Germanicia Antik Kenti, Türkiye'nin güneydoğusunda yer alan Kahramanmaraş ilinin Dulkadiroğlu ilçesi sınırlarında, Karamaraş Mevkii’nde konumlanan antik bir yerleşim alanıdır. Kent, Roma İmparatorluğu döneminde Kaisareia Germanikeia adıyla anılmıştır. Adını Roma İmparatoru Gaius Caesar Augustus Germanicus’tan almıştır. Antik yerleşim, Geç Roma ve Erken Bizans dönemlerine tarihlendirilmekte olup özellikle taban mozaikleriyle arkeolojik ve sanat tarihi açısından dikkat çekmektedir.

Tarihî Arka Plan

Kahramanmaraş ve çevresi, M.Ö. 1. bin yıldan itibaren Hititler, Asurlular, Selevkoslar ve Kommagene Krallığı gibi çeşitli uygarlıkların egemenliğine girmiştir. Bölge, M.Ö. 64 yılında Roma’nın Selevkos Krallığı’na karşı düzenlediği seferle birlikte Roma hâkimiyetine girmiş ve Suriye eyaleti içinde değerlendirilmiştir. Daha sonra Bizans döneminde Theodorias vilayeti sınırları içinde kalmıştır.

Kentin adı olan Germanicia, Roma'da şehirlerin sadakatini ve imparatorlukla ilişkisini vurgulamak amacıyla verilen onursal unvanlardan biridir. Geç Antik Çağ boyunca Germanicia, Doğu Akdeniz’in idari ve ticari ağları içerisinde rol oynamıştır.

Arkeolojik Kazılar

Kentteki ilk somut arkeolojik bulgular, 2007 yılında Karamaraş Mevkii’nde yapılan bir kaçak kazı ihbarı sonrası ortaya çıkmıştır. Kaçak kazılar sonucunda ortaya çıkan mozaikler, Kahramanmaraş Arkeoloji Müzesi başkanlığında yürütülen kurtarma kazılarıyla belgelenmiştir. Modern yapılaşmanın yoğun olduğu bölgede yürütülen çalışmalar, eş zamanlı olarak kamulaştırma ve koruma süreçleriyle desteklenmiştir.

^{Taban Mozaikleri (Anadolu Ajansı)}

Mozaikler ve Sanat Anlayışı

Germanicia’da ortaya çıkarılan mozaikler, antik kentin sanat ve kültür tarihi açısından taşıdığı değeri belirleyen başlıca bulgulardır. Söz konusu mozaikler, genellikle özel konutlara ait zemin kaplamaları olarak kullanılmıştır. Mozaiklerin büyük bölümü Geç Roma (M.S. 3.–5. yüzyıllar) ve Erken Bizans (M.S. 5.–7. yüzyıllar) dönemlerine tarihlenmektedir​.

Kompozisyonlarda kullanılan küçük taş ve cam parçalar (tesserae), çok çeşitli renklerde seçilerek betimlemelere detay kazandırmıştır. Mozaiklerde bitkisel ve geometrik desenlerin yanı sıra, günlük yaşamdan sahneler, hayvan ve insan figürleri ile dönemin mimarisine ait betimlemelere yer verilmiştir​.

Motiflerdeki çeşitlilik, Germanicia mozaiklerinin yalnızca dekoratif değil; aynı zamanda dönemin estetik anlayışını ve sosyal değerlerini yansıtan birer anlatı aracı olarak kullanıldığını göstermektedir. Mozaikler, ikonografi ve teknik açıdan Kommagene bölgesindeki diğer örneklerle benzerlik taşımakta; yerel bir üslubu yansıtırken aynı zamanda Doğu Akdeniz sanat geleneğiyle etkileşimli bir yapı sergilemektedir​.

^{Germanicia Taban Mozaiği (Türkiye Kültür Portalı)}

Kent Planı ve Yapılaşma

Germanicia Antik Kenti’nin topografyası ve mimari düzeni hakkında bilgiler, yapılan kazılarla sınırlıdır. Kentin kesin sınırları henüz tam olarak belirlenememekle birlikte, elde edilen veriler doğrultusunda bölgedeki yerleşimin yoğun bir villa mimarisi üzerine kurulu olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda mozaikli yapılar çoğunlukla özel mülkiyete ait konutların parçalarıdır.

Arkeolojik bulgular, kentte yoğun bir villa tipi yerleşimin bulunduğuna işaret etmekle birlikte, kamu yapıları (örneğin forum, hamam, tiyatro) henüz gün yüzüne çıkarılmamıştır. Kentin sınırları ve mekansal organizasyonu, modern yapılaşmanın altında kalmış olması nedeniyle hâlen tam olarak belirlenememektedir.

Koruma ve Sergileme Çalışmaları

Germanicia Antik Kenti’nde elde edilen mozaikler, Kahramanmaraş Arkeoloji Müzesi bünyesinde sergilenmektedir. Ayrıca Germanicia Mozaik Alanı adıyla özel bir sergileme alanı oluşturulmuş ve mozaiklerin yerinde korunarak ziyarete açılması hedeflenmiştir. Projenin ilerleyen aşamalarında, mozaik alanlarının üstü kapatılarak açık hava müzesi formatında bir sunum planlanmaktadır.

Koruma çalışmaları kapsamında arkeolojik sit alanı ilan edilen bölgede kamulaştırmalar devam etmekte, yapılaşmanın kontrol altına alınması için imar planları revize edilmektedir. Aynı zamanda dijital belgeleme ve üç boyutlu modelleme gibi çağdaş yöntemlerle arkeolojik veri arşivlenmektedir.

^{Taban Mozaikleri (Anadolu Ajansı)}