Beldibi Mağarası, Antalya ilinin Kemer ilçesine bağlı Beldibi mevkiinde, Antalya-Kemer karayolunun yaklaşık 40. kilometresinde, Çamdağ Tüneli'nin hemen çıkışında yer alan bir kayaaltı sığınağıdır. Akdeniz sahilinden 25-30 metre yükseklikte konumlanmış olan bu mağara, Antalya bölgesinin Karain Mağarası'ndan sonra gelen ikinci önemli Prehistorik Merkezi olarak kabul edilir. Batı Toroslar'ın eteklerinde, Akdeniz'e yaklaşık 50 metre uzaklıkta, çam ormanlarıyla kaplı bir alandadır. "Kumbucağı Kaya Sığınağı" olarak da bilinmektedir.

^{Beldibi Mağarası (Kemer Belediyesi)}

Arkeolojik Araştırmalar ve Önemi

Beldibi Mağarası, üst Paleolitik, Epipaleolitik (Geç Paleolitik) ve Neolitik Çağlara ait kültürel katmanları barındırmasıyla dikkat çeker. Mağara, 1956 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nden Prof. Dr. Enver Bostancı tarafından tespit edilmiş ve ilk kazı çalışmaları 1959 yılında başlatılmıştır. Daha sonra 1960, 1966 ve 1967 yıllarında da kazılara devam edilmiş ve yer yer 6 metre derinliğe inilmiştir.

Bulgular ve Kültürel Katmanlar

Kazılarda toplam altı farklı kültürel tabaka (A'dan F'ye doğru adlandırılmış) tespit edilmiştir ve Mezolitik kültürleri de içermektedir. Özellikle Üst Paleolitik ve Mezolitik döneme ait çakmaktaşı aletler (mikrolitler, kazıcılar, uçlar, kalemler, deliciler, orak-bıçaklar vb.) ile kemik ve deniz kabuğundan yapılmış çeşitli buluntular ortaya çıkarılmıştır.

Mağara duvarlarında şematize edilmiş insan, dağ keçisi ve geyik resimleri ile oyulmuş koşan geyik figürleri bulunmuştur. Bu resimlerde demir oksit ve manganez oksit gibi doğal boyalar kullanıldığı tespit edilmiştir.

Buluntular arasında, iyi fırınlanmamış çanak çömlek parçaları, dar ağızlı kaplar ve çeşitli biçimli tutamaklar da mevcuttur. C1 katında (yaklaşık 12-10 bin yıl öncesi) demir oksit yumruları, boyalı çakıl taşları ve kumtaşından bir gerdanlık gibi objeler bulunmuştur.

B2 katında ise mikrolit aletlerin yanı sıra ilk kez çanak çömlek kalıntılarının ortaya çıkması, Mezolotik'ten Neolitik Çağ'a geçiş sürecindeki kültürel değişime dair önemli veriler sunmaktadır. En üstteki A katında ise Neolitik Çağ ve Antik Çağ'a ait buluntulara rastlanmıştır.

^{Beldibi Mağarası (Kemer Belediyesi)}

Yaşam Tarzı

Beldibi Mağarası'nda yaşayan toplulukların avcı ve toplayıcı bir yaşam tarzı sürdürdükleri, ancak çevrelerindeki yabani tahılları orak ve bıçak gibi aletlerle topladıkları elde edilen bulgularla anlaşılmıştır. Karain Mağarası'nda eksik olan Mezolitik kültüre ait bilgileri Beldibi Mağarası'ndan elde edilen bulgular tamamlamaktadır.

Güncel Durum ve Ziyaret Bilgileri

Günümüzde iç kısımları doğal tahribat (yağmur suları ve rüzgar aşındırması) nedeniyle büyük ölçüde zarar görmüş ve bazı dolgu tabakaları sürüklenerek akıp gitmiştir. Buna rağmen Beldibi Mağarası, yerli ve yabancı turistlere açık bir arkeolojik sit alanı konumundadır. Antalya Müzesi tarafından çevre düzenlemesi yapılarak 1985 yılında I. derece Arkeolojik Doğal Sit Alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.