Çorlu kuzu ciğer sarma, Tekirdağ’ın Çorlu ilçesine özgü geleneksel bir fırın yemeğidir. Kıvırcık ırkı koyunların 25 kilogramı geçmeyen kuzularından elde edilen karaciğer, akciğer, böbrek, dalak ve yürekten oluşan ciğer takımı; pirinç, soğan, kuş üzümü, dolmalık fıstık, taze nane, maydanoz ve çeşitli baharatlarla harmanlanarak hazırlanan iç harçla kuzu gömleğine sarılır. Üzerine et veya kemik suyu ve ardından yoğurt-yumurta karışımı eklenip fırında pişirilerek sıcak servis edilir. 

Ayırt Edici Özellikler

Çorlu kuzu ciğer sarma, Tekirdağ ilinin Çorlu ilçesinde üretilen, hayvansal ve bitkisel içeriklerin bir araya getirilmesiyle hazırlanan geleneksel bir fırın yemeğidir. Ürünün temel bileşenleri arasında kıvırcık ırkı koyunların 25 kg’ı geçmeyen ağırlıktaki kuzularının ciğer takımı (karaciğer, akciğer, böbrek, dalak ve yürek) ve kuzu gömleği yer almaktadır. Bu hayvansal bileşenlere ek olarak baldo pirinç, kuru soğan, kuş üzümü, dolmalık fıstık, tereyağı, taze nane, maydanoz, tuz, karabiber ve kekik kullanılarak iç harç hazırlanmakta, ardından bu harç kuzu gömleğine sarılarak fırınlanmaktadır.

Yemeğin hazırlanışında, iç harcın kuzu gömleğine sarılması ve pişirilmeden önce üzerinin et veya kemik suyu ile ıslatılması, ardından çırpılmış yumurta-yoğurt karışımıyla kaplanarak 200 °C sıcaklıktaki fırında kızartılması, Çorlu kuzu ciğer sarmanın karakteristik üretim sürecini oluşturur. Pişirme işlemi tamamlandığında ürün sıcak olarak servis edilir. Coğrafi sınırda halk arasında “ciğer bohçası” adıyla da bilinmektedir.

Üretim Yöntemi

Çorlu kuzu ciğer sarmanın üretimi belirli aşamalar ve bileşenler çerçevesinde yürütülür. Kullanılacak kuzu gömleği önceden sıcak su ile yumuşatılır. İç harç için ciğer takımı haşlanarak küçük küpler hâlinde doğranır. Soğan ve dolmalık fıstık tereyağında kavrulduktan sonra doğranmış ciğerler eklenir ve kavurma işlemine devam edilir. Önceden ıslatılmış baldo pirinç, kuş üzümü, tuz, karabiber, kekik, ince kıyılmış maydanoz ve taze nane ile harç zenginleştirilir. Sıcak et veya kemik suyu ilavesiyle karışım demlenmeye bırakılır.

Sarma işlemi için çözülmüş kuzu gömlekleri yaklaşık 10 x 10 cm’lik kareler hâlinde kesilir, kâselere yerleştirilerek iç harçla doldurulur. Gömlekler harçla kapatıldıktan sonra kâseden ters çevrilerek fırın tepsisine dizilir. Sarmaların üzerine et ya da kemik suyu dökülür ve yumurta-yoğurt karışımı eklenerek fırında pişirilir. Tüm süreç, Çorlu ilçesi sınırları içinde gerçekleştirilir.

Malzemeler

5 kişilik porsiyon için:

• 1 takım kuzu gömleği
• İç harç için:
• 1 takım kuzu ciğeri (karaciğer, akciğer, böbrek, dalak, yürek)
• 500 g baldo pirinç
• 3 adet kuru soğan
• 100 g tereyağı
• 100 g dolmalık fıstık
• 100 g kuş üzümü
• 1 demet taze nane
• ½ demet maydanoz
• 15 g tuz
• 8 g karabiber
• 7 g kekik
• 200 ml et veya kemik suyu

Üzeri için

• 2 adet yumurta
• 150 g yoğurt
• 100 ml et veya kemik suyu

Coğrafi Sınır ve Ün Bağı

Çorlu kuzu ciğer sarma, yalnızca Tekirdağ ili Çorlu ilçesi sınırlarında üretilebilen bir üründür. Yemeğin üretiminde kullanılan kuzular ve onların ciğer takımı, Çorlu ilçesinde yetiştirilen kıvırcık ırkı koyunlara ait olmak zorundadır. Bu durum, ürünün coğrafi işaret kapsamında korunmasının temel gerekçelerinden biridir. Aynı zamanda, geleneksel üretim yöntemi ve içeriğindeki hayvansal organların çeşitliliği de Çorlu mutfağına özgü bir farklılık ortaya koymaktadır. Bu nedenle ürün ile coğrafi sınır arasında tarihsel ve kültürel bir bağ mevcuttur.

Yemek, günlük sofralarda tüketilebildiği gibi özel günlerde, özellikle Hıdrellez kutlamalarında da hazırlanır. Bu yönüyle Çorlu ilçesinin kültürel yaşamında işlevsel bir konuma sahiptir.

Denetim ve Kontrol Süreci

Çorlu kuzu ciğer sarmanın üretimi, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında düzenli olarak denetlenir. Denetim faaliyetleri, Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası ile Çorlu Belediyesi'nin koordinasyonunda; Çorlu Esnaf ve Sanatkârlar Odası, Çorlu Ziraat Odası ve Çorlu Ticaret Borsası temsilcilerinden oluşan en az üç kişilik bir denetim merciince yürütülür. Denetimler yılda en az bir kez yapılır; gerektiğinde veya şikâyet üzerine ara denetimler de gerçekleştirilebilir.

Denetim kriterleri şu başlıklardan oluşur:

• Kullanılan kuzu ciğer takımının ve gömleğinin, coğrafi sınır içinde yetişen kıvırcık ırkı kuzulardan elde edilip edilmediği,
• Bileşenlerin uygunluğu,
• Üretim yöntemine uyum,
• Ürün özelliklerinin korunması,
• Mahreç işareti ve ürün ibaresinin görünür şekilde kullanımı.

Denetim sonucunda hazırlanan raporlar Türk Patent ve Marka Kurumuna sunularak resmî kayıt altına alınır. Denetim sürecinde gerektiğinde uzman kişi ya da kuruluşlardan hizmet alınabilir.