Kaymaklı Çöreği, Nevşehir ili Merkez ilçesine bağlı Kaymaklı beldesine özgü, coğrafi işaretle tescillenmiş geleneksel bir ekmek türüdür. Ürün, bölgenin mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olup hem tarihsel hem de kültürel bir değer taşımaktadır.

^{Kaymaklı Çöreği (Anadolu Ajansı)}

Tanım ve Özellikler

Kaymaklı Çöreği; buğday unu, haşlanmış patates, yaş maya, tuz ve su ile hazırlanan hamurun üzerine sulandırılmış yoğurt sürülerek pişirilmesiyle elde edilir. Ortalama ağırlığı 350–400 gram olup daire şeklindedir. Çörek, alt bölmesinde samanla ateş yakılan, üst bölmesinde ise ekmeklerin pişirildiği iki katlı taş fırınlarda yapılır. Ürün, delikli taş üzerinde pişirilmesiyle ayırt edici bir özelliğe sahiptir. Taze olarak tüketilebildiği gibi uygun koşullarda 15–20 gün, soğuk muhafazada ise 30 gün dayanabilir.

Tarihçe ve Kültürel Bağlam

Kaymaklı Çöreği’nin geçmişi beldenin eski mutfak kültürüne dayanır. Kaymaklı, Kapadokya bölgesinde tarihsel olarak tarım ve özellikle buğday ile patates üretiminin öne çıktığı bir yerleşimdir. Çörek, yörede uzun süre tazeliğini koruması, doyurucu olması ve kolay taşınabilirliği nedeniyle günlük beslenmede tercih edilmiştir. Yerel halk arasında çöreğin yapımı ve tüketimi, nesilden nesile aktarılan bir kültürel miras olarak görülmektedir.

Üretim Süreci

Kaymaklı Çöreği’nin hazırlanışı belirli aşamalardan oluşur:

1. Patatesler kabuklarıyla haşlanır, soyularak ezilir ve süzgeçten geçirilir.
2. Un, tuz, patates püresi, maya ve su ile yumuşak bir hamur yoğrulur.
3. Hamur yaklaşık 1 saat mayalandırıldıktan sonra 350–400 g’lık bezeler yapılır.
4. Bezelerin üzeri sulandırılmış yoğurtla kaplanır; ortalarına parmakla delik açılır.
5. Çörekler, samanla ısıtılmış fırında, delikli taş üzerinde yaklaşık 15 dakika pişirilir.

Bu yöntem, ürünün coğrafi işaret belgesinde zorunlu üretim şekli olarak belirtilmiştir.

^{Kaymaklı Çöreği Yapım Aşaması (Anadolu Ajansı)}

Sosyoekonomik ve Kültürel Önemi

Kaymaklı Çöreği, belde halkı için sadece bir yiyecek değil, aynı zamanda somut olmayan kültürel mirasın bir parçasıdır. Araştırmalar, yöre insanının özellikle tat ve alışkanlık nedeniyle Kaymaklı Çöreği’ni günlük ekmeğe tercih ettiğini göstermektedir. Bununla birlikte, yeni kuşaklarda tüketimin azalma eğiliminde olduğu ve ürünün yeterince tanınmadığı belirtilmektedir. Bu nedenle, çöreğin tanıtımı, gastronomi turizmi bağlamında değerlendirilmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması önem taşımaktadır.

Denetim

Kaymaklı Çöreği’nin üretimi ve piyasaya sunumu, Kaymaklı Belediyesi koordinatörlüğünde Nevşehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile uzmanlardan oluşan denetim kurulu tarafından yılda en az bir kez denetlenmektedir. Denetimlerde üretim metoduna uygunluk, bileşenlerin doğruluğu ve ambalajda coğrafi işaret ibaresi ile amblemin kullanımı kontrol edilmektedir.

^{Kaymaklı Çöreği (Anadolu Ajansı)}