Alanya fıstıklı limonata, Antalya’nın Alanya ilçesine özgü, limon, portakal, beyaz toz şeker, su ve kavrulmuş tuzsuz yer fıstığı ile hazırlanan geleneksel bir alkolsüz içecektir. Hiçbir katkı maddesi veya aroma verici kullanılmadan üretilen bu içecek, özellikle düğün, nişan gibi özel günlerde misafirlere ikram edilmesiyle bilinirken zamanla günlük tüketime ve ticari üretime de konu olmuştur. 

^{Alanya Fıstıklı Limonata (Alanya Belediyesi)}

Tanım ve Ayırt Edici Özellikler

Tescil süreci, 24 Mayıs 2023 tarihinde C2023/000162 başvuru numarasıyla başlatılmış ve 17 Nisan 2024 tarihinde resmen tamamlanmıştır. Tescil ettiren kurum, Alanya Belediyesi’dir. Coğrafi işaret türü mahreç işareti olarak belirlenmiş; bu, ürünün ününün ve özelliklerinin belirli bir coğrafi alanla bağlantılı olduğunu ifade eder.

Alanya fıstıklı limonata, limon, portakal, beyaz toz şeker, su ve kavrulmuş, kabuğu soyulmuş, tuzsuz yer fıstığından üretilen, alkolsüz bir içecektir. Ürünün yapımında renk dengeleyici, aroma verici veya benzeri katkı maddeleri kullanılmaz. Geleneksel olarak Alanya’da nişan, düğün gibi özel günlerde misafirlere ikram edilmek amacıyla üretilen bu içecek, zaman içinde günlük tüketim amacıyla da üretilmeye ve ticari dolaşıma girmeye başlamıştır.

Bileşenler ve Tarif

Alanya fıstıklı limonata hazırlanırken (4-6 kişilik ölçüyle) belirli bileşenler ve aşamalar takip edilir. Kullanılan malzemeler: yaklaşık 400 gram (4 orta boy) limon, 220 gram (1 orta boy) portakal, 145 gram beyaz toz şeker, 2 litre su ve 120 gram kavrulmuş, kabukları soyulmuş tuzsuz yer fıstığıdır.

Hazırlık süreci limonların bol suyla yıkanmasıyla başlar. Limon kabukları rende yardımıyla, beyaz kısmına dokunmadan rendelenir. Rendelenmiş kabukların üzerine toz şeker eklenir ve karışım elle ovularak birleştirilir. Ardından limonların suyu sıkılır ve bu karışıma eklenir. Portakalın suyu sıkılarak karışıma dahil edilir. Son olarak 2 litre su ilave edilir ve tüm malzemeler iyice karıştırılır. Elde edilen karışım süzgeçten geçirilerek süzülür ve soğuması için bekletilir.

Ayrı olarak, taze yer fıstıkları uygun bir tavada, orta ateşte yaklaşık 10-15 dakika boyunca sürekli karıştırılarak kavrulur. Kabukları koyu kahverengiye döndüğünde ve kabukları kolayca ayrıldığında işlem tamamlanır. Fıstıkların kabukları soyulur, gerekirse iri taneler iki ya da üç parçaya bölünür.

Son aşamada, soğuyan limonata karışımı bardaklara alınır. Üzerine istenilen miktarda kavrulmuş, kabuğu soyulmuş tuzsuz yer fıstığı eklenir ve isteğe bağlı olarak nane yaprağı ile servis edilir.

Coğrafi Sınır ve Ün Bağı

Alanya fıstıklı limonata, yalnızca Antalya ili Alanya ilçesi sınırları içinde üretilebilir. Bu coğrafi sınırlama, ürünün ününün ve geleneksel üretim biçiminin korunması açısından önemlidir. Üretimin tüm aşamaları (malzeme temini, işleme, hazırlanma ve paketleme) coğrafi sınır içinde gerçekleştirilmek zorundadır.

Kullanım Biçimi

Tescil edilen coğrafi işaret, ürünün ambalajı üzerinde “Alanya Fıstıklı Limonata” ibaresi ve mahreç işareti amblemiyle yer alır. Ambalaj üzerinde kullanımı mümkün olmadığında, bu ibare ve amblem, ürünün sunulduğu işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulur.

Denetim ve Koruma

Alanya fıstıklı limonatanın denetimi, Alanya Belediyesinin koordinasyonunda yürütülür. Denetim birimi; Alanya Belediyesi, Alanya İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Alanya Otelciler Pansiyoncular Lokantacılar Kafeteryacılar ve Turistik Eşya Satıcıları Esnaf Odasından, ürünle ilgili uzman birer temsilcinin katılımıyla oluşturulur. Denetimler her yıl düzenli olarak en az bir kez gerçekleştirilir. Ayrıca ihtiyaç duyulduğunda veya şikâyet üzerine, yıl içinde herhangi bir zamanda ek denetimler yapılabilir.

Denetimlerde, kullanılan bileşenlerin uygunluğu, üretim yöntemine uyum ve Alanya fıstıklı limonata ibaresi ile mahreç işareti ambleminin doğru şekilde kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir. Denetim birimi, gerekli durumlarda kamu veya özel kuruluşlardan ya da buralarda görev yapan uzman kişilerden destek alabilir veya hizmet temin edebilir. Coğrafi işaretin tescilinden doğan hakların korunması ve gerektiğinde hukuki süreçlerin yürütülmesi, tescil ettiren kurumun sorumluluğundadır.