Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, 2002 yılında faaliyete geçmiştir. Bursa'nın Umurbey Mahallesi'nde yer almaktadır. Müze, ziyaretçilerine farklı dönemlere ait araba örneklerini ve bu arabaların üretim süreçlerini tanıma fırsatı sağlamaktadır. Ayrıca, Tofaş’a ait üretim araçları ve müzede bulunan diğer araçlar, müzenin ana koleksiyonunun merkezini oluşturur.
Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi Girişi (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Müze Yapısı ve Tarihi Alanlar
Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, 17 dönümlük bir alanda yer almakta olup, müze içerisinde birkaç tarihi yapıyı da barındırmaktadır. Bu yapılar arasında 1850’li yıllardan kalma "Eski İpek Fabrikası", Fransızlardan kalma "Mancınıkhane", 19. yüzyıldan kalma "Kozaklık" ve 15. yüzyıldan kalma "Umurbey Hamamı" yer almaktadır. Bu yapılar, müze alanının tarihi dokusunu oluşturur ve Tofaş tarafından restore edilmiştir. Özellikle 2008 yılında tamamlanan Umurbey Hamamı'nın restorasyonu sonrasında günümüzde "Tofaş Sanat Galerisi" olarak kullanılmaktadır.
Koleksiyonlar
Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, Anadolu’nun tarihsel süreçteki araba kültürünü detaylı bir şekilde sergileyen bir koleksiyona sahiptir. Müzede, geçmişten günümüze Anadolu’daki araba kültürüne dair araçlar yer almaktadır. Bu koleksiyon, Anadolu’nun coğrafyasına ve üretim tekniklerine dayalı olarak, her bölgenin ihtiyaçlarına uygun olarak üretilmiş farklı türdeki araçları içerir. Örneğin, at arabaları, faytonlar, kağnılar gibi geleneksel araçlar müzede sergilenmektedir. Ayrıca, tarıma dayalı ulaşım araçları ve ahşap tekerlekler de bu koleksiyonda yer almaktadır.
Otomotiv Sanayisinin Gelişimi ve Tofaş’ın Yeri
Müzede, Türkiye otomotiv sanayisinin gelişimi de yer tutmaktadır. Tofaş’ın ürettiği araçlar, Türkiye'nin otomotiv endüstrisinin tarihsel gelişiminde rol oynamıştır. Murat 124, 1971’de üretilen ve Türkiye’nin ilk yerli otomobillerinden biri olarak kabul edilen bir araçtır. Ayrıca, 1977’de üretilen Murat 131, Türkiye’de üretilen ilk otomobillerden biri olma özelliği taşımaktadır. Bu araçlar, Türkiye’nin otomotiv sanayisine yaptığı katkıları simgeleyen örneklerdir. Bunun yanı sıra, Fiat Tempra ve Fiat Doblo gibi modern Tofaş modelleri de müzede yer alır. Müzede ayrıca, Tofaş’ın uluslararası başarılarını simgeleyen 2002’de Dakar Rallisi için üretilen 4x4 Fiat Doblo da yer almaktadır.
Geleneksel Araba Atölyeleri
Nalbant Atölyesi
19. yüzyıl sonlarına tarihlenen, Bursa yöresine ait geleneksel nalbant atölyesinde, atların tırnaklarına takılan nal işlemleri sergilenmektedir. Nal, yük hayvanlarının hareketini destekleyerek, tırnaklardaki basıncı dengeleyen bir demir parçasıdır ve nalbant, bu nalları yapan ustadır.
Nalbant Atölyesi (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Semerci Atölyesi
Geleneksel semerci atölyesinde, at, eşek ya da öküz gibi yük hayvanlarının sırtına yerleştirilen semerler üretilmektedir. Semer, hayvanların sırtına yerleştirilen, üzerine yük bağlanan veya binilen bir eşyadır. Semerci ise bu eşyayı yapan ve satan kişiye verilen isimdir.
Semerci Atölyesi (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
At Arabası ve Fayton İmalathanesi
Müzede yer alan bu atölye, zamanın mimari özelliklerine uygun olarak mahalli ustalar tarafından yapılmıştır. Ahşap karkas, tuğla dolgu, çamur-saman sıvası ve alaturka kiremit örtüsüyle inşa edilen dükkan, geleneksel fayton üretimi için kullanılan araç gereçleri sergileyen bir alandır. Bu dükkanın içindeki aletler, ünlü arabacı Mustafa Babik’in atölyesinden alınmıştır.
