Donald Trump yönetimi, 31 Temmuz 2025 tarihinde imzaladığı “Further Modifying the Reciprocal Tariff Rates” başlıklı başkanlık kararnamesiyle, çok sayıda ülkeye yönelik yeni gümrük vergileri getirmiştir. Bu düzenlemeler, daha önce 2 Nisan 2025’te ilan edilen “Liberation Day” tarifelerinin devamı niteliğinde olup, ticaret açığı verilen ülkelere karşı uygulanan farklılaştırılmış vergi oranlarını kapsamlı biçimde yeniden tanımlamıştır.

_{ABD Başkanı Donald Trump, 30 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Yeni tarife rejimi kapsamında 69 ülke için özel vergi oranları belirlenmiş; bu oranlar %10 ile %41 arasında değişmiştir. ABD’nin dış ticaret fazlası verdiği ülkeler için evrensel olarak %10 oranında tarife belirlenmiş, ticaret açığı verilen ülkeler için ise minimum %15 taban oran uygulanacağı duyurulmuştur. En yüksek oran %41 ile Suriye için belirlenmiş, ardından %40 ile Myanmar ve Laos gelmiştir. İsviçre’ye %39, Kanada ve Sırbistan’a ise %35 oranında yeni tarifeler getirilmiştir.

Yeni tarife oranlarının büyük bölümü 7 Ağustos 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek şekilde planlanmıştır ancak Kanada’ya yönelik %35’lik özel tarife 1 Ağustos 2025 itibarıyla yürürlüğe konulmuştur. Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu’na (CBP) gerekli teknik uyum sürecini tamamlaması için yedi günlük geçiş süresi tanınmıştır. Ayrıca, 5 Ekim 2025’e kadar ABD’ye sevkiyat hâlindeki transit mallar için önceki oranların uygulanacağı açıklanmıştır.

Söz konusu tarifeler yalnızca ülke bazlı oranlardan ibaret değildir. Aynı zamanda çelik, alüminyum, otomotiv parçaları, bakır, ilaç ve yarı iletken gibi stratejik sektörlere yönelik sektörel tarifeler de eşzamanlı olarak yürürlüğe sokulmuştur. Transshipment (dolaylı sevkiyat) yöntemleriyle yapılan ithalatlar için %40 ek ceza vergisi uygulanacağı bildirilmiştir.

1 Ağustos İtibariyle İlan Edilen Güncel Tarife Oranları

Endüstriyel ve Sektörel Tarife Uygulamaları

Trump yönetimi, ülkelere özgü tarife oranlarının yanı sıra belirli sektörleri hedef alan yüksek oranlı tarifeler de uygulamaya koymuştur. Bu düzenlemeler, özellikle stratejik öneme sahip sektörlerde dışa bağımlılığı azaltmak ve yerli üretimi teşvik etmek amacıyla planlanmıştır. Sektörel tarifeler, bazı ülkelerden bağımsız olarak, ürün kategorisine göre uygulanmaktadır.

Çelik ve Alüminyum

• 4 Haziran 2025 itibarıyla çelik ve alüminyum ithalatına yönelik %50 oranında gümrük vergisi yürürlüğe girmiştir.
• Bu tarife oranı, ABD dışında üretilen tüm çelik ve alüminyum ürünlerini kapsamaktadır.
• Söz konusu oran, daha önceki %25’lik tarifeye göre iki katına çıkarılmıştır.
• Anlaşmalı ülkeler için (örneğin Birleşik Krallık) %25’lik istisnai oran geçerlidir.

Bakır

• 1 Ağustos 2025 itibarıyla yürürlüğe giren kararnameyle, bakır ürünlerine yönelik %50 oranında gümrük vergisi uygulanmaya başlanmıştır.
• ABD yönetimi bu kararın gerekçesi olarak, kritik altyapı ve savunma sanayii için bakırın önemini ve Çin gibi ülkelerden gelen yoğun ithalatı göstermiştir.

Otomobil ve Otomotiv Parçaları

• Nisan ve Mayıs 2025 döneminde uygulamaya giren düzenlemeler çerçevesinde, otomobil ve yedek parça ithalatına %25 oranında tarife getirilmiştir.
• Bu oran, hem üretim hatlarını hem de yedek parça tedarik zincirlerini etkilemektedir.
• Bazı ülkeler bu sektörde yapılan anlaşmalar sayesinde daha düşük oranlarla işlem görmektedir.(örneğin Japonya ve Güney Kore: %15)

İlaç ve Yarı İletken Ürünler

• İlaçlar ve yarı iletkenlere yönelik 2025 yılının ikinci çeyreğinde başlatılan 232. madde soruşturması kapsamında, %200’e kadar çıkabilecek yeni tarife oranları değerlendirme altına alınmıştır.
• Bu ürünlerde henüz kesinleşmiş bir tarife oranı yürürlükte olmasa da, bazı ithalat kalemlerinde %25–%50 arasında geçici oranlar uygulanmaya başlamıştır.
• Yarı iletkenlerin üretim merkezi olan Tayvan ve Güney Kore ile bu sektöre özel muafiyet görüşmeleri sürmektedir.

Transshipment (Dolaylı Sevkiyat) Ürünleri

• ABD yönetimi, menşe ülke etiketi değiştirilerek ABD’ye üçüncü ülkeler üzerinden gönderilen ürünlere “transshipment” kapsamında %40 oranında cezai vergi uygulamaktadır.
• Bu uygulama özellikle Çin, Vietnam, Malezya ve Kamboçya gibi ülkeler üzerinden ABD’ye sevk edilen tekstil, elektronik ve plastik ürünlerini hedef almaktadır.
• ABD Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu (CBP), transshipment tespitleri hâlinde hem ceza vergisi hem de 19 U.S.C. 1592 kapsamında idari yaptırım uygulamaktadır.

Hukuki Dayanaklar ve İdari Süreç

Donald Trump yönetiminin 2025 yılı küresel tarife uygulamaları, öncelikle 2 Nisan 2025 tarihli ve 14257 sayılı Başkanlık Kararnamesi ile başlatılmıştır. Bu kararnameyle ABD mal ticaretindeki büyük ve sürekli açıkların, ulusal güvenlik ve ekonomi açısından olağandışı ve olağanüstü bir tehdit oluşturduğu gerekçesiyle “ticaret kaynaklı ulusal acil durum” ilan edilmiştir.

31 Temmuz 2025 tarihinde imzalanan ikinci kararname olan “Further Modifying the Reciprocal Tariff Rates” ile önceki düzenlemeler değiştirilmiş ve genişletilmiştir. Bu yeni yürütme emri, ABD Anayasası’nın Başkan’a verdiği yetkilerin yanı sıra, aşağıdaki federal yasalara dayandırılmıştır:

• Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası (International Emergency Economic Powers Act – IEEPA),
• Ulusal Acil Durumlar Yasası (National Emergencies Act),
• 1974 Ticaret Yasası’nın 604. Bölümü,
• ABD Kanunu Başlık 3, Madde 301.

Söz konusu yasal zemin, Başkan’a uluslararası ticaret ilişkilerinde olağanüstü düzenlemelere gitme yetkisi vermektedir. Bu kapsamda alınan karar doğrultusunda, ABD Gümrük Tarifesi Programı (HTSUS) üzerinde değişiklik yapılmış ve ülke bazlı tarifeler ile birlikte sektör bazlı vergi satırları yeniden düzenlenmiştir.

Kararnamenin uygulanmasına ilişkin teknik düzenlemeler şu şekilde belirlenmiştir:

• 7 Ağustos 2025 itibarıyla, 69 ülke için Annex I’de belirtilen ülke bazlı tarife oranları yürürlüğe girecektir.
• 31 Temmuz 2025’ten önce yüklemesi yapılmış ve ABD’ye varışı 5 Ekim 2025’e kadar gerçekleşecek mallar için eski oranlar uygulanacaktır.
• Annex II uyarınca tarifeye konu malların gümrük sınıflandırmaları yeniden tanımlanmış, önceki tarifelerin uygulandığı 9903 serisi alt başlıklar iptal edilmiştir.
• Tarife değişikliklerinin uygulanmasından Ticaret Bakanlığı, ABD Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu (CBP) ve ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) ortaklaşa sorumludur.

Ayrıca transshipment uygulamaları için özel cezai hükümler getirilmiştir. CBP tarafından ara limanlar üzerinden dolaylı olarak ABD’ye sokulan ürünlerin tespiti hâlinde, bu ürünler %40 oranında ek ad valorem tarifeye tabi tutulacak ve ayrıca 19 U.S.C. 1592 uyarınca mali yaptırımlar uygulanabilecektir. Bu uygulama, ABD menşeli olmayan ürünlerin düşük tarifeli ülkeler üzerinden yeniden etiketlenerek ABD’ye girişini engellemeyi amaçlamaktadır.

Kararnamenin 5. bölümü, Ticaret Bakanlığı ve ABD Ticaret Temsilciliği’ne, tarifelerin etkilerini izleme ve gerektiğinde ilave önerilerde bulunma görevi vermektedir. Bu kurumlar, yabancı ülkelerin karşılık verme ihtimali, mütekabiliyet ilkesine uygunluk ve ulusal güvenlik kaygılarını dikkate alarak yeni karar önerilerini Başkan’a bildirecektir.

Tepkiler ve Müzakere Süreçleri

ABD’nin 2025 yılı küresel tarife rejimi, uluslararası kamuoyunda ve doğrudan etkilenen ülkeler nezdinde çeşitli tepkilere yol açmıştır.

Kanada

Trump yönetiminin 1 Ağustos 2025’te yürürlüğe soktuğu %35 oranındaki Kanada tarifesi, Ottawa tarafından “müttefikliğe aykırı ve ekonomik yaptırım niteliğinde” olarak nitelendirilmiştir. Başbakan Mark Carney, yaptığı açıklamada bu kararın yalnızca ticareti değil, iki ülke arasındaki güvenlik iş birliğini de zedeleyeceğini ifade etmiştir. Kanada, 5 Ağustos itibarıyla ABD ile ikili bir görüşme takvimi önerisinde bulunmuş, ancak Washington bu talebe henüz olumlu bir yanıt vermemiştir.

