51. G7 Zirvesi, 16–17 Haziran 2025 tarihleri arasında Kanada’nın Alberta eyaletine bağlı Kananaskis beldesinde düzenlenmiş uluslararası liderler toplantısıdır. Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği temsilcilerinin katıldığı toplantı; ekonomik eşgüdüm, güvenlik politikaları ve diplomatik iş birliği konularını ele almıştır.

_{51. G7 Zirvesi katılımcı devlet liderleri, 17 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Zirveye ayrıca Avustralya, Brezilya, Endonezya, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Meksika, Suudi Arabistan ve Ukrayna liderleri davetli olarak katılmıştır. Kanada’nın dönem başkanlığında düzenlenen zirveye, Başbakan Mark Carney başkanlık etmiştir.

Zirvenin Gündem Başlıkları ve Temaları

Küresel Ekonomik Görünüm ve Politika Uyumları

Zirve kapsamında ilk çalışma oturumu, dünya ekonomisinin genel durumu üzerine planlanmıştır. Bu oturumda büyüme oranları, enflasyon, ticaret akışları ve finansal istikrar konuları ele alınmıştır. Toplantı, Dünya Bankası ve IMF'nin güncel tahminleri doğrultusunda uluslararası ekonomik koordinasyon ihtiyacını vurgulamıştır. Amerika Birleşik Devletleri’nin küresel rezerv para birimi üzerindeki rolü ile bağlantılı olarak döviz kuru istikrarı ve faiz politikalarının etkileri gündeme taşınmıştır.

_{G7 Zirvesi kapsamında Kanada'da bir araya gelen dünya liderleri, 16 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Ekonomik Güvenlik, Kritik Mineraller ve Dijital Dönüşüm

İkinci tematik odak, stratejik kaynakların güvenliği olmuştur. Özellikle kritik mineral tedarik zincirlerinin çeşitlendirilmesi, arz güvenliği ve ortak yatırım stratejileri değerlendirilmiştir. Dijital altyapının güvenli şekilde yaygınlaştırılması, yapay zekâ teknolojilerinin kullanım esasları, kuantum bilişim alanındaki iş birlikleri ile uluslararası standartların belirlenmesi tartışılmıştır. Kanada, bu başlık altında özel oturumlar düzenleyerek ortak girişimlere zemin hazırlamıştır.

Yapay Zeka ve Teknoloji Politikaları

Yapay zekâya yönelik özel çalışma bölümü oluşturulmuş, teknolojik yatırımlar, veri yönetişimi ve regülasyon süreçleri ele alınmıştır. Zirve öncesi yayımlanan istatistiklere göre, G7 ülkelerinin dünya genelindeki özel yapay zekâ yatırımlarındaki payı %80’in üzerindedir. ABD'nin ticari girişim önceliği ile Avrupa’nın regülasyon odaklı yaklaşımı arasında köprü kuracak iş birliği modelleri masaya yatırılmıştır.

Ortadoğu'daki Gelişmeler: İsrail-İran Gerilimi

G7 zirvesi, İsrail ve İran arasında tırmanan çatışmaların doğrudan etkisi altında başlamıştır. Liderler, bölgedeki askeri gelişmelerin küresel enerji piyasaları ve siyasi istikrar üzerindeki etkilerini değerlendirmiştir. Avrupa liderleri, diplomatik süreçlerin yeniden başlatılması çağrısında bulunmuş, Amerika Birleşik Devletleri’nin İran politikası ve İsrail’e yönelik pozisyonu hakkında görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Ortak bildiride, İran’ın nükleer silah edinmesinin engellenmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Rusya-Ukrayna Savaşı ve Diplomatik Süreçler

Ukrayna’daki savaş, enerji güvenliği, yeniden inşa çabaları ve uluslararası yaptırımlar bağlamında ele alınmıştır. Kanada ve bazı AB ülkeleri, Rusya üzerindeki baskının artırılması gerektiğini savunurken, Amerika Birleşik Devletleri diplomatik görüşmelere odaklanma çağrısı yapmıştır. Zirve sonunda Ukrayna özelinde bir ortak açıklama yayımlanmamış, ilgili değerlendirmeler başkanlık özeti ve ikili görüşmeler yoluyla ifade edilmiştir.

Göç, Sınır Güvenliği ve İnsan Kaçakçılığı

G7 üyeleri, göç yönetimi ve uluslararası insan kaçakçılığı ağlarına karşı mücadeleye yönelik ortak çerçeveler üzerinde görüşmüştür. Kanada, Meksika ve ABD arasındaki sınır dinamikleri ile Avrupa'daki yasadışı geçiş yolları ana tartışma konuları arasında yer almıştır. Zirvede, göçün nedenlerine yönelik küresel kalkınma politikalarının desteklenmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Enerji Güvenliği ve İklim Riskleri

Enerji arzı ve fiyat istikrarı, zirvenin enerji güvenliği başlığı altında tartışılmıştır. Yenilenebilir enerji yatırımları, LNG altyapıları, hidrojen teknolojileri ve nükleer seçenekler değerlendirilmiştir. Kanada'nın 2023 yılında yaşadığı büyük orman yangınları ve 2025 yazının yangın tehdidi altındaki atmosferi, çevresel iş birliği alanlarını öne çıkarmıştır. Bu çerçevede, iklim risklerinin doğal afetlerle mücadele politikaları içinde ele alınması önerilmiştir.

_{ABD Başkanı Donald Trump, Washington DC'deki Beyaz Saray'dan Kanada'nın Calgary kentine gitmek üzere ayrılıyor - 16 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Katılımcı Ülkeler ve Genişletilmiş G7+ Formatı

G7 Daimi Üyeleri ve Temsilcileri

Zirveye Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, İtalya ve Japonya lider düzeyinde katılmıştır. Kanada’yı Başbakan Mark Carney, ABD’yi Başkan Donald Trump, Birleşik Krallık’ı Başbakan Keir Starmer, Fransa’yı Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya’yı Şansölye Friedrich Merz, İtalya’yı Başbakan Giorgia Meloni ve Japonya’yı Başbakan Shigeru Ishiba temsil etmiştir. Zirve, Mark Carney’in başkanlığında yönetilmiştir.

_{G7 Liderler Toplantısı, 17 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Avrupa Birliği’nin Katılımı

Avrupa Birliği, G7 zirvesine siyasi ortak olarak katılmıştır. AB’yi Avrupa Konseyi Başkanı António Costa ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen temsil etmiştir. AB temsilcileri, tüm çalışma oturumlarına tam katılım sağlamış ve ortak açıklamalara taraf olmuştur.

Davetli Ülkeler ve Liderleri

Zirveye G7 dışından davet edilen ülkeler arasında Hindistan, Meksika, Brezilya, Güney Afrika, Güney Kore, Avustralya, Endonezya, Suudi Arabistan ve Ukrayna yer almıştır. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol, Endonezya Cumhurbaşkanı Joko Widodo, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski zirveye katılan liderler arasında yer almıştır.

Diplomatik İlişkiler Bağlamında Genişletilmiş Format

Zirvenin G7+ oturumları, davetli ülkelerin katılımıyla gerçekleştirilmiş ve özellikle enerji güvenliği, Ukrayna, göç ve küresel kalkınma başlıklarında çok taraflı görüşmelere ev sahipliği yapmıştır. G7+ oturumları, resmi toplantı formatının dışındaki temaslara ve ikili görüşmelere de imkân sağlamıştır.

Zirve Sürecinde Meydana Gelen Gelişmeler

ABD Başkanı’nın Zirveden Erken Ayrılması

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, zirvenin ikinci günü planlanan bazı oturumlara katılmadan Kanada’dan ayrılmıştır. Beyaz Saray kaynakları, erken ayrılış gerekçesi olarak Orta Doğu’daki gelişmelerin doğrudan izlenmesini göstermiştir. ABD heyetinde kalan isimler arasında Hazine Bakanı Scott Bessent zirveye katılımı sürdürmüş, bazı temaslarda ülkesini temsil etmiştir. Erken ayrılış nedeniyle Trump’ın Ukrayna, Meksika ve Avustralya liderleriyle planlanan ikili görüşmeleri iptal edilmiştir.

