Donald Trump ve Binyamin Netanyahu Ortak Basın Toplantısı, 4 Şubat 2025 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği basın toplantısıdır. Toplantı, ABD-İsrail ilişkileri ve Gazze Şeridi’ndeki mevcut durum çerçevesinde düzenlenmiş olup, özellikle Trump’ın ABD’nin Gazze’yi devralarak bölgeyi yeniden inşa etme önerisi nedeniyle uluslararası kamuoyunda büyük yankı uyandırmıştır.

_{Donald Trump ve Binyamin Netanyahu Ortak Basın Toplantısı, 4 Şubat 2025 - Anadolu Ajansı}

Basın toplantısı, Gazze’deki çatışmaların ardından bölgenin geleceğine dair açıklamalar içermiştir. Trump, ABD’nin Gazze’yi uzun vadeli olarak sahiplenebileceğini ve burada yeniden inşa sürecini üstlenebileceğini belirtirken, Netanyahu İsrail’in güvenliği açısından Gazze’deki “tehditlerin ortadan kaldırılması” gerektiğini vurgulamıştır. Birleşmiş Milletler (BM), insan hakları örgütleri ve çeşitli devletler, Trump’ın önerisini eleştirmiş ve uluslararası hukuk çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Filistin yönetimi ve Arap ülkeleri, açıklamaların bölgedeki demografik ve siyasi yapıyı değiştirmeye yönelik bir girişim olduğunu öne sürerek tepki göstermiştir. Toplantı, ABD’nin Filistin-İsrail meselesine yönelik geleneksel politikasından sapma olarak yorumlanmış ve küresel diplomatik dengeler açısından önemli bir gelişme olarak değerlendirilmiştir.

Basın Toplantısının İçeriği

Trump’ın Açıklamaları

ABD Başkanı Donald Trump, basın toplantısında ABD’nin Gazze Şeridi’ni devralarak bölgeyi uzun vadeli olarak sahiplenmesi ve yeniden inşa etmesi gerektiğini belirtmiştir. Trump, Gazze’deki mevcut yıkımın ardından bölgenin rehabilite edilmesi için ABD’nin sorumluluk alabileceğini ifade etmiş ve burada ekonomik kalkınmayı teşvik edecek projelerin hayata geçirilebileceğini öne sürmüştür.

_{Donald Trump, 4 Şubat 2025 - Anadolu Ajansı}

Trump, Gazze’deki Filistinlilerin başka ülkelere yerleştirilmesi gerektiğini savunmuş ve bölgenin mevcut koşullarda yaşanabilir olmadığını ileri sürmüştür. Filistinlilerin komşu ülkelere yönlendirilerek “daha iyi bir hayat sürebileceğini” iddia etmiş ve bu sürecin Filistinliler için faydalı olacağını belirtmiştir.

ABD Başkanı, Gazze’nin gelecekte “Orta Doğu’nun Rivierası” haline getirilebileceğini ifade ederek, bölgenin uluslararası yatırımcılar tarafından geliştirilebileceğini ve bir turizm merkezi olarak yeniden inşa edilebileceğini öne sürmüştür. Trump, Gazze’nin yeniden yapılandırılması için geniş çaplı ekonomik projeler geliştirilmesi gerektiğini ve buranın bölgesel barışa katkı sağlayabileceğini savunmuştur.

Trump, ABD’nin Gazze’de askeri bir varlık bulundurabileceğini ve güvenliği sağlamak için Amerikan askerlerinin konuşlandırılmasının bir seçenek olabileceğini dile getirmiştir. Gazze’deki güvenlik tehditlerinin ortadan kaldırılması için ABD’nin gerektiğinde askeri müdahalede bulunabileceğini belirtmiştir.

Netanyahu’nun Açıklamaları

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, basın toplantısında İsrail’in Gazze’deki "işi bitirmesi gerektiğini" söyleyerek, İsrail’in güvenliği için bölgedeki mevcut tehditlerin tamamen ortadan kaldırılmasının zorunlu olduğunu söylemiştir. Netanyahu, Gazze’nin İsrail için kalıcı bir tehdit oluşturmaması gerektiğini ve İsrail’in bu doğrultuda hareket edeceğini ifade etmiştir.

_{Binyamin Netanyahu, 4 Şubat 2025 - Anadolu Ajansı}

Trump’ın ABD’nin Gazze’yi devralma önerisine ilişkin olarak Netanyahu, bunun “dikkate değer” bir fikir olduğunu belirtmiş ve önerinin "tarihi değiştirebilecek" nitelikte olabileceğini söylemiştir. İsrail Başbakanı, Trump’ın farklı bir perspektifle hareket ettiğini ve bunun bölge için yeni bir dönüşüm süreci başlatabileceğini dile getirmiştir.

