Gaziantep pirinçli böreği, sıcak servis edilen, kızartılmış bir içli hamur işidir. Türkiye'nin Gaziantep iline özgü bu geleneksel börek, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 20 Şubat 2024 tarihinde mahreç işaretiyle tescillenmiştir. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan başvuru ile koruma altına alınan ürün, bölgenin mutfak kültüründe uzun bir geçmişe sahiptir.

Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Gaziantep pirinçli böreği; buğday unu, yoğurt, üzüm sirkesi, yumurta, tuz, zeytinyağı ve su ile hazırlanan hamurun, yaklaşık 8–10 cm çapında yarım ay şeklinde açılmasıyla elde edilir. İç harcı; koyun kıyması, pirinç, kuru soğan, tuz, karabiber, sadeyağ veya tereyağı ve su ile hazırlanır. Harca isteğe bağlı olarak Gaziantep’e özgü 27 numaralı coğrafi işaretli Antep fıstığı içi ve soyulmuş badem içi eklenebilir. Böreğin karakteristik lezzetinde, Gaziantep yöresinde “haspir” olarak bilinen aspir çiçeği baharatı belirleyici rol oynar. Hazırlanan börekler sıvı yağda kızartılarak sıcak servis edilir.

Üretim Metodu

Hamur; yoğurt, sirke, yumurta, zeytinyağı ve tuzun buğday unu ile yoğurulmasıyla hazırlanır ve 40–45 dakika dinlendirilir. Dinlenen hamurdan 30 gramlık bezeler yapılır, merdane ile açılır ve iç harç yerleştirilerek kapatılır. Kenarları parmakla bastırılarak mühürlenir. İç harç, koyun kıymasının kavrulması, ardından sadeyağ ve ince doğranmış soğanla pişirilmesiyle hazırlanır. Ayrı bir kapta pirinç, su, haspir ve tuz pişirilir; ardından kıymalı karışım ve isteğe bağlı olarak Antep fıstığı ile badem içi eklenerek harmanlanır. Hazırlanan börekler sıvı yağda her iki yüzü kızartılarak pişirilir.

Coğrafi Bağlam

Gaziantep pirinçli böreği, yalnızca Gaziantep il sınırları içinde üretilmektedir. Ürünün ünü, Gaziantep’in mutfak kültürüyle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle tüm üretim, işleme ve diğer işlemler coğrafi sınır içinde gerçekleştirilmek zorundadır.

Denetim Süreci

Ürünün üretimi ve tescil şartlarına uygunluğu, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda Gaziantep İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Gaziantep Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği ve ürün konusunda uzman kişilerden oluşan bir denetim mercii tarafından yılda en az bir kez denetlenir. Gerekli hallerde veya şikâyet üzerine denetim sıklığı artırılabilir. Denetimlerde bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna sadakat ve mahreç işareti kullanımına dikkat edilir.