İsrail'in, 18 Mart 2025 tarihinde Gazze Şeridi’ne başlattığı geniş çaplı hava ve kara saldırılarıdır. Ateşkesi sonlandıran bu saldırılar, Gazze’nin farklı bölgelerinde büyük yıkıma neden olmuştur. İsrail ordusu, sivil yerleşim alanlarını, mülteci kamplarını, okulları ve sağlık tesislerini hedef almış, kısa sürede yüzlerce kişi hayatını kaybetmiştir.

_{Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılardan sonra çekilmiş bir görüntü, Han Yunus, 18 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Saldırının Başlangıcı ve Yayılımı

İsrail ordusu, 18 Mart 2025 tarihinde Gazze Şeridi'ne yönelik geniş çaplı askeri operasyonlarını başlatarak ateşkesi sona erdirmiştir. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, Hamas'a karşı "gittikçe artan askeri güçle" hareket etme talimatı vermiştir. Gazze Şeridi’ndeki saldırılar, 18 Mart sabah saatlerinden itibaren yoğun hava bombardımanıyla başlamış ve kısa sürede kara operasyonlarına da evrilmiştir.

İsrail’in saldırıları, Han Yunus, Gazze kent merkezi, Nusayrat Mülteci Kampı ve Bureyc Mülteci Kampı başta olmak üzere, mülteci kampları ve sivil yerleşim alanlarını hedef almıştır. Saldırıların ilk gününde 404 filistinli hayatını kaybetmiştir.

19 Mart günü itibariyle saldırılar sürdürülmüştür. Han Yunus’un kuzeyinde yerinden edilmiş Filistinlilerin yaşadığı çadırlar bombalanmış, biri çocuk olmak üzere 6 kişi daha hayatını kaybetmiştir. Aynı bölgede, Filistin Kızılayı’nın açıklamalarına göre bir İHA saldırısı sonucu 2 kişi ölmüş, 5 kişi yaralanmıştır. 19 Mart tarihinde yalnızca 24 saat içinde, İsrail'in düzenlediği saldırılar sonucu aralarında çocukların da bulunduğu 70 Filistinli ile 1 Birleşmiş Milletler (BM) personelinin hayatını kaybetmiştir.

Gazze kentinin güneyindeki Sabra Mahallesi'nde "Hattab" ailesine ait bir ev bombalanmış, bu saldırıda 4 kişi ölmüş ve birçok kişi yaralanmıştır. İsrail ordusu, Gazze’deki Göz Hastanesi yakınlarında sivilleri hedef alarak, hastane çevresinde büyük bir yıkıma neden olmuştur. Nusayrat Mülteci Kampı’nda yerinden edilmiş Filistinlilerin çadırlarının vurulması sonucu da hayatını kaybedenler ve yaralananlar olmuştur. 

İsrail ordusu ayrıca, Han Yunus’taki balıkçı limanına yönelik hava saldırıları düzenlemiş, limandaki balıkçı teknelerini bombalamış ve çok sayıda teknenin yanmasına neden olmuştur. Beyt Hanun ve Bureyc Mülteci Kampı da topçu ateşiyle hedef alınmıştır.

_{Saldırılardan sonra Aksa Şehitleri Hastanesi'ne getirilen yaralı bir çocuk, 18 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Sivil Kayıplar ve İnsani Durum

İsrail saldırıları, Gazze’de büyük bir sivil kayba yol açmıştır. Saldırılar en az 792 kişinin hayatını kaybetmesine, 1600'den fazla kişi yaralanmasına sebep olmuştur. Filistin Sağlık Bakanlığı, enkaz altında halen çok sayıda kişinin bulunduğunu ve ölü sayısının artabileceğini bildirmiştir.

İsrail ordusunun hastaneleri, mülteci kamplarını ve sivil altyapıyı hedef alması, Gazze'deki sağlık sistemini felç etmiştir. El-Ehli Baptist Hastanesi ve Arap Baptist Hastanesi, saldırılardan yaralı olarak kurtulan kişileri kabul etmeye çalışsa da elektrik ve tıbbi malzeme eksikliği nedeniyle sağlık hizmetleri neredeyse durma noktasına gelmiştir.

İsrail, ayrıca Gazze Şeridi’ndeki Refah Sınır Kapısı’nı kapatarak yaralıların bölgeden tahliye edilmesini engellemiştir. Gazze kent merkezinde ve mülteci kamplarında yaşanan su ve gıda krizinin yanı sıra, yakıt tedarikinin kesilmesi, bölgedeki insani durumu daha da kötüleştirmiştir. İsrail ordusunun topçu ateşi ve hava bombardımanları nedeniyle kurtarma ekipleri bölgeye ulaşmakta zorlanmakta, enkaz altında mahsur kalan yaralılara müdahale edilememektedir.

Han Yunus’un doğusunda, Beni Süheyla bölgesinde düzenlenen İHA saldırıları sonucunda çok sayıda kişi yaralanmış, kurtarma ekipleri yaralıları tahliye etmekte büyük zorluk yaşamıştır.

Filistin Kızılayı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve doğusundaki bazı bölgelerin İsrail topçuları tarafından bombalandığını ancak şu ana kadar can kaybına dair net bir bilgiye ulaşılamadığını bildirmiştir.

İsrail’in saldırılarının ardından Gazze genelinde su, gıda, elektrik ve ilaç sıkıntısı artarken, uluslararası kuruluşlar bölgeye insani yardım erişiminin sağlanması için çağrıda bulunmuştur. İsrail hükümeti, ablukanın devam edeceğini ve Hamas’ın askeri gücünü zayıflatana kadar operasyonlarını sürdüreceğini açıklamıştır.

Zorunlu Göç ve İsrail'in Politikaları

İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde yaşayan Filistinlilerin zorla göç etmelerine yönelik emirler içeren bir haritayı yeniden yayınlamıştır. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, sosyal medya üzerinden Gazze’yi bloklara ayıran haritayı paylaşarak, bazı bölgelerde “şiddetli saldırılar düzenleneceğini” açıklamıştır.Filistinlilere, "bu bölgelerde kalmanın hayatlarını tehlikeye atacağı" tehdidinde bulunularak, zorla göç etmeleri emredilmiştir. 

Gazze'de Kıtlık

İsrail’in 2 Mart 2025’ten itibaren sınır kapılarını kapatması, saldırıları sürdürmesi ve bölgeye insani yardımların girişini engellemesi sonucunda insani kriz daha da derinleşmiş ve kıtlık başlamıştır. Filistin hükümeti yetkilileri 19 Mart tarihinde, Gazze’nin kıtlığın ilk aşamalarına girdiğini duyurmuştur.

Bölgedeki sınır kapılarının kapalı olması, temel gıda maddelerinin tedarikini durma noktasına getirmiştir. Sebze, meyve ve un gibi temel besin kaynaklarının temini büyük ölçüde kesintiye uğramıştır. Yakıt girişinin engellenmesi sonucu fırınların büyük bir kısmı kapanmıştır. Onlarca su kuyusunun kullanılamaz hale gelmesi, su krizini derinleştirmiştir. Gazze’de yakıt tedarikinin durması, hasta ve yaralıların sağlık merkezlerine ulaştırılmasını büyük ölçüde sekteye uğramıştır.

Filistin Hükümeti'nin Medya Ofis Müdürü İsmail es-Sevabite, yaptığı yazılı açıklamada, "İsrail'in saldırıları durmazsa ve sınır kapıları acilen açılmazsa gelecek günlerde Gazze Şeridi'nde yaşam tamamen çökecek." uyarısında bulunmuştur.

