Antalya paça çorbası, Antalya iline özgü, büyükbaş hayvan kelle eti ve kemik suyuyla hazırlanan, terbiyesi safran, yumurta ve buğday unuyla yapılan geleneksel bir çorba türüdür.
Bölgeye ait “koşma” adı verilen susamsız simitle birlikte servis edilir. Yapımında kelle eti ve kemik suyunun ayrı ayrı hazırlanıp son aşamada birleştirilmesi ve terbiyesinin krema kıvamında olması, bu çorbayı diğer paça çorbalarından ayırır. Antalya mutfak kültüründe köklü bir geçmişe sahip olan Antalya paça çorbası, ustalık isteyen bir üretim süreci gerektirdiği için yalnızca Antalya ili sınırlarında üretilir ve coğrafi işaretle korunmaktadır.
Antalya Paça Çorbası (Türk Patent)
Tarif
20 kişilik Antalya paça çorbası hazırlanırken kullanılan malzemeler şunlardır:
Çorba İçin
- 1 adet büyükbaş hayvan kellesi
- 1 adet büyükbaş hayvan kaval kemiği
- 10 litre su
- 100 gram limon tuzu
- 150 gram kaya tuzu
Terbiye İçin
- 5 litre kemik suyu
- 3 kilogram buğday unu
- 15 adet yumurta
- 100 gram limon tuzu
- 130 gram tuz
- 5 ila 10 gram arası safran
Hazırlık Aşamaları
- Kelle eti, kaval kemiği, su, limon tuzu ve kaya tuzu bir tencerede yaklaşık dört saat pişirilir. Bu işlemden sonra elde edilen kemik suyu ayrılır ve kelle etleri bir buçuk saat dinlendirildikten sonra dondurulur. Çorba yapılacağı zaman, donmuş kelle etleri kısmen çözdürülüp kuşbaşı doğranır ve önceden kaynatılmış kemik suyuna eklenerek tekrar ısıtılır.
- Terbiye için, un, yumurta, tuz ve safran bir kapta çırpılarak homojen bir karışım elde edilir. Bu karışıma kaynamış kemik suyu ve limon tuzu ilave edilir; ardından yaklaşık 20–25 dakika kaynatılır.
- Servis sırasında önce tabaklara bölgeye özgü koşma simit yerleştirilir. Üzerine kemik suyunda ısıtılmış kelle etleri konur, ardından terbiye karışımı ve tekrar kemik suyu eklenerek çorba servis edilir.
Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları
Antalya paça çorbası, geçmişi 1950’li yıllara dayanan ve Antalya ilinin yemek kültürü içinde yer alan bir üründür. Üretim yöntemi, bölgeye özgü teknikler ve ustalık gerektiren aşamalardan oluşur. Bu nedenle, ürünün ün bağı yalnızca Antalya ili ile sınırlıdır ve tüm üretim süreçleri bu coğrafi sınır içerisinde gerçekleştirilir.
Denetim
Denetim faaliyetleri, Muratpaşa Belediyesinin koordinasyonunda yürütülür. Denetim kurulu, Muratpaşa Belediyesi ve Antalya İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden en az birer temsilcinin katılımıyla oluşturulur. Yılda bir kez düzenli denetim yapılır; ayrıca şikâyet durumlarında veya gerekli görüldüğünde her zaman denetim yapılabilir.
Denetimlerde, kullanılan malzemelerin uygunluğu, üretim yöntemine bağlılık ve Antalya Paça Çorbası ibaresi ile mahreç işareti ambleminin doğru kullanımı incelenir. Denetim birimi, kamu veya özel kuruluşlardan, ya da bu kurumlarda görev yapan uzman kişilerden destek alabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren kurum, hukuki süreçlerde hakların korunmasını sağlamakla yükümlüdür.
