Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü, her yıl 10 Kasım’da UNESCO tarafından kutlanan uluslararası bir gündür. Bu gün, bilimin toplumdaki önemini vurgulamayı, vatandaşları ortaya çıkan bilimsel konular üzerinde tartışmalara katılmaya teşvik etmeyi ve bilimin günlük yaşam ile toplumların sürdürülebilirliğine olan katkısını ön plana çıkarmayı amaçlar.

Amaç

Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü, bilimi toplumla daha yakın bir ilişki içine yerleştirmeyi hedefler. Günün amacı, vatandaşları bilimsel gelişmelerden haberdar etmek ve bilim insanlarının gezegenimizin korunması ile toplumların sürdürülebilirliğine katkılarını görünür kılmaktır. Etkinlikler, hükümet yetkililerinden medya organlarına, eğitim kurumlarından öğrencilere kadar tüm paydaşları bilimin barış ve kalkınmadaki rolü konusunda seferber etmeyi sağlar ve bilimin toplumdaki etkilerini anlamayı kolaylaştırır.

Tarihçe

Günün kökeni, 1999 yılında Budapeşte’de düzenlenen Dünya Bilim Konferansı’na dayanmaktadır. Bu konferansta bilim ve toplum arasındaki ilişkiye yönelik taahhütlerin her yıl yeniden vurgulanması ve “Bilim ve Bilgi Kullanımı Bildirgesi” ile “Bilim Gündemi: Eylem Çerçevesi” önerilerinin takip edilmesi kararlaştırılmıştır. UNESCO himayesinde ilk Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü 10 Kasım 2002’de kutlanmıştır. Kutlamalar, hükümetler, hükümetler arası ve sivil toplum örgütleri, UNESCO Ulusal Komisyonları, bilimsel ve araştırma kurumları, meslek birlikleri, medya, bilim öğretmenleri ve okullar gibi birçok ortakla gerçekleştirilmiştir. Gün, dünyanın farklı bölgelerinde barış içinde yaşayan bilim insanları arasında iş birliğini teşvik eden projelere ve finansal desteklere öncülük etmiş, UNESCO destekli İsrail-Filistin Bilim Organizasyonu (IPSO) gibi girişimlerin doğmasına katkı sağlamıştır.

Önemi

Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü, bilimin sürdürülebilir toplumlar için oynadığı kritik rolü ön plana çıkarır. Gün, bilim insanlarının ve bilimsel bilgi üretiminin barış ve kalkınma hedeflerine katkısını görünür kılarken, halkın bilimsel konular hakkında bilgilendirilmesini ve tartışmalara katılımını sağlar. Bu şekilde toplumlar bilinçli kararlar alabilir ve bilimin günlük yaşamda ve geleceğin planlamasında oynadığı rol fark edilir hale gelir. Gün, bilimin güven, iş birliği ve toplumsal farkındalık oluşturmadaki önemini de vurgular.

Temalar ve Küresel Kutlamalar

2025 yılı teması, “Güven, Dönüşüm ve Yarın: 2050 İçin İhtiyacımız Olan Bilim” olarak belirlenmiştir. Bu tema, gelecekteki bilimsel ihtiyaçları ve bilim-toplum ilişkisinin önemini vurgular. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Ağustos 2023’te 2024–2033 yıllarını Sürdürülebilir Kalkınma için Uluslararası Bilimler On Yılı ilan etmiştir. Bu girişim, 2030 Gündemi ve ötesi için bilimsel bilgi, yenilik ve politika-siyaset-toplum ilişkilerinin güçlendirilmesini gerekli kılmaktadır. 2025 Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü, bu çerçevede bilim ve toplum arasındaki ilişkiyi tartışmak ve gelecekteki ihtiyaçları belirlemek için küresel bir platform sunmaktadır. UNESCO, tüm dünyada kutlamalara katılımı teşvik ederek, bilim ve toplum arasında güven, iş birliği ve kapsayıcılığı güçlendirmeyi amaçlamaktadır.

^{Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü (United Nations)}

Küresel Etkinlikler

Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü kapsamında düzenlenen küresel etkinlikler, tüm paydaşların katılımıyla gerçekleştirilmektedir. Bu etkinlikler arasında bilimsel konferanslar, paneller, seminerler, halkın katılımını sağlayan eğitim programları ve çalıştaylar yer almaktadır. Gün, bilim insanları ve toplum arasında etkileşim sağlayan projeleri teşvik ederken, bilimin sürdürülebilir kalkınma ve barışa katkısını görünür kılar ve toplumların bilime olan güvenini artırmayı amaçlar.

Türkiye’de Kutlamalar

Türkiye’de Dünya Barış ve Kalkınma Bilim Günü, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve çeşitli üniversiteler ile bilimsel kurumların iş birliğiyle kutlanmaktadır. Ülke çapında düzenlenen etkinlikler, konferanslar, seminerler ve öğrencilere yönelik eğitim programları ile halkın bilime olan ilgisini artırmayı ve bilimsel farkındalık oluşturmayı hedefler. Türkiye’deki kutlamalar ayrıca, bilimin toplumsal kalkınma ve barış süreçlerindeki rolünü göstermek, bilim insanları ile halk arasında doğrudan iletişim kurmak ve gençlerin bilimsel çalışmalara katılımını teşvik etmek amacıyla düzenlenmektedir.