Kahta bulgur pilavı, Adıyaman ilinin Kahta ilçesi başta olmak üzere yörede uzun yıllardır özel günlerde, özellikle düğün ve bayramlarda hazırlanan geleneksel bir yemektir. İri taneli pilavlık bulgur, bütün tavuk eti, sarımsak, karabiber ve tereyağı ile hazırlanan bu pilav; sarı rengi, yoğun aroması ve kendine özgü lezzetiyle ayırt edilir. Pişirme sürecinde önce tavuk haşlanır, elde edilen tavuk suyunda bulgur pişirilir; ardından sarımsaklı tirit ve tereyağında kavrulmuş tavuk etleri pilavın üzerine eklenerek servis edilir. 

Ayırt Edici Özellikleri

Kahta bulgur pilavını benzerlerinden ayıran temel özellikler arasında:

• Adıyaman yöresine özgü iri taneli pilavlık bulgurun kullanılması,
• Bütün tavukla yapılan tirit bazlı pişirme süreci,
• Sarımsak ve karabiberle oluşturulan kendine özgü tat ve koku profili,
• Sarımsaklı tavuk suyunun pilav üzerine dökülmesiyle elde edilen özgün tat,
• Tavuk etlerinin tereyağında kavrularak pilav üstüne yerleştirilmesi gibi uygulamalar yer almaktadır.

Yemeğin üretiminde kullanılan bileşenler ve yöntemler, bölge halkının geleneksel mutfak pratiğiyle şekillenmiştir. Kahta bulgur pilavı, görünüş itibarıyla sarı renge sahip olup hem yapısı hem de tadı ile bölgesel kimlik taşımaktadır.

Tarif/Üretim Yöntemi

Dört kişilik tipik bir hazırlık süreci aşağıdaki adımları içerir:

Malzemeler

• 1 bütün tavuk (tercihen Adıyaman’da yetiştirilen),
• 2 su bardağı iri taneli pilavlık bulgur,
• 5 su bardağı su,
• 1 baş sarımsak,
• 1 çay kaşığı karabiber,
• 3 yemek kaşığı tereyağı,
• Yeterince tuz.

Hazırlık Süreci

Hazırlık sürecinde, öncelikle bütün tavuk iyice temizlenip yıkandıktan sonra yeterli miktarda su ve tuz eklenerek haşlanır. Pişen tavuğun suyu süzülür ve bu sudan yaklaşık bir çay bardağı kadarı ayrılarak ezilmiş sarımsakla karıştırılır; bu karışım tirit olarak kullanılır. Kalan tavuk suyunda ise iri taneli pilavlık bulgur pişirilir. Bu sırada haşlanmış tavuk didiklenerek küçük parçalara ayrılır ve tereyağında kavrularak lezzetlendirilir. Son olarak, pişmiş bulgurun üzerine önce sarımsaklı tirit gezdirilir, ardından kavrulmuş tavuk etleri yerleştirilerek pilav servise hazır hale getirilir.

Coğrafi Sınır ve Ustalık Gerekliliği

Kahta bulgur pilavının üretimi, sadece Adıyaman ili sınırları içerisinde yapılabilir. Üretim süreci, hem kullanılan malzemeler hem de geleneksel ustalık bilgisi açısından bölgeye özgü karakter taşır. Bu nedenle, ürünün hem maddi hem de manevi özgünlüğünün korunması için tüm işlemler coğrafi sınır içerisinde gerçekleşmelidir.

Denetim Süreci

Coğrafi işaretin doğru ve mevzuata uygun şekilde kullanımı, Kahta Kaymakamlığı ve Kahta İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü koordinasyonunda kurulan üç kişilik denetim mercii tarafından sağlanır. Bu merci, Kahta Ziraat Odası ve Kahta Belediyesi gibi yerel kurumları da kapsar. Denetimler yılda en az bir defa yapılır, ayrıca şikâyet veya gereklilik durumlarında ilave kontroller düzenlenebilir. Denetimde:

• Üretimin yöresel tarifeye uygun yapılıp yapılmadığı,
• Malzeme listesine sadık kalınıp kalınmadığı,
• Coğrafi işaretin doğru şekilde ambalaj ya da işletme alanlarında kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir.