logologo
sb-image
William McKinley
Siyaset Ve Uluslararası İlişkiler+1 Daha
William McKinley, 1897–1901 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri’nin 25. başkanı olarak görev yapmıştır.
fav gif
Kaydet
viki star outline
Ai badge logo

Bu madde yapay zeka desteği ile üretilmiştir.

Doğum tarihi
29 Ocak 1843
Doğum yeri
NilesOhioABD
Ölüm tarihi
14 Eylül 1901
Ölüm yeri
BuffaloNew YorkABD
Ebeveynler
William McKinley Sr.Nancy Allison McKinley
Eş (ler)
Ida Saxton McKinley (evl. 1871 – ö. 1907)
Başkanlık sıralaması
Amerika Birleşik Devletleri’nin 25. Başkanı (1897–1901)

William McKinley Jr., 29 Ocak 1843 tarihinde Ohio eyaletinin Niles kentinde doğmuştur. Ailesiyle birlikte 1852 yılında daha iyi eğitim olanakları sunan Poland, Ohio’ya taşınmıştır. Burada Poland Academy’de eğitim görmüş, kısa süreliğine Allegheny College’a devam etmiş, ancak sağlık sorunları ve ekonomik nedenlerle eğitimi yarım kalmıştır. Öğretmenlik yaptığı sırada, Amerikan İç Savaşı'nın başlamasıyla birlikte 1861 yılında Birlik Ordusu’na katılmıştır.


Savaş yıllarında 23. Ohio Gönüllü Piyade Alayı’nda görev yapmıştır. Komutanı, ileride ABD Başkanı olacak Rutherford B. Hayes’tir. McKinley, Antietam Muharebesi sırasında tehlike altındaki birliklere yiyecek ulaştırmıştır. Bu eylemi sonucunda teğmenliğe terfi ettirilmiştir. Savaş süresince çeşitli görevlerde yer almış, 1865 yılında "brevet" (onursal) major unvanıyla terhis edilmiştir. Savaş sonrası Ohio’ya dönerek hukuk eğitimine devam etmiş, 1867 yılında avukatlık ruhsatını alarak Canton’da hukuk bürosu açmıştır. 1869’da Stark County savcılığına seçilmiş, 1871 yılında Ida Saxton ile evlenmiştir.


1877 yılında Cumhuriyetçi Parti’den Temsilciler Meclisi’ne seçilen McKinley, 14 yıl boyunca aralıklarla Kongre’de görev yapmıştır. Özellikle "gümrük tarifeleri" konusunda uzmanlaşmış, 1890 yılında kendi adıyla anılan McKinley Tarife Yasası’nın hazırlanmasına öncülük etmiştir. Ancak bu yasa tüketici fiyatlarında artışa neden olmuş, bu durum 1890 seçimlerinde partisinin büyük oranda sandalye kaybetmesine ve McKinley'nin koltuğunu kaybetmesine yol açmıştır. Bunun ardından 1891 ve 1893 yıllarında Ohio valiliğine seçilmiş, görev süresince işçi-işveren ilişkilerine dair tahkim kurulları kurmuş ve sosyal yasaların uygulanmasına öncülük etmiştir.

Başkanlık Dönemi (1897–1901)

William McKinley, 1896 yılında Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı olarak gösterilmiş ve ekonomik buhranın etkisiyle şekillenen seçim sürecinde William Jennings Bryan’a karşı zafer kazanmıştır. McKinley, kampanyasında yüksek gümrük tarifeleri ve altın standardı savunusunu ön plana çıkarmıştır. Seçim kampanyasını "ön veranda konuşmaları" şeklinde evinden yürütmüştür. Sanayi çevrelerinden aldığı destekle 1896 ve 1900 seçimlerini kazanmıştır. Başkanlık görevine 4 Mart 1897 tarihinde başlamıştır.


Görev süresinin başında Kongre’yi özel oturuma çağırarak Dingley Tarife Yasası’nı geçirmiştir. Bu yasa, ABD tarihinin o döneme kadarki en yüksek tarifelerini içermekteydi. Ekonomik toparlanma sağlanmakla birlikte, büyük işletmelerin birleşmeleri artmış ve basında McKinley’nin sanayi tröstlerine bağlı olduğu yönünde eleştiriler yer bulmuştur. Ancak McKinley, bu tröstleri “kamusal yarara karşı tehlikeli ittifaklar” olarak tanımlamıştır.


Dış politika ise başkanlığının belirleyici unsuru olmuştur. Küba’daki İspanyol yönetimi altında yaşanan şiddet olayları ve USS Maine savaş gemisinin Havana Limanı’nda infilak etmesi, kamuoyunda savaş baskısını artırmıştır. McKinley başlangıçta diplomatik çözüm arayışında olmuş, ancak nihayetinde 25 Nisan 1898’de Kongre tarafından savaş ilan edilmiştir. 100 gün süren İspanya-Amerika Savaşı sonunda Filipinler, Guam ve Porto Riko ABD’ye katılmış; Küba ise bağımsızlık kazanmıştır. Aynı yıl Hawaii’nin ilhakı da gerçekleşmiştir. Bu süreçte ABD’nin emperyal niteliği belirginleşmiş, McKinley yönetimi yeni bir küresel gücün temellerini atmıştır.


