Gaziantep alenaziği, Gaziantep mutfağına özgü, közlenmiş patlıcan, süzme yoğurt, sarımsak ve koyun etiyle hazırlanan geleneksel bir yemektir. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında mahreç işaretiyle korunmakta olup, 04 Mayıs 2021 tarihinde tescillenmiştir. Tescil sahibi Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’dir ve ürünün coğrafi sınırı Gaziantep iliyle sınırlıdır.

Ayırt Edici Özellikleri

Gaziantep alenaziğinin temel bileşenleri közlenmiş tohumsuz patlıcan, süzme yoğurt, sarımsak ve koyun etidir. Et tercihi kuşbaşı ya da zırh kıyması olabilir. Sadeyağ veya tereyağ ile kırmızı toz biberle lezzetlendirilerek servis edilir. Yemeğin karakteristik yapısı, Gaziantep’e özgü üretim tekniği ve ustalık gerektiren sunum biçimiyle şekillenir. Özellikle yaz aylarında yoğun talep görür ve Gaziantep mutfağının tanınan yemekleri arasında yer alır.

Üretim Metodu

Gaziantep alenaziğinin hazırlanmasında tohumsuz patlıcan kullanılır. Patlıcanlar, fırının sıcaklığına göre yaklaşık 10–15 dakika boyunca çevrilerek közlenir. Her tarafı eşit şekilde pişirilen patlıcanların kabukları soyulur ve ince ince doğranarak hazırlanır. Bu işlem, patlıcanın acılığını azaltır ve yemeğe özgü tütsülenmiş aromayı kazandırır.

Yemeğin et bileşeni, tercihe göre zırhla çekilmiş koyun kıyması ya da kuşbaşı doğranmış koyun etidir. Etin seçimi, yemeğin dokusunu ve lezzet yoğunluğunu doğrudan etkiler. Kullanılan koyun eti, önceden tuzlanır ve mangala uygun köşeli ya da yassı kebap şişlerine dizilir. Harı geçmiş mangalda, tek yönde çevrilerek pişirilir. Bu yöntem, etin dış yüzeyinin mühürlenmesini ve iç kısmının sulu kalmasını sağlar. Etin mangalda pişirilmesi, Gaziantep mutfağının karakteristik ateşle pişirme geleneğini yansıtır.

Süzme yoğurt, isteğe bağlı olarak sarımsakla karıştırılır. Bu karışım, közlenmiş patlıcanların üzerine eklenmek üzere hazırlanır. Patlıcanlar kalaylı bakır sahana alınır ve üzerine yoğurt karışımı dökülerek kısık ateşte hafifçe ısıtılır. Bu aşama, yoğurt ve patlıcanın aromasının bütünleşmesini sağlar; sahanda ısıtma işlemi, yemeğe özgü sunum biçiminin bir parçasıdır.

Son olarak, mangalda pişirilen etler sahandaki yoğurtlu patlıcanın üzerine yerleştirilir. Üzerine kırmızı toz biberle lezzetlendirilmiş sadeyağ veya tereyağ gezdirilir. Bu aşamada kullanılan yağ, yemeğe hem parlaklık hem de karakteristik bir tat kazandırır. Hazırlanan yemek sıcak olarak, geleneksel Gaziantep usulüyle servis edilir.

Coğrafi Sınır ve Üretim Bağı

Gaziantep alenaziğinin üretim süreci, Gaziantep ili sınırları içinde gerçekleşmelidir. Yemeğin ünü, bu coğrafi sınırla doğrudan bağlantılıdır. Geleneksel üretim yöntemi ve ustalık gerektiren uygulamalar, yemeğin kültürel kimliğini pekiştirir.

Denetim Süreci

Ürünün üretimi ve sunumu, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin koordinasyonunda yürütülen denetimlerle kontrol altındadır. Denetim mercii; Gaziantep İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Gaziantep Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’nden uzman temsilcilerden oluşur. Denetimler yılda en az bir kez yapılır; şikâyet veya ihtiyaç durumunda ise her zaman gerçekleştirilebilir. Denetimlerde malzeme uygunluğu, üretim metodu, servis şekli ve mahreç işareti kullanımına dair kriterler esas alınır.