Oltu, Erzurum ilinin kuzeydoğusunda yer alan, tarihsel süreçte farklı medeniyetlerin egemenliğine girmiş ve günümüzde kırsal nitelik taşıyan bir ilçedir. Coğrafi yapısı engebeli olup, iklimi karasal özellikler gösterir. Ekonomisi büyük ölçüde tarım, hayvancılık ve Oltu taşı işlemeciliğine dayanır. İlçede sınırlı düzeyde turistik yapı ve kültürel miras unsurları bulunmaktadır.
Oltu Kalesi ( İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
Tarihçesi
Oltu'nun tarihi, Urartular dönemine kadar uzanmakta olup, yerleşim geçmişi oldukça eski bir zamana dayanmaktadır. İlçenin adı tarihsel belgelerde "Oltik" veya "Oltuk" olarak geçmektedir. Bölge sırasıyla Urartular, Persler, Roma ve Bizans İmparatorluklarının egemenliğine girmiştir. Selçukluların Anadolu'ya yerleşmesiyle birlikte Oltu ve çevresi de bu hâkimiyet altına girmiştir.
16. yüzyılda Osmanlı topraklarına katılan ilçe, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrası yaklaşık 40 yıl süreyle Rusya'nın kontrolüne geçmiştir. I. Dünya Savaşı sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından, kısa süreli Ermeni işgali yaşanmış ve 17 Mart 1921 tarihinde Türk kuvvetlerinin bölgeyi geri almasıyla Oltu yeniden Osmanlı ardılı Türkiye Cumhuriyeti topraklarına dahil edilmiştir. Bu tarih günümüzde Oltu'nun kurtuluş günü olarak anılmaktadır.
Coğrafi Yapısı
Erzurum ilinin kuzeydoğusunda yer alan Oltu ilçesi, 2.246 km² yüzölçümüne sahiptir. İlçe, kuzeyde Artvin ve Ardahan, güneyde Olur ve Şenkaya, batıda Narman ve doğuda ise Yusufeli ilçeleri ile çevrilidir. Yüzey şekilleri itibarıyla dağlık ve engebeli bir yapıya sahip olan Oltu'nun önemli akarsuyu Oltu Çayı'dır.
Bölgenin iklimi karasal özellik taşır: kışlar sert ve uzun, yazlar ise kısa ve kuraktır. Kar yağışı uzun süre yerde kalmakta ve ulaşım üzerinde etkili olmaktadır. Tarım alanlarının sınırlı olması ve iklim koşulları, tarımsal üretimi zorlaştırmaktadır. Orman varlığı Erzurum il ortalamasının üzerinde olup, özellikle iğne yapraklı ağaç türleri yaygındır.
Demografik Yapısı
2023 yılı itibarıyla TÜİK verilerine göre Oltu ilçesinin toplam nüfusu 28.896'dır (erzurum.bel.t. İlçe merkezinin nüfusu 4.352 kişi olup, nüfusun büyük kısmı kırsal yerleşimlerde yaşamaktadır. Demografik yapı, yaşlı nüfus oranının yüksek olduğu bir görünüm sunar. İlçede genç nüfusun büyük bölümü eğitim veya ekonomik nedenlerle büyükşehirlere göç etmektedir. Göç hareketliliği, nüfusun yıllar içinde azalmasına neden olmaktadır.
Ekonomik Yapı
Oltu ilçesinde ekonomik faaliyetler büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanır. Tarım faaliyetleri sulama imkanlarının sınırlı oluşu nedeniyle düşük verimlidir. Buğday, arpa gibi tahıllar en çok yetiştirilen ürünlerdir. Ayrıca sınırlı miktarda meyve ve sebze üretimi de yapılmaktadır.
Hayvancılık, ilçede daha yaygın bir geçim kaynağıdır. Koyun ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği önemli yer tutar.
İlçeye özgü bir ekonomik faaliyet olan Oltu taşı işlemeciliği, hem zanaat hem de ticaret yönüyle öne çıkmaktadır. Oltu taşı, yüzeysel olarak çıkarılan siyah renkli, yarı değerli bir mineraldir. Bu taş tespih, kolye, yüzük, bileklik gibi süs eşyalarının üretiminde kullanılır. Oltu taşı ürünleri genellikle Erzurum'da satışa sunulmakta ve turistlere yönelik olarak pazarlanmaktadır. Bu iş kolu yerel düzeyde istihdam sağlamaktadır.
Oltu Taşı ( Yapay zeka tarafından oluşturulmuştur.)
Turizm
Turistik potansiyeli sınırlı olmakla birlikte Oltu ilçesinde tarihî ve kültürel miras açısından bazı önemli yapılar bulunmaktadır. Bunlardan en dikkat çekeni Orta Çağ'a ait Oltu Kalesi'dir. Kale, yüksek bir tepe üzerine kurulmuş olup, Bizans ve Selçuklu dönemlerine ait mimari unsurlar taşır. İlçede ayrıca Osmanlı dönemine ait camiler, tarihi mezarlıklar ve bazı kilise kalıntıları yer almaktadır. Oltu taşı işçiliği, turistik hediyelik eşya üretimi açısından da ilçeye katkı sağlamaktadır. Ancak konaklama ve rehberlik gibi turizm altyapısı yeterince gelişmemiştir. Dolayısıyla turizm sektörü, mevsimsel ve sınırlı ölçekte faaliyet göstermektedir.
Oltu- Aleksandr Nevskiy Rus Alay Kilisesi (AA)