Yarım Esebey At Arabası (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Saraçevi Atölyesi
Saraçlık, at koşum takımları, at başlıkları, hayvan süslemeleri ve benzeri ürünlerin yapıldığı ve satıldığı bir meslek dalıdır. Geleneksel saraç atölyesi, bu tür malzemelerin üretimi ve satışını yapan ustaların çalıştığı yerdir. Müzede yer alan saraçevi, Bursa'nın geleneksel işçilik alanını ve yerel ustaların el emeğini ziyaretçilere sunmaktadır.
Saraçevi Atölyesi (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Motorlu Araçlar
Müzede, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası'nda farklı dönemlerde üretilen 12 adet motorlu araç sergilenmektedir. Bu araçlar, Tofaş'ın otomotiv sanayisindeki önemli kilometre taşlarını ve Türkiye'nin otomobil üretim tarihindeki gelişimini yansıtmaktadır. Sergilenen araçlar arasında şunlar bulunmaktadır:
1971 Model Murat 124 (Şasi No: 1) | Tofaş tarafından üretilen ilk Murat 124, Türkiye'nin otomobil üretiminde önemli bir adım olmuştur. Bu model, yerli otomobil üretiminin başlangıcını simgeler. |
1977 Model Murat 131 | 1977 yılında üretilen Murat 131, Tofaş’ın otomotiv üretiminde ilerlemesini simgeleyen bir diğer modeldir. Bu araç, 1970'ler Türkiye’sinin otomobil ihtiyacına karşılık vermek için üretilmiştir. |
1983 Model Murat 131 Kartal | 1983 model Murat 131 Kartal, önceki Murat 131’in bir evrimi olarak karşımıza çıkar. Yeni tasarımı ve gelişmiş özellikleriyle dönemin otomobil teknolojisinin bir örneğidir. |
1994 Model Fiat Tempra | Tofaş’ın ürettiği 1 milyonuncu araç olan 1994 model Fiat Tempra, Tofaş'ın üretim kapasitesinin artmasını simgeler. Bu model, üretim hacminin arttığının ve markanın gelişen otomobil teknolojisine uyum sağladığının bir göstergesidir. |
2004 Model Fiat Palio Go (2 Milyonuncu Araç) | Fiat Palio Go, Tofaş’ın ürettiği 2 milyonuncu araçtır. 2004 yılında üretilen bu araç, özellikle Türkiye pazarında oldukça tercih edilmiştir. |
2002 Model Fiat Doblo (Dakar Rallisi Projesi) | Tofaş tarafından 2002 yılında özel bir proje olarak üretilen 4x4 Fiat Doblo, Dakar Rallisi için geliştirilmiş olan bir modeldir. Bu araç, motorsporları dünyasına atılan bir adımdır. |
2008 Model Fiat Fiorino (4 Milyonuncu Araç) | Tofaş’ın ürettiği 4 milyonuncu araç olan Fiat Fiorino, 2008 yılında üretilmiştir. |
2015 Model Fiat Egea | Fiat Egea, geniş iç hacmi ve ekonomik performansıyla dikkat çekmektedir. |
Tofaş Tarafından Üretilen İlk Murat 124 (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Tofaş Tarafından Üretilen İlk Murat 131 (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
1983 Model Murat 131 Kartal (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
1994 Model Fiat Tempra (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
2 Milyonuncu Araç Olan 2004 Model Fiat Palio Go (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Ulusal ve Uluslararası Ralli Şampiyonalarında Yarışan Fiat Palio (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Fiat Egea (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Sanat Galerisi ve Dönemsel Sergiler
Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, otomobil koleksiyonunun dışında, sanatla ilgili çeşitli etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır. 2008 yılında restorasyon çalışmaları tamamlanan Umurbey Hamamı, "Tofaş Sanat Galerisi" olarak kullanılmaya başlanmış ve bugüne kadar birçok dönemsel sergiye ev sahipliği yapmıştır.
