Köy Yatı Mektebi, Şanlıurfa’da yer alan ve 1930’lu yıllarda Mutasarrıf Münir Bey tarafından tamamlanarak hizmete açılan Cumhuriyet dönemi yapılarından biridir. Kesme taş malzemeyle inşa edilmiş, iki katlı ve U planlı bu yapı, başlangıçta Sanayi Mektebi olarak planlanmış; ancak çevre köylerden gelen kız öğrenciler için yatılı okul olarak kullanılmıştır. 1993 yılında restorasyon geçiren bina, 2005’ten itibaren İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü hizmet binası olarak kullanılmaktadır. Yapının bahçesinde, Göbeklitepe stelleri ve Edessa mozaikleri gibi kültürel ögelerin replikalarının yer aldığı bir “Kültür Bahçesi” bulunmaktadır.

^{Köy Yatı Mektebi (Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)}

Tarihçe

Yapının inşa tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, inşası uzun süre yarım kalmış ve 1930’lu yıllarda dönemin Mutasarrıfı Münir Bey tarafından tamamlanarak hizmete açılmıştır. Önceleri Sanayi Mektebi’nin bu binaya taşınması planlanmışsa da, daha sonra çevre köylerden gelen kız öğrenciler için yatılı okul olarak kullanılmasına karar verilmiştir. Yapı, kesme taş malzeme ile inşa edilmiş olup iki katlı ve U planlı bir mimari düzenlemeye sahiptir.

1993 yılında Şanlıurfa Valiliği tarafından kapsamlı bir restorasyona tabi tutulan yapı, bir süre Şanlıurfa İl Özel İdaresi hizmet binası olarak kullanılmıştır. 2005 yılında ise İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne devredilmiştir. Yapı, müştemilatıyla birlikte yaklaşık 4200 m²’lik bir alanı kapsamaktadır.

Restorasyon kapsamında bahçede çeşitli düzenlemeler yapılmış; sosyal ve kültürel etkinliklere elverişli bir alan olarak “Kültür Bahçesi” adıyla yeniden tasarlanmıştır. Bu kapsamda bahçeye, Haleplibahçe Amazon Mozaikleri, Göbeklitepe stelleri ve Edessa mozaiklerine ait replikalar yerleştirilmiştir.

Mimari Özellikler

Yapı, mimari formu ve malzeme kullanımı açısından Urfa geleneksel taş mimarisinin 20. yüzyıldaki uygulamalarını yansıtan örneklerden biridir. Köy Yatı Mektebi’nin cepheleri simetrik olarak düzenlenmiş ve taş işçiliği ön planda tutulmuştur. U planlı iç avlu yerleşimi, geleneksel Anadolu eğitim yapılarında sıklıkla görülen mekânsal organizasyonu yansıtır. Binanın iç bölümleri zaman içinde işlevsel kullanım gereklerine göre yeniden düzenlenmiştir. Bahçeye yerleştirilen kültürel replikalar, yapının sadece yönetimsel değil aynı zamanda kültürel sergileme işlevi de taşıdığını göstermektedir.

Kültürel ve Sosyal İşlevi

Köy Yatı Mektebi, kuruluşundan itibaren kız öğrenciler için yatılı okul olarak önemli bir eğitim işlevi üstlenmiş; Cumhuriyet döneminin kırsal eğitime verdiği önemi yansıtan kurumlardan biri olmuştur. Günümüzde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü binası olarak kullanılması nedeniyle bölgedeki kültürel etkinliklerin organizasyon merkezi konumuna gelmiştir. Bahçede oluşturulan Kültür Bahçesi, halk konserleri, sergiler, açık hava etkinlikleri ve törenler gibi sosyal buluşmalara ev sahipliği yapmaktadır.