Köken

Arapça hlˁ kökünden gelen hilˁa(t) (خلعة) “her türlü giysi, özellikle ödül ve onurlandırma için hediye edilen giysi” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Arapça halaˁa (خلع) “(giysi) çıkardı, soydu” fiilinin fi'la(t) vezninde ism-i merresidir.

Kullanım Alanları

• Tarih: Osmanlı Devleti'nde sadrazam, vezir, kadı, elçi gibi makamlara atananlara veya görevden alınanlara padişah adına gönderilen giysilere “hil’at” denirdi.
• Saray Protokolü: Tahta çıkışlar, zaferler, görev değişiklikleri veya itibar artırıcı törenlerde kullanılırdı.
• Edebiyat: Hil’at, şair ve yazarların metinlerinde güç, itibar, lütuf ve yüceltilme imgeleriyle yer alır.
• Sosyokültürel: Bir kimsenin makamca onurlandırılması anlamında, geniş halk tabakaları arasında da simgesel değer taşır.