KÜRE LogoKÜRE Logo

Bartın (İl)

fav gif
Kaydet
kure star outline
MapChart_Map (2).png
Bartın
Ülke
Türkiye
Bölge
Karadeniz
Yüzölçümü
2.120 Km²
Nüfus
206.715
İlçeler
MerkezAmasraUlusKurucaşile
İklim
Ilıman deniz iklimi (Karadeniz iklimi)
Plaka
74
Alan kodu
378
Belediye başkanı
Muhammet Rıza Yalçınkaya
Vali
Dr. Nurtaç ARSLAN
Önemli yapılar
Amasra KalesiAmasra MüzesiKuşkayası Yol AnıtıAmasra Antik Tiyatro

Bartın, Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde, Batı Karadeniz alt bölümünde konumlanmış bir ildir. 1991 yılında Zonguldak’tan ayrılarak Türkiye’nin 74. ili statüsünü kazanmıştır. İlin sınırları; doğuda Kastamonu, güneyde Karabük, batıda Zonguldak ve kuzeyde Karadeniz ile çevrilidir. Orman varlığı açısından zengin olan Bartın’ın geniş bir bölümü, Küre Dağları Millî Parkı sınırları içerisinde yer almaktadır. Ayrıca, Türkiye’de taşımacılık amacıyla kullanılan tek akarsu olan Bartın Çayı, ilin doğal kaynakları arasında öne çıkmaktadır.


Amasra, Bartın (Fotoğraf: Jorge Franganillo, flickr.com)

Etimoloji

Antik çağda Bartın Irmağı’nın adı, “Parthenios” olarak bilinmekteydi. Bu isimden yola çıkarak kurulan yerleşim, ilk olarak “Parthenia” olarak anılmış; zamanla günümüzdeki Bartın ismine evrilmiştir. Yunan mitolojisinde Parthenios, Okeanos’un çocukları arasında yer alan ve “Sular Tanrısı” olarak betimlenen bir figürdür. Bu adın; “sular ilahı” ya da “muhteşem akan su” anlamlarına geldiği gibi, bazı yorumlarda “genç kızlar için koro türküleri” ifadesine göndermede bulunduğu da ileri sürülmektedir. 【1】 


Ünlü ozan Homeros, İlyada destanında, Truva’yı savunmak üzere Anadolu’dan gelen yiğitlerin, Parthenios Irmağı’nın suladığı topraklardan çıktığını belirtir. Amasyalı yazar Strabon ise eserinde bu akarsuya dair benzer referanslara yer vererek bölgenin antik adının önemini vurgulamıştır.

Tarih 

Tarihsel süreçte Bartın kentinin ilk sahiplenilmesi M.Ö. 14. yüzyılda Gaskalar tarafından gerçekleştirilmiş; sonrasında Hititler, Frigler, İonlar, Kimmerler, Lidyalılar, Persler, Helenler, Pontuslular, Roma ve Bizanslılar ile Selçuklular ve Osmanlılar da bu coğrafyayı yurt edinmiştir.

Antik Dönem ve İlk Yerleşimler

M.Ö. 3000–2400 yılları arasında Akaların, Ege’de Miken Medeniyetini kurmadan önce Batı Anadolu kıyılarına (örneğin Samsun, Sinop ve Amasra bölgeleri) yerleşerek Bakır Devri Medeniyeti unsurlarını yerli halka tanıttıkları ileri sürülmektedir. Bu esnada iç bölgelerde Gaskalar ve Hititler’in etkili olduğu kabul edilmektedir.


Bartın ve Karadeniz’in önde gelen antik kentlerinden biri olan Amasra, 4000 yıllık tarihinde zaman zaman bağımsız, zaman zaman ise ortak kaderler paylaştığı evreler yaşamıştır. Bölgenin ilk yerleşimcileri arasında, M.Ö. 14. yüzyılda Gaskalar ve M.Ö. 13. yüzyılda Hititler yer almaktadır.


M.Ö. 12. yüzyılın başlarında, Bartın bölgesi “Bithinya” adıyla, Amasra ise Paphlagonya sınırları içinde yer alırken; aynı yüzyılın sonlarına doğru Bartın Friglerin, Amasra ise Fenikelilerin kontrolüne geçmiştir. Sonrasında bölge, 7. yüzyıl sonlarında Kimmerler, 6. yüzyılda Lidyalılar, M.Ö. 547’de Persler, M.Ö. 334’te Makedonyalılar, M.Ö. 279’da Pontuslular ve M.Ö. 64’te Romalıların egemenliğine girmiştir.


M.Ö. 12. yüzyılda Fenikelilerin Karadeniz’de kurdukları ilk kolonilerden olan Amasra (Sesamos) ve Kurucaşile (Kromna) ile başlayan süreçte, 9. yüzyılda Fenikeliler ile Karyalıların bölgeden çekilmesiyle yaklaşık yüz yıllık bir karanlık dönem yaşanmıştır. Ardından, 7. yüzyıl başlarında Megaralı göçmenlerin temsil ettiği İon topluluklarının etkisiyle bölge, Ion (Milet) kolonisine katılmıştır. M.Ö. 547’den başlayan ve iki yüz yılı aşkın süren Pers yönetimi, bölgenin statüsünü korumasına imkan tanımış; M.Ö. 334–279 döneminde ise önce Frigya Satrabı ve Kraliçe Amastris (M.Ö. 302–286) tarafından, daha sonra General Eumenes önderliğinde Bartın ile Ulus idare edilmiştir.


M.Ö. 12. yüzyıldan M.Ö. 3. yüzyıla kadar “Sesamos” adıyla anılan kent, Makedonya döneminde Kraliçe Amastris’in örgütlediği şehir devletine (M.Ö. 302–286) geçiş yaparken, adını kraliçeden almıştır. Bu kısa sürede, Kromna (günümüzde Kurucaşile–Tekkeönü), Tios (Filyos–Hisarönü) ve Kyteros (Gideros) gibi sitelerden oluşan Symoikismos Siteler Birliği’nin merkezi haline gelmiştir.

Roma ve Bizans Dönemleri

M.S. 395 yılında Roma ile Bizans’ın ayrılması sonrasında Bartın ve çevresi Bizans yönetimine girmiştir. 1084–1096 yılları arasında Kutalmış oğlu Süleyman Bey tarafından kurulan Türk Emirliği’nin etkisine giren bölge, Haçlı Seferleri sonrasında yeniden Bizans sınırları içine alınmıştır. M.S. 11. yüzyıl sonlarında Anadolu Selçukluları’nın hakimiyeti, ardından 1326’da Candaroğulları Beyliği ve 1392’den itibaren Osmanlı İmparatorluğu egemenliğiyle devam eden bir yönetimsel dönüşümü beraberinde getirmiştir. Bu evrede Bartın ve Ulus, M.S. 11. yüzyılda Türk hakimiyetine girerken; Amasra, Roma döneminde (M.Ö. 64–M.S. 395) Satraplık sistemiyle yönetilen Bitinya-Pontus Eyaleti’nin Pontus bölümünün başkenti konumuna ulaşmıştır. Bizans döneminde (M.S. 395–1460), 1261–1460 yılları arasında Amasra, Ceneviz kolonisi olarak yönetilmiş; 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Osmanlı Döneminde Bartın

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Bartın, 1460–1692 yılları arasında Anadolu Beylerbeyliği’ne bağlı Bolu Sancağı sınırları içinde yer almıştır. Bolu Sancağı’nın kaldırılması sonrasında 1692–1811 yılları arasında Voyvodalık sistemiyle idare edilen bölge, 1811 yılında Kastamonu Vilayeti bünyesinde yeniden düzenlenen Bolu Sancağına bağlanmıştır. Bu süreçte, ticari yaşam açısından önemli bir merkez haline gelen Bartın, “On İki Divanpazar yeri olarak tanınmış; 1867’de ilçe statüsü kazanmış, 1876’da ise belediye teşkilatı kurulmuştur.


