Senato liderleri ve diğer üst düzey Kongre temsilcileriyle görüşmüştür. Ancak bu görüşmelerde de herhangi bir uzlaşma sağlanamamıştır.
Başkan Yardımcısı JD Vance, Demokratların taleplerinden vazgeçmemesi nedeniyle kapanmanın kaçınılmaz hâle geldiğini belirtmiş, Demokratların “doğru olanı yapmadığını” ifade etmiştir. Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer ise Cumhuriyetçilerin sağlık politikaları konusundaki tavizsiz yaklaşımını eleştirerek, kapanmanın sorumluluğunu onlara yüklemiştir.
Beyaz Saray Yönetim ve Bütçe Ofisi, 30 Eylül gecesi bir bildiri yayımlayarak hükümetin kapanacağını resmen doğrulamıştır. Bildiride Demokratların tavrının sürdürülemez olduğu vurgulanmış ve kapanmanın süresini öngörmenin zorlaştığı ifade edilmiştir.
Kapanmanın Başlaması
Bu süreçlerin sonunda Kongre, geçici bütçe tasarılarını da onaylayamamış ve 30 Eylül 2025 gece yarısı itibarıyla federal hükümetin fonları tükenmiştir. 1 Ekim 2025 saat 00:01’de hükümetin resmi olarak kapandığı açıklanmıştır. Bu kapanma, 2019 yılından bu yana yaşanan ilk hükümet kapanmasıdır ve federal kurumların finansman yetkisini kaybetmesiyle birlikte “temel” hizmetler dışındaki tüm faaliyetler durdurulmuştur.
Amerikan Kongre Binası Capitol, 24 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)
Siyasi Tartışmalar ve Suçlamalar
Cumhuriyetçi Parti’nin Tutumu
Cumhuriyetçi Parti, Demokratların sağlık hizmetleri harcamalarını bütçe sürecine dahil etmesini reddetmiştir. Parti liderleri, bütçenin yalnızca geçici finansman sağlamak amacıyla hazırlanması gerektiğini, sağlık politikası düzenlemelerinin ise ayrı bir süreçte ele alınabileceğini savunmuştur. Senato’daki Cumhuriyetçi çoğunluk, Demokratların teklifini reddederek kapanmadan Demokratları sorumlu tutmuştur. Cumhuriyetçi lider John Thune, Demokratların kendi siyasi tabanlarını tatmin etmek için anlaşmaya yanaşmadığını ve kapanmanın bu nedenle gerçekleştiğini ifade etmiştir.
Demokrat Parti’nin Tutumu
Demokrat Parti, Cumhuriyetçilerin sunduğu “temiz bütçe” tasarısını desteklemeyi reddetmiştir. Demokrat senatörler, sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılmasını ve Medicaid kesintilerinin geri alınmasını bütçeye dahil etmeyi şart koşmuştur. Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer, Cumhuriyetçileri “Amerikan halkının sağlık hizmetlerini korumamakla” suçlamış ve kapanmayı “Cumhuriyetçi kapanma” olarak nitelendirmiştir. Temsilciler Meclisi’ndeki Demokrat lider Hakeem Jeffries de Cumhuriyetçilerin aldığı tavrın “Amerikalıları incitmek” anlamına geldiğini belirtmiştir.
Başkan Donald Trump’ın Açıklamaları
Başkan Donald Trump, kapanmayı Demokratlar üzerinde baskı kurmak için kullanabileceğini ifade etmiştir. Trump, kapanma sırasında “geri döndürülemez adımlar” atılabileceğini, çok sayıda federal çalışanın işten çıkarılabileceğini ve Demokratların desteklediği bazı programların kalıcı olarak kesilebileceğini belirtmiştir.
Beyaz Saray Yönetim ve Bütçe Ofisi Bildirisi
Beyaz Saray Yönetim ve Bütçe Ofisi, 30 Eylül 2025’te bir bildiri yayımlayarak hükümetin kapanacağını resmen doğrulamıştır. Bildiride, Demokratların tavrının sürdürülemez olduğu ve bu nedenle kapanmanın süresinin öngörülemeyeceği ifade edilmiştir. Ofis, tüm federal kurumlara kendi kapanma prosedürlerini yürürlüğe koymaları talimatını vermiştir.
