Bursa İnegöl piyazı, Bursa iline özgü ve mahreç işaretiyle tescillenmiş, haşlanmış kuru fasulye, yumurta, kuru soğan, domates, yeşilbiber, maydanoz, sumak, tuz ve isteğe bağlı zeytinyağı kullanılarak hazırlanan bir salata çeşididir. İnegöl cerrah kuru fasulyesi kullanımıyla ayırt edilen bu piyaz, yöresel mutfakta sadece meze değil, zaman zaman ana yemek olarak da tüketilir. Tüm üretim aşamaları Bursa ili sınırlarında gerçekleşmek zorunda olan İnegöl piyazı, soğuk servis edilir ve yerel mutfak kültüründe geçmişiyle bilinir.
Bursa İnegöl Piyazı (Türk Patent)
Coğrafi İşaret Bilgisi
İnegöl piyazı, mahreç işareti kapsamında tescillenmiştir. Mahreç işareti, belirli bir coğrafi alan ile ün bağı taşıyan ürünleri işaretlemek için kullanılan bir coğrafi işaret türüdür. Bu bağlamda İnegöl piyazı, Bursa iline özgü mutfak kültürünün bir ürünü olup yalnızca bu coğrafi sınır içinde üretilmesi gereken bir üründür. Üretim, işleme ve diğer işlemlerin tümü Bursa ili sınırları içerisinde gerçekleşmelidir. İnegöl piyazı ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer almak zorundadır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanım mümkün değilse bu ibare ve amblem işletmede görünür bir şekilde bulundurulur.
Bursa İnegöl piyazı, coğrafi işaret tescil numarası 1708 olan İnegöl piyazı, 4 Mart 2025 tarihinde tescillenmiş ve 28 Şubat 2022 tarihli başvuru dosyası (başvuru no C2022/000084) ile resmiyet kazanmıştır. Tescil ettiren kurum İnegöl Belediyesi olup, Sinanbey Mahallesi, Nuri Doğrul Caddesi 1/1, İnegöl, Bursa adresinde kayıtlıdır.
İnegöl piyazı, yumurta, kuru soğan, domates, yeşilbiber, haşlanmış kuru fasulye, maydanoz, zeytinyağı, su, tuz ve sumak kullanılarak hazırlanan bir salata türüdür. Bursa mutfak kültüründe yalnızca meze veya yardımcı yemek değil, zaman zaman ana yemek olarak da tüketilir. Önemli bir özelliği, içinde kullanılan fasulyenin İnegöl Cerrah kuru fasulyesi olmasıdır. Bu fasulye, 1373 tescil numarasıyla ayrı bir coğrafi işaret olarak kayıtlıdır.
Tarif ve Üretim Metodu
Bir kişilik İnegöl piyazı hazırlanırken kullanılan malzemeler ve ölçüler şunlardır:
- 2 adet küçük boy yumurta
- 2 adet küçük boy kuru soğan
- 1 adet orta boy domates
- 2 adet çarliston yeşilbiber
- 200 gram Cerrah Kuru Fasulyesi
- 10–15 dal (yaklaşık 1 tutam) maydanoz
- 10 ml zeytinyağı (isteğe bağlı)
- 4 gram tuz
- 3 gram sumak
- 1 litre su
Hazırlanışı
Hazırlık aşamasında ilk adım, fasulyelerin hazırlanmasıdır. Ayıklanmış kuru fasulyeler, bir gece önceden 400 ml ılık suya konularak bekletilir. Şişen fasulyelerin suyu süzülür ve derin bir kaba alınır. Üzerine yaklaşık iki-üç parmak geçecek kadar (600 ml) su eklenir ve orta ateşte haşlanır; düdüklü tencerede bu işlem yaklaşık 10 dakika sürer. Fasulyeler haşlandıktan sonra yumurtalar, oda sıcaklığındaki su içinde yaklaşık 10 dakika boyunca katı kıvama gelene kadar haşlanır. Sonraki aşamada yeşilbiber, kabukları soyulmuş soğan ve maydanoz doğranır; domatesler ise küçük küpler halinde kesilir. Sunumda, haşlanmış fasulye, doğranmış sebzeler ve dilimlenmiş yumurtalar servis tabağına yerleştirilir. Üzerine sumak ve tuz serpilir, isteğe bağlı olarak zeytinyağı eklenir. İnegöl piyazı genellikle soğuk olarak servis edilir.
Coğrafi Sınır ve Ün Bağı
İnegöl piyazı, Bursa ilinin mutfak kültüründe köklü bir geçmişe sahip bir üründür. Yörede uzun yıllardır bilinen ve tüketilen bu yiyecek, coğrafi sınır ile ün bağı taşır. Mahreç işareti tescili de bu ün bağına dayanmaktadır. Üretimin her aşamasının (malzeme temini, işleme, sunum) Bursa ili sınırları içinde gerçekleştirilmesi zorunludur.
Denetleme Mekanizması
İnegöl piyazının üretim süreci ve coğrafi işaret kullanımına ilişkin denetimler, İnegöl Belediyesinin koordinatörlüğünde yürütülür. Denetim kurulu şu kurumlardan gelen uzmanlardan oluşur:
- İnegöl Köfteci Aşçı Tatlıcı ve Benzerleri Esnaf ve Sanatkârlar Odası (1 kişi)
- İnegöl Halk Eğitim Merkezi (1 kişi)
- İnegöl İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü (1 kişi)
- İnegöl Belediyesi (2 kişi)
Toplam beş kişilik bu denetim mercii, yılda en az bir defa düzenli denetim yapar; ayrıca şikâyet veya gerek görülen durumlarda her zaman denetim gerçekleştirilebilir. Denetimlerde, kullanılan bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna bağlılık, İnegöl piyazı ibaresi ve mahreç işareti ambleminin doğru kullanımı incelenir. Denetim mercii, gerektiğinde kamu veya özel kuruluşlardan ya da buralarda görevli uzmanlardan hizmet alabilir. Tescil ettiren kurum, hakların korunması için hukuki süreçleri yürütme yetkisine sahiptir.
Bursa İnegöl Piyazı (Yapay zeka ile oluşturulmuştur.)
