Adana karakuş tatlısı, Adana iline özgü, şerbetli ve kızartılarak hazırlanan geleneksel bir hamur tatlısıdır. Özel amaçlı buğday unu, yumurta, tuz ve suyla yoğrulan hamur, dinlendirildikten sonra nişasta kullanılarak çok katlı şekilde açılır, aralarına ceviz serpilerek rulo yapılır ve verev kesilerek şekillendirilir. Kızgın yağda kademeli olarak kızartılan hamur parçaları, önceden hazırlanmış şerbete batırılarak tatlıya özgü lezzetini kazanır. Genellikle günlük üretilen tatlı, üzerine ceviz ya da Antep fıstığı serpilerek servis edilir.

Tarif/Üretim Yöntemi ve İçerik

Tatlı, baklavalık-böreklik olarak nitelendirilen özel amaçlı buğday unu, yumurta, tuz ve su kullanılarak hazırlanan bir hamurun dinlendirilmesi ve ardından ustalıkla açılması ile üretilir. Hamur bezeleri önce merdane ile yaklaşık 20 cm çapına kadar açılır, ardından nişasta serpilerek 10 adet üst üste konur ve birlikte yaklaşık 1 metre çapında yufka hâline getirilir. Bu yufkalardan biri ceviz serpilerek oklavaya sarılır ve ardından üç kat daha yufka aynı şekilde sarılır. Oluşan rulo, verev şekilde 4,5–5 cm genişliğinde kesilir. Hamur parçaları önce kısık ateşte, sonra ateş artırılarak kızartılır ve son olarak oda sıcaklığındaki şerbete batırılır.

Hamur malzemeleri şunlardır:

• 1 kg özel amaçlı buğday unu (baklavalık-böreklik)
• 3 yumurta
• 15 g tuz
• 350 g su
• 100 g ince dövülmüş ceviz içi
• Buğday nişastası (hamuru açmak için)
• Ayçiçek yağı (kızartmak için)

Şerbetin hazırlanmasında kullanılan oranlar ise:

• 5 kg toz şeker
• 3,5 kg su
• 1 tatlı kaşığı limon suyu

Şerbetin hazırlanması, suyun kaynatılıp şekerin eklenmesiyle başlar; şeker eridikten sonra limon suyu ilave edilir. Karışım kaynadıktan sonra 30 dakika pişirilir ve oda sıcaklığına kadar soğutulur. Şerbet, kızartılmış hamurların içine batırıldığı aşamada kullanılmak üzere önceden hazırlanır.

Servis Biçimi

Adana karakuş tatlısı, genellikle tepsilerde üst üste dizili halde satışa sunulur. Tatlıyı almak isteyen müşteriler, işletmede bulundurulan servis kâğıtları ile istedikleri kadar tatlıyı seçerek tüketebilir. Ayrıca üzerine dövülmüş ceviz içi veya coğrafi işaretli Antep Fıstığı serpilerek tabak içinde de servis edilebilir. Tatlı, her gün taze olarak üretilir ve satışa sunulur.

Ayırt Edici Özellikler

Adana karakuş tatlısı, çok katlı yapısı, sarma ve kesim şekli, kızartma tekniği ve şerbetle bütünleşmiş özel görünümüyle ayırt edilir. Hamurun aralarına konan ceviz, rulo hâline getirildikten sonra oluşturulan iç katmanların arasında kalır; bu da hem tat hem de yapı açısından karakteristik bir özellik sağlar. Üretimin her aşamasında ustalık gerektirir.

Coğrafi Sınır ve Üretim Yeriyle Bağlantı

Üretim süreciyle ilgili tüm işlemlerin Adana ili sınırları içerisinde gerçekleştirilmesi zorunludur. Adana karakuş tatlısının geçmişten günümüze yöresel bilgi ve ustalıkla üretilmesi, tatlının Adana ile güçlü bir ün bağına sahip olduğunu gösterir.

Denetim Mekanizması

Adana karakuş tatlısının üretimi ve tescile uygunluğuna ilişkin denetimler; Adana Ticaret Odası koordinatörlüğünde oluşturulan altı kişilik bir denetim kurulu tarafından gerçekleştirilir. Bu kurul, Adana Ticaret Odasından iki, Adana Lokantacılar ve Kebapçılar Odasından bir, Adana Büyükşehir Belediyesinden bir, Seyhan Belediyesinden bir ve Adana İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden bir temsilciden oluşur. Denetimler yılda en az bir kez yapılmakta, ihtiyaç ve şikâyet hâlinde ise ilave denetimler gerçekleştirilmektedir. Denetim sürecinde özellikle üretim yöntemi, içerik oranları, görsel ve biçimsel uygunluk, coğrafi işaret ve amblemin kullanımı ve tazelik kriterleri dikkate alınır.