Güney Afrika ve İsviçre

Güney Afrika hükümeti, 31 Temmuz 2025’te yürürlüğe giren %30’luk tarifeye karşı çıkarak, en azından ilaç sektörü için geçici bir muafiyet talebinde bulunmuştur. Benzer şekilde, İsviçre de %39 oranındaki genel tarifeye karşı itirazda bulunmuş ve biyoteknolojik ilaçlar ile tıbbi cihazlar için istisna uygulanmasını istemiştir. ABD yönetimi, bu talepleri değerlendirme sürecinde olduğunu bildirmiştir.

Japonya

Japonya Merkez Bankası (BOJ), 28 Temmuz 2025 tarihinde yayımladığı çeyreklik raporda, ABD ile yapılan anlaşmaya rağmen yeni tarife rejiminin ülke ekonomisine olan etkilerini değerlendirmiştir. Raporda, otomotiv sektöründe kârlılığın %6 oranında düştüğü, ihracat hacminin ise %12 gerilediği belirtilmiştir. Japon hükümeti, iç piyasada teşvik paketleri açıklamış; ABD ile ek sektörler için (özellikle elektronik bileşenler ve tarım) ayrı görüşmeler planladığını duyurmuştur.

Çin

12 Ağustos 2025’e kadar geçici uzlaşma statüsünde tutulan Çin, Trump yönetiminin %30 tarife tehdidine karşı çeşitli kanallardan itiraz bildirmiştir. Çin Ticaret Bakanlığı, tarifelerin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına aykırı olduğunu belirtmiş ve ABD’nin tek taraflı ekonomi politikalarının “küresel tedarik zincirlerini bozduğunu” savunmuştur. Çin, ayrıca ABD tarım ürünlerine dair ithalat kotalarını sürdürmekte ve görüşmelere henüz yapısal reform önerisi getirmemektedir.

Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık

AB Komisyonu, 27 Temmuz 2025’te imzalanan çerçeve anlaşmasının ardından, tarifelerin sektörel ve ürün bazlı etkilerini izlemek üzere “Ortak Ticaret Etki Değerlendirme Mekanizması” kurulduğunu açıklamıştır. Benzer şekilde, Birleşik Krallık da Haziran 2025’te imzalanan anlaşma sonrası yılda iki kez toplanacak ortak komiteyle otomotiv ve enerji sektörlerine yönelik tarife uygulamalarını gözden geçireceğini duyurmuştur.

Güneydoğu Asya Ülkeleri

Vietnam ve Endonezya gibi ülkeler, transshipment uygulamaları nedeniyle aldıkları %40’lık ek cezai tarifelere karşı bölgesel forumlarda ortak tavır geliştirmeye çalışmaktadır. ASEAN (Güneydoğu Asya Uluslar Birliği), ABD ile 2025 yılı sonuna kadar yeni bir çerçeve anlaşma görüşmesi yapılması yönünde bir plan sunmuştur. Tayland ve Kamboçya ise hâlihazırda yürürlükte olan %19’luk tarifelere rağmen, bazı sektörlerde (tekstil, elektronik) muafiyet taleplerini iletmiştir.

ABD Ticaret Temsilciliği’nin Tarife Oranlarının “Belirlendiğini” Açıklaması (3 Ağustos 2025)

Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Temsilciliği Sözcüsü Jamieson Greer, 3 Ağustos 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, ABD’nin mevcut küresel tarife oranlarının “artık belirlendiğini” ve kısa vadede yeni bir değişiklik planlanmadığını duyurmuştur.

Greer, Kanada, Brezilya ve Çin’e yönelik tarifelerin son durumunu değerlendirerek, Kanada’dan ithal edilen ürünlere %35, Brezilya’dan ithal edilen ürünlere %50 ve Çin’den ithal edilen ürünlere %54 oranında uygulanan tarifelerin geçerliliğini koruduğunu belirtmiştir. Bu oranların, Trump yönetimi tarafından açıklanan “ticaret açığını azaltma hedefleri” kapsamında sabitlendiği ifade edilmiştir.

Çin ile yürütülen teknik müzakere sürecinin devam ettiğini bildiren Greer, Çin hükümetiyle tarife oranlarının gözden geçirilmesine ilişkin belirli konularda görüş ayrılıklarının sürdüğünü açıklamıştır. Öte yandan kısa vadede Çin’e uygulanan tarifelerde bir indirime gidilmesinin beklenmediğini belirtmiştir.

ABD Ticaret Temsilciliği, mevcut tarife oranlarının yürürlüğe girmesinin ardından global pazardaki etkilerini düzenli aralıklarla değerlendireceklerini ve ülke bazlı uyarlamaların ekonomik verilere dayalı olarak yapılacağını açıklamıştır.

Brezilya’da ABD Tarifelerine Yönelik Gösteriler ve Hükümetin Tepkisi (3-5 Ağustos 2025)

Amerika Birleşik Devletleri’nin Brezilya’dan yapılan ithalata %50 oranında gümrük vergisi uygulayacağını açıklamasının ardından, 3-5 Ağustos 2025 tarihleri arasında Brezilya’nın başlıca şehirlerinde protesto gösterileri düzenlenmiştir. Rio de Janeiro, São Paulo, Brasília ve Porto Alegre’de gerçekleştirilen gösterilere sendikalar, çiftçi birlikleri ve sanayi temsilcileri katılmıştır.

Protestolarda, ABD’nin Brezilya ekonomisine karşı “ekonomik saldırı” gerçekleştirdiği ve bu durumun Brezilya halkının çıkarlarına zarar verdiği yönünde pankartlar taşınmıştır. Gösteriler sırasında ABD’nin tarife politikalarının Brezilya’nın ihracat gelirlerini doğrudan etkilediği, özellikle tarım ve hayvancılık sektörlerinde ciddi kayıplara yol açacağı vurgulanmıştır.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, 4 Ağustos 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, ABD’nin aldığı tarife kararlarının “Brezilya'nın iç işlerine doğrudan müdahale” anlamına geldiğini ifade etmiştir. Lula, Brezilya hükümetinin ABD’ye resmi diplomatik nota verdiğini ve Brezilya’nın bu tür ekonomik baskılara boyun eğmeyeceğini belirtmiştir.

Brezilya Dışişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan bildiride, ABD ile yürütülen mevcut ticaret anlaşmalarının gözden geçirileceği ve Brezilya’nın Ekonomik Mütekabiliyet Yasası çerçevesinde karşı önlemler alacağı açıklanmıştır.

Trump’ın Hindistan’a Yönelik Tarifeleri “Önemli Ölçüde” Artıracağını Duyurması (4 Ağustos 2025)

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, 4 Ağustos 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, Hindistan’dan ithal edilen ürünlere uygulanacak gümrük tarifelerinin “önemli ölçüde” artırılacağını duyurmuştur. Bu artışın, Hindistan’ın Rusya’dan petrol alımlarını sürdürmesi ve bu ürünleri işleyerek üçüncü ülkelere yeniden ihraç etmesi gerekçesiyle uygulanacağı belirtilmiştir.

Trump, Hindistan’ın Rusya ile enerji ticaretini artırmasının, ABD’nin Rusya’ya yönelik yaptırım politikalarıyla çeliştiğini ifade etmiştir. Bu kapsamda Hindistan’a uygulanacak yeni tarife oranlarının kısa süre içinde duyurulacağı, tarife oranlarının ürün bazlı olarak belirleneceği ve öncelikle rafine petrol ürünleri, tekstil ve kimya sektörlerini kapsayacağı açıklanmıştır.

Beyaz Saray Ticaret Danışmanı, Hindistan’ın Rusya ile yürüttüğü enerji anlaşmalarını gözden geçirmemesi halinde ek yaptırımların devreye alınacağını bildirmiştir. ABD Ticaret Temsilciliği ise, Hindistan ile teknik müzakerelerin devam ettiğini ancak anlaşma sağlanmaması hâlinde tarifelerin devreye gireceğini açıklamıştır.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı, Trump’ın açıklamalarına yanıt olarak, Hindistan’ın enerji tedarik politikasının ulusal çıkarlar temelinde belirlendiğini ve dış müdahaleyi kabul etmeyeceklerini belirtmiştir.

Rusya’nın ABD Tarifelerine Yönelik Ulusal Egemenlik Vurgusu (4 Ağustos 2025)

Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı, 4 Ağustos 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, Amerika Birleşik Devletleri’nin Rusya ve diğer ülkelere uyguladığı tek taraflı tarifelerin, uluslararası hukuku ve ulusal egemenliği ihlal ettiğini bildirmiştir.

Açıklamada, ABD'nin ekonomi politikalarının “uluslararası toplum üzerinde baskı aracı” olarak kullanıldığı ifade edilmiştir. Rusya Dışişleri Sözcüsü Maria Zakharova, ABD’nin uyguladığı yaptırımların yalnızca Rusya’yı değil, çok sayıda bağımsız ülkeyi hedef aldığını ve bu durumun küresel ticaret dengelerini bozduğunu belirtmiştir.

Bakanlık açıklamasında, BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) ülkeleri ile ekonomik iş birliğinin güçlendirileceği vurgulanmıştır. Rusya’nın, ABD’nin uyguladığı tek taraflı ekonomik yaptırımlar karşısında ticari ilişkilerini Asya, Orta Doğu ve Latin Amerika pazarları üzerinden çeşitlendirmeye devam edeceği belirtilmiştir.

Kremlin, ABD ile mevcut ticaret ilişkilerinde alınan kararların “egemen ulusların meşru haklarını ihlal eden” adımlar olduğunu açıklamış, Rusya’nın ekonomik egemenliğini korumaya yönelik yeni stratejiler geliştirdiğini duyurmuştur.

İsviçre’nin ABD Tarifelerine Tepkisi ve Müzakere Çağrısı

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump tarafından İsviçre menşeli ürünlere %39 oranında ithalat vergisi uygulanacağına ilişkin açıklamanın ardından, İsviçre hükümeti 1 Ağustos 2025 tarihinde bu karardan duyduğu hayal kırıklığını dile getirmiştir.

İsviçre Federal Konseyi tarafından yapılan açıklamada, İsviçre’nin ABD ile yürüttüğü ikili ticaret görüşmelerinde yapıcı bir tutum sergilediği, buna rağmen ABD’nin “tek taraflı olarak ağır gümrük vergileri uygulama kararı aldığı” belirtilmiştir. Açıklamada, İsviçre’nin ABD ile diplomatik temaslarını sürdüreceği ve sorunun müzakere yoluyla çözülmesi için çalışacağı ifade edilmiştir.

ABD yönetimi, İsviçre’ye uygulanan %39 oranındaki tarifenin, İsviçre’nin ticaret bariyerlerini kaldırmaması ve ABD ürünlerine eşit şartlar tanımaması nedeniyle getirildiğini belirtmiştir. Beyaz Saray yetkilileri, İsviçre’nin “yüksek gelirli ve gelişmiş bir ekonomi” olmasına rağmen ABD ile ticaretinde anlamlı tavizler vermediğini savunmuştur.

İsviçreli sanayi temsilcileri ve ihracatçı birlikleri, özellikle saatçilik ve makine endüstrisinin bu vergilerden olumsuz etkileneceğini belirtmiş, alınan kararın İsviçre ekonomisinde ciddi kayıplara yol açacağını açıklamıştır. Swissmem adlı İsviçre makine ve elektrik mühendisliği derneği, tarifelerin “tamamen keyfi ve ekonomik rasyonellikten uzak” olduğunu ifade etmiştir.

İsviçre hükümeti, ABD ile 7 Ağustos 2025 tarihine kadar müzakereleri sürdürmeyi ve yürürlüğe girmeden önce tarife oranlarının düşürülmesi için girişimlerde bulunacağını bildirmiştir.

ABD’nin Gümrük Vergisi Düzenlemelerine Dair Gelişmeler (6–7 Ağustos 2025)

Hindistan’a Rus Petrolü Gerekçesiyle Uygulanan %50 Gümrük Vergisi Kararı 

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, 6 Ağustos 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, Hindistan’dan ithal edilen ürünlere yönelik olarak toplam %50 oranında gümrük tarifesi uygulanacağını bildirmiştir. Bu kararın gerekçesi, Hindistan’ın Rusya’dan yüksek hacimde ham petrol ithal ederek bu petrolü rafine ürün hâline getirip üçüncü ülkelere ihraç etmeye devam etmesi olarak açıklanmıştır.

Trump tarafından imzalanan kararnameyle birlikte, söz konusu tarife düzenlemesinin 21 gün sonra, yani 27 Ağustos 2025 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir. Yeni vergi, Hindistan’dan gelen rafine petrol ürünleri ve ilgili türev malları kapsamaktadır. Hangi ürünlerin bu uygulamaya dâhil olacağı, ABD Ticaret Temsilciliği ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanacak teknik listelerde duyurulacaktır. Bu liste öncesinde ilgili sektörlerle istişare süreci başlatılmıştır.

Bu gelişme ile birlikte, Hindistan’a daha önce uygulanmakta olan %25 oranındaki temel ithalat tarifesine ek olarak %25 oranında ilave vergi kararlaştırılmış; böylece Hindistan’a uygulanacak toplam vergi oranı %50’ye yükselmiştir.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı, aynı gün yaptığı açıklamada ABD’nin aldığı kararın uluslararası ticaret normlarıyla uyumlu olmadığını belirtmiştir. Bakanlık, Hindistan’ın enerji tedarik politikasının stratejik bağımsızlık çerçevesinde sürdürüldüğünü vurgulamış ve ülkenin küresel enerji güvenliğine katkı sunmaya devam edeceğini ifade etmiştir.

Brezilya’nın Dünya Ticaret Örgütü’ne Başvurusu

Brezilya hükümeti, 6 Ağustos 2025 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nin ithalat tarifelerine karşı Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) nezdinde resmi istişare süreci başlatıldığını duyurmuştur. Brezilya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ABD tarafından uygulamaya konulan %50 oranındaki ithalat vergisinin DTÖ kurallarına aykırı olduğu ifade edilmiş ve bu durumun çözümü için çok taraflı mekanizmaların kullanılacağı belirtilmiştir.

Brezilya’nın DTÖ’ye sunduğu başvuru kapsamında, ABD'nin son tarifelerinin hem ikili ticaret anlaşmalarını ihlal ettiği hem de orantısız ekonomik baskı aracı olarak kullanıldığı iddia edilmiştir. Açıklamada, Brezilya’nın ABD ile anlaşmazlığı çözmek amacıyla uzlaşma aradığı ancak gerekli adımlar atılmadığı için DTÖ prosedürlerinin devreye sokulduğu vurgulanmıştır.

DTÖ mevzuatına göre başlatılan bu süreç, taraflar arasında 60 günlük resmi müzakere süreci tanımaktadır. Bu süre zarfında tarafların anlaşmaya varamaması durumunda, Brezilya’nın DTÖ Uyuşmazlıkların Halli Organı nezdinde dava açma hakkı bulunmaktadır.

Brezilya hükümeti, ithalat tarifelerinin özellikle tarım, maden ve otomotiv sektörlerini doğrudan etkilediğini ve bu sektörlerde faaliyet gösteren ihracatçıların zarar görmesini önlemek için tüm diplomatik ve yasal yolların kullanılacağını açıklamıştır. Taraflar arasındaki ilk teknik görüşmelerin Cenevre’de başlaması planlanmıştır.

Brezilya Hükümetinin “Tüm Kaynakları Kullanma” Açıklaması 

Brezilya hükümeti, Amerika Birleşik Devletleri tarafından uygulamaya konulan %50 oranındaki yeni ithalat tarifelerine karşı kapsamlı bir açıklama yayımlamıştır. Brezilya Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, söz konusu tarifelere karşı siyasi, diplomatik, hukuki ve ekonomik tüm araçların devreye alınacağı bildirilmiştir.

Açıklamada, ABD’nin uyguladığı vergilerin Brezilya’nın sanayi ürünleri ihracatı üzerindeki etkisine dikkat çekilmiş, özellikle alüminyum, çelik, tarım makineleri ve bazı yarı mamul ürünlerin yeni tarifelerden doğrudan etkileneceği belirtilmiştir. Bakanlık, bu ürünlerde ABD pazarına erişimin ciddi ölçüde kısıtlandığını ifade etmiştir.

Brezilya hükümeti, tarife uygulamasının aynı zamanda ikili siyasi ilişkilerde gerginlik yarattığını ve sorunun yalnızca ekonomik değil, diplomatik etkiler de doğurduğunu bildirmiştir. Brezilya Dışişleri Bakanlığı, ABD ile tüm iletişim kanallarının açık tutulduğunu ve çözüm için girişimlerin sürdürüleceğini açıklamıştır.

Aynı gün içerisinde Brezilya Sanayi Konfederasyonu (CNI) ve Brezilya İhracatçılar Ulusal Ağı (AEB), ortak bir bildiri yayımlayarak ABD’nin kararını “haksız ve tek taraflı” olarak nitelendirmiş ve hükümete uluslararası hukuk çerçevesinde itiraz çağrısında bulunmuştur.

ABD'nin Brezilya Hükümetine Yönelik Resmi Beyanı 

Amerika Birleşik Devletleri yönetimi, 6 Ağustos 2025 tarihinde yayımladığı resmi bir bilgi notu ile Brezilya’ya uygulanan gümrük tarifelerinin gerekçelerini açıklamıştır. Beyaz Saray tarafından yayımlanan metinde, Brezilya hükümetinin son dönemdeki bazı dış politika ve teknoloji kararlarının, Amerika Birleşik Devletleri’nin ekonomik güvenliği açısından tehdit teşkil ettiği belirtilmiştir.

Açıklamada, Brezilya’nın özellikle dijital teknoloji, internet regülasyonları ve yabancı teknoloji firmalarına yönelik uygulamaları nedeniyle, ABD’li şirketlerin sistematik olarak dezavantajlı duruma düşürüldüğü öne sürülmüştür. Ayrıca, Brezilya'da yürütülen eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya yönelik hukuki süreçlerin, siyasi bir baskı aracı olarak kullanıldığı savunulmuştur.

Bu gerekçeler doğrultusunda, Başkan Donald Trump tarafından imzalanan kararnameyle Brezilya’dan ithal edilen çeşitli sanayi ve tarım ürünlerine yönelik %50 oranında ithalat tarifesi uygulanmaya devam edileceği duyurulmuştur. Açıklamada, bu tarifelerin ulusal güvenlik gerekçesiyle yürürlüğe konulduğu vurgulanmıştır.

Trump yönetimi, aynı zamanda Brezilya hükümetiyle diyalog yollarının tamamen kapanmadığını ancak tarifelerin kaldırılması için Brezilya tarafından somut adımlar atılması gerektiğini belirtmiştir. Açıklamada, ABD yönetiminin Dünya Ticaret Örgütü nezdindeki süreci dikkatle takip edeceği ve kendi çıkarlarını korumaya devam edeceği ifade edilmiştir.

Yeni Küresel Tarife Paketinin Yürürlüğe Girmesi

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın küresel ölçekte duyurduğu yeni gümrük tarifeleri 6 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla resmen yürürlüğe girmiştir. Bu kapsamda, 90'dan fazla ülkeye yönelik olarak %10 ila %50 arasında değişen oranlarda ithalat vergisi uygulanmaya başlanmıştır. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, bu uygulamanın yürürlüğe girmesiyle birlikte ABD'nin ticaret politikası tarihinde “en kapsamlı eşzamanlı tarife düzenlemelerinden biri”nin hayata geçirildiği ifade edilmiştir.

Uygulamanın teknik detaylarına göre, tarife oranları ülkelere göre farklılaştırılmış, özellikle elektronik, tekstil, otomotiv ve metal sanayi gibi sektörler yeni vergilerden etkilenmiştir. Bazı yüksek teknoloji ürünleri, ilaçlar ve tıbbi cihazlar gibi stratejik kategoriler ise geçici olarak muaf tutulmuştur. Tarife kapsamındaki tüm ürün gruplarının listesi ABD Ticaret Temsilciliği tarafından yayımlanmıştır.

Trump, Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda yeni tarifelerin yürürlüğe girmesini duyurarak, uygulamanın ABD’ye “yüz milyarlarca dolarlık vergi geliri sağlayacağını” belirtmiştir. Ayrıca, yürürlüğe giriş tarihi öncesinde sevkiyata çıkan mallar için geçerli olmak üzere bir geçiş süreci tanımlanmıştır. Buna göre, 5 Ekim 2025 tarihine kadar ABD limanlarına varan ürünler, eski tarife oranları üzerinden işlem görecektir.

Uygulamayla birlikte bazı ülkelerle halihazırda yürütülen ticaret müzakereleri çerçevesinde sınırlı muafiyetler tanınabileceği de bildirilmiştir. Bu muafiyetlerin, yalnızca yazılı anlaşma yapılmış veya müzakere sürecinde ilerleme kaydedilmiş ülkelere yönelik geçici uygulamalarla sınırlı olduğu vurgulanmıştır.

Güncel Tarife Oranlarının Ülkelere Göre Açıklanması 

6 Ağustos’ta, Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Temsilciliği ve Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamalarda, yürürlüğe giren tarifelerin ülke bazlı detayları son haliyle kamuoyuna duyurulmuştur.

Bu çerçevede belirlenen tarife oranları şu şekildedir:

• Hindistan: 6 Ağustos 2025 itibarıyla %25 oranında ek vergi ilan edilmiş, toplam tarife oranı %50’ye çıkarılmıştır. Uygulama 27 Ağustos 2025’te yürürlüğe girecektir.
• Brezilya: %50 oranında ithalat vergisi uygulanmaktadır. Bu tarife, teknoloji ve tarım ürünlerini kapsamaktadır.
• İsviçre: %39 oranında gümrük tarifesi uygulanacağı açıklanmıştır.
• Laos ve Myanmar: Her iki ülke için de %40 oranında ithalat vergisi getirilmiştir.
• Irak ve Sırbistan: Bu ülkelere %35 oranında gümrük vergisi uygulanacağı duyurulmuştur.
• Avrupa Birliği: Genel olarak %15 oranında bir tarife uygulanmakta; ancak bazı ilaç, medikal cihaz ve yarı iletken ürünler bu düzenlemenin dışında tutulmuştur

Bu oranların, ülkelerle yapılacak ikili görüşmelere göre yeniden değerlendirilebileceği, ancak misilleme veya karşılık politikası izleyen ülkeler için daha da artırılabileceği belirtilmiştir. Tarife oranlarının nihai listesi ve ürün bazlı detaylandırmalar ABD Ticaret Temsilciliği'nin resmi bülteninde yayımlanmıştır.

ABD-Çin Tarifesiz Dönem Anlaşmasının Sona Eriş Tarihi

Amerika Birleşik Devletleri ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında, karşılıklı tarife artışlarını geçici olarak askıya alan 90 günlük tarifesiz dönem anlaşmasının 12 Ağustos 2025 tarihinde sona ereceği açıklanmıştır. Bu anlaşma, taraflar arasında nisan ayında tırmanan gümrük krizinin ardından müzakere edilmiş ve haziran ayında yürürlüğe girmiştir.

7 Ağustos 2025 tarihinde ABD Ticaret Temsilciliği tarafından yapılan açıklamada, söz konusu geçici anlaşmanın süresinin henüz uzatılmadığı ve uzatma kararının yalnızca başkanlık düzeyinde alınacağı belirtilmiştir. Açıklamada, Çin’in tarifelere verdiği karşılıkların ve ekonomik adımlarının değerlendirildiği, nihai kararın bu değerlendirme sonrasında verileceği vurgulanmıştır.

Çin tarafı ise, Pekin’de düzenlenen günlük basın toplantısında Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü tarafından yapılan açıklamayla sürecin izlendiğini ve mevcut anlaşmanın devam etmesini istediklerini bildirmiştir. Çin Ticaret Bakanlığı da benzer bir açıklama yaparak, ticarette istikrarın korunmasının küresel ekonomi için önem taşıdığını ifade etmiştir.

Tarifelerin yeniden devreye girip girmeyeceği, 12 Ağustos 2025 tarihinde sona erecek geçici anlaşma süresinin uzatılıp uzatılmayacağına bağlı olacaktır. ABD yönetimi, bu tarihe kadar Çin’den gelecek adımlara göre karar vereceğini belirtmiştir.

Çin’e Yönelik Tarifelerin Askıya Alınma Süresinin Uzatılması 

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, 11 Ağustos 2025 tarihinde imzaladığı kararname ile Çin’den ithal edilen mallara uygulanması planlanan yüksek gümrük tarifelerinin yürürlüğe girişini 90 gün süreyle ertelemiştir. Bu düzenleme ile birlikte söz konusu tarife artışlarının uygulanma tarihi 10 Kasım 2025’e ertelenmiştir. Karar, Beyaz Saray tarafından 11 Ağustos 2025’te kamuoyuna duyurulmuştur.

Trump yönetimi, bu adımın gerekçesi olarak ABD ile Çin arasında ticaret dengesizliklerinin giderilmesi, adil olmayan ticaret uygulamalarının sonlandırılması, Amerikan ihracatına pazar erişiminin genişletilmesi ve iki ülke arasında ulusal güvenlik ile ekonomik uyum konularında iş birliği sağlanmasını göstermiştir. Askıya alma süresi boyunca Çin mallarına halen uygulanmakta olan %10’luk karşılıklı tarife oranının geçerli olacağı, önceden belirlenen diğer ABD tarifelerinin ise yürürlükte kalmaya devam edeceği bildirilmiştir.

Trump, söz konusu kararı Truth Social platformu üzerinden yaptığı açıklama ile duyurmuş ve “anlaşmanın diğer unsurlarının aynı kalacağını” ifade etmiştir. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise kararın, iki ülke arasındaki “üretken müzakereleri kolaylaştırmak” amacıyla alındığı belirtilmiştir.

Bu gelişme, iki ülke arasında 2025 yılı boyunca süren ticaret görüşmelerinin devamı niteliğinde olmuştur. Daha önce 10–11 Mayıs 2025 tarihlerinde Cenevre’de gerçekleştirilen müzakereler sonucunda karşılıklı olarak tarife oranlarının düşürülmesi kararı alınmıştır. Bu çerçevede ABD, Çin’e yönelik tarifesini %145’ten %30’a indirirken; Çin, ABD mallarına uyguladığı tarifeyi %125’ten %10’a düşürmüştür. Takip eden süreçte Haziran 2025’te Londra’da ikinci tur, Temmuz 2025’te ise Stockholm’de üçüncü tur görüşmeler yapılmıştır. Ağustos ayında alınan bu askıya alma kararı, devam eden müzakere sürecinde ek süre tanımıştır.

Trump’ın Hindistan’a Yönelik Yeni Tarifeleri (2025)

ABD Başkanı Donald Trump’ın Hindistan’a yönelik gümrük vergilerini iki katına çıkarma kararı 27 Ağustos 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Daha önce uygulanan yüzde 25 oranındaki tarifelere ek olarak getirilen yüzde 25’lik yeni vergiyle toplam oran yüzde 50’ye ulaşmıştır. Bu oran, ABD’nin diğer ülkelere uyguladığı en yüksek tarifeler arasında yer almış ve Brezilya ile Çin’e yönelik uygulamalarla aynı seviyeye gelmiştir. Düzenleme özellikle tekstil, mücevher, ayakkabı, spor malzemeleri, mobilya ve kimyasal ürünleri kapsamıştır.

ABD Gümrük ve Sınır Koruma İdaresi, Hindistan’dan ABD’ye gönderilen ve 17 Eylül 2025 tarihinden önce sevk edilmiş mallar için üç haftalık bir geçiş muafiyeti tanımıştır. Buna göre, bu tarihe kadar ABD’ye ulaşacak sevkiyatlar eski tarife oranları üzerinden işlem görmüştür. Ayrıca çelik, alüminyum, bakır ve otomobil gibi sektörler, ulusal güvenlik yasaları kapsamında halihazırda farklı tarifelere tabi tutuldukları için yeni düzenlemenin dışında bırakılmıştır.

Tarifelerin gerekçesi Hindistan’ın Rusya’dan indirimli petrol ithalatı olmuştur. Washington yönetimi, bu ticaretin Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını finanse ettiğini ileri sürmüştür. ABD Başkanı’nın ticaret danışmanı Peter Navarro, Hindistan’ın Ukrayna’daki savaştaki rolünü kabul etmediğini ifade etmiştir.

Hindistan ile ABD arasında 2024 yılında toplam 129 milyar dolarlık ticaret gerçekleşmiş ve bu ticaret ABD lehine 45,8 milyar dolarlık açık doğurmuştur. ABD’nin Hindistan’a yönelik tarifeleri, otomobillerde yüzde 100’e kadar ulaşan oranlar ve tarım ürünlerinde ortalama yüzde 39 seviyeleri ile daha önce de gündeme gelmiştir.

Tarife kararına giden süreçte taraflar arasında beş tur müzakere yapılmış ancak sonuç alınamamıştır. Hindistan, ABD’nin tarifeleri yüzde 15 seviyesinde sabitlemesini talep etmiş, ancak bu talep karşılık bulmamıştır.

Hindistan Ticaret Bakanlığı, tarifelerden etkilenen ihracatçılara finansal destek sağlanacağını açıklamıştır. Ayrıca ihracatçıların Çin, Orta Doğu ve Latin Amerika pazarlarına yönlendirilmesi planlanmıştır. İhracatçı örgütleri ise kredi geri ödemelerinin ertelenmesi ve düşük maliyetli finansman sağlanması yönünde talepler iletmiştir.