Acıbadem kurabiyesi, badem, yumurta akı ve şeker ile hazırlanan geleneksel bir Türk tatlısıdır. Dışı hafif sert, içi ise yumuşak ve çiğnenebilir bir dokuya sahiptir. İsmini içeriğinde kullanılan acı bademden alır. Osmanlı saray mutfağında önemli bir yere sahip olan acıbadem kurabiyesi, zamanla halk arasında da yaygınlaşarak geleneksel mutfak kültürünün bir parçası haline gelmiştir. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde üretilen bu kurabiye, özellikle Edirne ve Datça gibi badem yetiştiriciliği yapılan yörelerde kendine özgü tatlar sunar. Hem yerel mutfakta hem de uluslararası gastronomi listelerinde yer alarak tanınırlığını artırmaktadır.
Acıbadem Kurabiyesi (Fotoğraf: Ali Ballı, Anadolu Ajansı)
Köken
Acıbadem kurabiyesinin kökeni Osmanlı İmparatorluğu’na dayanır. Osmanlı mutfağı, badem gibi kuruyemişleri tatlı yapımında sıkça kullanan zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Acıbadem kurabiyesi de bu geleneğin bir parçası olarak ortaya çıkmış ve zamanla yaygınlaşmıştır. Saray mutfağında önemli bir yere sahip olan bu kurabiye, halk arasında da benimsenerek günümüze kadar ulaşmıştır.
Bu tatlının Osmanlı dönemindeki varlığı, Mehmed Kâmil’in kaleme aldığı Melceü’t-Tabbâhîn adlı yemek kitabında da görülmektedir. Osmanlı mutfağının önemli kaynaklarından biri olan bu eserde, acıbadem kurabiyesinin yapılışı "Târîk-i tabhı" başlığı altında anlatılmıştır. Bu tarif, bademin ve şekerin kullanıldığı tatlıların Osmanlı mutfağında yaygın olduğuna işaret eder. Geleneksel yöntemlerle hazırlanan kurabiye, tatlı badem ve acı badem karışımıyla kendine özgü lezzetini kazanmıştır. Edirneve Ege Bölgesi gibi badem üretiminin yoğun olduğu bölgelerde zamanla daha fazla tüketilmeye başlanmıştır. Osmanlı mutfak kültürünün mirası olarak günümüze ulaşmıştır.
Uluslararası Tanınırlık
Acıbadem kurabiyesi, uluslararası alanda da tanınan bir tatlı haline gelmiştir. Geleneksel Türk kurabiyesi olarak bilinen bu lezzet, özellikle badem bazlı tatlılarıyla ünlü mutfak kültürleri arasında kendine yer bulmuştur. Fransız makaronunun atası olarak kabul edilen acıbadem kurabiyesi, aynı zamanda İtalyanların amaretti bisküvisiyle benzer özellikler taşımaktadır.
Gastronomi dünyasında bir otorite olarak kabul edilen Hırvatistan merkezli TasteAtlas platformu, acıbadem kurabiyesini “Dünyanın En İyi 100 Kurabiyesi” listesine dahil etmiştir. Bu listede 47. sırada yer alan acıbadem kurabiyesi, küresel ölçekte lezzetiyle takdir edilen bir tatlı olarak öne çıkmıştır.
Acıbadem Kurabiyesi Tarifi
Malzemeler
- 125 g tatlı badem (tercihen Datça bademi)
- 20 g acı badem
- 200 g pudra şekeri
- 3 adet yumurta akı
- Üzeri için tatlı badem
Yapımı
Acıbadem kurabiyesi yapımında öncelikle tatlı ve acı bademler kaynar suda kısa bir süre bekletilir, ardından kabukları soyularak mutfak robotunda ince toz haline getirilir. Elde edilen badem unu, küçük bir tencereye alınarak üzerine pudra şekeri ve yumurta akı eklenir. Karışım, tahta spatula ile sürekli karıştırılarak pişirilir. Isı, karışımın kıvam almasını sağlayacak seviyede tutulur ve karışım, parmakla dokunulduğunda yakıcı bir sıcaklığa ulaştığında ocaktan alınarak düz bir yüzeye yayılır ve soğumaya bırakılır.
Soğuyan hamur, geniş uçlu bir sıkma torbasına alınarak yağlı kağıt serili fırın tepsisine yaklaşık 3 cm çapında yuvarlaklar halinde sıkılır. Kurabiyelerin arasına yeterli boşluk bırakılarak üzerlerine birer adet tatlı badem yerleştirilir. Önceden ısıtılmış fırında, orta sıcaklıkta pişirilmeye başlanır. Fırın sıcaklığı bir süre sonra düşürülerek kurabiyelerin yavaşça pişmesi sağlanır. Yaklaşık 40 dakika süren pişirme işlemi tamamlandığında, kurabiyeler fırından çıkarılarak oda sıcaklığında soğumaya bırakılır. Dışı hafif sert, içi ise yumuşak ve çiğnenebilir dokuda olan acıbadem kurabiyeleri, tamamen soğuduktan sonra servise hazır hale gelir.