1900 yılında yeniden başkanlığa aday olan McKinley, aynı rakibi Bryan karşısında daha geniş bir farkla zafer elde etmiştir. Seçim sürecinde “refah ve istikrar” temasını işlemiştir. Bu dönemde dış ticaret politikalarında serbestlik yönünde yumuşamaya gitmiş, karşılıklı ticaret anlaşmaları fikrini desteklemiştir. Ayrıca Çin'deki Boxer Ayaklanması’na ABD askerî desteği gönderilmiştir. Başkanlık makamının idari gücü, bu dönemde daha belirgin hâle gelmiştir.

Suikast ve Ölümü

6 Eylül 1901 tarihinde McKinley, Buffalo, New York’ta düzenlenen Pan-Amerikan Fuarı’nda halkla tokalaşma sırasında, kendisini kalabalık arasına gizlemiş olan Leon Czolgosz adlı bir anarşist tarafından tabancayla vurulmuştur. Saldırganın silahı mendil ile sarılı olduğu için fark edilmemiştir. Başkanın göğsüne isabet eden mermilerden biri yüzeysel kalmış, ancak diğeri iç organlara hasar vermiştir. İlk müdahale yetersiz koşullarda yapılmış, mevcut teknolojiye rağmen röntgen cihazı kullanılmamıştır. Enfeksiyon ve kangren gelişimi nedeniyle sağlık durumu kötüleşmiş ve McKinley 14 Eylül 1901 tarihinde yaşamını yitirmiştir.


McKinley, ABD tarihinde görev başında suikasta uğrayan üçüncü başkan olmuştur. Ölümünün ardından, başkan yardımcısı Theodore Roosevelt görevi devralmıştır. McKinley'nin naaşı Buffalo’dan Washington’a, oradan da doğduğu eyalet olan Ohio’nun Canton kentine taşınmış ve burada defnedilmiştir. 1907 yılında adına inşa edilen McKinley Anıtı, bugün de ziyaret edilmektedir. Suikastın ardından Başkanlık güvenlik protokolleri yeniden değerlendirilmiş ve Gizli Servis’in başkanı koruma görevi resmiyet kazanmıştır.

Kaynakça

The National Museum of the United States Army. “William McKinley.” The NMUSA Biographies. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://www.thenmusa.org/biographies/william-mckinley/

McKinley Presidential Library & Museum. “William McKinley.” McKinley Museum. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://mckinleymuseum.org/william-mckinley/

Gould, Lewis L. “William McKinley: Life Before the Presidency.” Miller Center, University of Virginia. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://millercenter.org/president/mckinley/life-before-the-presidency

White House Historical Association. “William McKinley: The 25th President of the United States.” The White House. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://bidenwhitehouse.archives.gov/about-the-white-house/presidents/william-mckinley/

White House Historical Association. “William McKinley.” White House History. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://www.whitehousehistory.org/bios/william-mckinley

McKinley Memorial Library. “President William McKinley.” McKinley Memorial Library. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://www.mcklib.org/president

National Governors Association. “William McKinley.” NGA.org. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://www.nga.org/governor/william-mckinley/

White House Historical Association. “The Life and Presidency of William McKinley.” White House History. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://www.whitehousehistory.org/the-life-and-presidency-of-william-mckinley

American History Central. “William McKinley Jr.” American History Central. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://www.americanhistorycentral.com/entries/william-mckinley-jr/

Scullin, Katy. “William McKinley: The 25th President’s Life and Death.” Ohio Memory. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://ohiomemory.ohiohistory.org/archives/6225

Biographical Directory of the United States Congress. “McKinley, William, Jr.” Bioguide Congress. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://bioguide.congress.gov/search/bio/M000522

American Battlefield Trust. “William McKinley.” American Battlefield Trust. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://www.battlefields.org/learn/biographies/william-mckinley

University of California, Santa Barbara. “William McKinley.” The American Presidency Project. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://www.presidency.ucsb.edu/people/president/william-mckinley

Mukharji, Aroop. “William McKinley Jr.” Oxford Research Encyclopedia of American History. Yayım Tarihi: 20 Mart 2024. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199329175.013.1091

U.S. National Park Service. “William McKinley.” The White House and President's Park. Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2025. https://www.nps.gov/people/william-mckinley.htm

Ayrıca Bakınız

Yazarın Önerileri

Abraham Lincoln

Abraham Lincoln

Genel Kültür +2
William Henry Harrison

William Henry Harrison

Siyaset Ve Uluslararası İlişkiler +1
James K. Polk

James K. Polk

Siyaset Ve Uluslararası İlişkiler +1
James Buchanan

James Buchanan

Siyaset Ve Uluslararası İlişkiler +1
James A. Garfield

James A. Garfield

Siyaset Ve Uluslararası İlişkiler +1

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme

Yazar Bilgileri

Avatar
Ana YazarAhsen Karakaş4 Ağustos 2025 13:44
KÜRE'ye Sor