Derebucak gembos şeker fasulyesi, Türkiye'nin Konya ili Derebucak ilçesinde yetiştirilen, iri ve mat beyaz taneli, yüksek protein oranına sahip bir şeker fasulyesi çeşididir. Ürün, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Menşe Adı” olarak tescillenmiş ve 10 Ekim 2024 tarihli Sicil No: 1649 ile coğrafi işaret korumasına alınmıştır.

^{Derebucak Gembos Şeker Fasulyesi (AA)}

Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Derebucak gembos şeker fasulyesi, Phaseolus vulgaris sp. sphearicus alt türüne ait bir fasulye çeşididir. Ürün adını Konya ili Derebucak ilçesindeki Gembos Ovası’ndan alır. Taneleri iri, mat ve kırık beyaz renktedir; yuvarlak şekildedir. Kabuğu damarlı yapıdadır ve kapsülleri ipliksizdir. Hasat dönemine yakın kapsül yüzeyinde pembe-kırmızı lekelenmeler görülür. Büyüme şekli tam sarılıcı, bitki yapısı uzun çalımsıdır. Bitki boyu 1,3 ila 1,8 metre arasında değişir. Fasulyeler hem elle hem de makineyle hasat edilebilir.

Fasulyenin yetiştiği bölge, kapalı ova özelliği taşımaktadır ve çevresindeki dağlardan gelen yağışlarla oluşan alüvyal topraklara sahiptir. Yüksek rakım, gece-gündüz sıcaklık farkı ve rüzgâr etkisi gibi stres faktörleri, fasulyenin aromasını şekillendirir.

^{Derebucak Gembos Şeker Fasulyesinin Biyolojik, Morfolojik ve Teknolojik Özellikleri (Türk Patent)}

Üretim Metodu

Üretim sonbaharda toprak hazırlığıyla başlar. Toprak 25-30 cm derinliğinde işlenir ve ilkbaharda yeniden sürülerek tohum yatağı hazırlanır. Taban gübrelemesi 3-4 kg saf azot ve 5-8 kg saf fosforla yapılır. Mayıs ayı itibarıyla 9–12 mm çapında seçilmiş tohumlar, mibzerle 8–10 kg/da olacak şekilde ekilir.

Tohumlar 8–10 gün içinde çimlenir. Çıkış öncesi ve sonrası yabancı ot mücadelesi yapılır. 40–50 gün sonra çapalama ile birlikte boğaz doldurma işlemi uygulanır. Damlama sulama sistemi ile sezon boyunca sulama ve gübreleme yapılır. Sulama sıklığı mevsim koşullarına göre 10–15 gün aralıklarla toplam 6–7 kezdir.

Hasat eylül ayında başlar. Kapsül rengi pembe-kırmızıya döndüğünde hasat gerçekleştirilir. Kurutma işlemi tarlada yapılır. Harman makineleriyle ayıklanan ürünler %13 nem oranına kadar kurutularak depolanır. Bir sonraki sezon için tohumluklar 9 mm ve üzeri çapta, duyu organları ile seçilerek ayrılır.

^{Derebucak Gembos Şeker Fasulye Hasadı (AA)}

Coğrafi Sınır ve Denetim

Derebucak gembos şeker fasulyesi, yalnızca Konya ili Derebucak ilçesinde üretilebilir. Denetim faaliyetleri, S.S. Göynem Tarımsal Kalkınma Kooperatifi koordinasyonunda; Derebucak İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Konya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Bahri Dağdaş Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden uzmanların katılımıyla yürütülür. Denetimler yılda en az bir defa yapılmakta ve ihtiyaç hâlinde tekrar edilmektedir.