Ortak Bildiri Stratejisinde Değişiklik

Zirve öncesinde G7 üyeleri arasında kapsamlı bir ortak bildirinin hazırlanması planlanmışken, diplomatik gerilimlerin etkisiyle bu formülden vazgeçilmiştir. Ev sahibi Kanada, zirve sonunda altı farklı tematik başlıkta kısa ve teknik açıklamalar yayımlamayı tercih etmiştir. Bu açıklamalar yapay zekâ, kuantum teknolojisi, göçmen kaçakçılığı, orman yangınlarıyla mücadele, ulusötesi baskı yöntemleri ve kritik mineraller tedarik zincirleri üzerine odaklanmıştır.

G7 Liderler Toplantısı, 17 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)

Ukrayna Konusunda Ortak Açıklama İptali

Ukrayna ile ilgili olarak G7 liderlerinin ortak bir metin yayımlaması yönünde hazırlık yapılmış; ancak Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı ifadelere itiraz etmesi nedeniyle bu plan iptal edilmiştir. Kanada’nın yaptığı resmi açıklamada, metindeki bazı diplomatik ifadelerin ABD tarafından savaşın sona erdirilmesine yönelik çabaları tehlikeye atacağı gerekçesiyle reddedildiği belirtilmiştir. Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski zirveye katılarak ikili görüşmeler gerçekleştirmiş, Kanada tarafından ikili düzeyde yeni yardım paketi açıklanmıştır.

_{Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Kanada’nın Alberta eyaletinde düzenlenen G7 Zirvesi’nde bir arada, 17 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Ortadoğu Gündeminin Zirveye Etkisi

İsrail ile İran arasında yaşanan çatışmalar zirvenin gündemini etkilemiştir. Zirve sırasında yayımlanan açıklamalarda G7 ülkeleri, Orta Doğu’daki gerilimin azaltılması ve özellikle Gazze’de ateşkes sağlanması yönündeki çağrılarını sürdürmüştür. Ancak İsrail ve İran arasında doğrudan ateşkes çağrısı yapan bir metin yayımlanmamıştır. G7 üyeleri, ortak açıklamada İran'ın nükleer silah edinmemesi gerektiğini belirtmiştir.

Gazze ve Nükleer Anlaşma Girişimleri

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Gazze’de ateşkesin mümkün olduğu bir dönemden geçildiğini vurgulayarak, bu yönde diplomatik çabaların artırılması gerektiğini ABD Başkanı Trump’a ilettiğini açıklamıştır. Ayrıca, İran’ın nükleer silah geliştirmesini önlemek amacıyla uluslararası müzakerelerin yeniden başlatılması gerektiği vurgulanmış ve bu konuda G7 içinde görüş birliği olduğu ifade edilmiştir. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise, İran’da rejim değişikliğini hedefleyen askeri yaklaşımların stratejik risk oluşturduğunu dile getirmiştir.

Kanada-Hindistan Gerginliği

Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin zirveye davet edilmesi, Kanada'daki Sih diasporası içinde eleştirilere neden olmuştur. 2023 yılında Kanada topraklarında öldürülen bir Sih ayrılıkçı liderle ilgili suçlamaların ardından iki ülke arasında diplomatik gerilim yaşanmıştır. Bu bağlamda Dünya Sih Örgütü ve Sih Federasyonu gibi topluluklar, Kanada Başbakanı Carney’in davetine itirazlarını kamuoyu ile paylaşmıştır.

_{Punjabi topluluğundan Hindistan Başbakanı Narendra Modi karşıtı protestolar, 17 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Liderler Arası Görüşmeler ve İkili Diplomasi

ABD ile Kanada Arasında Ticaret ve Savunma Görüşmeleri

Kanada Başbakanı Mark Carney ile Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump arasında planlanan ikili görüşmelerin bir bölümü gerçekleştirilmiş, gündem ticaret politikaları ve savunma iş birliği olmuştur. Görüşmelerde, çelik ve alüminyum tarifelerine ilişkin karşılıklı pozisyonlar gündeme gelmiştir. Carney, görüşmeler sonrasında yaptığı açıklamada, iki ülke arasında 30 gün içinde tamamlanması hedeflenen bir ticaret ve güvenlik anlaşması için müzakerelere devam etme kararı alındığını belirtmiştir.

Avrupa Birliği ile ABD Arasındaki Ticaret Müzakereleri

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile Başkan Donald Trump arasında gerçekleştirilen toplantıda, karşılıklı gümrük vergilerine ilişkin teknik düzeyde süren müzakerelerin ele alındığı aktarılmıştır. Özellikle Temmuz ayı başında sona erecek olan karşılıklı tarife muafiyeti süresi öncesinde, taraflar arasındaki mevcut uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması hedeflenmiştir.

