Kraliyet pengueni (Eudyptes schlegeli), yalnızca Macquarie Adası ve çevresindeki küçük adacıklarda üreyen endemik bir tür olup beyaz yüzüyle diğer sarı tepeli penguenlerden ayrılır. Popülasyon büyüklüğü günümüzde yaklaşık 850.000 üreyen çift olarak tahmin edilmektedir. Tarihsel olarak 19. ve 20. yüzyıl başlarında yoğun olarak yağ üretimi amacıyla avlanmaları kayıplara yol açmıştır. Ancak avlanmanın sona ermesiyle popülasyon sayısı artmaya başlamıştır. Günümüzde kril, küçük balıklar ve kalamarlardan oluşan diyetine bağlı olarak deniz ekosistemlerindeki değişimlere karşı hassas kabul edilmektedir. Üreme alanının tek ve sınırlı bir bölgeyle kısıtlı olması nedeniyle petrol sızıntıları, iklim değişikliği ya da istilacı türlerin yeniden ortaya çıkışı gibi tekil tehditler popülasyonu etkileyebilecek potansiyele sahiptir. Bu nedenlerle tür, IUCN Kırmızı Listesi’nde “Asgari Endişe” (LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
Morfolojik Özellikler ve Sistematik Konumu
Fiziksel Tanım
Kraliyet pengueni (Eudyptes schlegeli), yaklaşık 65–75 cm boyunda olup erişkin bireylerin 4–6 kg arasında değişen kütleye sahip olduğu tahmin edilir; erkekler genellikle biraz daha büyük olma eğilimindedir. Sırtı koyu siyah / mavi-siyah tüylerle kaplıdır; karın ve yan yüzeyleri parlak beyazdır. Yüz kısmında, alnı boyunca birleşen sarı-turuncu tüylerden oluşan bir “tepe çubuğu” bulunur ve bu karakteristik tüy dizisi diğer sarı tepeli penguenlerden ayırt edici özellik taşır. Göz çevresinde, üst gagaya uzanan pembe açık deriye ait bölgeler gözlenir ki bu bölgeler yüzme ve termoregulasyonda rol oynayabilir (kan akışının ayarlanması yoluyla ısı alışverişini etkileyebilir). Kanat kemikleri yassılaşmış ve yüzmeye adapte olmuş yüzgeçler hâline dönüşmüş, tüyler ise yüksek sıklıkta ve yağ salgısıyla kaplanmış yapıdadır — bu özellikler su geçirmezlik ile ısı yalıtımını bir arada sağlar. Cinsiyetler arasında gözle görülür bariz dimorfizm yoktur; erkekler ağırlık açısından çok az daha büyük olma yönünde bir eğilim taşıyabilir.
Taksonomi ve Evrim
Kraliyet pengueninin taksonomik konumuna dair moleküler filogenetik ve paleontolojik veriler, bu türün Eudyptes cinsinin evrimsel radyasyonunun bir parçası olduğunu göstermektedir; Eudyptes cinsinin kökeni muhtemelen geç Miyosen–erken Pliyosen dönemlerine (yaklaşık 8–5 milyon yıl önce) kadar uzanır ve bu süreçte soğuyan deniz koşulları ile okyanus ön sınırlarının (Antarktik Polar Sınır, Subtropikal Sınır gibi) etkisiyle türleşme yönelimleri belirginleşmiştir. Moleküler analizler özellikle macaroni pengueni (Eudyptes chrysolophus) ile kraliyet penguenleri arasında genetik yakınlık göstererek, bu iki formun yaklaşık 1,5 milyon yıl kadar önce birbirinden ayrılmış olabileceğini gösterir.
Kraliyet pengueni ile yavrusu (Flickr)
Ekoloji, Davranış ve Yaşam Döngüsü
Habitat ve Dağılım
Kraliyet pengueni (Eudyptes schlegeli), yalnızca Macquarie Adası ve yakın küçük adacıklarda yoğun koloniler kurar; koloniler, kıyı bölgeleri ile eğimli kayalık yüzeyler arasında, denizle iç içe konumlanmıştır. Bu tür, üreme döneminde yuvadan denize mesafe açısından avantajlı, dalga enerjisi düşük kıyı alanlarını tercih eder. Beslenme açısından, kraliyet penguenleri dalışlarını çoğunlukla 6–32 m aralığında gerçekleştirir, ancak ihtiyaç duyduklarında daha derin sularda da (örneğin 100 m’yi geçebilecek derinliklere) dalabilirler. Ortalama dalış derinlikleri çalışma verilerine göre ~ 32,9 m civarındadır. Tür, besin arama faaliyetlerinin çoğunu üreme döneminde çevresindeki deniz alanlarında, özellikle su kolonunda aktif olduğu katmanlarda sürdürür.
Beslenme Ekolojisi
Kraliyet penguenlerinin diyet profile bakıldığında, ağırlıklı besin kaynaklarının euphausiid (kril) kabuklular olduğu görülür; örneğin Macquarie Adası’nda yürütülen çalışmalarda toplam besin kitlesinin %50’sinden fazlasının Euphausia valentini ve Thysanoessa gregaria türlerinden oluştuğu belirlenmiştir. Ayrıca, myctophid balıklar (özellikle Krefftichthys anderssoni) diyetin önemli bir payını oluşturur; bu balıklar genellikle yavru evrelerindedir. Diğer katkı kaynakları arasında kalamar ve diğer küçük kafadanbacaklılar yer alır; ancak bunların oranı kril ve myctophid balıklarla kıyaslandığında genellikle daha düşüktür. Besin seçimi mevsime bağlı olarak değişkenlik gösterir: üreme döngüsünün farklı evrelerinde kril baskın çıkarken, yavru besleme dönemlerinde besin yelpazesi biraz genişler. Avlanma davranışı açısından kraliyet penguenleri, su kolonunun orta katmanlarında dolaşan av gruplarına yönelir; özellikle kril sürüleri ve küçük balık sürülerine baskın yapar. Bu baskın genellikle grup hâlinde sürdürülür; bireyler senkronize dalışlarla avlarını sıkıştırarak toplu biçimde yüzeye yönlendirmeye çalışır. Bu kooperatif av stratejisi, özellikle yüksek verim sağlamak için önemlidir.
Üreme Biyolojisi
Kraliyet pengueni (Eudyptes schlegeli), tek eşli yaşayan bir türdür; eşler her yıl aynı üreme alanına dönme eğilimindedir. Erkekler genellikle Eylül sonu veya Ekim başında üreme alanlarına gelir, dişiler biraz daha sonra katılır ve yumurtlama dönemi Ekim–Kasım aylarında yoğunlaşır. Genellikle iki yumurta bırakılır; bu yumurtalar arasındaki zaman aralığı 4–6 gün kadardır ve çoğu durumda ilk yumurta ya küçüktür ya da zamanla kaybolur (obligat yavru indirgeme). Yumurtalar 32–37 gün arasında kuluçkalanır; bu sürede her iki ebeveyn dönüşümlü olarak kuluçkaya katılır. Yumurtadan çıktıktan sonra ilk 10–20 gün boyunca civcivler yuvada kalır ve bu dönemde özellikle erkek ebeveyn yavruyu korur. Daha sonra civcivler “kreş” (crèche) adı verilen gruplara katılır ve yaklaşık 5–6 hafta (≈ 35–42 gün) sonra yuvadan ayrılır. Kraliyet penguenleri, üreme döngüsü sonrası tüy değiştirme (moulting) döneminde adada birkaç hafta karada kalır ve bu süre zarfında beslenmezler; bu dönemde birikmiş yağ rezervleri hayati öneme sahiptir.
Korunma Durumu
Tür, IUCN Kırmızı Listesi’nde Asgari Endişe (Least Concern, LC) kategorisinde yer alır; bu değerlendirme 2021 tarihinde yapılmış ve türün geniş bir popülasyonu sürdürdüğü, popülasyon eğiliminin stabil ya da olası olarak artış yönünde olduğu varsayıldığı temel alınmıştır. Dağılım kriteri açısından, kraliyet pengueninin üreme alanları yalnızca Macquarie Adası ve çevresindeki küçük adacıklarla sınırlı olsa da hâlihazırda habitat daralması veya yaygın kayıplar gösterilmediği için, bu sınıra kritik eşikler aşılmamıştır. Ayrıca bilimsel kaynaklara göre nüfus büyüklüğü bakımından tehdit sınıfına girmesi beklenmez; tür, geçmişte aşırı avlanma baskısı yaşamış olmasına rağmen günümüzde ciddi bir nüfus düşüşü eğilimi göstermemektedir.
