Rusya – Ukrayna Barış Görüşmeleri (Kasım 2025), ABD öncülüğündeki diplomatik girişimler sonucunda Kasım 2025’in son haftası ile Aralık 2025’in ilk günlerinde yoğunlaşan, Washington, Kiev, Moskova ve Avrupa başkentleri arasında yürütülen çok taraflı müzakere sürecini ifade etmektedir. Süreç, ABD tarafından hazırlanan 28 maddelik ilk barış taslağının revize edilmesiyle başlamış; Cenevre, Florida ve Avrupa’da gerçekleştirilen görüşmelerle şekillenmiş; tarafların “kırmızı çizgilerini” daraltmayı amaçlayan yeni bir çerçevenin oluşturulmasıyla devam etmiştir.

Arka Plan ve İlk Çerçevenin Ortaya Çıkışı

Kasım 2025’e gelindiğinde, savaşın üçüncü yılı içinde çatışmalar yoğun biçimde devam ederken, ABD tarafından hazırlanan 28 maddelik bir barış taslağı taraflara iletilmiştir. Bu metin, Ukrayna’nın gelecekteki tarafsızlık statüsünü, ordunun büyüklüğü ve yeteneklerine ilişkin sınırlamaları, bazı bölgelerdeki birlik konuşlanmalarını ve ateşkes sonrası toprak statüsüne ilişkin düzenlemeleri içermektedir.

Taslağın ilk hâli, Ukrayna’nın kontrol ettiği bazı bölgelerden birlik çekilmesini, NATO üyeliğinin gelecekte tamamen kapatılmasını ve ordunun kapasitesinin kademeli olarak sınırlandırılmasını öngören hükümler barındırmaktadır. Ukrayna, metnin ilk nüshasını bu koşullar nedeniyle kabul edilemez bulmuştur. Aynı dönemde Avrupa ülkeleri de taslak üzerinde değerlendirme yapmış ve özellikle güvenlik garantileri, sınır statüleri ve müttefiklik ilişkileri konusunda değişiklik ihtiyacını gündeme getirmiştir.

^{Rusya'nın Kiev bölgesine düzenlediği hava saldırıları - 29 Kasım - (Anadolu Ajansı)}

Cenevre Görüşmeleri (22–24 Kasım 2025)

2025 Kasım ayının son haftasında, ABD ve Ukrayna arasında Cenevre’de üst düzey müzakereler gerçekleştirilmiştir. Heyetin başında ABD adına Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ukrayna adına Başkanlık Ofisi üst düzey yetkilileri bulunmuştur. Görüşmeler, 22–23–24 Kasım tarihleri arasında birden fazla oturum hâlinde düzenlenmiştir.

Bu toplantılar sonucunda;

• 28 maddelik ilk metin 19 maddeye indirilmiştir.
• NATO üyeliğinin tamamen kapatılmasını öngören madde, ana çerçeveden çıkarılmıştır.
• Ukrayna ordusunun yeteneklerini sınırlayan bazı maddeler metinden çıkarılmış veya ertelenmiştir.
• Donbas ve güney bölgelerine yönelik birlik çekilmesine ilişkin hükümler, “liderler düzeyinde ele alınacak konular” başlığına alınmıştır.
• Ukrayna’nın gelecekteki güvenlik mimarisinin tanımlanmasına ilişkin üç madde yeniden formüle edilmiştir.

Görüşmeler, Ukrayna tarafından “üzerinde çalışılabilir”, ABD tarafından ise “ilerlemeye açık” bir çerçeve olarak tanımlanmıştır.

^{ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Cenevre kentinde, barış planı görüşmelerine ilişkin basın açıklaması - 23 Kasım - (Anadolu Ajansı)}

Avrupa’nın Katılımı ve Alternatif Teklif Hazırlıkları

Cenevre görüşmelerinin hemen ardından, Avrupa’nın önde gelen başkentlerinde alternatif bir çerçeve taslağı üzerinde teknik çalışmalar yürütülmüştür. Bu girişim, özellikle savunma garantileri, Ukrayna’nın gelecekteki ittifak ilişkileri ve ateşkes sonrası hukuki statüler konusunda ortak pozisyon oluşturmayı hedeflemiştir.

Avrupa’nın hazırladığı teknik notlarda;

• Ukrayna’nın güvenlik garantilerinin NATO’ya alternatif uluslararası mekanizmalarla güçlendirilmesi,
• Ateşkes hattının kalıcı sınırlar anlamına gelmeyeceğinin kayda geçirilmesi,
• Ukrayna’nın devlet egemenliği ile ilgili konuların hiçbir dış aktör tarafından şartlandırılamayacağı,
• Yeniden inşa süreci için uluslararası fon mekanizmasının tasarlanması

gibi başlıklar yer almıştır.

^{Rusya'nın Ukrayna'daki saldırıları - 25 Kasım - (Anadolu Ajansı)}

Moskova’nın Tutumu ve Bişkek Açıklamaları (27 Kasım 2025)

27 Kasım 2025 tarihinde, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü toplantısı için bulunduğu Bişkek’te barış çerçevesine ilişkin resmî bir değerlendirme yapmıştır. Bu açıklamalarda;

• Revize edilen planın Moskova’ya iletildiği,
• Metnin dört ana bileşen hâline getirildiği,
• Çerçevenin gelecekte yapılacak anlaşmalar için “potansiyel bir temel” oluşturabileceği,
• Ancak Rusya’nın sahadaki mevcut kontrol alanlarının tanınması gerektiği,
• Ukrayna ordusunun bazı bölgelerden çekilmesi talebinin sürdüğü,
• Ukrayna devlet başkanlığının meşruiyetinin Moskova tarafından tanınmadığı

ifadeleri yer almıştır.

Aynı dönemde Rusya Başkanlık Sözcülüğü, ABD ve Ukrayna tarafından iletilen ayrıntılı revize taslağın, Moskova’da değerlendirileceğini ve sonraki hafta Rusya’nın resmî kurumlarında görüşüleceğini bildirmiştir.

Florida Görüşmeleri

Barış sürecinin ikinci aşaması, 30 Kasım'da Amerika Birleşik Devletleri’nin Florida eyaletinde düzenlenen çok taraflı görüşmelerle devam etmiştir. Bu toplantılar, Cenevre’de yürütülen müzakere sürecinin devamı niteliğinde olup sürecin en geniş katılımlı diplomatik oturumları arasında yer almıştır. Görüşmelere ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Trump yönetiminin özel temsilcisi Steve Witkoff ve Jared Kushner, Ukrayna Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Rustem Umerov, Ukrayna Genelkurmay Başkanı Andrii Hnatov ve Ukrayna müzakere heyetinin teknik üyeleri katılmıştır.

Yaklaşık dört saat süren görüşmelerde, revize edilen taslağın güvenlik, ateşkes, toprak statüsü ve uluslararası gözetim başlıkları ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Toplantı sonrasında yapılan açıklamalarda, çalışmaların ilerlemeye açık olduğu, tarafların bazı kritik konularda birbirine yaklaştığı ancak önemli başlıklarda çözüme ulaşılmamış unsurların bulunduğu belirtilmiştir.

Ukrayna İç Siyaseti ve Müzakere Heyeti Değişikliği

29 Kasım'da Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi’nin üst düzey yetkililerinden Andriy Yermak, hakkında yürütülen yolsuzluk soruşturması nedeniyle görevinden ayrılmıştır. Bu gelişme, müzakere heyetinde yeniden yapılanmaya yol açmış ve Rustem Umerov’un süreçteki liderlik rolünün güçlendiği şeklinde yorumlanmıştır.

^{Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Moskova’da Batı Grup Komutanlığı karargâhını ziyareti - 20 Kasım - (Anadolu Ajansı)}

2025 Aralık İtibariyle Mevcut Durum

Aralık ayının ilk günlerinde taraflar, revize edilen diplomatik çerçeve üzerinde çalışmayı sürdürmektedir. Moskova, güncellenen metnin bazı yönlerinin gelecekteki anlaşmalar için temel oluşturabileceğini bildirmiş ancak Ukrayna birliklerinin belirli bölgelerden çekilmesini zorunlu bir unsur olarak vurgulamıştır. Ukrayna yönetimi, çerçevenin yeni hâlini önceki versiyona göre daha uygulanabilir görmesine rağmen; toprak bütünlüğü, egemenlik ve uluslararası güvenlik garantilerine ilişkin temel pozisyonlarını korumuştur. Amerika Birleşik Devletleri ise barış planının yalnızca çatışmayı durduracak koşulları değil, aynı zamanda Ukrayna’nın uzun vadeli güvenliğini teminat altına alacak unsurları da içermesi gerektiğini belirtmiştir. Bu dönemde diplomatik temasların devam ettiği ve Moskova’da yapılması planlanan üst düzey görüşmelerin kısa süre içinde gerçekleştirilmesinin beklendiği ifade edilmiştir.

1 Aralık 2025 itibarıyla ABD ve Ukrayna heyetleri arasında Florida’da gerçekleştirilen diplomatik temasların ardından barış sürecine ilişkin yeni açıklamalar yapılmıştır. Yaklaşık dört saat süren bu toplantıların, Cenevre’de revize edilen barış çerçevesinin ayrıntılarının değerlendirildiği oturumlar olduğu bildirilmiştir. Görüşmelerin ardından yapılan açıklamalarda, tarafların yürütülen çalışmalarda belirli başlıklarda yakınlaşma sağladığı; buna karşın özellikle ateşkes sonrası sınır düzenlemeleri, güvenlik garantileri ve uluslararası gözetim mekanizmaları gibi konularda çözüme kavuşmamış unsurların önemini koruduğu ifade edilmiştir. ABD tarafı, görüşmeleri “üretken” olarak nitelendirirken, sürecin nihai bir mutabakata ulaşabilmesi için ek çalışmalara ihtiyaç olduğunu belirtmiştir.

^{Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile Paris’teki Elysee Sarayı’nda bir araya geldi - 1 Aralık - (Anadolu Ajansı)}

Aynı dönemde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin Avrupa başkentleriyle temasları yoğunlaşmış ve özellikle savaşın sona erdirilmesine yönelik diplomatik çabaların desteklenmesi için Fransa Cumhurbaşkanı ile Paris’te bir görüşme gerçekleştirilmiştir. Avrupa’daki bu temaslarda Ukrayna’nın uzun vadeli güvenlik mimarisine ilişkin beklentiler, savaş sonrası sınırların statüsü ve uluslararası güvenlik garantileri konuları ön plana çıkmıştır. Avrupa liderleri, görüşmeler sonrası yapılan açıklamalarda, sürecin ilerleyebilmesi için Ukrayna’nın egemenlik ve güvenlik taleplerinin dikkate alınması gerektiğini vurgulamış ve ABD ile Ukrayna arasındaki diplomasinin “ilerlemeye açık” bir zemin oluşturduğunu ifade etmiştir.

Zelenskiy’in Barış Planı Açıklaması (2 Aralık)

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, 2 Aralık’ta yaptığı açıklamada Rusya-Ukrayna Savaşı'nı sonlandıracak barış planının "geliştirildiğini" belirtmiştir. Rusya-Ukrayna Savaşı'nı sonlandıracak barış planı üzerinde ABD tarafıyla çalıştıklarını belirterek "Çalışmalar, Cenevre Belgesi'ne dayanıyordu ve bu belge (barış planı) daha sonra geliştirildi." ifadesini kullanmıştır.

Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov'un ABD'li yetkililerle barış planına ilişkin çalıştığını ve bu görüşmelerde Ukrayna için "temel" konular hakkında ABD tarafını bilgilendirdiğini kaydeden Zelenskiy, "Çalışmalar, Cenevre Belgesi'ne dayanıyordu ve bu belge (barış planı) daha sonra geliştirildi." açıklamasını yapmıştır.

Vladimir Putin – Steve Witkoff Görüşmeleri 

2 Aralık 2025 tarihinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald J. Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff ile oğlu damadı Jared Kushner arasındaki görüşmeler, Moskova’daki Kremlin sarayında yaklaşık beş saat sürmüş; görüşme sonucunda taraflar arasında uzlaşı sağlanamadığı Kremlin tarafından açıklanmıştır. 

Görüşmeye ilişkin ilk etapta heyetler arasında “yapıcı ve yapıcı bir zemin arayışı” olduğu belirtilmişse de; Rus tarafı, ABD’nin arz-talep çerçevesinde sunduğu barış planı taslağının bazı maddelerini “kabul edilemez” bulduğunu ve Donbas ile bazı doğu bölgelerinin statüsü konusunda geri adım atılmayacağını vurgulamıştır. 

^{Putin'in Witkoff ve Kushner ile görüşmesinden-2 Aralık 2025-(Anadolu Ajansı)}

Toplantının ardından Kremlin sözcüsü açıklama yapmış; bazı önerilerin “potansiyel olarak değerlendirilebileceğini” ancak şu anda “önemli fikir ayrılıkları” bulunduğunu ve “henüz bir anlaşmaya varılamadığını” ifade etmiştir. 

Söz konusu görüşmeler öncesinde ABD tarafı, Rusya ile süren savaşın sona erdirilmesine yönelik 28 maddelik bir barış planı taslağı hazırlamıştır. Ancak Rusya’nın bu planın toprak, askeri kısıtlama ve NATO’yla ilişkiler gibi maddelerini geri çevirmiştir.

Rusya Devlet Başkanı Putin, görüşme öncesinde Avrupa’yı eleştirmiş; Avrupa ülkelerinin sürece müdahalesini “barışın önünde engel” olarak nitelendirmiş ve “Eğer Avrupa savaşı tercih ederse, Rusya buna hazırdır” ifadelerini kullanmıştır.

Amerika-Rusya görüşmesi sonrasında Washington, Moskova’dan geri dönüş almadığını belirtmiş; Amerikan barış planının Rusya tarafından reddedildiği ve taraflar arasındaki müzakerelerin bir sonraki aşamaya kaldığı ilan edilmiştir. Witkoff’un Moskova’daki ABD büyükelçiliğine dönerek Washington’a rapor verdiği, ancak şu anda herhangi bir yeni zirve planlanmadığı Kremlin tarafından bildirilmiştir. 

Rusya-Ukrayna savaşı açısından bu görüşme dönemi, tarafların pozisyonlarının netleştiği ve barış arayışlarının şimdilik durakladığı bir eşik olarak görülmektedir.

Öte yandan, Avrupa ülkeleri ve Ukrayna yönetimi ABD planına mesafeli yaklaşmakta ve kapsamlı bir barış anlaşmasının yapılması gerektiğini savunmaktadır. 2 Aralık 2025’te Moskova’da yapılan görüşmeden temel görüş ayrılıkları nedeniyle somut bir ateşkes ya da barış anlaşması çıkmamıştır. Diplomatik temaslar sürmektedir.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, 3 Aralık'ta yaptığı açıklamada ABD ile Ukrayna krizinin çözümüne ilişkin müzakerelerin sessiz yürütülmesinden yana olduklarını belirterek, "Amerikan meslektaşlarımızın da bu ilkeye bağlı kalacağını umuyoruz. Hepimiz, barışçıl çözüme ulaşmak için gerektiği kadar görüşmeye hazırız." ifadelerini kullanmıştır.

Peskov ayrıca 2 Aralık görüşmesiyle ilgili "Dünkü görüşmede Putin'in Amerikan planını reddettiğini söylemek doğru olur mu?" sorusunu, "Bu doğru olmaz. Dün ilk kez doğrudan istişareler yapıldı. Bazı şeyler kabul edildi, bazıları ise kabul edilemez olarak nitelendirildi. Bu, normal bir çalışma ve uzlaşma arayış sürecidir." açıklamasını yapmıştır.

Erdoğan–Macron 3 Aralık 2025 Telefon Görüşmesi

03 Aralık 2025 tarihinde, Erdoğan ile Macron arasında gerçekleşen telefon görüşmesinde, Türkiye ile Fransa arasındaki ikili ilişkiler; Ukrayna–Rusya savaşı, bölgesel ve küresel gelişmeler gündeme gelmiştir. Görüşmede Türkiye ile Fransa arasındaki iş birliğini ilerletmenin önemli olduğu vurgulanmış; bu hedef doğrultusunda somut adımlar atılmaya devam edileceği ifade edilmiştir. 

Erdoğan, Türkiye’nin Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşın adil ve kalıcı bir barışla sonlandırılması için azami gayret gösterdiğini belirtmiş; “Türkiye, bir an önce barış kapısının aralanması için elinden geleni yapmaya hazırdır” ifadesini kullanmıştır. Ayrıca, diplomatik yolların en etkili biçimde kullanılmasının gerektiğini vurgulayarak, ateşkesin sağlanması sürecinde ve sonrasındaki çalışmalara Türkiye’nin desteğinin artarak süreceğini belirtmiştir.

Trump’ın Moskova Temasları ve İlk Açıklamalar

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapılan görüşmelerin ardından, Özel Temsilci Steve Witkoff ile Jared Kushner’in Kremlin’de yürüttüğü temasların verimli geçtiğini ve müzakerecilerin Putin’in savaşı sona erdirmeye istekli olduğu yönünde bir izlenim aktardığını açıklamıştır. Trump, bu temasların ardından Ukrayna barış sürecinde bir ilerleme beklentisinin bulunduğunu ancak atılacak adımların henüz netlik kazanmadığını belirtmiştir. Kremlin tarafı ise ABD tarafından sunulan bazı barış önerilerinin Putin tarafından kabul edildiğini, uzman düzeyindeki çalışmaların sürdüğünü ve görüşmelerin devamı için teknik hazırlıkların yapıldığını ifade etmiştir.

Putin’in Donbas Bölgesine İlişkin Açıklamaları

Putin,4 Aralık’ta yayımlanan bir röportajında Ukrayna ordusunun çekilmemesi hâlinde Donbas bölgesinin tamamının askeri ya da başka yöntemlerle kontrol altına alınacağını belirtmiş; Donetsk ve Luhansk’tan oluşan bölgenin Rusya açısından stratejik önemini vurgulamıştır.