Osmanlı döneminde Bartın Hamidiye Mektebi ve Orduyeri (Fotoğraf: Özhan Öztürk)

Cumhuriyet Döneminde Bartın

Cumhuriyetin kuruluş sürecinde Bartın, 1920 yılında mutasarrıflık statüsünde, 1924 yılında ise Zonguldak iline bağlı olarak yönetilmiştir. 7 Eylül 1991 tarihinde, 28 Ağustos 1991 tarih ve 3760 sayılı yasa ile Bartın il statüsüne kavuşmuştur. Cumhuriyet döneminde Osmanlı döneminde ilçe olarak varlığını sürdüren bazı yerleşim yerleri yeniden yapılandırılmıştır. Amasra, bir dönem bucak statüsüne indirgenmiş olup, 1987 yılında yeniden ilçe olarak düzenlenmiştir. Benzer şekilde, Ulus 1944’te, Kurucaşile ise 1957’de ilçe statüsüne geçmiştir. Günümüzde Bartın, Merkez, Amasra, Ulus ve Kurucaşile olmak üzere dört ilçeden; Arıt, Kozcağız, Kumluca, Abdipaşa ve Hasankadı beldeleri ile toplam 268 köyden oluşan geniş bir idari yapıya sahiptir.


Cumhuriyet döneminde Bartın Filyos çayı (Fotoğraf: Özhan Öztürk)

Coğrafya

Konum ve Sınırlar

Bartın, Karadeniz Bölgesi’nin batısında yer almakta olup kuzeyde Karadeniz’e doğrudan kıyısı bulunmaktadır. İl, coğrafi koordinatlar açısından yaklaşık olarak 41°38′ kuzey enlemi ve 32°21′ doğu boylamı civarında konumlanmıştır. Bu özellik, Bartın’ın iklimsel ve jeopolitik dinamiklerinin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Güneyde Kastamonu, doğuda Çankırı ve Karabük, batısında Zonguldak gibi illerle sınır komşusu olan bölge, entegre kara ve deniz ulaşım ağlarıyla hem yerel hem de bölgesel bağlantılar açısından stratejik bir konuma sahiptir.

İklim

Bartın, Karadeniz İklimi etkisi altında kalarak yazları sıcak, kışları ise serin geçiren bir bölgedir. Marmara ve Karadeniz iklim özelliklerinin bir geçişini sergilemektedir. İlin genelinde, havza bölgesinde Karadeniz iklimi baskınken; Küre Dağları’nın arkasında konumlanan Ulus ilçesi, Karadeniz dağlarından gelen nemli hava akımlarının etkisini yeterince alamadığından, bu bölgede karasal iklim özellikleri gözlemlenmektedir.


Denize olan yakınlığı ve kıyıya paralel uzanan, çok yüksek olmayan dağ sıralarının varlığı, kıyı şeridinde sıcaklık farklarının azalmasına ve nem oranının artmasına yol açmakta, ayrıca Balkanlardan gelen hava kütlelerinin etkisini artırmaktadır. Bu özellikler doğrultusunda, Bartın’da Temmuz ayı ortalama 23°C ile en sıcak dönem olarak öne çıkarken, Aralık ayı ortalama 4.2°C ile en soğuk ayı temsil etmektedir. Bölgede toplamda 225 açık gün, 125 yağışlı gün ve 15 gün karla kaplı geçmektedir. İklim koşulları, özellikle Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarını turizm açısından en elverişli dönemler haline getirirken Nisan, Mayıs ile Eylül ve Ekim aylarında da ziyaretçilere zaman zaman uygun hava şartları sunmaktadır.


Bartın Katırovası yaylası (Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı fotoğraf galerisi)

Bitki Örtüsü

Bartın’ın toplam 2143 km² yüzölçümünün yaklaşık %46’sı ormanlarla kaplıyken %35’ini tarımsal alanlar, %7’sini çayır ve meralar, %12’sini ise kültüre elverişsiz alanlar ve yerleşim yerleri oluşturmaktadır. Bölge, Karadeniz ikliminin etkisi altında kalarak, hem Karadeniz hem de Avrupa-Sibirya bitki coğrafyası özelliklerini yansıtan karma bir flora yapısına sahiptir. Bu bağlamda, Bartın’ın geniş ormanları, esas olarak yayvan ve iğne yapraklı ağaç türlerinden meydana gelir. Sahil şeridinde, denize yakın ve 600 metre yüksekliğe kadar olan alanlarda meşe, kayın ve gürgen ağaçları baskınken; sahilden iç kesimlere ve 1500 metrenin üzerindeki bölgelerde kayın, kestane, köknar ve çam türlerine rastlanmaktadır. Ayrıca, kıyı bölgelerinde ceviz, kestane ve fındık plantasyonları yaygın olarak görülmektedir.


Bununla birlikte, Bartın’ın zengin alt florasında kızılcık, muşmula, böğürtlen, ıhlamur, kuşburnu, incir, adaçayı, kuşkonmaz, defne, sarmaşık, zakkum, orman gülü, eğreti, yasemin, kurtbağrı, alıç, çan çiçeği, papatya, hindiba, sütleğen, ayrık, yonca, üçgül, sinir otu, çuha çiçeği, kavak, menengiç, sumak, sakız, yapışkan otu, yavşan, çobançantası, laden, selvi, kocayemiş, dönbaba, funda, abdestbozan, katırtırnağı, Arap otu, çiriş otu, kekik gibi yüzlerce tür yer almaktadır. Bu çeşitlilik, bölgenin toprak karakteri ve iklim koşullarının bağ-bahçe tarımına elverişli oluşuyla desteklenmekte; tarla ürünleri, sebze ve meyve türlerinin neredeyse tamamı üretilebilmektedir. Son yıllarda, kaliteli çilek yetiştiriciliğinin ön plana çıkmasıyla birlikte, bu ürünün anısına düzenlenen festivaller de yerel tarımın modern yönünü vurgulamaktadır. Öte yandan, Bartın’da Bern Sözleşmesi kapsamında koruma altına alınmış herhangi bir bitki türüne rastlanmamaktadır.


Bartın çileği (Fotoğraf: Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı fotoğraf galerisi)

Yeryüzü Şekilleri

Bartın, doğu, batı ve kuzey yönlerinden 2000 metre yüksekliğe ulaşmayan dağlarla çevrilidir. Bu dağlar, yüksek olmamalarına rağmen dik yamaçları ve sahile paralel uzanan sarp, kayalık oluşumlarıyla öne çıkmaktadır. Bölgede, en belirgin dağlar arasında Aladağ, Kocadağ, Karadağ, Kayaardı, Karasu ve Arıt Dağları yer almaktadır. Kent merkezinin konumlandırılmasında önemli rol oynayan bu dağlar, batıda Aladağ, kuzeyde Karasu ve doğuda Arıt Dağları şeklinde kentin etrafını sarmaktadır. Ayrıca, Halatçıyaması, Orduyeri, Kırtepe ve Ömertepesi gibi tepe oluşumları, kentin yerleşim alanı üzerinde yükselerek, bölgenin yeryüzü şekillerinin karakteristik unsurlarını oluşturmakta ve doğal peyzajın estetik değerine katkı sağlamaktadır. Bu jeomorfolojik yapı, yalnızca kentin görsel dokusunu etkilemekle kalmayıp, aynı zamanda iklim, bitki örtüsü ve tarımsal verimlilik gibi alanlarda da belirleyici rol oynamaktadır.

Su Kaynakları

Bartın’ın en önemli akarsuyu olan Bartın Irmağı, antik dönemlerde “Parthenios” olarak anılmış ve kente adını veren tarihi bir su kaynağı olmuştur. Şehir merkezinde, Gazhane Burnu bölgesinde Koca Çay ile Kocanaz Çayı'nın birleşmesi sonucu meydana gelen bu ırmak, yaklaşık 15 kilometre boyunca akarak Boğaz mevkiinde Karadeniz’e ulaşmaktadır.


Bartın Irmağı, deniz ulaşımı açısından da büyük öneme sahiptir; üzerinde 500 tonluk gemilerin seyrüseferine olanak tanıyacak şekilde düzenlenmiş olup, akış hızı saatte yaklaşık 720 metre olarak ölçülmekte ve her yıl yaklaşık 1 milyar metreküp suyu denize aktarmaktadır.


Bartın Irmağı (Fotoğraf: Batı Karadeniz)

Kocanaz Çayı, güneyden doğarak Kozcağız bölgesinden kuzeye doğru akar; Koca Çayı ise Kastamonu bölgesinden başlayıp Ulus’tan geçen Göksu ve Eldeş Çayları (Ulus Çayı) ile birlikte çeşitli yan derelerden beslenmektedir. Buna ek olarak, Arıt ve Mevren Derelerinden oluşan Kozlu Çayı ile birleşen Kışla Deresi ile Akpınar ve Karaçay Dereleri de Koca Çayı'nın su gücünü artıran önemli akarsular arasında yer almaktadır. Bölgenin diğer önemli su kaynakları arasında, Kurucaşile topraklarında doğup Karadeniz’e ulaşan Kapısuyu ve Tekkeönü Dereleri ile Ulus ve Uluyayla’yı sulayan Ova Çayı ve İnönü Dereleri bulunmaktadır.

Yaban Hayatı

Bartın, Karadeniz Bölgesi’nin kendine has iklimi ve zengin orman örtüsü sayesinde oldukça çeşitli bir yaban hayatına ev sahipliği yapmaktadır. Bölgenin geniş ormanları, akarsuları, dağları ve sahil şeridi, hem Karadeniz hem de Avrupa–Sibirya biyocoğrafik etkilerini taşımakta; bu durum, memeli, kuş, sürüngen, amfibi, balık ve omurgasız türlerin zengin çeşitliliğine zemin hazırlamaktadır.


Bölgedeki ormanlık alanlar, özellikle yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşmasıyla, yaban hayatı için elverişli bir habitat sunar. Bartın’ın ormanlarında, yaban domuzu (Sus scrofa), boz ayı (Ursus arctos), kızıl tilki (Vulpes vulpes), Bayağı vaşak (Lynx lynx) ve çeşitli kemirgen türlerinin yanı sıra nadiren de olsa yaban kedisi gibi etçil memeliler gözlenebilmektedir. Ayrıca, orman ekosistemlerinde yaşayan sincaplar, diğer küçük memeliler ve yarasa türleri de bölgenin zengin fauna çeşitliliğine katkıda bulunmaktadır.


Bayağı Vaşak (Fotoğraf: Miller_Eszter, pixabay.com)

Kuş çeşitliliği açısından ise, Bartın’ın ormanları, akarsu kenarları ve sahil şeridi, kara akbabası, alaca baykuş, kırlangıç, serçe, Anadolu sıvacısı, kızılgerdan, dağ incir kuşu, Ebabil, hüdhüd kuşu ve su kuşları gibi çok sayıda türü barındırmaktadır. Bölge, özellikle göç dönemlerinde, Doğu ve Batı arasında kuş göç yollarının kesişim noktasında yer alması sebebiyle, mevsimsel olarak geçici konuklara da ev sahipliği yapmaktadır.


Anadolu Sıvacısı (Fotoğraf: Sharkolot, pixabay.com)

Bartın Irmağı ve diğer akarsular, yerli balık türlerinin üremesi ve yaşamını sürdürmesi için uygun ortamlar sunmaktadır. Bu sularda alabalık, sazan, turna gibi türlerin yanı sıra, akarsu kenarlarında yaşayan kurbağalar ve semenderler gibi amfibi türler de dikkat çekmektedir. Reptil çeşitliliği ise, ormanlık ve kayalık alanlarda yaşayan kertenkele ve yılan türleriyle kendini göstermektedir.


Bölgedeki ekolojik çeşitlilik, Küre Dağları Milli Parkı gibi koruma alanlarıyla da desteklenmektedir. Bu milli park, hem flora hem de fauna açısından zengin tür çeşitliliğinin korunmasını amaçlayarak, doğal dengenin sürdürülebilirliğine katkıda bulunmaktadır. Bununla birlikte, ormansızlaşma, kentsel yayılma ve insan müdahaleleri gibi faktörler, Bartın’ın yaban hayatı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğinden, bölgedeki ekosistemin korunması amacıyla sürdürülebilir çevre politikaları büyük önem taşımaktadır.

Demografik Yapı

Bartın’ın demografik yapısı, kent merkezleri ile kırsal bölgeler arasında belirgin bir dağılım sergilemektedir. 2023 verilerine göre Bartın nüfusu 206.715’tir. İl merkezinde ve özellikle turistik değeri yüksek Amasra gibi ilçelerde nüfus yoğunluğu daha belirgin iken kırsal kesimlerde yerleşim daha seyrek bir biçimde dağılmıştır. Genç nüfus oranının yüksek olması, bölgedeki eğitim ve istihdam alanlarında geniş potansiyel ortaya koyarak, sosyal ve ekonomik dinamizmin güçlenmesine katkıda bulunmaktadır. Bu genç ve dinamik nüfus yapısı, yerel hizmetlerin, altyapı yatırımlarının ve ticari faaliyetlerin gelişimini desteklerken kırsal alanlarda tarım, ormancılık ve küçük ölçekli işletmelerin de bölgesel kalkınmaya önemli katkılar sunmasına zemin hazırlamaktadır. Genel olarak, Bartın’ın nüfus dağılımı, kentsel modernleşme ile geleneksel kırsal yaşamın iç içe geçtiği, sosyoekonomik büyüme ve sürdürülebilir kalkınma için elverişli bir demografik yapıya işaret etmektedir.

