Bursa Gemlik atı, Türkiye’nin Bursa iline bağlı Gemlik ilçesinde yetiştirilen, bölge iklimine ve coğrafi koşullarına uyum sağlamış, dayanıklı ve orta cüsseli bir binek atı türüdür. Genetik yapısı, bölgesel adaptasyonu ve dayanıklılığı ile öne çıkan bu at, yerel hayvancılık ve atçılık kültüründe yer tutmaktadır.

Gemlik Atı (AA)
Gemlik atı, Türkiye’nin Bursa iline bağlı Gemlik ilçesinde yetiştirilen, çevresel koşullara uyum sağlayabilen, dayanıklı ve orta büyüklükte bir binek atı türüdür.
Sınıflandırma
Bu atlar yaş gruplarına göre dört kategoriye ayrılır: 0–6 aylık taylar, 6 aylık–3 yaş arası taylar, 3–4 yaş arası taylar ve 4 yaş üzerindeki ergin atlar.
Grup Özellikleri
Belirlenen yaş gruplarına göre cidago yüksekliği, göğüs çevresi ve ön incik çevresi ölçümleri tablo halinde sunulmuştur.
Gruplar | Cidago Yüksekliği/cm | Göğüs Çevresi/cm | İncik Çevresi/cm |
0-6 Aylık Taylar | 95-130 | 84-125 | 10-14 |
6 Aylık - 3 Yaşlı Taylar | 120-150 | 120-160 | 15-18 |
3 – 4 Yaşlı Taylar | 145-155 | 150-175 | 16-19 |
4 Yaşından Büyük Ergin Atlar | 150-170 | 170-200 | 19-21 |
Genel Yapısal Özellikler
Gemlik atı, orta büyüklükte bir baş yapısına sahiptir ve gözlerinde canlı bir ifade bulunur. Cidago kısmı belirgindir; sırt hattı öne doğru hafif bir eğim gösterirken bel kısmı düz ve sağlam bağlantılıdır. Sağrı, cidagoya kıyasla alçakta ve hafif eğimlidir. Tırnaklarında pigmentasyon mevcuttur. Bu atların vücut tüylerinin rengi (donu), doru, al, yağız, kır ve bu temel renklerin alt varyasyonları şeklindedir. Çevresel koşullara uyum yeteneği gelişmiştir; bilişsel kapasitesi ve öğrenme yeteneği yüksek olarak tanımlanır.
Numune Alımı
Gemlik atları, her biri birer örnek (numune) olarak kabul edilerek değerlendirilir.
Muayene Prosedürleri
Bu atların incelenmesi; elle ve gözle yapılacak genel değerlendirmeler, tartım ve ölçüm işlemleri, yaş tayini gibi temel yöntemleri içerir. Erkek ergin bireylerde sperm değerlendirmesi ve tüm ergin bireylerde kalıtsal hastalıklara yönelik muayeneler gerçekleştirilir. Ayrıca ultrasonografi ve röntgen kontrolleri uygulanır.
Muayene ve Deney Raporlarının İçeriği
Hazırlanan muayene ve deney raporlarında, muayene ve deneyin gerçekleştirildiği yer ve laboratuvar bilgileri, işlemi gerçekleştiren ve raporu imzalayan yetkililerin isimleri, görevleri ve meslekleri yer alır. Ayrıca muayene tarihi, aşılama kayıtlarının incelenmesi, muayene sonuçlarını etkileyebilecek olumsuzlukların önlenmesine yönelik alınan önlemler, ultrasonografi ve röntgen kayıtlarının tarih ve numaraları ile raporun düzenlenme tarihi ve numarası raporda belirtilir.
Gemlik Atı (AA)
Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) köpek ve at eğitim merkezi olan Gemlik Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı bünyesinde yetiştirilen "Gemlik ırkı" atlar, devlet protokolü törenleri ve çeşitli yarışlarda görevler üstlenmektedir. Merkezde 4 yaşına kadar temel eğitimleri tamamlanan atlar, Kara Harp Okulu Atlı Spor Eğitim Merkezi Komutanlığına gönderilmektedir. Daha sonra Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki atlı tören kıtasının aralarında olduğu ilgili birliklere nakledilen atlar, Külliye'de konuk devlet başkanlarının karşılanmasında, A tipi resmi törenlerde görevli Kara Kuvvetleri Süvari Birliğince kullanılmaktadır. TSK'nin "heybetli yüzü" olarak bilinen, yurt içi ve dışında at terbiyesi yarışmalarına da katılan Gemlik ırkından şu ana kadar 244 birey yetiştirilmiştir.
İşaretleme ve Etiketleme
Atlara ait bilgiler, okunabilir ve kalıcı olacak şekilde hazırlanır ve etikete yazılarak nakil bölgesine yapıştırılır. Teslim sürecinde atı teslim alan kişi tarafından tutanakla kayıt altına alınır. Etiket üzerinde, hayvanın sahibi veya firmaya ait isim ve unvan, varsa tescilli marka, atın adı, ait olduğu grup, numarası ve rapor tarihi yer alır.
Taşıma ve Muhafaza Koşulları
Genç ve ergin Gemlik atlarının taşınması sırasında sağlık ve hijyen kurallarına uygunluk esastır. Nakliye esnasında yükleme ve boşaltma sırasında oluşabilecek darbeler ve hasarlara karşı gerekli önlemler alınır.
Üretim ve Yetiştirilme Alanı
Gemlik atı, Bursa ili Gemlik ilçesinde bulunan Askerî Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı bünyesinde üretilmekte ve yetiştirilmektedir. Bu atların yurt dışına çıkarılması yalnızca ilgili komutanlığın izniyle mümkündür.