Uluslararası Tepkiler

İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları dünya genelinde büyük tepki toplamış, birçok ülke ve uluslararası kuruluş saldırıları kınayarak ateşkesin sağlanması çağrısında bulunmuştur. Saldırıların siviller üzerinde yarattığı büyük insani krizin derinleşmesiyle birlikte uluslararası toplum, İsrail’in askeri operasyonlarını durdurması ve insani yardımlara erişimi sağlaması için diplomatik baskılarını artırmıştır.

BM ve Uluslararası İnsan Hakları Kurumları

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, İsrail’in Gazze’ye yönelik gece gerçekleştirdiği saldırılar karşısında "dehşete düştüğünü" belirterek, "Bu saldırılar, trajedi üstüne trajedi ekleyecek." açıklamasında bulunmuştur. Türk, bu saldırıların uluslararası insancıl hukukun ihlali olduğunu vurgulayarak, çatışmaların askeri yollarla çözülemeyeceğini ifade etmiştir.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail'in saldırılarının ardından yaptığı açıklamada ateşkese saygı gösterilmesi, insani yardım akışının engelsiz şekilde yeniden sağlanması ve kalan esirlerin koşulsuz olarak serbest bırakılması çağrısında bulunmuştur. BM Sözcüsü Farhan Haq, Guterres’in saldırılardan dolayı şoke olduğunu ve saldırıların derhal durdurulması gerektiğini belirtmiştir.

BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, "Savaşı yeniden başlatarak 'yeryüzündeki cehennemi' körüklemek sadece daha fazla umutsuzluk ve acı getirecektir." açıklamasında bulunarak, İsrail’in saldırılarının sivilleri tamamen yok etmeye yönelik olduğunu ifade etmiştir.

BM Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese, İsrail’in saldırılarını "Filistin halkına karşı işlenen bir soykırımın hızlanması" olarak değerlendirmiş ve küresel liderlerin bu duruma kayıtsız kalamayacağını belirtmiştir.

BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Tom Fletcher, "En kötü korkularımız gerçeğe dönüştü." ifadesini kullanarak, "Gazze halkı bir kez daha derin bir korku içinde yaşıyor. Ateşkes sırasında elde edilen mütevazı kazanımlar yok ediliyor." uyarısında bulunmuştur.

Türkiye

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını "uluslararası hukuku ve evrensel değerleri en ağır biçimde ihlal ederek insanlığa meydan okuma" olarak nitelendirmiştir. Açıklamada, "İsrail’in yeni bir şiddet sarmalına neden olması kabul edilemez." denilerek uluslararası toplumun kararlı bir duruş sergilemesi gerektiği vurgulanmıştır. Türkiye ayrıca, "Filistin halkının haklı davasında yanında olmaya devam edeceğini ve bölgede barış ile istikrarın sağlanmasına yönelik çabalarını sürdüreceğini" ifade etmiştir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail'in saldırılarına ilişkin yaptığı açıklamada "Siyonist rejim dün gece Gazze'ye düzenlediği vahşi saldırılarla masumların kanından ve gözyaşından beslenen terör devleti olduğunu bir kez daha göstermiştir." ifadelerini kullanmıştır. Erdoğan, "Bir sahur vaktinde bu siyonist rejim maalesef soykırım yaparak katletmiştir. Çoğu çocuk ve kadın. Akşam aldığım haberle 400'ün üzerinde kardeşimizin şehit edildiği vahşetin sorumluları döktükleri her damla kanın hesabını vereceklerdir." demiştir.

Konuşmasında ayrıca, "Türkiye olarak bu mübarek günlerde Gazzeli mazlumların ve Filistinli kardeşlerimizin yanındayız. Katliamların durması, sükunetin tesisi ve ateşkesin tekrar sağlanması için diplomatik çabalarımızı artırarak sürdüreceğiz." ifadelerini kullanmıştır.

ABD ve Batılı Ülkeler

Beyaz Saray, İsrail’in saldırılar konusunda ABD yönetimine danıştığını doğrulamış, Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, İsrail’in saldırılar öncesinde ABD ile temas kurduğunu açıklamıştır.

ABD’nin BM Daimi Temsilciliği Geçici Maslahatgüzarı Dorothy Shea, "Çatışmaların yeniden başlamasının sorumluluğu tamamen Hamas’a aittir." ifadelerini kullanarak, İsrail'in attığı adımları destekleyeceklerini belirtmiştir.

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Antonio Costa, "Gazze'deki sivil kayıplar karşısında şok ve üzüntü içindeyiz." ifadelerini kullanarak, "Şiddet sona ermeli ve ateşkes anlaşmasının şartlarına saygı gösterilmelidir." çağrısında bulunmuştur. Fransa, İsrail’in saldırılarını kınayarak, "esirlerin salıverilmesi çabalarını tehlikeye atan ve Gazze’deki sivillerin hayatını tehdit eden düşmanlıkların durdurulması" çağrısında bulunmuştur.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, "Kaçan çocuklar ve yerinden edilmiş siviller pazarlık için baskı aracı olarak kullanılmamalı." demiş ve saldırıları endişe verici olarak nitelendirmiştir. İngiltere, İsrail saldırılarının "sivil ölümleri artıracağını ve bölgedeki istikrarı daha da bozacağını" belirterek, tarafları ateşkese dönmeye çağırmıştır.

İspanya, İsrail’in saldırılarını kınayarak, "sivillerin hayatını tehdit eden tüm düşmanlıkların son bulması" gerektiğini vurgulamıştır. Norveç, saldırıların büyük bir insani trajediye neden olduğunu belirterek uluslararası toplumu harekete geçmeye çağırmıştır.

Arap ve İslam Dünyasından Tepkiler

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), İsrail’in Gazze’ye saldırılarını "Filistin halkına karşı işlenen savaş suçu ve soykırımın bir uzantısı" olarak nitelendirerek saldırıların derhal durdurulması çağrısında bulunmuştur.

Suudi Arabistan, Katar, Ürdün, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Cezayir, Kuveyt ve Afganistan, İsrail’in saldırılarını en güçlü ifadelerle kınayarak, saldırıların derhal durdurulması ve Gazze’ye insani yardım erişiminin sağlanması çağrısı yapmıştır.

Mısır Cumhurbaşkanlığı, İsrail’in saldırılarını kınayarak, "İsrail’in hem uluslararası kanunları hem Gazze Şeridi’nde varılan ateşkesi açık şekilde ihlal ettiği" belirtilmiş ve bölgedeki insani krizin daha da derinleşeceği uyarısında bulunulmuştur. Irak, İran, Malezya, Endonezya ve Kuveyt, İsrail’in saldırılarını şiddetle kınayarak Filistin halkına yönelik saldırıların uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtmiştir. Ürdün Kralı 2. Abdullah 19 Mart'ta yaptığı açıklamada, İsrail'in Gazze saldırılarına yeniden başlamasının oldukça tehlikeli bir adım olduğunu söylemiştir.

Hamas

Hamas, İsrail’in saldırılarını "Gazze halkına yönelik bir soykırım" olarak nitelendirmiştir. Yetkililer, İsrail’in ateşkesi bozarak sivilleri hedef aldığını ve saldırılarla Filistinli esirlerin serbest bırakılmasına yönelik müzakereleri sabote ettiğini açıklamıştır​.

İsrail’in Açıklamaları

İsrail hükümeti, saldırılarını artıracağını duyurmuştur. Savunma Bakanı Yisrael Katz, "Hamas, İsrailli esirleri serbest bırakmazsa Gazze’de cehennemin kapıları açılacak." şeklinde tehdit içeren bir açıklama yapmıştır. İsrail Başbakanı Netanyahu ise İsrail’in askeri operasyonlarını sürdüreceğini bildirmiştir.

Avrupa'da Düzenlenen Filistin'e Destek Gösterileri 

Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde Mart 2025 tarihinde, İsrail'in Gazze Şeridi'ne ve Batı Şeria'ya yönelik askeri operasyonlarını protesto amacıyla kitlesel gösteriler düzenlenmiştir. Gösteriler, sivil toplum kuruluşları, dini temsilciler, akademisyenler ve sanatçılar gibi farklı kesimlerin katılımıyla organize edilmiştir.

Hollanda

Hollanda’nın başkenti Amsterdam’da 23 Mart 2025'te, İsrail'in ateşkesi bozarak Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları yeniden başlatmasına karşı protesto gösterisi düzenlenmiştir.

_{Hollanda düzenlenen Filistin'e destek gösterileri, 23 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

İngiltere

22 Mart 2025'te Londra'da, Filistin Dayanışma Kampanyası (PSC) ve diğer bazı sivil toplum kuruluşlarının çağrısıyla binlerce kişi İsrail'in Londra Büyükelçiliği önünde toplanmıştır. Protestoda, Filistin bayrakları taşınmış ve "İşgale son", "Soykırımı durdurun" gibi sloganlar atılmıştır. Gösteriye katılanlar arasında sanatçılar ve aktivistler de yer almış, bazı Yahudi gruplar pankartlarla desteklerini ifade etmiştir.

Etkinlik sırasında İngiliz şarkıcı Paloma Faith, Gazze'de yaşananlara ilişkin konuşma yapmıştır. Faith, saldırılar sırasında çocuk ölümlerinin yoğunluğuna dikkat çekmiş ve sessiz kalmanın suça ortaklık anlamına geleceğini vurgulamıştır. Gösterinin diğer konuşmacılarından FOA adlı sivil toplum kuruluşu temsilcisi Shamiul Joarder ise, Ramazan ayında dahi süren bombardımanın sivil halk üzerindeki etkilerini gündeme getirmiştir.

_{İngiltere'de düzenlenen Filistin'e destek gösterileri, 22 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

İsveç

Aynı tarihte, Stockholm’de, Odenplan bölgesinde binlerce kişi tarafından düzenlenen gösteride İsrail’in saldırılarının savaş suçu teşkil ettiği savunulmuş ve uluslararası toplum harekete geçmeye çağrılmıştır. Göstericiler, Filistin bayrakları ve çeşitli pankartlarla İsveç Parlamentosu'na kadar yürümüştür.

Gösteriye İsveç Kilise Birliği’nden Rahip Ann Christin Kristiansson ve Uppsala Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mattias Gardell gibi isimler katılmıştır. Her iki isim de Filistin halkına yönelik politikaların baskı ve şiddet içerdiğini belirterek dayanışma çağrısında bulunmuştur.

Avusturya

Viyana'da Mariahilfer Caddesi'nde gerçekleştirilen gösteride, "Çocukların öldürülmesine hayır", "Boykot İsrail" gibi sloganlar öne çıkmıştır. Göstericiler, Gazze'deki sivil kayıplara ve İsrail'in ateşkesi ihlal etmesine tepki göstermiştir.

Aktivist Wilhelm Langthaler, Avusturya hükümeti ve medyasının tutumunu eleştirerek, kamuoyunun soykırıma karşı olduğunu ifade etmiştir. Langthaler, vicdan sahibi Yahudilerin de bu saldırılara karşı ses yükselttiğini söylemiştir.

Almanya

Berlin’de Wedding semtindeki Leopold Meydanı’nda toplanan kalabalık, Filistin ile dayanışma amacıyla bir araya gelmiştir. Göstericiler, çeşitli sloganlar ve pankartlarla İsrail'in Gazze'deki saldırılarını kınamıştır.

Gösteriye katılan bir Yahudi katılımcı, Gazze’de yaşananları toplu katliam olarak nitelendirmiş ve Batı ülkelerinin tutumunu eleştirmiştir. Bu katılımcı, öldürülen çocukların anısına dakikalarca saygı duruşu yapılması gerektiğini savunmuştur.

İspanya

19 Mart'ta İspanya'nın Bask bölgesindeki San Sebastian kentinde, "Gernika-Palestina" adlı sivil toplum kuruluşunun çağrısıyla bir gösteri düzenlenmiştir. Gösteride, İsrail'in saldırılarının sona erdirilmesi ve uluslararası toplumun ateşkesi sağlaması gerektiği belirtilmiştir.

_{İspanya'da düzenlenen Filistin'e destek gösterileri, 22 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Manifestoda, İsrail'in Gazze'ye insani yardım erişimini engellediği, çocuklar ve sivillerin hedef alındığı, bu durumun uluslararası hukuka aykırı olduğu vurgulanmıştır. Eylem, sembolik olarak boş çocuk ayakkabılarının yere bırakılmasıyla sonlandırılmıştır.

22–24 Mart 2025 Tarihli Gazze Saldırıları

22-24 Mart 2025 tarihleri arasında İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin çeşitli bölgelerine yönelik hava ve kara saldırılarını yoğunlaştırmıştır. Saldırılar, sivillerin yoğun olarak bulunduğu bölgeleri, sağlık altyapısını, çadır alanlarını ve mülteci kamplarını hedef almıştır. Operasyonlar sırasında Refah, Han Yunus, Gazze şehir merkezi ve Nusayrat Mülteci Kampı’nda can kayıpları yaşanmıştır. Bu dönemde ayrıca Nasır Hastanesi’ne saldırı düzenlenmiş, ambulanslar kuşatılmış ve sağlık çalışanları yaralanmıştır.

Refah Kentine Düzenlenen Hava Saldırıları

22 Mart 2025 günü sabah saatlerinden itibaren Refah kentinde üç ayrı noktaya düzenlenen hava saldırılarında en az 9 Filistinli ölmüştür. Saldırıların hedefinde yerleşim yerleri bulunmuş, olay yerine ulaşan sağlık ekipleri çok sayıda yaralıyı hastanelere taşımıştır​.

23 Mart'ta Refah’ın Tel Sultan Mahallesi’nde, İsrail ordusu bölgeyi “tehlikeli savaş sahası” ilan ederek halka tahliye çağrısı yapmış, bunu takip eden bombardımanlarda sivil can kaybı artmıştır.

_{Rafah'tan zorla göç ettirilen Filistinliler, 23 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Gazze Şehir Merkezine Yönelik Bombardımanlar

23 Mart günü Gazze şehrinin Et-Tuffah ve Ez-Zeytun mahalleleri yoğun hava saldırılarına maruz kalmıştır. Bu saldırılar neticesinde 13 kişi hayatını kaybetmiş, çok sayıda kişi yaralanmıştır. Görgü tanıklarının ifadelerine göre saldırılar sivil alanları hedef almıştır.

_{Saldırılan devam ettiği, Gazze kentinin doğusundaki Şucaiyye Mahallesi, 24 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Han Yunus ve Gazze Avrupa Hastanesi Çevresinde Gerçekleştirilen Saldırılar

Han Yunus’un El-Fehhari bölgesinde bir konutun hedef alınması sonucu Liliyan Cihad Ebu Dekka adlı çocuk hayatını kaybetmiştir. Aynı gün Gazze Avrupa Hastanesi çevresi de bombalanmış, burada da çok sayıda yaralanma olmuştur​.

