Dünya Alzheimer Günü, her yıl 21 Eylül’de kutlanan ve Alzheimer hastalığı ile diğer demans türleri hakkında farkındalık yaratmayı amaçlayan uluslararası bir gündür. Bu günün amacı, hastalık hakkında toplumu bilgilendirmek, ön yargıları azaltmak, erken teşhis ve korunma yöntemleri konusunda farkındalığı artırmak ve Alzheimer hastalarının yanı sıra bakım verenlerinin yaşadığı zorlukları görünür kılmaktır. Bu özel günde hastalıkla ilgili eğitim, bilgilendirme ve farkındalık etkinlikleri düzenlenmektedir.

^{Dünya Alzheimer Günü (Anadolu Ajansı)}

Tarihçe

Dünya Alzheimer Günü, her yıl 21 Eylül’de kutlanmaktadır. Bu tarih, hastalığın toplumsal görünürlüğünü artırmak ve Alzheimer ile ilgili küresel farkındalığı yükseltmek amacıyla belirlenmiştir. Günün ilan edilmesinden itibaren, uluslararası platformlarda Alzheimer ve demans konuları gündeme taşınmış ve hasta ile bakım verenlerin karşılaştığı sorunların duyurulması hedeflenmiştir. 2012 yılından itibaren ise eylül ayının tamamı Dünya Alzheimer Ayı kabul edilmiştir.

Amaç ve Önemi

Dünya Alzheimer Günü’nün temel amacı, Alzheimer hastalığı hakkında toplumu bilgilendirmek ve farkındalığı artırmaktır. Gün, hastaların ve bakım verenlerin karşılaştığı psikolojik, sosyal ve ekonomik zorlukları görünür kılarken, toplumda ve sağlık çalışanları arasında bilgi eksikliklerini gidermeyi, ön yargıları azaltmayı ve hastaların sosyal yaşamda dışlanmamasını sağlamayı hedefler.

Hastalık Hakkında Genel Bilgi

Alzheimer hastalığı, tüm demans türleri arasında en yaygın görülen ve ilerleyici bir seyir izleyen bir beyin hastalığıdır. Hastalık, dünya genelinde sürekli yeni vakaların ortaya çıkmasıyla yaygınlık göstermektedir. 2021 yılında 57 milyon demans hastası bulunurken, 2050 yılında bu sayının 139 milyona ulaşacağı öngörülmektedir. Türkiye’de de özellikle ileri yaş grubunda sıkça rastlanmakta ve birçok kişiyi etkilemektedir.^【1】 

Alzheimer hastalığı genellikle erken, orta ve ileri evreler şeklinde seyreder. Erken evrede birey bağımsız yaşamını sürdürebilir; hafıza sorunları, isim veya kelime bulma güçlükleri, yeni bilgileri unutma ve eşyaları yanlış yerlere koyma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Orta evrede demans belirtileri belirginleşir; olayları veya kişisel geçmişi unutma, yön ve zaman karmaşası, uyku düzeninde değişiklik, mesane ve bağırsak kontrolünde zorluk, kişilik ve davranış değişiklikleri gözlenir. İleri evrede ise birey çevresine tepki verme, iletişim ve hareket yetilerini kaybeder; günlük kişisel bakım için tam bağımlı hâle gelir ve fiziksel yeteneklerde azalma yaşanır.

^{Alzheimer Nedir? (T. C. Sağlık Bakanlığı)}

Risk Faktörleri ve Korunma

Alzheimer hastalığında ileri yaş, genetik yatkınlık, düşük eğitim seviyesi, yetersiz fiziksel aktivite, sigara ve alkol kullanımı, obezite, hipertansiyon, diyabet, depresyon, işitme bozukluğu, sosyal izolasyon ve sağlıksız beslenme başlıca risk faktörleridir. Korunma yöntemleri arasında düzenli fiziksel aktivite, dengeli beslenme, sigara ve alkol kullanmamak, zihni aktif tutmak, sosyal ilişkileri sürdürmek, günlük önemli bilgileri not almak ve düzenli doktor kontrollerini yaptırmak yer almaktadır. Bu önlemler hastalık riskini azaltmada ve ilerleyişini yavaşlatmada etkilidir.

Farkındalık ve Temalar

Dünya Alzheimer Günü kapsamında yürütülen farkındalık çalışmaları, Alzheimer ve demans hakkında toplumu bilgilendirmeyi ve ön yargıları azaltmayı hedefler. Son yıllarda belirlenen temalar, hastalık hakkında soru sorma ve bilgi edinme öncelikli olarak öne çıkarmakta, toplumsal farkındalığın artırılması amaçlanmaktadır. #AlzheimerıSor ve #DemansıSor gibi kampanyalar, Alzheimer konularında daha fazla bilinçlenmeyi teşvik etmektedir.

Küresel Çabalar

Alzheimer ve diğer demans türlerinin yaygınlığı, sağlık ve ekonomik açıdan küresel bir sorun olarak değerlendirilmektedir. 2013 yılında G8 liderleri, 2025 itibarıyla demans için önlem veya hastalık seyrini değiştiren bir tedavi bulunmasını hedeflemiş ve araştırmalara ayrılan bütçeleri artırmayı taahhüt etmiştir. 2015 yılında demans hastalıklarının dünya çapındaki maliyeti 818 milyar Amerikan Doları olarak hesaplanmıştır. Uluslararası çağrılarda tüm Alzheimer hastalarının tanı ve tedaviye güvenilir ve zamanında erişim hakkına sahip olması gerektiği vurgulanmaktadır.^【2】 

Uyarı: Bu maddede yer alan içerik, yalnızca genel ansiklopedik bilgi amacı taşımaktadır. Buradaki bilgiler tanı koyma, tedavi etme ya da tıbbi yönlendirme amacıyla kullanılmamalıdır. Sağlıkla ilgili konularda karar vermeden önce mutlaka bir hekime veya uzman sağlık personeline danışmanız gerekmektedir. Bu bilgilerin tanı veya tedavi amacıyla kullanılması sonucunda doğabilecek durumlardan madde yazarı ve KÜRE Ansiklopedi herhangi bir sorumluluk kabul etmez.