Eğitim ve Etkinlikler
Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, sadece bir sergi alanı olmakla kalmaz, aynı zamanda eğitim faaliyetleriyle de toplumsal katkı sağlamaktadır. Çocuklar için trafik eğitimi ve çeşitli atölye çalışmaları, müzenin eğitim misyonunun önemli bir parçasını oluşturur. Çocuklara yönelik düzenlenen trafik eğitimi, teorik bilgilerin yanı sıra pratik uygulama fırsatları da sunmaktadır. Çocuklar, Fiat 500 araçlarıyla yapılan uygulamalı trafik eğitiminde, hem trafik kurallarını öğrenir hem de eğlenceli bir şekilde eğitim alırlar. Ayrıca, yetişkinlere yönelik yoga ve oyun gibi etkinlikler de müzede düzenlenmektedir.
Geçici Sergiler
Aşağıda müzede yer alan ve geçmişte düzenlenmiş bazı önemli sergilere yer verilmiştir:
İşte Benim Zeki Müren Sergisi (11 Kasım 2015 - 19 Şubat 2016)
Yapı Kredi Private Banking ve Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık işbirliğiyle düzenlenen "İşte Benim Zeki Müren" sergisi, Türk Eğitim Vakfı (TEV) ve Türk Silahlı Kuvvetleri Mehmetçik Vakfı'nın arşivlerinden derlenen Zeki Müren'e ait on binlerce fotoğraf, kostüm, şiir, notlar ve özel eşyaları sergilemiştir. Bu sergi, Zeki Müren'in sanatı ve yaşamını kutlayan büyük bir ilgiyle 20.000'den fazla ziyaretçi tarafından gezilmiştir.
İşte Benim Zeki Müren Sergisi (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Zaman Makineleri Saat Sergisi (2013 Mayıs - 2015 Mart)
Y. Mimar Naim Arnas koleksiyonundan seçilen, 100 yıl öncesine ait olan 1.800'ün üzerinde saat modeli ile birlikte, saatçilerin kullandığı alet ve edevatların da sergilendiği bu sergi, tam 56.670 ziyaretçiyi ağırlamıştır.
Zaman Makineleri Saat Sergisi (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Oyuncak Sergisi (Mayıs 2011 - Ekim 2012)
Y.Mimar Naim Arnas'ın küratörlüğünde ve Rahmi M. Koç'un özel koleksiyonundan parçalarla hazırlanan "Oyuncak Sergisi", geçmişten günümüze oyuncakların evrimini sergileyerek 114.000 ziyaretçiye ulaşmıştır.
40. Yılında Tofaş ve Vehbi Koç Sergisi (25 Temmuz 2008)
Tofaş’ın 40. yılına özel olarak düzenlenen bu sergi, Koç Holding'in kurucusu Merhum Vehbi Koç'un 1968'de Bursa'da kurduğu Türkiye’nin ilk otomotiv fabrikasını ve Tofaş'ın gelişim sürecini konu almıştır. Sergide Tofaş ve Vehbi Koç arşivinden önemli belgeler ve fotoğraflar yer almıştır.
40. Yılında Tofaş ve Vehbi Koç Sergisi (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Seramik Bienali Sergisi (2022)
Türk Seramik Derneği tarafından düzenlenen "Uluslararası Seramik Bienali", Hacettepe Üniversitesi'nin "Macsabal Heykelleri Koleksiyonu"nu müze ile buluşturmuş ve önemli bir seramik koleksiyonuna ev sahipliği yapmıştır.
Seramik Bienali Sergisi (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Doğal Alan ve Bahçe
Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi, doğal bir ortamda deneyim de sunar. Müzede, 375 yıllık dev çınar ağacı ve 200 yıllık kara dut ağacı gibi eski ağaçlar yer almaktadır. Bu ağaçlar, ziyaretçilere dinlenme imkânı sunar.
Müze'nin Bahçesi (Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi)
Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, Anadolu’nun araba kültürünü, Türkiye’nin otomotiv sanayisinin gelişimini ve kültürel mirası sergileyen bir müzedir. Müze, otomobil koleksiyonlarının yanı sıra, tarihi yapıları ve sanat galerisi de barındırır. Anadolu’nun geleneksel araçları ile modern Tofaş modelleri arasındaki geçişi ve sanayinin evrimini gözlemleme imkanı sunar. Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, bu özellikleriyle hem kültürel bir deneyim hem de eğitimsel bir alan sunar.
