Kahta narı, Adıyaman ilinin Kahta ilçesinde yetiştirilen ve menşe adıyla tescillenmiş yerel bir nar çeşididir. “Punica granatum L.” türüne ait olan ve “Katırbaşı” çeşidi kullanılarak üretilen bu nar; iri taneli yapısı, koyu pembe-açık kırmızı renkli içi, karakteristik tatlı, mayhoş veya ekşi aroması ve yüksek meyve suyu randımanıyla ayırt edici özellikler taşır. Meyve ağırlığı 350–700 gram arasında, kabuk kalınlığı 2,3–4,1 mm arasında değişir ve iç randımanı en az %70’tir. Kahta ilçesinin özgün mikroklimatik koşullarına adapte olan bu ürün; yerel toprak yapısı, güneşlenme süresi, budama ve sulama teknikleri ile üretim kalitesi açısından farklılaşır. 

Morfolojik ve Fiziksel Özellikler

Kahta narının meyve ağırlığı 350–700 gram, tane ağırlığı ise 0,3–0,5 gram arasında değişmektedir. İç randımanı en az %70 olan narın kabuk kalınlığı 2,3–4,1 mm aralığındadır. Meyve taneleri iri yapılı, koyu pembe-açık kırmızı renkte olup tanelenmesi kolay ve karakteristik olarak mayhoş, tatlı veya ekşi tadı ile dikkat çeker. Kabuk rengi ise genellikle sarı ile açık kırmızı karışımdır ve yaklaşık %30-40 oranında kırmızıdır. Meyve suyu randımanı yüksek, çekirdek sertliği ise orta seviyededir. Meyve çatlama oranı düşüktür.

Kimyasal Özellikler

Ürünün kimyasal bileşimi; iklim, yetiştirme koşulları ve depolama süresine bağlı olarak değişmekle birlikte bazı sınırlar içinde tanımlanmıştır:

• Briks (suda çözünür kuru madde): ≥ %13
• Titre edilebilir asitlik (sitrik asit cinsinden): ≥ %1,4
• Toplam fenolik madde miktarı: ≥ 56 mg GAE/100 ml
• Antioksidan aktivite: 6,5–21 mmol TE/ml

Tarımsal Üretim ve Yetiştirme Koşulları

Kahta narı, ılıman iklimi tercih eden ve yazları sıcak, kışları ılık geçen bölgelerde başarılı sonuçlar veren bir üründür. Bitki formu 5 metreye kadar boylanabilen çalımsı yapıdadır. Çiçeklenme için yüksek sıcaklık toplamına ihtiyaç duyar ve meyve kalitesi açısından kuru hava koşulları önemlidir. Meyve oluşum döneminde yağış, kabuk çatlamasına neden olabileceğinden istenmeyen bir durumdur.

Toprak yapısı olarak geçirgen, alkali, kumlu killi ve organik maddece zengin topraklar tercih edilir. Yıllık 500 mm yağış yeterli olmakla birlikte, özellikle ilkbaharda düşmesi tercih edilir. Bahçe tesisinde kuzey-güney yönlü yerleşim önerilir. Ağaçlar 1,5–2 metreye 2,5–3 metre aralıklarla dikilir.

Budama ve Fidan Üretimi

Ağaçlar çok gövdeli çalı formunda büyür. Budama işlemi, şekillendirme amacıyla ilk dikimden itibaren yapılır. Şekil budaması ve gençleştirme budamaları üretim verimini ve kaliteyi korumak için zorunludur. Fidan üretiminde ise 1–2 yaşındaki dallar çelik olarak alınarak toprağa dikilir. Bu yöntemle genetik çeşit özelliği korunmuş olur.

Gübreleme ve Sulama

Kimyasal gübre kullanımı toprak ve bitki analizleriyle belirlenir. İlk yıllarda hayvan gübresi kullanımı teşvik edilir. Fosfor ve potasyumlu gübreler kış öncesinde, azotlu gübreler ise ilkbahar ve yaz başında uygulanır. Sulama, özellikle çiçeklenme ve meyve gelişiminde düzenli yapılmalı; hasattan 12–15 gün önce kesilmelidir. Salma sulama yöntemi yaygındır.

Zirai Mücadele ve Hasat

Yabancı otlarla mücadele mekanik ve el çapası ile yapılır. Zararlılarla mücadelede ruhsatlı bitki koruma ürünleri kullanılır. Hasat zamanı ağustos ile kasım ayları arasına denk gelir. Meyvenin dış görünüşüne ve olgunluk derecesine göre hasat edilir. Kusurlu meyveler ayrılır.

Depolama ve Muhafaza

Büyük ölçekli depolarda nem oranı %85–90 ve sıcaklık 5–10°C arasında tutulur. Geleneksel muhafaza yöntemlerinde ise meyveler sergi halinde, serin, kuru, güneş görmeyen ortamlarda 4 aya kadar saklanabilir.

Denetim ve Coğrafi İşaret Kullanımı

Coğrafi işaret kullanımı ürün veya ambalaj üzerinde zorunludur. Kullanım mümkün değilse iş yerinde görünür bir biçimde bulundurulmalıdır. Logo ise isteğe bağlı olarak kullanılabilir. Denetim faaliyetleri Kahta Kaymakamlığı ve diğer yerel kurumların katılımıyla yılda en az bir kez yapılır ve sonuçlar Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunulur.