İsabey çekirdeksiz üzümü, Vitis vinifera türüne ait, çekirdeksiz ve sofralık olarak değerlendirilen bir üzüm çeşididir. Denizli ili Çal ilçesinin İsabey kasabası ve çevre köylerinde yetiştirilen bu üzüm, beyaz renkli, uzun elips şeklinde tanelere ve sıkı salkım yapısına sahiptir. Ortalama salkım ağırlığı 811,63 gram, tane ağırlığı ise 2,62 gramdır. Taneleri 1,82 cm boyunda ve 1,50 cm enindedir. Kimyasal bileşiminde %22,90 oranında şeker, 24,25 BRIX çözünür kuru madde ve 3,33 pH değeri yer alır. 

Sınıflandırma

İsabey çekirdeksiz üzümü, Vitaceae (Asmagiller) familyasına ve Rhamnales takımına dâhil bir bitkidir. Bu familya 12 cins ve yaklaşık 700 türden oluşur. Türün botanik sınıflandırması şöyledir: Cins: Vitis, Alt Cins: Euvitis, Tür: Vitis vinifera L., Alt Tür: Vitis vinifera ssp. (Uzun, 1996). Bu üzüm türü, sürgünlerinde veya meyvelerinde tırmanıcı yapısı gereği tutunma organları barındıran ve odunsu yapıya sahip bitkiler grubundadır.

Fiziksel ve Kimyasal Özellikler

İsabey çekirdeksiz üzümü, beyaz renkli ve uzun elips biçiminde meyve yapısına sahiptir. Ortalama bir salkımın ağırlığı 811,63 gramdır. Tanelerin ortalama ağırlığı 2,62 gram, boyu 1,82 cm ve eni 1,50 cm’dir. 20 °C sıcaklıkta ölçülen çözünebilir katı madde miktarı 24,25 BRIX değerindedir. Aynı sıcaklıkta pH değeri 3,33 olarak belirlenmiştir. Toplam asitlik miktarı tartarik asit cinsinden 4,57 g/L, uçucu asitlik ise asetik asit cinsinden 0,06 g/L düzeyindedir. Üzümdeki toplam şeker oranı %22,90, invert şeker oranı %22,90, sakkaroz oranı %0,00 ve toplam kül oranı %0,36’dır.

Yetiştirme Alanı ve Yöntemi

İsabey çekirdeksiz üzümü, Türkiye’nin Denizli ili Çal ilçesine bağlı İsabey Kasabası merkezinde, özellikle Mahmutgazi, Bayıralan ve Yazır köyleri ile bu yerleşim birimlerinde yetiştirilmektedir. Bölge bağlarında kirece dayanıklı olduğu bilinen Chasselas kültür çeşidi ile Vitis berlandieri melezi olan 41B anaçları kullanılmakta; genellikle aşılı Amerikan asma fidanlarıyla kurulum yapılmaktadır. Asılsız Amerikan anaçlarına yerli çeşitlerin aşılanmasıyla bağ tesis edilir. Dikim işlemi, toprak uygun tav değerine ulaştıktan sonra genellikle Şubat-Mart aylarında yapılmakta ve ardından sulama, kök temizliği, gübreleme, hastalık ve zararlılarla mücadele gibi işlemler uygulanmaktadır.

Hasat ve Saklama

Olgunlaşma dönemi sonunda elde edilen ürünlerin yaklaşık %70’i soğutma işlemi yapılmadan doğrudan ihracata gönderilmektedir. Geri kalan kısmı ise soğuk hava depolarında -1 ila +1 °C arasında yaklaşık üç ay süreyle muhafaza edilmektedir. Tanelerde oluşabilecek su kayıplarını azaltmak amacıyla ortalama nem oranının %95 olması önerilir. Depolama sırasında sülfür dioksit (SO₂) gazı uygulanmakta; bu gaz, gaz yayan üzüm koruyucu kâğıtlar vasıtasıyla ambalajlı üzümler içine yerleştirilerek fumigasyon yöntemiyle uygulanmaktadır.

Ayırt Edici Özellikler

İsabey çekirdeksiz üzümü, aynı türün farklı bölgelerde yetişen varyetelerine kıyasla belirgin fiziksel ve kimyasal karakteristikleri ile ayrışır. Bu özellikler arasında yüksek salkım ve dane ağırlığı, belirli oranlarda çözünür kuru madde, pH, toplam ve uçucu asitlik düzeyleri, şeker ve kül oranları yer alır. Tanelerin sapa ve salkıma bağlantısı kuvvetlidir. Ürünün bölgesel adaptasyonu, toprağın jeolojik yapısı, iklimin seyri, topoğrafik konum, güneşlenme süresi, sıcaklık ve rüzgâr gibi çevresel faktörlerin etkisiyle şekillenmektedir.

Tanelerin çekirdeksiz olması, kendine özgü tat ve aroma karakteristikleri ile birlikte uzun süreli nakil ve muhafaza koşullarına uygunluk sağlamaktadır. Bu durum, İsabey çekirdeksiz üzümünün Avrupa ülkelerine yapılan ihracatta tercih edilmesini sağlamaktadır. Ayrıca bölge bağlarının %90’ını bu çeşidin oluşturması, yerel üretim sisteminde çeşit standardizasyonunu güçlendirmektedir.

Kullanım Alanları

İsabey çekirdeksiz üzümü, büyük oranda sofralık olarak tüketilmekte; ayrıca kurutmalık, pekmezlik amaçlarla da değerlendirilebilmektedir. Ürünün çekirdeksizliği ve fiziksel özellikleri bu farklı kullanım türlerine olan elverişliliğini artırmaktadır.

Denetim ve Etiketleme

Ürünün teknik özelliklere uygunluğu İsabey Belediyesi koordinasyonunda, Çal Tarım İlçe Müdürlüğü ve bölgedeki tarım danışmanlarının da yer aldığı yaklaşık 24 kişilik komisyon tarafından denetlenmektedir. Denetimler, üretimin pazara sunulduğu dönem olan Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında veya şikâyet üzerine yapılmaktadır. Ürünün pazarda tanınmasını sağlamak amacıyla etiketleme yöntemiyle işaretleme uygulanmaktadır.