Çermik biberi, Diyarbakır’ın Çermik ilçesinde yetiştirilen, kırmızı renkte ve ince kabuklu bir biber çeşididir. Kurutulduktan sonra öğütülerek pul biber, toz biber ve salça yapımında kullanılır. Acı tat profiline sahiptir.

^{Çermik Biberi (AA)}

Coğrafi Köken ve Yayılma Alanı

Çermik biberinin üretim alanı Diyarbakır’ın Çermik ilçesi ile sınırlıdır. Ürün, yöresel pazarlamanın yanı sıra Almanya, İsviçre ve Macaristan başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerine de haftalık ortalama 250 kilogram olarak gönderilmektedir. Yıllık üretim yaklaşık 1.600 ton olup, 400 dönümlük alanda yetiştirilmektedir.

Coğrafi İşaret Tescili

Çermik biberi, 8 Mayıs 2020 tarihinde Çermik Kaymakamlığı tarafından Türk Patent ve Marka Kurumu’na coğrafi işaret başvurusu yapılmış, tescil ise 12 Nisan 2021 tarihinde tamamlanmıştır. Tescil, ürünün yetiştirildiği coğrafi sınırları, fiziksel ve kimyasal özelliklerini, üretim süreci ile denetim esaslarını kapsamaktadır. Bu belge, Çermik biberinin özgünlüğünü ve yöresel özelliklerini korumak amacıyla resmi olarak tanınmasını sağlamaktadır.

Üretim Süreci

Çermik biberi üretimi toprak hazırlığı ile başlar; toprak sürülüp gübrelenir. Fideler mayıs ayında dikilir. Bitkiler büyüme sürecinde düzenli sulanır, çapalama ve yabancı ot temizliği yapılır. Meyveler olgunlaştığında, genellikle eylül ve ekim aylarında, elle hasat edilir. Hasat edilen biberler kırmızı renge ulaşmış ve tam olgunlukta olur.

^{Çermik Biberi (Diyarbakır Valiliği)}

Kurutma ve İşleme Yöntemi

Hasat edilen biberler, saplarından ayrıldıktan sonra güneş altında serilerek doğal yöntemlerle kurutulur. Kurutma işlemi tamamlandıktan sonra biberler dövülür, elenir ve öğütülür. Elde edilen ürün, pul biber, toz biber veya salça olarak paketlenir ve satışa sunulur.

Denetim ve Kalite Standartları

Çermik biberinin üretim ve işleme süreçleri, Çermik İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Çermik Belediyesi ve Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası temsilcilerinden oluşan denetim kurulu tarafından izlenir ve kontrol edilir. Bu kurul, üretimin coğrafi işaret tescil belgesinde belirtilen standartlara uygunluğunu sağlar. Denetim faaliyetleri, üretim aşamasından paketlemeye kadar tüm süreçleri kapsar ve ürünün kalite, hijyen ve özgünlük kriterlerine uygunluğunu garanti eder.

Ekonomik ve Sosyal Etki

Çermik biberi, yaklaşık 400 dönümlük alanda yetiştirilmekte olup, yıllık üretim miktarı yaklaşık 1600 tona ulaşmaktadır. Ürün, özellikle haftalık ortalama 250 kilogramlık ihracat miktarıyla Almanya, İsviçre ve Macaristan gibi Avrupa ülkelerine gönderilmektedir. Bu üretim ve ihracat kapasitesi, ilçede ekonomik hareketliliği artırmakta ve tarımsal istihdama katkı sağlamaktadır. Ayrıca, kadın girişimci kooperatifleri üretim sürecine dahil edilerek bölgedeki sosyal yapıya ekonomik destek sağlanmaktadır. Üretim ve ihracat faaliyetleri, bölge ekonomisinin çeşitlendirilmesine katkıda bulunur.

^{Çermik Biberi (Çermik Kaymakamlığı)}

Kullanım Alanları

Çermik biberi, kurutulup öğütüldükten sonra çeşitli şekillerde kullanılmaktadır. Ürün, pul biber ve toz biber olarak yemeklerde yaygın şekilde tercih edilir. Ayrıca biber salçası yapımında da önemli bir hammaddedir. Bölge mutfağında yer alan birçok yemeğin lezzetini artırmak amacıyla doğrudan kullanılır. Yüksek acılık seviyesi nedeniyle baharat olarak farklı yemeklerde ve soslarda kullanılmaktadır. Çermik biberi, hem taze hem de işlenmiş formda mutfaklarda yer alır ve geleneksel tariflerde önemli bir bileşen olarak yer almaktadır.

Tanıtım ve Pazarlama

Çermik biberi, Diyarbakır ve Çermik ilçesinde yöresel ürün tanıtım çarşılarında ve fuarlarda yer almaktadır. Ürün, Çermik Kaymakamlığı, Diyarbakır Valiliği ve ilgili tarım kurumlarının destekleriyle tanıtılmaktadır. Ayrıca, coğrafi işaret tescil belgesi sayesinde ürünün özgünlüğü ve kalitesi resmî olarak belgelenmiştir. Pazarlama faaliyetleri kapsamında, ürünün yurt içi dağıtımının yanı sıra Almanya, İsviçre ve Macaristan gibi Avrupa ülkelerine gönderimleri düzenlenmektedir. Bu gönderimler genellikle yerel üreticiler ve gurbetçiler aracılığıyla gerçekleşmekte olup, ürünün uluslararası alanda tanınmasına katkı sağlamaktadır. Tanıtım kampanyaları, ürünün coğrafi işaret tesciliyle sağlanan avantajları kullanarak pazardaki rekabet gücünü artırmayı hedeflemektedir. Ayrıca kadın girişimci kooperatiflerinin katılımıyla üretim ve pazarlama süreçleri desteklenmektedir.