Nüfus Sayısı (2024)

  • Merkez: 162.793
  • Ulus: 23.256
  • Amasra: 14.107
  • Kurucaşile: 6.559

İlçeler

Amasra 

Amasra, adını Kraliçe Amastris'ten alan ve zengin bir tarihsel geçmişe sahip olan bir kenttir. 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmadan önce, Ceneviz yönetimi altında bulunan şehir, günümüze kadar canlı ticari hayatın izlerini taşıyan pek çok sanat eserine ev sahipliği yapmıştır.


Cenevizliler, Amasra'yı “Çiçekli Kale” olarak nitelendirirken; Plinius “Zarif ve Güzel”, Niketas ise “Dünyanın Gözü” ifadelerini kullanmıştır. Osmanlılar öncesinde şehre tepeden bakan Fatih Sultan Mehmet, hayranlıkla “Lala Lala acep Çeşm-i Cihan bu m’ola?” diyerek Amasra beğenisini dile getirmiştir. Fetih sonrasında, Amasra’daki iki kilise camiye dönüştürülmüş, şehre bir kadı atanmış ve Fatih'in emriyle Eflani Kalesi halkı kente yerleştirilmiştir. Osmanlı döneminde Bolu Sancak Beyliği’ne bağlı olarak idare edilen şehir, Batılı gezginler tarafından büyük bir hayranlıkla anlatılmıştır.


Tarih boyunca Amasra, askeri açıdan stratejik bir üs olmasının yanı sıra esir ticareti yapılan; kereste, şimşir, ton balığı ve kürk gibi ürünlerin ihraç edildiği ticari bir liman kenti olarak da öne çıkmıştır. 1940’lı yıllardan bu yana ev pansiyonculuğu ve çadır kampçılığının öncü kenti olarak bilinen Amasra, “ülkemizde turizmin başladığı yer” unvanını kazanmış; günümüzde ise kültür ve deniz turizmi alanında faaliyetlerini sürdürmektedir.


Amasra (Fotoğraf: Amo Fifty, unsplash.com)

Ulus

Ulus, Bartın ilinin güneydoğusunda yer alan ve tarihsel derinliği ile öne çıkan önemli bir yerleşim bölgesidir. Rivayetlere göre, adını ya 11. yüzyılda bölgeye yerleşen Bozulus Türkleri’nden ya da "üleşmek" fiilinden alır; her iki durumda da bu ad, bölgenin kültürel zenginliğini ve tarihsel sürekliliğini yansıtmaktadır. Ulus’un coğrafi yapısı, Ulus ve Eldeş çaylarının birleştiği geniş bir vadide konumlanması sayesinde doğal güzelliklerle çevrilidir. Bölge, etkileyici yaylalar (Uluyayla, Ardıç ve Gezen yaylaları), Ulukaya Şelalesi ile beraber çeşitli mağaralar, şelaleler ve kanyonlarla çeşitli manzaralar sunar.


Erken 18. yüzyılda yerel bilgin Uluslu İbrahim Hamdi Efendi, kaleme aldığı "Atlas" adlı eserinde, "Ulu yaylak ve Gökbeli ormanları, değil Osmanlı’ya bütün cihana yeter" diyerek bölgenin zengin bitki örtüsü ve doğal kaynaklarını övgüyle dile getirmiştir. İdari yapı bakımından Ulus, başlangıçta Safranbolu’ya bağlı bir nahiye iken 8 Ağustos 1944 tarihinde Zonguldak iline bağlı ilçe statüsüne yükselmiştir. Daha sonra, 28 Ağustos 1991 tarihi ve 3760 sayılı kanun çerçevesinde Bartın iline bağlanarak bugünkü idari konumunu kazanmıştır.

Kurucaşile

Bartın'ın kuzeydoğusunda konumlanan Kurucaşile, çevresindeki zeytin ve sandal burunlarına bitişik koylar üzerinde kurulmuş tarihi bir yerleşim alanıdır. Yaklaşık 159 km²'lik bir yüzölçümüne sahip olan bölgenin antik adı "Kromna", " halkı" anlamını ifade eder. İlyada destanında anılan Paphlagonia bölgesinde, Amasra ile benzer tarihsel kaderler paylaşan antik kentler arasında yer alır. Kurucaşile'nin eski yerleşim merkezi, Tekkeönü köyü olarak bilinmektedir. Bu antik geçmişe dair kanıtlar, Tekkeönü Kalesi'nin kalıntıları, kale içerisindeki mahzen, galeriler ve kayakuyuları gibi yapısal izler ile Amasra Müzesi'nde sergilenen, Amazon portrelerinin yer aldığı sikkeler, yazıtlı taşlar ve sütunlar aracılığıyla ortaya konmuştur.


Bölge, Osmanlı döneminde kalyon ihtiyacını karşılayan tersanelerin merkezi olarak da dikkat çekmiştir. Kurucaşile ile birlikte, Tekkeönü ve Kapısuyu gibi balıkçı köyleri, bu denizcilik geleneğini oluşturmuş; günümüzde de babadan oğula aktarılan ahşap yat ve tekne yapımcılığı sanatı, bölgenin ekonomik ve kültürel dokusunun bir parçası olarak yaşamını sürdürmektedir. Ayrıca, tarihi ve folklorik değerlerinin yanı sıra Kurucaşile; Tekkeönü, Kapısuyu, Karaman ve Çambu koyları, Göldere Şelalesi, Kümes-Akkaya Perikayaları, kanyonlar ve Düden gibi doğal güzellikleriyle de ziyaretçilere çeşitli turizm aktiviteleri sunmaktadır.


Kurucaşile (Fotoğraf: Batı Karadeniz)

Ekonomi

Bartın, çok sektörlü bir ekonomik yapıya sahiptir. İl genelinde arazi kullanım dağılımı incelendiğinde; toplam 2143 km²’lik yüzölçümünün yaklaşık %46’sının ormanlarla, %35’inin tarımsal alanlarla, %7’sinin çayır ve meralarla, ve %12’sinin yerleşim ve kültüre elverişsiz alanlarla kaplandığı görülmektedir.【2】  Bu arazi dağılımı, Bartın’ın ekonomisinin temelini oluşturan tarım, ormancılık ve yerel sanayinin yanı sıra ticari faaliyetlerin de çeşitlenmesine olanak sağlamaktadır.

Tarım ve Hayvancılık

Bartın’ın iklimi ve toprak yapısı, çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesine elverişli bir ortam sunmaktadır. Bölgede; tahıl, sebze ve meyve üretimi yaygın olup bağcılık, zeytin ve diğer meyve türlerinin yetiştirilmesi de önemli yer tutar. Tarım alanlarının %35’lik payı, bölge ekonomisinde kırsal üretimin temelini oluştururken, yerel halk arasında küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık da yaygın olarak uygulanmaktadır. Bu sektörler, yerel gıda üretiminin yanı sıra bölgedeki istihdamın da önemli bir kısmını sağlamaktadır.


Küçükbaş hayvancılık, Bartın (Fotoğraf: orijinal frame, pexels.com

Madencilik ve Ormancılık

Bartın, zengin orman varlığı sayesinde ormancılık sektöründe öne çıkmaktadır. Toplam yüzölçümünün yaklaşık %46’sını kapsayan ormanlık alanlar, sürdürülebilir orman yönetimi kapsamında, kereste ve ahşap ürünlerinin üretimine katkı sağlamaktadır. Ormancılığın yanı sıra bölgenin jeolojik yapısı bazı yerlerde madencilik faaliyetlerine de elverişli koşullar sunmaktadır. Her ne kadar madencilik sektörü, Bartın ekonomisinin ana itici gücü olmasa da bölgesel sanayi ile entegrasyon içinde yer alan maden çıkarma ve işleme faaliyetleri, yerel ekonomik çeşitliliğe katkıda bulunmaktadır.