Japonya ile Amerika Birleşik Devletleri Arasındaki Temaslar

Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba ile ABD Başkanı Trump arasında yapılan görüşmede, otomotiv sektörü üzerindeki gümrük tarifeleri başta olmak üzere mevcut ticaret anlaşmazlıkları değerlendirilmiştir. Ishiba, görüşme sonrasında yaptığı basın açıklamasında, Japonya’nın uzun süredir talep ettiği karşılıklı faydaya dayalı bir paket anlaşma üzerinde mutabakat sağlanamadığını belirtmiştir.

İtalya ile Amerika Birleşik Devletleri Arasında Bölgesel Güvenlik Gündemi

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile ABD Başkanı Trump arasında gerçekleşen görüşmede, Gazze’de ateşkes sağlanması ve İran’ın nükleer faaliyetlerinin önlenmesi konuları öncelikli gündem maddeleri olmuştur. Ayrıca Meloni, ABD ile Avrupa Birliği arasındaki gümrük vergileri konusundaki müzakerelere dair beklentilerini aktarmıştır.

Kanada ile Hindistan Arasında Diplomatik Normalleşme Görüşmeleri

Kanada Başbakanı Carney ile Hindistan Başbakanı Narendra Modi arasındaki görüşme, 2023 yılında yaşanan diplomatik krizin ardından taraflar arasında üst düzeyde gerçekleşen ilk temastır. Görüşmede diplomatik temsilcilik hizmetlerinin yeniden başlatılması ve güvenlik iş birliği alanındaki ikili diyalogun sürdürülmesi konusunda mutabakata varılmıştır. Toplantı, genişletilmiş G7+ formatı çerçevesinde yapılmıştır.

Avustralya ve Avrupa Birliği Arasında Güvenlik Diyaloğu

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Avrupa Konseyi Başkanı António Costa ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile yaptığı görüşmede, AB-Avustralya Güvenlik ve Savunma Ortaklığı için müzakerelere başlama kararı alındığını duyurmuştur. Ayrıca donmuş durumdaki serbest ticaret anlaşması müzakerelerinin yeniden başlatılması kararlaştırılmıştır.

_{NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Kanada’nın Alberta eyaletinde düzenlenen G7 Zirvesi’nde, 17 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Açıklamalar, Anlaşmalar ve Zirve Belgeleri

2025 G7 Zirvesi sonunda, kapsamlı ve ortak imzalı bir zirve bildirisi yayımlanmamıştır. Bunun yerine Kanada ev sahipliğinde başkanlık özeti formatında altı kısa konu başlığı altında açıklamalar yayımlanmıştır. Bu belgeler yapay zekâ, kuantum teknolojisi, göçmen kaçakçılığı, ulusötesi baskı uygulamaları, orman yangınlarıyla mücadele ve kritik mineral tedarik zincirleri gibi teknik konulara odaklanmıştır. Ortadoğu gündemi kapsamında ise İran’ın nükleer silah edinmesinin engellenmesi gerektiğine dair ifadeler içeren bir ortak metin sunulmuştur; ancak İsrail ve İran arasında doğrudan ateşkese dair çağrı içeren bir açıklama yayımlanmamıştır.

Ukrayna hakkında yayımlanması planlanan ortak açıklama, Amerika Birleşik Devletleri’nin metindeki bazı ifadeler konusunda itirazda bulunması nedeniyle iptal edilmiştir. Kanada tarafından yapılan açıklamada, bu ifadelerin yürütülen diplomatik temasları tehlikeye atabileceği gerekçesiyle bildiriden çıkarıldığı belirtilmiştir. Ayrıca, liderlerin üzerinde anlaştığı teknoloji ve enerji güvenliği başlıklarında yayımlanan belgelerde; yapay zekânın düzenlenmesi, kuantum altyapılarının geliştirilmesi ve orman yangınlarıyla mücadelede uluslararası iş birliği konularında ilke düzeyinde uzlaşı beyan edilmiştir. Bu belgeler, teknik düzeyde iş birliğini geliştirmeye yönelik genel çerçeve niteliği taşımaktadır.