Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM), Türkiye Yeşilay Cemiyeti bünyesinde bağımlılıklarla mücadele amacıyla kurulmuş bir danışmanlık ve destek merkezidir. Merkez, tütün, alkol, madde, kumar ve internet bağımlılığı olan bireylere ve yakınlarına ücretsiz psikolojik ve sosyal hizmet sunmaktadır. Türkiye’nin 81 ilinde ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren YEDAM, danışanlara gizliliğe dayalı, kişiye özel destek sağlamaktadır. Merkezlerde görev yapan uzman psikologlar, bağımlılıkla mücadele eden bireylerin terapi süreçlerini yürütmekte; sosyal hizmet uzmanları ise danışanların sosyal hayata yeniden katılımlarını ve günlük yaşam becerilerini güçlendirmektedir. YEDAM, 115 numaralı telefon hattı aracılığıyla bağımlılık riski taşıyan kişiler, yakınları ve bilgi arayan herkese danışmanlık sunmakta, görüşmeler sonucunda danışanlar bulundukları ildeki merkezlere yönlendirilmekte ve randevu oluşturulmaktadır.

^{Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) (Youtube-Türkiye Yeşilay Cemiyeti)}

Amaç ve Misyon

YEDAM, bağımlı veya bağımlılık riski taşıyan bireylerin ihtiyaçlarını belirleyerek psikolojik ve sosyal destek sunmayı ve bu kişilerin yaşamlarını yeniden yapılandırmalarını amaçlamaktadır. Merkez, alkol, madde veya kumar kullanımını sorun olarak gören bireylerin uzman desteği ile sağlıklı bir yaşam sürmelerini ve bağımlılıktan arınmalarını sağlamayı hedefler.

Vizyon

YEDAM, Yeşilay’ın Türkiye’yi bağımlılıkla mücadelede örnek ve lider ülke yapma vizyonu doğrultusunda faaliyet göstermektedir. Merkezin vizyonu, danışmanlık ve sosyal destek alanlarını geliştirerek ülkesel politikalara katkıda bulunmak ve bağımlılıkla mücadelede ülkenin başarı hikâyesine öncülük etmektir.

YEDAM Modeli

YEDAM, psikososyal danışmanlık yaklaşımını temel alan bir model ile çalışmaktadır. Arınma ve bağımlılığı bırakma sürecinde psiko-sosyal destek sağlamak, nüks riskini azaltmak için merkezde uzman psikologlar ve sosyal hizmet uzmanları görev yapmaktadır. Türkiye ve dünyadaki mevcut bağımlılık destek modelleri incelenmiş ve Yeşilay Bilim Kurulu danışmanlığı ile Türkiye’ye özgü bir psikososyal destek sistemi oluşturulmuştur. Bireysel görüşmeler Bilişsel-Davranışçı Terapi, Motivasyonel Görüşme Teknikleri ve Farkındalık (Mindfulness) terapileri esas alınarak yapılandırılmıştır. Grup terapiler ise SAMBA programı referans alınarak, yetişkinler, ergenler ve aileler için ayrı biçimde uygulanmaktadır. YEDAM ekibi, yaşam boyu eğitim ve gelişim felsefesiyle haftalık bilim toplantıları ve vaka tartışmalarına katılmakta, mesleki gelişimlerini sürdürmektedir.

Hizmetler

Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM), bağımlılıkla mücadelede danışanların hem psikolojik hem de sosyal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla çok yönlü hizmetler sunmaktadır. Merkez, telefon danışmanlığı, bireysel ve grup terapileri, çocuk-ergen ve yetişkin danışmanlığı, aile destek programları ile sosyal uyum ve mesleki beceri geliştirmeyi hedefleyen atölye çalışmaları gibi çeşitli alanlarda faaliyet göstermektedir.

^{YEDAM (Anadolu Ajansı)}

Telefon ile Danışmanlık

YEDAM, 115 numaralı danışma hattı aracılığıyla bağımlı bireylere, bağımlı yakınlarına ve bağımlılıkla ilgili bilgi arayan herkese hizmet vermektedir. Telefon hattında görev yapan psikologlar, alkol, tütün, madde, kumar ve internet bağımlılığı konularında danışanlara rehberlik sağlamakta, doğru yönlendirmeler yapmakta ve profesyonel destek almalarını teşvik etmektedir. Görüşmelerin ardından ihtiyaç duyulması halinde danışanlar bulundukları ildeki YEDAM birimlerine yönlendirilerek randevu planlaması yapılmaktadır.