Ticaret ve Sanayi

Bartın’ın kara ve deniz ulaşım ağları, ilin ticaret açısından stratejik bir merkez olmasını desteklemektedir. Özellikle Bartın Irmağı, düzenli akışı ve deniz ulaşımına elverişli özellikleriyle, ticari taşımacılık ve lojistik faaliyetlerde önemli rol oynamaktadır. Bölgedeki küçük ve orta ölçekli sanayi işletmeleri; gıda işleme, tekstil, makine imalatı, ahşap ürünleri ve diğer yerel üretim dallarında faaliyet göstererek hem yerel istihdamı artırmakta hem de bölgesel ekonomik büyümeye katkıda bulunmaktadır. Bu sanayi ve ticaret faaliyetleri, Bartın’ın ulusal ve uluslararası pazarlara entegrasyonunu güçlendiren temel dinamikler arasında yer almaktadır.

Zonguldak, Bartın, Karabük Bölgesel Gelişme Projesi (ZBKP) Kapsamında Bartın

ZBKP Projesi kapsamında Bartın’ın önemi, stratejik coğrafi konumu, turizm potansiyeli, kültürel mirası, ekonomik çeşitliliği ve gelişmekte olan ulaşım altyapısı gibi çok boyutlu faktörlerden kaynaklanmaktadır. Proje, bu unsurların entegrasyonu ve modernizasyonu ile Bartın’ın bölgesel kalkınmaya olan katkısını maksimize etmeyi amaçlamaktadır. Böylece, Bartın; hem yerel hem de bölgesel düzeyde sürdürülebilir bir gelişme için kritik bir merkez olarak öne çıkmaktadır.

Kültür ve Turizm

Bartın, doğal güzellikleri, tarihi mirası ve zengin kültürel dokusuyla Karadeniz Bölgesi’nin önde gelen turizm destinasyonlarından biridir. Bölgenin en önemli turistik merkezlerinden biri olan Amasra, antik kalıntıları, tarihi liman yapısı ve etkileyici deniz manzarasıyla yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Bartın’ın turizm potansiyeli; yöresel festivaller, kültürel etkinlikler ve geleneksel el sanatlarının sergilenmesi gibi unsurlarla da desteklenmekte, bu durum yerel ekonomiye önemli katkılar sağlamaktadır.

Geleneksel El Sanatları

Bartın’ın kültürel kimliğinin önemli bileşenlerinden biri, kuşaktan kuşağa aktarılan geleneksel el sanatlarıdır. Bu el sanatları, bölgenin tarihsel geçmişini, coğrafi özelliklerini ve yerel yaşam tarzını yansıtan özgün tekniklerle üretilmektedir. Bölgedeki ustalar, hem fonksiyonel hem de dekoratif amaçlarla üretim gerçekleştirmekte; ürettikleri eserler, Bartın’ın kültürel mirasının korunmasına ve turizmin çeşitlendirilmesine olanak tanımaktadır.

Bartın İşi Tel Kırma ve Tel Sarma

Bartın’da metal işçiliği, özellikle “tel kırma” ve “tel sarma” teknikleriyle öne çıkmaktadır. Bu tekniklerde, ince metal teller ustalıkla kırılarak veya sarılarak, zarif ve detaylı süsleme öğeleri elde edilmektedir. Elde edilen ürünler, günlük kullanım eşyalarından dekoratif objelere kadar geniş bir yelpazede değerlendirilmektedir. Bu tekniklerin uzun yıllara dayanan deneyimi ve ustalık bilgisi, Bartın’ın el sanatları geleneğinde önemli bir yer tutmaktadır.


Bartın işi tel kırma (Fotoğraf: T.C. BARTIN VALİLİĞİ)

Kurucaşile Taş Sacı

Kurucaşile Taş Sac, yaklaşık 150 yıllık bir geçmişe sahip olup, geleneksel yöntemlerle çıkarılan taş kütlelerinden elde edilen özgün bir el sanatları ürünüdür. Bölge halkı, atalarından devraldığı bilgi ve tecrübeyi kullanarak, doğal kaya kütlelerini kazma, çekiç, balta, pergel, balyoz, kalın çivi, murç gibi geleneksel aletlerle ayırır. Bu işlem sonrasında taş kütleleri tıraşlama, şekillendirme ve pürüzsüzleştirme teknikleriyle işlenir; genellikle yuvarlak tepsi formunda sac ürünler ortaya çıkar. Ürünün temel özelliklerinden biri, ateşe dayanıklı olmasıdır. Bu nitelik sayesinde, üzerinde kırmızı-beyaz et ve balık ağırlığındaki gıda ürünlerinin, örneğin börek veya gözleme gibi lezzetlerin pişirilmesinde kullanılması mümkün hale gelir. Kullanılan taşın doğal rengi füme, koyu mavimsi veya siyahımsı tonlar sergilerken, fırınlama sürecinde bu renk hafifçe açılarak sarı tonlara evrilir. Fırınlanma işlemi tamamlandığında ve taş soğuduğunda ise, ortaya çıkan ürün gri tonlarda bir görünüm kazanır.


Kurucaşile taş sacı (Fotoğraf: Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı fotoğraf galerisi)

Ağaç Oymacılığı

Bartın’ın orman varlığı, ağaç oymacılığı gibi geleneksel el sanatlarının gelişmesine zemin hazırlamıştır. Bölge ustaları, yerel ormanlardan temin ettikleri ahşapları, geleneksel yöntemlerle oyup işleyerek, mobilya, dekoratif ürünler ve pratik eşyalar üretmektedir. Ağaç oymacılığı, hem sanatsal değeri hem de bölgenin doğal kaynaklarını verimli kullanma geleneğini yansıtarak Bartın’ın kültürel zenginliğine önemli katkılar sağlamaktadır.


Ahşap oymacılığı (Fotoğraf: Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı fotoğraf galerisi)

Turistik Mekanlar

Çekiciler Çarşısı

Bartın’ın tarihi şehir merkezinde bulunan Çekiciler Çarşısı, geleneksel ticaretin izlerini taşır. Yöresel ürünlerin, el sanatlarının ve yöresel lezzetlerin sergilendiği bu çarşı, hem yerel halkın hem de turistlerin buluşma noktasıdır. Tarihi dokusu ve mimarisi, Bartın’ın kültürel kimliğini yansıtan önemli unsurlar arasında yer alır.

Gazhane Parkı

Şehir merkezinde konumlanmış olan Gazhane Parkı, modern dinlenme alanlarıyla birlikte düzenli olarak kültürel etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır. Ziyaretçilere yeşil alanlarda dinlenme imkânı sunar.

Bartın Kent Müzesi

Bartın Kent Müzesi, ilin tarihsel ve kültürel evrimine dair zengin bir koleksiyona sahiptir. Arkeolojik buluntular, etnografik eserler ve eski belgeler aracılığıyla, Bartın’ın geçmiş dönemlerine ışık tutan müze, ziyaretçilere kapsamlı bir tarih deneyimi sunmaktadır.

