Daday Etli Ekmeği, Kastamonu’nun Daday ilçesiyle özdeşleşmiş, ince açılmış hamurun içine kıyma, soğan ve çeşitli baharatlardan oluşan iç harcın yerleştirilmesiyle hazırlanan kapalı tipte bir etli ekmektir. Ürün, taş fırında odun ateşinde pişirilir ve pişirme sonrası tereyağı ile yağlanarak sıcak servis edilir. Tescilli bir coğrafi işaret ürünü olan Daday Etli Ekmeği, 15 Ağustos 2018 tarihinde mahreç işareti olarak tescillenmiştir.
Daday Etli Ekmeği (Türkiye Kültür Portalı)
Köken
Daday Etli Ekmeği'nin ortaya çıkışı 1950’li yıllarda köy fırınlarında gerçekleşmiştir. Fırıncılar, simit hamurunun içine kıyma ve baharat karışımını ekleyerek bu ekmeği kendi tüketimleri için hazırlamışlardır. Zamanla bu ekmeğe olan ilgi artmış, 1965 yılında sadece bu ürünü yapmak üzere özel bir fırın açılmıştır.
Daday Etli Ekmeği Tarifi
Daday Etli Ekmeği’ni benzerlerinden ayıran temel unsurlar, kullanılan etin coğrafi kökeni, ekşi maya kullanımı, odun ateşinde taş fırında pişirme yöntemi ve hazırlıkta ustalık gerektiren geleneksel tekniklerdir. Ürünün tüketim şekli olarak genellikle üretildiği yerde sıcak tüketilmesi tavsiye edilir. Yanında üryani hoşafı, pestil ezmesi, erik ekşisi ya da ayran gibi içeceklerle servis edilmektedir.
Malzemeler
Hamur İçin:
- 3 su bardağı un
- 1 su bardağı ılık su
- 1 tatlı kaşığı tuz
- Ekşi Maya
İç Harcı İçin:
- Yarım yağlı kalın çekilmiş dana kıyma (tercihen Kastamonu yaylalarında yetişen büyükbaş hayvanların gerdan, döş, kaburga ve but kısımlarından; oranla: gerdan %10, döş %10, kaburga %20, but %60)
- Kuru soğan (rendelenmiş)
- Karabiber
- Pul biber
- Kimyon
- Tuz
- Su (harcı yumuşatmak için)
Üzeri İçin:
- Sıvı yağ veya tereyağı (isteğe göre)
Yapılışı
Üretimde kullanılacak hamur, ekşi maya ile yoğrulur ve bir gün önceden hazırlanır. Açılan hamur 1 mm kalınlığında ve yaklaşık 60 cm çapındadır. İç harç, Kastamonu yaylalarında yetişen büyükbaş hayvanların gerdan (%10), döş (%10), kaburga (%20) ve but (%60) bölgelerinden elde edilen yarım yağlı kalın kıyma ile soğan, pul biber, karabiber, kimyon ve tuzun yoğrulmasıyla elde edilir. Hamur, iç malzeme konulduktan sonra yarım ay şeklinde kapatılır ve taş fırında meşe odunu ateşinde yaklaşık beş dakika pişirilir. Alternatif tariflerde ise kıymaya maydanoz ve yumurta da ilave edilir; hamur sac üzerinde her iki tarafı pişirilerek hazırlanır. Yörede bu ürünün mantarlı, patatesli, yoğurtlu, cevizli ve ıspanaklı çeşitleri de yapılmaktadır.
Coğrafi İşaret ve Denetim
Daday Etli Ekmeği, “mahreç işareti” kategorisinde yer almakta olup üretimi ve sunumu belirli denetim kriterlerine tabidir. Denetim, Daday Belediyesi koordinasyonunda ilgili yerel kurumlar tarafından gerçekleştirilmekte; fırın sıcaklığı, malzeme oranları ve sunum biçimi gibi hususlar bu denetimlerin kapsamına girmektedir.