Çocuk ve Ergen Danışmanlığı

12-18 yaş arası bireyler için özel olarak geliştirilmiş programlarla hizmet verilmektedir. Çocuk ve ergenlerin yaşlarına ve ihtiyaçlarına uygun psikososyal destek sunulmakta; motivasyon düşüklüğü veya görüşmelere devam etmeme durumlarında aile veya yakınları ile kişi dışı görüşmeler yapılabilmektedir. Bu görüşmelerde, bağımlılık süreci ve iyileşme yöntemleri hakkında aile bilgilendirilmektedir. Hizmet, belirli merkezlerde sunulmakta ve detaylı bilgi için 115 numaralı YEDAM hattı kullanılabilmektedir.

Yetişkin Danışmanlığı

Yetişkin bireylerle yapılandırılmış bireysel görüşmeler gerçekleştirilmektedir. Danışmanlık hizmeti tütün, alkol, madde, kumar ve internet bağımlılığı alanlarını kapsamaktadır. Psikolojik destek klinik psikologlar tarafından sağlanırken, sosyal destek sosyal hizmet uzmanları tarafından yürütülmektedir. Tüm görüşmeler gizlilik ilkesi çerçevesinde yürütülmekte ve danışan bilgileri üçüncü kişilerle paylaşılmamaktadır.

Psikolojik Destek

Bağımlılık ve ilişkili ruhsal sorunlar (depresyon, kaygı, öfke kontrolü gibi) üzerine bireysel terapi hizmetleri verilmektedir. Psikologlar, danışanlara bağımlılık ile başa çıkma yöntemleri, riskli durumlarla mücadele teknikleri ve yaşam becerileri kazandırmayı amaçlamaktadır.

Sosyal Destek

Sosyal hizmet uzmanları, danışanların ve ailelerinin boş zamanlarını değerlendirme, arkadaş ilişkilerini düzenleme, eğitim, iş ve meslek edinme, sağlık ve ekonomik konular gibi sosyal ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olmaktadır. Ayrıca, toplumsal adaptasyonu güçlendirmek için rehberlik ve yönlendirme sağlanmaktadır.

Aileye Destek

Bağımlılığın aileyi etkileyen bir süreç olduğu bilinciyle, ailelere danışmanlık hizmeti sunulmaktadır. Aileler, bağımlıya nasıl yaklaşılacağı, tedaviye motive etme yöntemleri, acil durumlarda yapılması gerekenler ve kendi ruhsal sorunları konusunda uzmanlardan destek alabilmektedir. Aile ile yapılan görüşmeler gizlilik esasına dayalı olarak sürdürülmektedir.

Kişi Dışı Görüşme

Danışan, görüşmelere katılmak istemediğinde, yakınları aracılığıyla bilgi verilmektedir. Bu görüşmelerde, bağımlılık süreci ve destek yöntemleri hakkında aile veya yakınlar bilgilendirilmekte ve gerekirse danışan bulundukları ildeki YEDAM birimine yönlendirilmektedir.

Bağımsız Kuşak Programı (BAK)

YEDAM tarafından geliştirilen BAK programı, bağımlı ailelerin 0-16 yaş arası çocuklarına yönelik ikincil önleme programıdır. Amaç, çocukların alkol ve madde kullanımından korunması ve ruhsal olarak sağlıklı bireyler olarak yetişmelerini sağlamaktır. Program tek oturum şeklinde uygulanmakta ve 45-50 dakika sürmektedir.

Grup Terapileri

YEDAM’da grup terapileri, benzer veya farklı bağımlılık sorunları yaşayan bireyleri bir araya getirerek deneyim paylaşımını ve çözüm üretmeyi amaçlamaktadır. SAMBA programı çerçevesinde yürütülen grup terapileri, değişim motivasyonunu artırmak, öfke ve stresle başa çıkma, iletişim ve problem çözme becerilerini geliştirmek gibi alanları kapsamaktadır. Grup terapileri yetişkin, ergen ve ailelere özel olarak planlanmaktadır.

YEDAM Atölye

YEDAM Atölye, ayaktan rehabilitasyon merkezi olarak sosyal uyum ve iş becerilerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Danışanlar, boş zamanlarını etkin bir şekilde değerlendirerek riskli ortamlardan uzak tutulmakta, ruhsal sorunları azaltılmakta ve sosyal becerileri güçlendirilmektedir. Atölye kapsamında meslek edinme, toplumsal adaptasyon ve tekrar bağımlılığı önleme çalışmalarına yer verilmektedir. Güncel atölyeler arasında resim, el sanatları, mutfak, spor, grafik tasarım ve bitki atölyeleri bulunmaktadır.

Çalışma İlkeleri

YEDAM, ayaktan hizmet vermekte olup yatarak tedavi uygulanmamaktadır. Hizmetler tamamen ücretsizdir ve gizlilik esasına dayanmaktadır. Her danışana kişiye özel planlama yapılmakta ve randevu sistemi ile çalışılmaktadır.