Akhisar uslu zeytinyağı, Türkiye'nin Manisa iline bağlı Akhisar ve çevresindeki belirli ilçelerde (Gölmarmara, Salihli, Turgutlu, Saruhanlı, Kırkağaç) üretilen, mahreç işaretiyle tescillenmiş bir natürel sızma zeytinyağıdır. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 28 Mart 2022 tarihinde tescillenmiş olan bu ürün, Akhisar Ticaret ve Sanayi Odası tarafından coğrafi işaret korumasına alınmıştır.

Köken ve Coğrafi Bağ

Akhisar uslu zeytinyağı, yalnızca aynı coğrafi sınırda yetiştirilen ve 165 numarayla coğrafi işaret olarak tescillenmiş Akhisar uslu zeytini kullanılarak üretilir. Ürünün ünü, bu bölgeyle tarihsel ve üretimsel bağları üzerinden şekillenmiştir. Tüm üretim aşamaları, coğrafi sınır içinde gerçekleştirilmek zorundadır.

Fiziksel ve Kimyasal Özellikler

Akhisar uslu zeytinyağı, aşağıdaki ayırt edici kimyasal özellikleriyle tanımlanır:

• Serbest yağ asitliği: ≤ 0,8
• Peroksit sayısı: ≤ 20
• Toplam sterol miktarı: ≥ 1000 mg/kg
• Toplam B sterolleri (β-Sitosterol, Delta-5-Avenasterol, Delta-5,23-Stigmastadienol, Klerosterol, Sitostanol, Delta-5,24-Stigmastadienol): ≥ 93
• Kolesterol: ≤ 0,5
• β-Sitosterol: 87,36–87,39
• Eritrodil + Uvaol: ≤ 3,0

Bu değerler, ürünün saflığını ve karakteristik yapısını belirleyen temel parametrelerdir.

Üretim Süreci

Akhisar uslu zeytinyağı, yalnızca coğrafi sınırda yetiştirilen ve tescilli olan Akhisar uslu zeytini kullanılarak üretilir. Üretim süreci, teknik hassasiyet ve hijyen kurallarına uygun şekilde yürütülür. Hasat edilen zeytinler önce arıtılmış suyla yıkanarak yabancı maddelerden arındırılır. Ardından kırıcı makinelerde, en fazla 26 °C sıcaklıkta su verilerek parçalanır. Bu işlem sonrasında zeytinler, paslanmaz çelik teknelerde hamur haline getirilir. Hamurun kıvamı ve yağ verimi, sıcaklık kontrolüyle optimize edilir; zeytin hamuru 26 °C’ye kadar ısıtılır ve bu sıcaklıkta sabit tutulur.

Elde edilen hamur, 3000 devirde santrifüj edilerek zeytinyağı ve prina birbirinden ayrılır. Ayrılan zeytinyağı, içindeki kızıl sudan ikinci bir santrifüj işlemiyle arındırılır. Temizlenen yağ, doğrudan güneş ışığı almayan ve 18–22 °C sıcaklıktaki ortamlarda, gıda ile temasa uygun paslanmaz çelik ya da plastik tanklarda depolanır. Depolama alanında ürünün kalitesini olumsuz etkileyecek kokuların bulunmamasına özen gösterilir.

Zeytinyağı, topraklı filtrasyon yöntemiyle tortularından arındırıldıktan sonra cam veya teneke ambalajlara doldurulur. Piyasaya hemen sunulmayacak ürünler, uygun tanklarda 20 °C sıcaklıkta muhafaza edilir. Piyasaya çıkmadan önce son bir kâğıt filtrasyon işleminden geçirilerek tortulardan tamamen arındırılır. Son aşamada, ölçümleri yapılan zeytinyağı, ambalajlara doldurulur ve kapakları sızdırmaz biçimde kapatılır.

Ambalajlama ve İşaretleme

Ürün ambalajlarında “Akhisar Uslu Zeytinyağı” ibaresi ve mahreç işareti amblemi yer alır. Logo, firma markasının en az 2/3 oranında ve minimum 3x3 cm boyutunda olacak şekilde kullanılır. Ambalaj üzerinde yer alamadığı durumlarda, bu işaretler işletmede görünür biçimde sergilenir.

Denetim Mekanizması

Ürünün denetimi, Akhisar Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda; Akhisar Ticaret Borsası, Akhisar İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü’nden uzmanların katılımıyla oluşturulan en az dört kişilik bir denetim mercii tarafından yürütülür. Denetimler yılda en az bir kez (Ocak–Mart aylarında) düzenli olarak ve gerektiğinde şikâyet üzerine yapılır.

Denetim kriterleri şunlardır:

• Akhisar uslu zeytini kullanımı
• Üretim metoduna uygunluk
• Ürünün teknik özelliklerinin doğruluğu
• Logo ve mahreç işareti kullanımının uygunluğu

Numuneler, firma bilgisi anlaşılmayacak şekilde kodlanarak analiz edilir. Denetim masrafları, numune sahibine rücu edilmek üzere Akhisar Ticaret ve Sanayi Odası tarafından karşılanır.