Nusayrat Kampı’nda Çadır Alanına Yönelik Saldırı

24 Mart’ta İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nusayrat Mülteci Kampı'nda bulunan Razi Okulu bahçesindeki yerinden edilmiş sivillerin barındığı bir çadırı hedef almıştır. Saldırıda 5 kişi hayatını kaybetmiş, 13 kişi yaralanmıştır. Ölü ve yaralılar El-Avde Hastanesi’ne nakledilmiştir.

Ambulansların Kuşatılması ve Sağlık Ekiplerinin Hedef Alınması

Filistin Kızılayı’nın açıklamasına göre, 23 Mart’ta Refah’ta bombardıman altındaki bölgeye ulaşan çok sayıda ambulans, İsrail ordusu tarafından kuşatılmıştır. Görgü tanıkları, ambulansların drone ve topçu atışlarıyla çevrelendiğini, mürettebatla saatler boyunca iletişim kurulamadığını belirtmiştir. Kuşatma sırasında bazı sağlık çalışanları da yaralanmıştır.

Nasır Hastanesi’ne Saldırı ve Uluslararası Soruşturma Çağrısı

İsrail ordusu, 23 Mart'ta Han Yunus kentinde bulunan ve Gazze'nin güneyindeki en büyük hastane konumunda olan Nasır Hastanesi'ni hedef almıştır. Hastanenin cerrahi bölümüne düzenlenen saldırı sonrası yangın çıkmış, en az bir kişi ölmüş, aralarında sağlık personelinin de bulunduğu çok sayıda kişi yaralanmıştır​.

Gazze Sağlık Bakanlığı saldırıyı uluslararası hukuk ihlali olarak değerlendirmiş, bağımsız bir uluslararası soruşturma talebinde bulunmuştur​.

_{Nasır Hastanesi’ne düzenlenen saldırıdan bir görüntü, 23 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Güncel Can Kaybı ve Yaralı Sayısı

Gazze Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre 24 Mart 2025 itibarıyla 7 Ekim 2023’ten bu yana hayatını kaybedenlerin sayısı 50 bin 82’ye, yaralı sayısı ise 113 bin 408’e ulaşmıştır​.

26–27 Mart Tarihlerinde Yaşanan Gelişmeler ve Uluslararası Çağrılar

İsrail’den Yeni Saldırı Tehditleri

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, 26 Mart 2025’te yayımladığı görüntülü açıklamada, Gazze Şeridi’nde yeni bölgelere yönelik saldırı planlarının hazırlandığını ve onaylandığını duyurmuştur.

Katz, bu saldırıların “tahliye” gerekçesiyle Filistinlilerin zorla yerinden edilmesiyle birlikte yürütüleceğini belirtmiş; aynı zamanda Gazze’de daha fazla toprak ilhakı tehdidini yinelemiştir.

_{İsrail ordusunun, Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahya kentine düzenlediği saldırı, 26 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

UNRWA’nın Uyarısı

Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), 27 Mart 2025’te yaptığı açıklamada, yalnızca 18 Mart günü İsrail saldırılarında 180’den fazla çocuğun hayatını kaybettiğini bildirmiştir. UNRWA, ateşkesin acilen yeniden sağlanmaması halinde geniş çaplı sivil kayıpların süreceği uyarısında bulunmuş ve uluslararası topluma kalıcı ateşkes için çağrı yapmıştır​.

UNRWA, aynı tarihte yayımladığı başka bir açıklamada, insani yardım kuruluşlarının Gazze’ye temel yardım malzemeleri ulaştırma girişimlerinin çoğunun İsrail tarafından reddedildiğini belirtmiştir. Yardım malzemelerinin tükenmek üzere olduğu, bazı temel unsurların yalnızca birkaç gün daha yeteceği ifade edilmiştir. Ajans sözcüsü Adnan Ebu Hasene, “Gazze'de yaşamın her alanında neredeyse kapsamlı bir çöküş yaşanıyor.” ifadesini kullanarak ateşkesin ve yardım girişlerinin öncelikli hale getirilmesi gerektiğini vurgulamıştır​.

Yeni Zelanda’nın Ateşkes Çağrısı

Yeni Zelanda Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Winston Peters, 27 Mart’ta Gazze’de bozulan ateşkesin derhal yeniden yürürlüğe girmesi gerektiğini belirtmiştir. Filistinli mevkidaşı Muhammed Mustafa ile yaptığı görüşmede Arap Planı, Gazze'nin yeniden inşası ve esir değişimi gibi başlıklar da ele alınmıştır.

Güncel Sivil Kayıplar

Gazze Sağlık Bakanlığı’nın 27 Mart tarihli açıklamasına göre, İsrail’in saldırılarında 24 saatte 39 kişi hayatını kaybetmiş, 124 kişi yaralanmıştır. 18 Mart’tan bu yana ise ölü sayısı 830’a, yaralı sayısı ise 1.787’ye ulaşmıştır.

İsrail Kamuoyu'nun Savaş Karşıtı Tepkileri

26 Mart’ta Batı Kudüs’te toplanan İsrailli esir yakınları ve muhalif gruplar, hükümetin Gazze’ye yönelik saldırılarının durdurulması çağrısında bulunmuştur. Gösterilerde, esirlerin geri getirilmesi ve hükümet politikalarının gözden geçirilmesi talep edilmiş; göstericilere polis müdahale etmiştir.

Ramazan Bayramı Süresince Saldırılar ve Zorla Göç

İsrail ordusu, Ramazan Bayramı arefesi olan 29 Mart 2025 tarihinden itibaren Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarını artırarak sürdürmüştür. Bayramın üç günü boyunca başta Gazze kent merkezi, Cibaliya, Han Yunus ve Refah olmak üzere çok sayıda sivil yerleşim bölgesi yoğun hava saldırıları ve topçu atışlarının hedefi olmuştur. Saldırılarda sivillerin yaşadığı evler, mülteci kampları, çadır alanları ve araçlar doğrudan hedef alınmıştır.

_{Ramazan Bayramı'nın üçüncü günü Gazze, 1 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Bayramın birinci gününde, İsrail hava kuvvetlerinin Gazze kent merkezindeki Şucaiyye Mahallesi, Tuffah Mahallesi ve kuzeydeki Cibaliya bölgesinde gerçekleştirdiği saldırılarda çok sayıda sivil ölmüş veya yaralanmıştır. Han Yunus’un çeşitli mahallelerine düzenlenen saldırılarda aralarında çocukların da bulunduğu bir ailenin tamamı hayatını kaybetmiştir. Gazze Sağlık Bakanlığı, bayramın ilk günü 33 Filistinlinin yaşamını yitirdiğini, bunlardan 13’ünün çocuk olduğunu açıklamıştır. Aynı gün 189 kişi de yaralanmıştır.

İkinci gün, Refah ve Han Yunus’un doğusunda yaşayan sivillere İsrail ordusu tarafından tahliye çağrısı yapılmıştır. Bu çağrılar üzerine binlerce kişi, yanlarına alabildikleri birkaç eşya ile Gazze’nin orta kesimlerine doğru göç etmek zorunda kalmıştır. Zorla yerinden edilen siviller arasında kadınlar, çocuklar ve yaşlılar çoğunluktadır. Saldırılar bu gün de devam etmiş; sivil yerleşim alanları topçu atışları ve hava bombardımanına maruz kalmıştır. Han Yunus'un batı ve doğu mahallelerinde hedef alınan konutlarda çok sayıda kişi ölmüştür. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, bayramın ikinci gününde Gazze genelinde 41 Filistinli ölmüş, onlarca kişi yaralanmıştır.