Netanyahu, Hamas’ın tamamen ortadan kaldırılması ve İsrail’in uzun vadeli güvenliğinin sağlanması gerektiğini savunarak, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonlarının amacının bu olduğunu söylemiştir. İsrail’in, Hamas’ın askeri kapasitesini ve yönetim gücünü tamamen yok etmeyi hedeflediğini açıklamış ve Gazze’de İsrail’e karşı herhangi bir tehdit oluşturulmasına izin verilmeyeceğini belirtmiştir.

Uluslararası Tepkiler

Filistin Tarafından Gelen Tepkiler

Hamas yetkilileri, Trump’ın Gazze’yi devralma ve Filistinlilerin bölgeden ayrılmasını öneren açıklamalarına tepki göstermiştir. Hamas liderleri, bu ifadeleri “sürgün çağrısı” olarak nitelendirmiş ve bölgenin istikrarını daha da bozacağını belirtmiştir. FKÖ Genel Sekreteri Hüseyin el-Şeyh, Filistin halkının zorla yerinden edilmesine yönelik tüm çağrıları reddettiklerini açıklamıştır. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Trump’ın ifadelerinin uluslararası hukuku ihlal ettiğini vurgulamış ve Gazze’nin Filistin’in ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtmiştir.

Uluslararası Toplumun Tepkileri

Suudi Arabistan, Trump’ın açıklamalarını kesin bir dille reddetmiş ve Filistin devleti kurulmadan İsrail ile diplomatik ilişkilerin normalleşmeyeceğini belirtmiştir. Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu ifadeleri "kabul edilemez" olarak değerlendirmiş ve Türkiye’nin İsrail’e yönelik politikalarını gözden geçireceğini açıklamıştır. Mısır ve Ürdün yönetimleri, Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine karşı çıkmış ve bunun bölgeyi daha da istikrarsızlaştıracağını belirtmiştir.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İsrail’in Batı Şeria üzerindeki kontrolünü genişletme girişimlerini eleştirmiş ve Filistin halkına yönelik kolektif ceza politikalarının kabul edilemez olduğunu ifade etmiştir. Çin Dışişleri Bakanlığı, Gazze halkının zorla yer değiştirmesine karşı çıktıklarını ve tarafları ateşkese bağlı kalmaya çağırdıklarını açıklamıştır. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Gazze’nin Filistin’e ait olduğunu ve zorla göçün uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtmiştir.

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, iki devletli çözümü desteklediklerini ancak Trump’ın açıklamalarıyla ilgili doğrudan yorum yapmayacaklarını ifade etmiştir. G7 ülkeleri, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler yetkilileri, Gazze halkının zorla yerinden edilmemesi gerektiğini vurgulamıştır.

ABD İçinden Gelen Tepkiler

ABD içinde Trump’ın açıklamaları geniş yankı uyandırmıştır. Demokrat Senatör Chris Murphy, Trump’ın önerisini sert bir dille eleştirmiş ve bunun ABD’yi Orta Doğu’da uzun bir savaşa sürükleyebileceğini belirtmiştir. Maryland Senatörü Chris Van Hollen, bu açıklamaların “etnik temizlik” anlamına geldiğini ifade etmiştir. Amerikan-İslam İlişkileri Konseyi (CAIR), Gazze’nin Filistin halkına ait olduğunu vurgulamış ve zorla yer değiştirmenin insanlığa karşı suç teşkil edeceğini açıklamıştır. Washington DC’de Beyaz Saray önünde toplanan göstericiler, İsrail’e verilen ABD desteğinin kesilmesini talep etmiş ve Trump ile Netanyahu’yu protesto etmiştir.

_{Washington, DC’de Trump ve Netenyahu'yu protesto eden vatandaşlar, 4 Şubat 2025 - Anadolu Ajansı}

Hukuki Boyut

Donald Trump’ın Gazze’yi devralma ve Filistinlileri bölgeden çıkarma önerisi, uluslararası hukuk açısından egemenlik ihlali, zorla yerinden etme ve savaş suçu kapsamında değerlendirilmiştir. Gazze, uluslararası hukuka göre Filistin topraklarının bir parçası olarak kabul edilmekte olup, ABD’nin bölgeyi “sahiplenmesi” ve uzun vadeli kontrol sağlaması bir işgal girişimi olarak yorumlanmıştır. Trump’ın Filistinlilerin Gazze’den ayrılması gerektiği yönündeki açıklamaları, zorla yer değiştirme ve etnik temizlik iddialarına yol açmış ve uluslararası toplum tarafından hukuki olarak sorunlu bulunmuştur. Trump’ın önerisi, BM ve uluslararası toplumun uzun süredir desteklediği iki devletli çözüm ilkesiyle çelişmektedir. ABD’nin tek taraflı olarak Gazze’yi devralması, Filistin’in uluslararası tanınmış haklarını ihlal edebileceği gerekçesiyle eleştirilmiştir.