Seymen kavunu, Tekirdağ ili Çorlu ilçesine bağlı Seymen Mahallesi’nde yetiştirilen, Cucumis melo L. türüne ait ve Golden Dew çeşidinden türemiş yerel bir kavun çeşididir. Eliptik şekli, parlak sarı ince kabuğu, soluk yeşil meyve eti ve yüksek şeker oranı ile tanınan bu kavun, “Sarı Kanarya” adıyla bilinen ayırt edici bir tipe dönüşmüştür. Ortalama 2,5 kg ağırlığında olan meyveler, 100–120 günlük olgunlaşma sürecinin ardından Ağustos-Eylül aylarında hasat edilir.
Morfolojik Özellikleri
Seymen kavunu, eliptik şekilli, dış kabuğu girinti ve çıkıntılı, sarı renkli, büyük meyveli bir üründür. Kabuk kalınlığı ince olup (0,12–0,14 cm), meyve et rengi soluk yeşildir. Ortalama meyve ağırlığı 2.350–2.500 gram arasında değişmekte, boyu 31–33 cm, çapı ise 14–16 cm arasında ölçülmektedir. Meyve et kalınlığı 3,8–5 cm, çekirdek evi ağırlığı 140–320 g, çapı 5,4–7,5 cm ve boyu 18–25 cm aralığındadır. Suda çözünür kuru madde oranı %10,33–11,34 olup, şeker oranı yüksektir. Meyve suyu pH değeri 6,12–6,38 aralığındadır.
Kavunun aroması az düzeyde olup, meyve kabuğu parlak sarı renktedir. Yaprakları büyük, yuvarlak veya kalp şeklinde, kenarları dişli ve tüylüdür. Bitki, başlangıçta otsu ve tüylerle kaplı olan gövdesi ile 3–3,5 metreye kadar büyüyen sürgünlere sahiptir. Çiçekleri parlak sarı renkte ve dişi-erkek ayrımı olan yapıda olup, genellikle yaprak koltuklarında yer alır. Tohumları sarı renkte olup, uygun koşullarda 5–8 yıl çimlenebilirliğini korur. Bir gramda 20–50 adet tohum bulunabilir.
Tarımsal Üretim ve Yetiştirme Yöntemleri
Seymen kavunu, 1937 yılından bu yana bölgesel olarak yetiştirilen geleneksel ürünlerden biridir. Yetiştiriciler tarafından uygulanan seleksiyon yöntemiyle, kabuğu daha az kırışık ve daha eliptik olan bireylerin tohumları tercih edilerek yöreye özgü “Sarı Kanarya” tipi geliştirilmiştir. Bu özellik, Golden Dew çeşidinin bölgeye adaptasyonu ile oluşmuştur.
Kavun üretiminde münavebe önemli bir beşeri uygulama olup, aynı arazide dört-beş yılda bir kavun yetiştirilmesi, arada buğday veya ayçiçeği gibi ürünlerin ekilmesi sağlanır. Bu sistem, ürünün hem tat hem de su oranı açısından gelişmesini destekler.
Mart ayında başlayan toprak hazırlığı, 40–50 cm derinliğinde sürümle gerçekleştirilir. Nisan sonunda veya Mayıs başında 120–150 cm sıra arası ve 80–100 cm sıra üzeri mesafelerle masuralar açılır. El ile ya da makine ile 5–6 cm derinliğe tohum ekimi yapılır. Bitkiler çimlendikten sonra bakım işlemleri, gübreleme ve çapalama ile sürdürülür. Organik madde yönünden zengin toprak tercih edilir. Kompoze gübre (15:15:15 NPK) uygulanmakta ve meyve seyreltme döneminde ikinci azotlu gübreleme yapılmaktadır.
Sulama, bitkinin su ihtiyacına ve toprak koşullarına göre düzenlenir. Aşırı sulamadan kaçınılır. Genellikle damla sulama tercih edilmekle birlikte, yağış dağılımının uygun olduğu yıllarda sulamasız üretim de mümkündür.
Hasat ve Depolama
Seymen kavunu, ortalama 100–120 gün içinde olgunlaşarak hasada hazır hale gelir. Hasat dönemi Ağustos ve Ekim ayları arasında değişmekte olup, meyvenin rengi, ağırlığı ve sap kısmındaki değişimlerle olgunluk tespiti yapılır. Hasat sırasında fiziksel zarar önlenmeli, uygun muhafaza koşulları sağlanmalıdır.
Seymen kavunu; serin, kuru ve kokudan arındırılmış ortamlarda, toprak teması kesilerek (örneğin saman üzerine yerleştirilerek) saklanır. Raf ömrü, doğal koşullarda Şubat ayına kadar uzayabilir. Daha uzun süreli saklama için 4–8 °C sıcaklıktaki soğuk zincir tavsiye edilir.
Coğrafi Koşullar ve Ekolojik Faktörler
Seymen Mahallesi, Ergene Havzası içinde yer alan düz bir arazi yapısına sahiptir. Yıldız Dağları’ndan taşınan tortulların biriktiği bu bölge, Marmara iklimi etkisindedir. Yazları sıcak ve zaman zaman rüzgarlı, kışları ise kuru ve soğuktur. Yıllık dolu yağışları olağan kabul edilir. Bölgeye özgü toprak yapısı ve lodos yönlü rüzgârların etkisi, Seymen kavununun ayırt edici özelliklerinin oluşmasında etkilidir.
Denetim ve Tescil Süreci
Seymen kavununun üretim, ambalajlama, logo ve menşe adı kullanımının denetimi; Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda, Çorlu Esnaf ve Sanatkârlar Odası, Çorlu Ticaret Borsası ve Çorlu İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü temsilcilerinden oluşan bir kurul tarafından yapılır. Denetimler yılda en az bir kez gerçekleştirilmekte, gerekli durumlarda ise şikâyet üzerine denetim yapılabilmektedir. Denetim sonuçları her yıl Türk Patent ve Marka Kurumuna raporlanır.