_{Ramazan Bayramı'nın ikinci günü Gazze, 31 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Bayramın üçüncü günü olan 1 Nisan 2025 tarihinde, İsrail saldırıları Gazze kentinin doğu mahalleleri ve Han Yunus’un batı kıyısı boyunca sürdürülmüştür. Evlerin doğrudan hedef alınması sonucunda 23 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Üç gün boyunca toplam can kaybı 97’ye ulaşmıştır. Saldırılarda ölenlerin önemli bir kısmını çocuklar ve kadınlar oluşturmaktadır.

Filistin Sağlık Bakanlığı, 18 Mart 2025 tarihinde ateşkesin sona erdirilmesiyle birlikte başlayan yeni saldırı dalgasında ölenlerin sayısının 1001’e, yaralananların sayısının ise 2.359’a ulaştığını bildirmiştir.

Filistin Enformasyon Bakanlığı, İsrail’in tahliye uyarılarının ardından yaşanan iç göç hareketlerinin büyük insani trajediye yol açtığını belirtmiştir. Açıklamada, Gazze nüfusunun yaklaşık %90’ının en az bir kez yerinden edildiği ve birçok ailenin bayramı açık arazide veya geçici barınaklarda geçirdiği ifade edilmiştir.

Bayram süresince Batı Şeria’da da askeri baskınlar sürmüştür. Cenin Mülteci Kampı’nda bayram namazı kılmak isteyen Filistinlilere İsrail güvenlik güçleri tarafından gaz bombalarıyla müdahalede bulunulmuş; El-Halil kentindeki İbrahim Camii’nde ibadetler ağır güvenlik önlemleri altında gerçekleştirilmiştir. Batı Şeria’da 7 Ekim 2023’ten bu yana öldürülen Filistinli sayısının yaklaşık 940 olduğu açıklanmıştır.

2 Nisan 2025 ve Sonrasında Yaşanan Gelişmeler

2 Nisan 2025 tarihinden itibaren İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları artarak sürmüştür. Özellikle Refah, Han Yunus, Gazze kent merkezi ve kuzey bölgeler hedef alınmıştır. Sivil yerleşim yerlerine yönelik saldırılar, can kayıplarının yanı sıra altyapının büyük ölçüde çökmesine yol açmıştır.

_{İsrail ordusunun, Han Yunus’taki Abdülhadi ailesinin evine düzenlediği saldırı, 6 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

6 Nisan'da Gazze Sağlık Bakanlığı'nın açıklamasına göre, İsrail ordusunun 18 Mart 2025’te ateşkesi bozarak başlattığı saldırılardan bu yana ölü sayısı 1309’a, yaralı sayısı 3184’e ulaşmıştır. Sadece 5 Nisan 2025 tarihinde 60 kişi hayatını kaybetmiş, 162 kişi yaralanmıştır. 7 Ekim 2023’ten itibaren toplam can kaybı 50.695’e, yaralı sayısı ise 115.453’e yükselmiştir.

İsrail ordusunun Refah kentine yönelik kara ve hava operasyonları sonucunda, Gazze’deki hükümetin açıklamasına göre, Refah’taki yerleşim yerlerinin yaklaşık %90’ı yıkılmıştır. İsrail, Refah ve Han Yunus arasındaki bölgeye "Morag Koridoru" adı verilen askeri hat inşa ederek kenti kuzey-güney ekseninde ayırmıştır. 36. Tümen’e bağlı İsrail birlikleri bu hat üzerinden geniş çaplı saldırılar gerçekleştirmiştir.

Refah’taki yerleşim bölgelerinin hedef alınmasının ardından geniş çaplı zorunlu göç hareketleri yaşanmış, binlerce sivil Gazze'nin orta kesimlerine doğru göç etmek zorunda kalmıştır. Aynı dönemde sağlık tesisleri ve sivil savunma çalışanları da saldırıların hedefi olmuştur.

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı, yetersiz beslenme ve hijyen sorunları nedeniyle çok sayıda çocuğun hayatını kaybettiğini açıklamıştır. 4 Nisan'da kaydedilen verilere göre, yetersiz beslenme nedeniyle ölen çocuk sayısı 52'ye ulaşmıştır. Sağlık Bakanlığı yetkilileri, bu sayının önümüzdeki günlerde daha da artabileceğini bildirmiştir.

Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), 6 Nisan 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, Gazze'deki stokların tükenmek üzere olduğunu ve yardım sevkiyatlarının büyük kısmının İsrail tarafından reddedildiğini belirtmiştir. Açıklamada, temel malzeme eksikliğinin kritik düzeye ulaştığı ve bazı kalemlerin yalnızca birkaç gün yetecek düzeyde olduğu ifade edilmiştir.

_{İsrail ordusunun, Deyr Balah kentine düzenlediği saldırı, 6 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Ayrıca 6 Nisan 2025 tarihinde ABD'nin başkenti Washington’da binlerce kişinin katılımıyla geniş çaplı bir Filistin’e destek gösterisi düzenlenmiştir. Gösteride 300’den fazla sivil toplum kuruluşu yer almış, özellikle sağlık çalışanlarına yönelik saldırılar protesto edilmiştir. Katılımcılar, Gazze’deki insani krizin derhal durdurulması çağrısında bulunmuştur.

_{ABD'de düzenlenen Filistin'e destek gösterisi, 6 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Aynı tarihte, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları, Türkiye'nin İstanbul kentinde protesto edilmiştir. İslami Dayanışma Platformu’nun çağrısıyla düzenlenen yürüyüş, Barbaros Hayrettin Paşa Camii önünden başlayarak Levent’te bulunan İsrail Başkonsolosluğu önünde sona ermiştir.

Yürüyüş sırasında, katılımcılar saldırılarda ölen sivillerin temsili olarak sarıldığı kefenlerle sembolik cenazeler taşımıştır. Yürüyüş sonunda yapılan basın açıklamalarında, Gazze’deki sivil kayıplara dikkat çekilmiş ve uluslararası kamuoyunun sessizliği eleştirilmiştir. 

UNRWA ve diğer uluslararası kuruluşlar, Gazze’ye yönelik insani yardımın serbest bırakılması, sağlık altyapısının korunması ve tahliyeye zorlanan sivillere koridor sağlanması için uluslararası topluma çağrıda bulunmuştur. Eğitim Bakanlığı’nın açıklamasına göre, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de yaşamını yitiren çocuk sayısı 17 bini aşmıştır.

_{İsrail ordusunun Gazze’de gazetecilerin kaldığı çadıra düzenlediği saldırı, 7 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

7 Nisan 2025 tarihinde İsrail ordusu, Gazze’nin Han Yunus kentinde Nasır Hastanesi yakınında gazetecilerin kaldığı çadır alanına saldırı düzenlemiştir. Saldırıda bir gazeteci hayatını kaybetmiş, çok sayıda gazeteci yaralanmıştır.

Deyr el-Belah Kenti İçin Yeni Tahliye Emri ve Saldırılar

7 Nisan 2025 tarihinde İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Belah kenti için yeni bir "tahliye emri" yayımlamıştır. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee tarafından paylaşılan haritada, es-Sahabe, el-Samah, el-Avde, el-Zevaide ve el-Salah mahalleleri boşaltılması istenen bölgeler olarak gösterilmiştir. İsrail ordusu bu mahallelerde şiddetli saldırılar düzenleneceğini bildirmiş ve Filistinlilerin Han Yunus’un el-Mevasi bölgesine gitmeleri talep edilmiştir.

_{Deyr el-Belah bölgesi için yayımlanan tahliye emri, 7 Nisan 2025 - İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee Resmi X hesabı}

Aynı gün Gazze’nin güneyindeki Han Yunus'ta el-Nefar ailesine ait bir ev hedef alınmış, saldırıda ölü ve yaralılar olmuştur. Yaralı Filistinlilerin bölgeden tahliye edildiği aktarılmıştır.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, Savunma Bakanı Yisrael Katz ile Washington’a yaptığı uçuş sırasında görüştüğü, görüşmede Gazze’ye yönelik yoğun saldırıların devamı yönünde talimat verdiği açıklanmıştır. Katz ise saldırıların "çok şiddetli" biçimde sürdürüleceğini belirtmiştir.

Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te Genel Grev

7 Nisan 2025 tarihinde, işgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te Filistinliler, Gazze Şeridi’ne yönelik İsrail saldırılarını protesto etmek ve savaşın sona ermesini talep etmek amacıyla genel grev gerçekleştirmiştir.

_{Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te genel grev, 7 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Grev, Batı Şeria’daki tüm şehir, kasaba ve mülteci kamplarında uygulanmıştır. Kamu hizmetleri, özel sektör işletmeleri, ulaşım sistemleri ve eğitim kurumları faaliyetine ara vermiştir. Kudüs Eski Şehir ve Batı Şeria şehir merkezlerinde sokaklar boşalmış, dükkanlar kapatılmış ve ulaşım durdurulmuştur.

Ramallah kentinde protesto yürüyüşleri düzenlenmiştir. İsrail ordusu, grev sırasında Nablus kenti çevresinde güvenlik önlemlerini artırmış, kent giriş çıkışlarını kontrol altına almıştır​.

_{Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te genel grev, 7 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Greve çağrı, Filistinli ulusal ve İslami hareketlerin ortak açıklamasıyla yapılmıştır. Aralarında El Fetih ve Hamas’ın da yer aldığı çeşitli gruplar, greve katılım çağrısında bulunmuştur. Fas, Cezayir, Tunus ve Lübnan gibi ülkelerde de greve destek gösterileri düzenlenmiştir. Lübnan’ın Saida kentinde okullar kapatılmıştır.

Şucaiyye Saldırıları

9 Nisan 2025 tarihinde İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin doğusundaki Şucaiyye Mahallesi’nde, Bağdad Caddesi üzerinde yer alan bir evi hedef almıştır. Sağlık kaynakları, saldırıda 38 Filistinlinin hayatını kaybettiğini, 85 kişinin yaralandığını açıklamıştır. İlk açıklamalarda 20 ölü ve 50 yaralı rapor edilmesine karşın, daha sonra enkaz altından çıkarılanlarla birlikte ölü ve yaralı sayıları güncellenmiştir. Saldırı sonrası kurtarma çalışmaları sürerken, sivil savunma ekiplerinin bölgedeki yoğun yıkım nedeniyle müdahalede zorlandığı aktarılmıştır.

_{İsrail'in Şucaiyye saldırıları, 9 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Aynı gün Han Yunus kentinde yerinden edilmiş sivillerin barındığı iki çadır bombalanmıştır. Bu saldırılarda biri yaşlı kadın olmak üzere 2 kişi ölmüş, çok sayıda kişi yaralanmıştır. Nusayrat Mülteci Kampı’nda “Hac” ailesine ait eve düzenlenen saldırıda ise biri çocuk 2 Filistinli yaşamını yitirmiştir. Daha önceki saldırılarda yaralanan bir kişi de aynı gün hayatını kaybetmiştir. Refah kentinin kuzeybatısında bazı yerleşim alanlarının havaya uçurulduğu bildirilmiştir.

10 Nisan 2025 itibarıyla, İsrail ordusunun Gazze Şeridi genelinde son 24 saatte 45’ten fazla hava saldırısı düzenlediği açıklanmıştır. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, Gazze’nin kuzey, doğu ve güney bölgelerinde hem hava hem kara operasyonlarının sürdüğünü belirtmiştir. İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin yaklaşık %65’ini “yasak bölge” ilan ettiği ve bu bölgelerde tahliyeleri zorlayarak askeri operasyonları derinleştirdiği duyurulmuştur. Refah’taki Tel Sultan Mahallesi ile Morag Koridoru olarak adlandırılan bölgelerde Gazze Tümeni'nin kara faaliyetlerini sürdürdüğü bildirilmiştir.

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı, 10 Nisan 2025 itibarıyla, 18 Mart’ta ateşkesin bozulmasından bu yana ölen Filistinli sayısının 1482’ye, yaralı sayısının ise 3688’e yükseldiğini açıklamıştır. Son 24 saatte 36 ölü ve 41 yaralı bölgedeki hastanelere ulaştırılmıştır. 7 Ekim 2023’ten bu yana hayatını kaybedenlerin sayısı 50.846’ya, yaralı sayısı ise 115.729’a çıkmıştır. Sağlık Bakanlığı, enkaz altında halen çok sayıda ölü bulunduğunu bildirmiştir.

El-Ehli Baptist Hastanesi’ne Yönelik Saldırı ve 10 Nisan 2025 Sonrası Gelişmeler

El-Ehli Baptist Hastanesi’ne Hava Saldırısı (13 Nisan 2025)

İsrail ordusu 13 Nisan 2025 sabahı Gazze kentindeki El-Ehli Baptist Hastanesi’ni hedef alan bir hava saldırısı düzenlemiştir. Yerel kaynaklara göre hastane, iki ayrı füzenin isabetiyle kabul ve acil servis binası da dahil olmak üzere birçok kritik noktadan vurulmuştur. Bu saldırı sonucunda hastanenin cerrahi operasyon binası ve tıbbi oksijen üretim istasyonu da ağır hasar almıştır. Saldırının, hastanenin tamamını hizmet dışı bıraktığı belirtilmiştir.

_{El-Ehli Baptist Hastanesi’ne hava saldırısı, 13 Nisan 2025 - TRT Haber}

Bombardıman öncesinde hastaneye tahliye edilmesi yönünde bir telefon uyarısı yapılmıştır. Bir hemşirenin aktardığına göre bu uyarı saldırıdan yalnızca 20 dakika önce gerçekleştirilmiştir. Kısa sürede büyük panik yaşanmış, yeterli ambulans bulunamaması nedeniyle birçok yaralı, sokaklara taşınmak zorunda kalmıştır​.

Gazze’deki Sağlık Bakanlığı, hastanenin bombalanmasını sert bir dille kınamış ve saldırının sağlık hizmetlerini ciddi şekilde aksattığını açıklamıştır. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, İsrail ordusunun hedef aldığı yapının tamamen yıkıldığı, hastaların ve sağlık çalışanlarının mecburen tahliye edildiği belirtilmiştir​.

_{El-Ehli Baptist Hastanesi’ne hava saldırısı, 13 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, yaptığı açıklamada El-Ehli Baptist Hastanesi’nin saldırı sonrası hizmet dışı kaldığını belirtmiştir. DSÖ’ye göre hastanenin acil servisi, laboratuvarları, röntgen cihazları ve eczanesi tamamen tahrip olmuştur. Hastanede tedavi gören 50 hasta başka hastanelere nakledilmek zorunda kalırken, 40 kritik hasta durumları elvermediği için taşınamamıştır. İsrail ordusu, saldırıyı gerçekleştirdiğini doğrulamış ve hastane içinde Hamas'a ait bir “komuta ve kontrol merkezi” bulunduğunu ileri sürmüştür​. Bu iddia, Gazze'deki hükümet ve çeşitli uluslararası kaynaklar tarafından reddedilmiş; hastanenin kurulduğu günden bu yana yalnızca sağlık hizmeti sunduğu ve herhangi bir askeri amaçla kullanılmadığı belirtilmiştir​.