Amasra Müzesi

Amasra Müzesi, antik çağlardan günümüze ulaşan eserlerle dolu koleksiyonlarıyla öne çıkar. Müze, 4 salondan oluşmaktadır:


1 Nolu Arkeolojik Eserler Salonu

Bu salonda, Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait pişmiş toprak ve cam koku şişeleri, altın ve bronz süs eşyaları, amphoralar, testiler, bronz heykelcikler, bilezikler, haçlar, silahlar, kandiller ve kaplar ile dönemlere ait sikkeler sergilenmektedir.


2 Nolu Arkeolojik Eserler Salonu

Helenistik, Roma, Bizans ve Ceneviz dönemlerine ait mermer eserler, heykeller, heykel başları, mezar stelleri ve kabartmalı parçalar bu salonda yer almaktadır.


1 Nolu Etnografik Eserler Salonu

Osmanlı dönemine ait bakır mutfak kapları, yazım takımları, silahlar, şamdanlar, mühürler, kantarlar, seramikler ve yüzükler ile Amasra’ya özgü ağaç çekicilik sanatını yansıtan kaplar sergilenmektedir.


2 Nolu Etnografik Eserler Salonu

Yöresel giyim-kuşam öğelerini, gümüş süs eşyalarını, yatak ve yastık örtülerini, halıları, keseleri, eski duvar saatlerini ve Kuran-ı Kerim’leri içeren eserler bu salonda izleyiciyle buluşmaktadır. Buna ek olarak, müze koridorunda 1852 tarihli, Saray Matbaası’nda basılmış bir Akdeniz haritası bulunmakta, müze bahçesinde ise Helenistik, Roma, Bizans, Ceneviz ve Osmanlı dönemlerine ait taş eserler yer almaktadır.


Amasra Müzesi (Fotoğraf: Official Turkish Museums)

Kemal Samancıoğlu Etnografya Müzesi

Bölgenin geleneksel yaşamını, folklorunu ve el sanatlarını yansıtan Kemal Samancıoğlu Etnografya Müzesi, yöresel kostümler, aletler, ev eşyaları ve zanaat örnekleri ile ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. Müze, Bartın’ın yerel kültürünün korunması ve tanıtılmasına yönelik önemli çalışmalara ev sahipliği yapmaktadır.

Uluyayla Mağarası, Kemerli Mağarası ve Gürcüoluk Mağarası

Bartın’ın doğal güzellikleri arasında yer alan Uluyayla Mağarası, Kemerli Mağarası ve Gürcüoluk Mağarası, bölgenin jeolojik yapısına dair önemli örneklerdir.

  • Uluyayla Mağarası: Ziyaretçilere doğal oluşumların ve yer altı akustik özelliklerinin keyfini çıkarma imkânı tanır.
  • Kemerli Mağarası: Küre Dağları Milli Parkı'nın Bartın Ulus yolu üzerinde bulunan mağara, doğal kaya oluşumları ve sarkıt–şelale benzeri yapılarıyla, özellikle jeoloji meraklılarının ilgisini çeker.
  • Gürcüoluk Mağarası: Bölgenin jeolojik çeşitliliğini sergileyen bu mağara, doğal ışık oyunları ve yer altı oluşumlarıyla dikkat çeker.

Güzelcehisar Lav Sütunları

Bölgenin volkanik geçmişini yansıtan Güzelcehisar Lav Sütunları, lavın soğuyup katılaşması sonucu meydana gelen doğal sütunlardır.

Amasra Kalesi

Amasra Kalesi, bölgenin en önemli tarihi yapılarından biridir. Stratejik konumuyla dikkat çeken kale, farklı medeniyetlerin izlerini barındırmakta; kalıntıları arasında Osmanlı ve Bizans dönemlerine ait yapısal özellikler yer almaktadır.

Kuşkayası Yol Anıtı

Kuşkayası Yol Anıtı, Bartın’ın ulaşım ve mühendislik tarihine ışık tutan benzersiz bir yapıdır. Kayaya oyulmuş bu anıt, bölgenin tarihsel süreç içerisinde yaşadığı ulaşım zorluklarını ve mühendislik başarısını simgelemekte, yol boyunca ziyaretçilerin dikkatini çeken önemli bir duraktır.


Kuşkayası Yol Anıtı (Fotoğraf: Batı Karadeniz)

Amasra Antik Tiyatro

Amasra Antik Tiyatrosu, Amasra ilçesinde yer alan ve Roma dönemine ait tarihi bir yapıdır. Tiyatro, Aya Yorgi Tepesi’nin güney yamacında konumlanmış olup, yaklaşık 5.000 kişilik izleyici kapasitesiyle dikkat çeker. Ne yazık ki, tiyatronun oturma düzeni ve sahne bölümü zaman içinde harap olmuştur. Günümüzde, antik tiyatronun bulunduğu alan 19. yüzyıldan itibaren mezarlık olarak kullanılmaya başlanmış olup bölge artık esas olarak bu işleviyle anılmaktadır. Kum Mahallesi’nde yer alan yapı, yalnızca giriş kapısına ait kalıntılarıyla ayakta kalabilmiştir. Tarihsel süreci boyunca Helenistik, Arkaik, Klasik, Roma, Bizans, Ceneviz, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait çok sayıda esere ev sahipliği yapmıştır.

Camiler ve Kiliseler

Halilbey Camii (Yukarı Cami)

Bartın’ın tarihi dokusuna işleyen Halilbey Camii, yerel halk arasında “Yukarı Cami” olarak anılmaktadır. Geleneksel Osmanlı mimarisinin izlerini taşıyan bu yapı, şehrin yüksek kesiminde konumlandırılmıştır.

İbrahimpaşa Camii (Orta Cami)

Bartın çarşısında bulunan İbrahimpaşa Camii, “Orta Cami” olarak da bilinir. Hem mimari özellikleri hem de işlevsel kullanım alanı açısından, Bartın’ın sosyal ve kültürel yaşamında önemli bir rol oynar. Bu cami, tarihi geçmişi ve düzenli restorasyon çalışmalarıyla yerel mirasın korunmasına katkı sağlamaktadır.

Şadırvan Camisi (Aşağı Cami)

“Şadırvan Camisi” ya da yerel kullanımla “Aşağı Cami” olarak adlandırılan yapı, özellikle şadırvan mimarisinin ve çevresindeki kamusal alanların korunması açısından dikkat çekicidir. Halktan toplanan paralar ile yaptırıldığı söylenmektedir.

Fatih Camii

9. yüzyılda Amasra Kalesi sınırları içerisinde inşa edilen yapı, ilk olarak Bizans kilisesi olarak hizmet vermiştir. 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Amasra'yı fethi sırasında bu yapı camiye çevrilmiş; böylece yeni dönemine adım atmıştır. Yapı, inşa edildiği dönemin mimari karakteristiklerini barındırmakta olup 1887 yılında gerçekleştirilen restorasyonla günümüze ulaşmıştır. Günümüzde Fatih Camii’nde, diğer camilerde rastlanmayan bir uygulama olarak, Cuma hutbesi kılıç çekilerek okunmaktadır.