ABD Başkanı Donald Trump - (Anadolu Ajansı)
Federal Kurumlar Üzerindeki Etkiler
Kamu Çalışanları
Federal hükümetin kapanmasıyla birlikte yaklaşık 750.000–800.000 çalışanın ücretsiz izne çıkarılması öngörülmüştür. “Temel personel” kategorisinde yer alan çalışanlar görevlerine devam edecek, ancak maaşlarını alamayacaktır. Bu kapsama ordu mensupları, istihbarat kurumları personeli, kamu hastanelerinde görev yapan sağlık çalışanları, havaalanlarında çalışan güvenlik ve hava trafik kontrolörleri ile federal hapishanelerde görevli personel dâhil edilmiştir. Yaklaşık 4 milyon federal çalışanın maaş almadan görev yapmak zorunda kalabileceği belirtilmiştir.
Federal kurumlarla sözleşmeli çalışan temizlik, güvenlik ve bakım personeli ise çalıştırılmayacak, bu gruptaki işçilerin geriye dönük maaş hakkı da bulunmayacaktır. Daha önceki kapanmalarda ücretleri sonradan ödenen memurların aksine, bu çalışanların gelir kaybı kalıcı hâle gelecektir.
Ulusal Güvenlik ve Askeri Operasyonlar
Yaklaşık 2 milyon asker ve Ulusal Muhafız mensubu maaş almadan görev yapmaya devam edecektir. Pentagon’un yayımladığı acil durum planında tüm aktif personelin görevini sürdürmesi gerektiği, önceliğin sınır güvenliği, Orta Doğu’daki operasyonlar, savunma sanayi projeleri ve kritik mühimmat üretimi olduğu belirtilmiştir. Ulusal Muhafız birliklerinin Washington DC ve bazı eyaletlerde görevlerine maaşsız devam etmeleri öngörülmüştür.
Sağlık Kurumları
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) çalışanlarının yaklaşık %64’ü ücretsiz izne çıkarılmış, yalnızca hayati risk içeren faaliyetler sürdürülmüştür. Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) çalışanlarının yaklaşık %24’ü görevde kalmış, bunların çoğu maaşsız çalıştırılacaktır. Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) çalışanlarının %86’sı çalışmaya devam edecek, ancak gıda güvenliği ve ilaç denetimleri önemli ölçüde sınırlandırılacaktır. Hayvansal ürünlerin güvenliği için yapılan kontrollerin büyük kısmı durdurulacaktır.
Adalet Sistemi
Adalet Bakanlığı, kapanma sırasında hayati güvenlik ve mülkiyet koruması kapsamına girmeyen davaların ertelenebileceğini açıklamıştır. Göçmenlik mahkemelerinin büyük kısmı çalışmalarına devam edecek, ancak bazı sivil davalar “geciktirilmiş” statüsünde değerlendirilecektir. Daha önceki kapanmalarda binlerce göçmenlik davası iptal edilmiştir.
Eğitim ve Sosyal Programlar
Federal eğitim fonları ve araştırma projeleri büyük ölçüde durdurulmuştur. Pell bursları ve öğrenci kredilerinin ödenmesine devam edilse de, Eğitim Bakanlığı personelinin önemli bir bölümü ücretsiz izne çıkarılmıştır.
Ulaşım ve Seyahat
Hava trafik kontrolörleri ve Ulaştırma Güvenliği İdaresi (TSA) çalışanları maaş almadan çalışmaya devam edecektir. 13.000’den fazla hava trafik kontrolörü görevine devam edecektir. Daha önceki kapanmalarda olduğu gibi havalimanlarında uzun güvenlik kuyrukları ve uçuş gecikmeleri yaşanabileceği belirtilmiştir.
Ulusal Parklar ve Smithsonian Kurumları
Federal fonlarla işletilen ulusal parkların kapanması gündeme gelmiş, önceki kapanmalarda olduğu gibi vandalizm ve çevre tahribatı riski vurgulanmıştır. Smithsonian müzelerinin 6 Ekim’e kadar açık kalması, sonrasında kapanma ihtimali olduğu belirtilmiştir. Washington Ulusal Hayvanat Bahçesi’nde hayvanların bakımı sürmekte, ancak hayvan kameraları “temel olmayan hizmet” olarak kabul edilerek kapatılacaktır.