Saldırının ardından Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi tarafından yapılan açıklamada, İsrail’in El-Ehli Baptist Hastanesi’ne yönelik saldırısı “yaşamın kutsallığına yönelik açık bir ihlal” olarak tanımlanmıştır. Patrikhane, Gazze’de kalan sayılı sağlık merkezlerinden biri olan bu hastanenin hedef alınmasının, hem insani değerleri hem de sağlık altyapısını bilinçli olarak yok etmeye yönelik bir girişim olduğunu belirtmiştir​.

Uluslararası ve Yerel Tepkiler

İsrail’in El-Ehli Baptist Hastanesi’ni hedef alması, uluslararası kamuoyunda ciddi tepkilere yol açmıştır. İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, saldırıyı “kabul edilemez” olarak nitelendirmiş ve Gazze’de sağlık hizmetlerine erişimin bu saldırılar nedeniyle ciddi şekilde aksadığını ifade etmiştir​. Lammy, diplomasi çağrısı yaparak barışa ulaşmanın yolunun daha fazla kan dökmekten geçmediğini vurgulamıştır.

DSÖ Genel Direktörü Ghebreyesus’un açıklamaları da hastanelerin uluslararası insancıl hukuk kapsamında korunması gerektiğini hatırlatmıştır. DSÖ, saldırıdan sonra hastanenin tüm kritik birimlerinin devre dışı kaldığını ve yeni hasta kabulünün durdurulduğunu bildirmiştir​. Örgüt, Gazze’ye yönelik insani yardım ablukasının kaldırılması ve acil ateşkes sağlanması çağrısında bulunmuştur.

_{Filistinlilerin sığındığı Dahyan Okulu’nun son hali, 13 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Filistin Dışişleri Bakanlığı ise El-Ehli Baptist Hastanesi’ne yönelik saldırıyı “soykırım ve yerinden etmenin en çirkin şekli” olarak tanımlamıştır. Açıklamada, İsrail’in sistematik olarak sağlık merkezlerini hedef aldığı ve uluslararası hukuku açıkça ihlal ettiği vurgulanmıştır​. Bakanlık ayrıca, uluslararası toplumun tepkisizliğinin bu ihlallerin tekrarına neden olduğunu belirtmiştir.

Gazze Şeridi’ndeki hükümetin Medya Ofisi de saldırıyı kınayan bir açıklama yayımlamıştır. Saldırının, El-Ehli Baptist Hastanesi’nde bulunan hasta, sağlık personeli ve yaralılara karşı işlenmiş ağır bir suç olduğu ifade edilmiştir. Hükümet, uluslararası kuruluşları ve Birleşmiş Milletler’i saldırıyı açıkça kınamaya ve müdahale etmeye çağırmıştır​.

İslami Cihad Hareketi, saldırının sadece tekil bir vaka değil, Gazze'de süregelen sistematik soykırımın bir parçası olduğunu açıklamıştır. Açıklamada İsrail'in hastaneler, okullar ve sığınma merkezlerini doğrudan hedef aldığı, bu politikaların uluslararası hukukun açıkça ihlali anlamına geldiği belirtilmiştir.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı da saldırıyı “iğrenç bir suç” olarak tanımlayarak kınamış ve İsrail’in uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirtmiştir. Bakanlık, Gazze Şeridi’ndeki sivillere karşı sorumluluğun uluslararası topluma ait olduğunu vurgulamıştır.

Gazze’de 10 Nisan Sonrası Gerçekleştirilen Saldırılar

Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yer alan Cibaliya, Şucaiyye ve Zeytun mahallelerinde hava saldırıları ve topçu atışları gerçekleştirilmiştir. Özellikle Zeytun Mahallesi’ne yönelik saldırı anları bölgedeki kaynaklarca kaydedilmiştir.

Cibaliya bölgesine düzenlenen saldırıda bir kadın hayatını kaybetmiştir. Aynı bölgedeki başka bir saldırıda ise bir araç hedef alınmış ve bu saldırı sonucunda altısı kardeş yedi Filistinli yaşamını yitirmiştir. Aksa Şehitleri Hastanesi yetkilileri, saldırının ardından hastaneye çok sayıda yaralının getirildiğini bildirmiştir​.

Deyr Belah kentindeki belediye binası da saldırıya uğrayan bir diğer nokta olmuştur. Saldırı sonrası olay yerine ulaşan arama kurtarma ekipleri, binanın enkazında çalışmalar başlatmıştır. Saldırıda ölü ve yaralılar olduğu bildirilmiş, yaralılar yine Aksa Şehitleri Hastanesi’ne nakledilmiştir. Aynı şehirde bulunan Zekat Komitesi binasına yönelik başka bir saldırıda üç kişi hayatını kaybetmiştir. İsrail, bu binanın Hamas’a ait komuta merkezi olduğunu iddia etmiştir.

_{İsrail ordusunun, Gazze kentinin Şucayye semtine düzenlediği saldırı sonucu hayatını kaybeden bir Filistinlinin naaşı, 12 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Refah kentinin kuzey bölgeleri de topçu atışlarına hedef olmuştur. Özellikle Nusayrat Mülteci Kampı çevresindeki elektrik santrali etrafı bombardımana tutulmuştur. Bombardımanlar sonucunda altyapı ve sivil yaşam alanları ağır hasar almıştır. Aynı zamanda Gazze kentinin doğusundaki Şucaiyye ve Tuffah mahalleleri de topçu atışlarının yanı sıra helikopter ve insansız hava araçları ile hedef alınmıştır​.

Tuffah ve Şeyh Rıdvan mahallelerinde, yerinden edilmiş kişilerin kaldığı üç okul, İsrail ordusu tarafından tahliye tehdidiyle birlikte bombalanmıştır. Aynı zamanda, Aksa Şehitleri Hastanesi avlusunda kurulu çadır kampına yönelik saldırıda çok sayıda kişi yaralanmıştır.

Han Yunus’un batısında bulunan bir eve düzenlenen hava saldırısında ise iki kişi, aralarında emniyet müdürü yarbay Muhammed Derbaşi’nin de bulunduğu, hayatını kaybetmiştir.

Tahliye Emirleri ve Zorla Göç Uygulamaları

İsrail ordusu, 13 Nisan 2025 tarihinde Gazze Şeridi'nin güneyinde bulunan Han Yunus kentine bağlı on mahalle için tahliye emri yayımlamıştır. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, X sosyal medya platformu üzerinden yaptığı açıklamada, Kizan en-Neccar, Kizan ebu Raşvan, es-Selam, el-Menara, Mean, Kurain, el-Batn es-Semin, Curti el-Lut, el-Fuhhari ve Beni Suheyla mahallelerinde yaşayan Filistinlilerin evlerini terk etmeleri gerektiğini bildirmiştir.

Sözcü Adraee, bu tahliye emrinin “son uyarı” olduğunu ve bu bölgelerden İsrail'e roket atıldığı iddiasını dile getirmiştir. Söz konusu açıklamada, tahliye edilmemesi halinde bu bölgelerin ağır şekilde hedef alınacağı belirtilmiştir. Aynı açıklamada, söz konusu mahallelerdeki Filistinlilerin, El-Mevasi bölgesindeki sözde sığınma merkezlerine yönlendirilmesi talep edilmiştir.