Fatih Camii (Fotoğraf: Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı fotoğraf galerisi)

Aya Nikolas Kilisesi

Bizans döneminden kalma Aya Nikolas Kilisesi, bölgedeki çok kültürlü yapının bir göstergesidir. Amasra'nın fethi sırasında 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye çevrilmiştir.【3】 

Amasra Küçüktepe Martyriumu

Antik Amasra bölgesinde yer alan Küçüktepe Martyriumu, bölgenin tarihsel olaylarına atıfta bulunan ve anma amacı güden bir yapıdır.

Plajlar

Bartın, Karadeniz kıyısında yer alması nedeniyle çeşitli doğal plajlara ev sahipliği yapar. Özellikle Amasra ilçesi, temiz denizi, doğal plaj alanları ve eşsiz manzarasıyla öne çıkar. Bölgedeki plajlar; yüzme, su sporları ve dinlenme aktiviteleri için ideal ortam sunar. Turizm açısından stratejik öneme sahip bu sahil kesimleri, hem yerel ekonomiye canlılık katar hem de doğayla iç içe bir tatil deneyimi sağlar.


Çakrazşeyhler plajı (Fotoğraf: Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı fotoğraf galerisi)

Galla Pazarı

Galla Pazarı, Bartın’ın geleneksel ticaret yaşamını yansıtan ve bölgenin kültürel mirasına işaret eden tarihi bir pazardır. Yıllar boyunca yerel halkın kadınlarının el emeği ürünlerini, yöresel gıdaları ve zanaat eserlerini sergilediği bu pazar; ekonomik faaliyetin yanı sıra sosyal etkileşimin de merkezi haline gelmiştir. Galla Pazarı, ziyaretçilere Bartın’ın yerel yaşam tarzını ve geleneksel ticaretin sürekliliğini yakından deneyimleme imkânı sunar.


Galla pazarı (Fotoğraf: Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı fotoğraf galerisi)

Lezzetler

Amasra Salatası

Amasra Salatası, Amasra’nın yerel mutfağını yansıtan, mevsiminde taze sebzeler kullanılarak hazırlanan bir salata çeşididir. Genel tariflerde; doğranmış domates, salatalık, biber, soğan ve maydanoz gibi sebzeler ön plana çıkar. Salatanın lezzeti, zeytinyağı, limon suyu ve tuz gibi basit malzemelerle desteklenir. En üst katmanda, özenle şekil verilmiş ve dekoratif görünümüyle öne çıkan havuç dilimleri, turp ve salatalık gibi malzemeler yer alır. Bu süslemeler, yemeğin görsel çekiciliğini artırır.


Amasra salatası (Fotoğraf: Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı fotoğraf galerisi)

Yumurtalı İsbut

Yumurtalı Isbut Yemeği, Bartın mutfağının öne çıkan yöresel lezzetlerinden biridir. Bölge halkı tarafından büyük beğeniyle tüketilen bu yemek, Bartın’da yetişen isbut otlarından hazırlanır. Öncelikle, isbut otları titizlikle temizlenip tencerede haşlanır. Haşlama işlemi tamamlandıktan sonra, süzülen otların içerisine taze yumurta, doğranmış domates ve biber gibi sebzeler eklenir. Bu şekilde hazırlanan yemek, hem ana yemek olarak hem de ara sıcak seçeneklerinde sunulmaktadır.


Yumurtalı isbut (Fotoğraf: Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı fotoğraf galerisi)

Şap Köfte

Bartın mutfağının özgün lezzetlerinden biri olan Şap Köfte, bölgeye has malzemeler ve geleneksel tekniklerle hazırlanan bir köfte çeşididir. Genellikle dana veya karışık et kullanılarak hazırlanan köfte hamuru, ince doğranmış soğan, sarımsak ve yöreye özgü baharatlarla yoğurulmaktadır.

Kabak Burması

Bartın Kabak Burması, bal kabağı ve ceviz kullanılarak hazırlanan hafif ve özgün bir tatlı çeşididir. Bölgedeki tarihsel kaynaklara göre, eskiden her evin bahçesindeki küçük fırınlarda haftalık ekmek yapıldıktan sonra bu tatlı da aynı fırınlarda hazırlanırdı. Bartın'ın iklim koşullarının bal kabağı ve ceviz üretimine elverişli olması, bu tatlının nesilden nesile aktarılmasına ve uzun yıllar boyunca yöre mutfağının vazgeçilmez bir lezzeti olarak üretilmesine zemin hazırlamıştır.

Pirinçli Mantı

Pirinçli Mantı, klasik kıymalı mantının içerisine pirinç eklenmiş halidir. İnce açılmış hamur içerisine, önceden kavrulmuş pirinç, kıyma soğan ve baharat karışımından oluşan iç harç konulur. Küçük parçalar halinde kapatılan mantılar, fırında pişirilir.

Amasra Pidesi

Amasra Pidesi, adını ünlü Amasra ilçesinden alır. Bu pide çeşidi, günlük olarak temin edilen taze sebzeler ve peynir ürünleriyle hazırlanır. Organik ve doğal malzemelerin seçilmesi, pidenin kendine has tadını oluşturur. Bölgede en çok tüketilen lezzetler arasında yer alan Amasra Pidesi, yerel mutfak kültürünün en önemli temsilcilerindendir.


Amasra pidesi (Fotoğraf: Amasra Sofrası)

Eğitim

2008 yılında kurulan Bartın Üniversitesi, yükseköğretim alanında bölgenin en önemli kurumlarından biri olarak, çeşitli fakülteler, enstitüler ve araştırma merkezleri aracılığıyla akademik eğitim sunmakta, yerel genç nüfusa nitelikli eğitim olanakları sağlamaktadır. İl genelinde devlet ve özel okullar, modern eğitim teknikleri ve altyapı yatırımlarıyla desteklenmekte; bu durum, eğitim kalitesinin artırılmasına ve bölgedeki istihdamın güçlendirilmesine katkı sağlamaktadır.

Ulaşım ve Altyapı

Bartın, Karadeniz’e kıyısı bulunan stratejik konumu sayesinde, kara, deniz ve su yolu taşımacılığı açısından önemli bir geçiş noktasıdır.

  • Kara Ulaşımı: Gelişmiş karayolu ağı, Bartın’ı çevre iller Zonguldak, Kastamonu ve Karabük ile entegre eder. Düzenli otobüs seferleri ve yerel toplu taşıma sistemleri, il içindeki mobiliteyi artırmakta, kentsel ulaşım hizmetlerinin sürekliliğine destek olmaktadır.
  • Deniz Ulaşımı ve Su Yolu Taşımacılığı: Bartın Irmağı’nın düzenli akışı, bölge içi ve dışı ticari taşımacılık açısından önemli rol oynamaktadır. Amasra ve çevresinde bulunan liman altyapısı, yerli ve uluslararası ticareti destekler niteliktedir.
  • Altyapı Çalışmaları: Son yıllarda, yol, köprü ve kentsel altyapı yenileme projeleri kapsamında yapılan yatırımlar, Bartın’ın ulaşım sisteminin modernizasyonunu ve yaşam kalitesinin artmasını sağlamıştır.

Yerel Yönetim

Vali

Bartın’da aktif olarak Valilik görevini Nurtaç ARSLAN yürütmektedir. 12 Mayıs 2022 tarihli ve 2022/209 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Bartın Valisi olarak atanmıştır.

Görev Yapmış Valililer

  • Ergün Doğanay (1991-1992)
  • Yavuz Erkmen (1992-1996)
  • İsmet Tabaş (1996-1997)
  • Yavuz Erkmen (1997-1997)
  • Fatih Eryılmaz (1997-2003)
  • Ali Güngör (2003-2006)
  • İsa Küçük (2006-2008)
  • Halil Işık (2009-2009)
  • İsa Küçük (2009-2012)
  • Bülent Savur (2012-2013)
  • Seyfettin Azizoğlu (2014-2016)
  • Nusret Dirim (2016-2018)
  • Sinan Güner (2018-2022)

Kaynakça

Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Bartın Adının Kaynağı.” Son erişim: 10 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-68970/bartin-adinin-kaynagi.html


Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Tarihçe.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-68969/tarihce.html 


Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “İklim.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-68966/iklim.html 


Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Bitki Örtüsü.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-68967/bitki-ortusu.html 


Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Coğrafya.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-68965/cografya.html 


Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Amasra.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-68972/amasra.html 


Karadeniz Doğa Gözlem Derneği. Bölgesel Fauna Araştırmaları. Trabzon: KDG Derneği Yayınları, 2021.


Özkazanç, N. K. (2016). Biyolojik Mücadelede Kuşların Önemi Ve Bartın İlinde Tespit Edilen Böcekçil Kuş Türleri. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 18(2), 55-64. https://doi.org/10.24011/barofd.238732 


Özkazanç, Nuri Kaan. “Biyolojik Mücadelede Kuşların Önemi Ve Bartın İlinde Tespit Edilen Böcekçil Kuş Türleri.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://www.researchgate.net/publication/313284716_Biyolojik_Mucadelede_Kuslarin_Onemi_Ve_Bartin_Ilinde_Tespit_Edilen_Bocekcil_Kus_Turleri 


Nüfusu. “Bartın İlçeleri Nüfusu.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://www.nufusu.com/ilceleri/bartin-ilceleri-nufusu 


Tuncel, Metin. “Bartın.” İslam Ansiklopedisi. Son erişim: 11 Şubat 2025. https://islamansiklopedisi.org.tr/bartin 


Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Genel bilgiler.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-68963/genel-bilgiler.html 

TARIM ve KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI, BARTIN TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ. İL TARIM ve KIRSAL KALKINMA MASTER PLANLARININ HAZIRLANMASINA DESTEK PROJESİ, BARTIN TARIM MASTER PLANI. 2005. 


Çelikyay, S., Cengiz, S., & Görmüş, S. (2015). Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bartın İli’nin Arazi Kullanım Uygunluk Analizi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 17(25), 73-81.


Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Kurucaşile Taş Sacı.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-340223/kurucasile-tas-saci.html 


Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Fotoğraf Galerisi.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-69036/fotograf-galerisi.html 


Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Camiler ve Kiliseler.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://bartin.ktb.gov.tr/TR-69017/camiler-ve-kiliseler.html 


T.C Bartın Valiliği. “Görev Yapmış Valililer.” Son erişim: 11 Şubat 2025. http://www.bartin.gov.tr/gorev-yapmis-valililer 


Türkiye Kültür Portalı. Pirinçli Bartın Mantısı - Bartın. Son erişim: 11 Şubat 2025. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bartin/neyenir/prncl-bartin-mantisi 


T.C. AMASRA KAYMAKAMLIĞI. “Amasra Salatası ve Balık.” Son erişim: 11 Şubat 2025. http://www.amasra.gov.tr/amasra-salatasi-ve-balik#:~:text=Genellikle%20en%20alta%20marul%2C%20so%C4%9Fan,s%C4%B1zma%20zeytinya%C4%9F%C4%B1%20ile%20salata%20tamamlan%C4%B1yor 


Gezinomi. “Bartın’ın Meşhur Yemekleri ve Restoranları.” Son erişim: 11 Şubat 2025. https://www.gezinomi.com/gezi-rehberi/bartin-in-meshur-yemekleri-ve-restoranlari.html#:~:text=Amasra%20pidesi%2C%20ad%C4%B1n%C4%B1%20Amasra%20il,en%20%C3%A7ok%20t%C3%BCketilen%20lezzetler%20aras%C4%B1ndad%C4%B1r 


Özhan, Öztürk. “Bartın Tarihi (Parthenius, Oniki Divan).” Son erişim: 12 Şubat 2025. https://ozhanozturk.com/2018/01/06/bartin-tarihi/#_ftn16


Fatma, Bağdatlı, Cam. “ANTİK DÖNEMDE BARTIN/PARTHENIA.” Son erişim: 12 Şubat 2025. https://www.researchgate.net/publication/323617415_ANTIK_DONEMDE_BARTINPARTHENIA 


Amo, Fifty (6 Şubat 2023). a view of a city from across the water [JPG]. Unsplash. Erişim adresi: https://unsplash.com/photos/a-view-of-a-city-from-across-the-water-DrMD9CccJBk 


Jorge Franganillo. Amasra (Bartın, Turkey) [JPG].Flickr. Erişim adresi: https://flic.kr/p/fbHfc1 


Batı Karadeniz. Bartın Irmağı [JPG]. Erişim adresi: https://batikaradeniz.gov.tr/?p=3154


danydory (17 Nisan 2021). Avrasya sıvacı kuşu [MP4]. Pixabay. Erişim adresi: https://pixabay.com/tr/videos/avrasya-s%C4%B1vac%C4%B1-ku%C5%9Fu-ku%C5%9F-a%C4%9Fa%C3%A7l%C4%B1k-71281/


Miller_Eszter (28 Kasım 2019). Vaşak, Orman, Doğa görseli. [JPG]. Pixabay. Erişim adresi: https://pixabay.com/tr/photos/va%C5%9Fak-orman-do%C4%9Fa-y%C4%B1rt%C4%B1c%C4%B1-canavar-4656312/


Orijinal Frame. Bartın [JPG]. Pexels. Erişim adresi: https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/alan-tarla-saha-yemek-yiyor-13984843/ 


T.C. BARTIN VALİLİĞİ. Tel kırma [JPG]. Erişim adresi: http://www.bartin.gov.tr/tel-kirma


Turkish Museums. Bartın Amasra Müzesi [JPG]. Erişim adresi: https://turkishmuseums.com/museum/detail/1995-bartin-amasra-muzesi/1995/1 

Amasra sofrası. Amasra pidesi [JPG]. Erişim adresi: https://amasrasofrasi.com.tr/menu/amasra-pide 


Sharkolot (28 Kasım 2022). Avrasya sıvacı kuşu, Kuş, Hayvan görseli JPG]. Pixabay. Erişim adresi: https://pixabay.com/tr/photos/avrasya-s%C4%B1vac%C4%B1-ku%C5%9Fu-ku%C5%9F-hayvan-7618589/ 


Türkiye İstatistik Kurumu. https://cip.tuik.gov.tr/

Dipnotlar

[1]

Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı, “Bartın Adının Kaynağı,” Son erişim: 10 Şubat 2025

[2]

Bartın Kültür ve Turizm Bakanlığı, “Genel bilgiler,” Son erişim: 11 Şubat 2025

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme

Yazar Bilgileri

Avatar
Ana YazarNazlı Kemerkaya12 Şubat 2025 12:23
KÜRE'ye Sor