Gazze’de Mevcut Durum ve İnsani Krizin Derinleşmesi 

17–19 Nisan tarihleri arasında Gazze'ye yönelik saldırılarda en az 92 kişi hayatını kaybetmiş, 219 kişi yaralanmıştır. Gazze Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre ölümler arasında çocukların da bulunduğu bildirilmiştir. 20 Nisan’da Nusayrat Mülteci Kampı’nda bir eve düzenlenen saldırıda 9 kişi, Et-Tuffah Mahallesi’ndeki hava saldırısında 5 kişi, Zeytun Mahallesi’nde bir baba ve çocuğu, Şucaiyye’de ise 2 kişi yaşamını yitirmiştir. Refah, Han Yunus ve Cibaliya bölgelerinde çadırlar, evler ve sahil kıyısı hedef alınmıştır.

_{İsrail ordusunun vurduğu bir çadır, 19 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

21–22 Nisan gecelerinde Han Yunus’un merkezindeki Es-Sikke bölgesinde bir eve düzenlenen hava saldırısında 11 kişi (2’si çocuk) ölmüş, El-Ketibe Mahallesi'ne yapılan topçu saldırısında ise yaralananlar olmuştur. Gazze kentinin batısında Bekir ailesinin evi hedef alınmış, Deyr el-Belah’ta ise biri doktor olmak üzere en az 5 kişi ölmüştür. Bu tarihler arasında toplam en az 51 kişi yaşamını yitirmiştir. Aynı tarihlerde İsrail ordusu Gazze'de enkaz kaldırmada kullanılan Cibaliya belediyesine ait kamyon ve iş makinaları vurmuştur. Saldırı sonucu onlarca iş makinası ve kamyon kullanılamaz hale gelmiştir.

_{İsrail ordusunun vurduğu, Gazze'de enkaz kaldırmada kullanılan iş makineleri, 22 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

22 Nisan itibarıyla Gazze’de 7 Ekim 2023’ten bu yana süren saldırılarda ölenlerin toplam sayısı 51.266’ya, yaralı sayısı ise 116.991’e yükselmiştir. Enkaz altında hala çok sayıda cenazenin bulunduğu belirtilmektedir. İsrail’in 19 Ocak’ta yürürlüğe giren ateşkesi 18 Mart sabahı itibarıyla bozmasının ardından 1890 Filistinli ölmüş, 4950 kişi yaralanmıştır.

_{Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliya beldesinde yakınını kaybeden bir Filistinli, 22 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Bu dönemde sağlık çalışanlarına yönelik saldırılar da gündemde olmuştur. 23 Mart’ta Refah’a yönelik saldırıda 15 sağlık görevlisi İsrail ordusu tarafından öldürülmüştür. İsrail ordusu tarafından yürütülen iç soruşturmada “operasyonel hata” yapıldığı kabul edilmiş ve bir komutan yardımcısı görevden alınmıştır. Ambulansların açıkça işaretli olduğu, saldırıya rağmen cesetlerin haftalar sonra çıkarılabildiği, olay yerinin buldozerle kapatıldığı kaydedilmiştir.

İnsani yardım faaliyetleri ise ciddi şekilde aksatılmıştır. Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (UNOCHA) Sözcüsü Jens Laerke, 22 Nisan'da yaptığı açıklamada Gazze’de savaş boyunca şimdiye kadar gözlemlenen en kötü insani durumun yaşandığını açıklamıştır. BM Sözcüsü Yardımcısı Stephanie Tremblay, yardım girişlerinin neredeyse tamamen durduğunu, 16 Nisan itibarıyla planlanan altı insani yardım operasyonundan yalnızca ikisine izin verildiğini bildirmiştir. Oxfam yetkilileri, çocukların günde bir öğünden az beslendiğini, yetersiz beslenme vakalarının hızla arttığını duyurmuştur. İsrail’in bu engellemeleri, Uluslararası Adalet Divanı’nın insani erişim sağlanmasına yönelik kararına rağmen devam etmiştir.

Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Beyt Lahya kentinde yemek sırası bekleyen Filistinliler, 16 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı

Siyasi alanda ise İsrailli bazı bakanlar, Batı Şeria’nın kuzeyindeki yeni yerleşim birimlerinin açılışına katılarak bu toprakların ilhakı yönünde açıklamalarda bulunmuştur. Adalet Bakanı Yariv Levin, bölge üzerindeki “tarihi haklar”a vurgu yaparken, Savunma Bakanı Yisrael Katz, Batı Şeria’nın “İsrail’in savunma hattı” olduğunu ileri sürmüştür. Aynı dönemde, Hamas ve İsrail arasında ateşkes tekliflerinin değerlendirilmesi sürecinde herhangi bir ilerleme sağlanamamış; İsrail, Hamas’ın teklifleri reddettiğini belirtmiş, Hamas ise İsrail’in arabulucular önünde mutabakata uymadığını açıklamıştır.

Durra Çocuk Hastanesi'ne Yönelik Saldırı 

23 Nisan 2025 tarihinde Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yer alan Gazze kentinin Tuffah Mahallesi’nde bulunan ed-Durra Çocuk Hastanesi, İsrail ordusuna ait topçu birlikleri tarafından hedef alınmıştır. Saldırı sırasında hastanenin çatısında bulunan güneş enerjisi panelleri ile yoğun bakım ünitesi isabet almıştır. Yoğun bakım biriminde ve enerji sistemlerinde ağır hasar meydana gelmiş, hastanenin elektrik ihtiyacını karşılayan güneş panelleri devre dışı kalmıştır. Saldırı sonucunda ölü ya da yaralı olup olmadığına dair herhangi bir resmi açıklama yapılmamıştır.

Gazze’de Gıda Stoklarının Tükenişi

25 Nisan 2025 tarihinde Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP), Gazze'de uygulanan abluka nedeniyle gıda stoklarının tamamen tükendiğini açıklamıştır. WFP, son kalan gıda malzemelerinin sıcak yemek sağlayan mutfaklara dağıtıldığını ancak bunların da birkaç gün içinde tükenmesinin beklendiğini belirtmiştir. Gazze'de Filistinlilerin günlük beslenme ihtiyacının yaklaşık yüzde 25’ini karşılayan mutfakların da kapanma noktasına geldiği duyurulmuştur.

_{Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı'nda yemek sırasında bekleyen Filistinli çocuklar, 24 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Aynı açıklamada, Gazze’de ekmek üretimi yapan ve WFP tarafından desteklenen 25 fırının tamamının, 31 Mart 2025 tarihinde buğday unu ve pişirme yakıtı tedarikinin kesilmesi nedeniyle faaliyetlerini durdurduğu belirtilmiştir. WFP, sınırların açılması hâlinde bir milyon kişiye dört ay boyunca yetecek 116 bin metrik tondan fazla gıdanın sevke hazır olduğunu duyurmuştur.

Gazze’deki Filistin hükümetine bağlı Medya Ofisi tarafından yapılan açıklamada, İsrail’in 55 gün boyunca uyguladığı ablukanın kıtlık koşullarını derinleştirdiği ve 2,4 milyon kişinin yaşamını tehdit eden bir insani felakete sürüklendiği belirtilmiştir. Açıklamaya göre, bu süre zarfında 50’si çocuk olmak üzere 52 kişi açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Ayrıca 60 binden fazla çocuğun ciddi düzeyde yetersiz beslenme yaşadığı ifade edilmiştir.

_{Osama El Rakab, 25 Nisan 2025 - Anadolu Ajansı}

Yetersiz beslenme nedeniyle Gazze’deki hastanelerde tedavi gören çocuklardan biri olan 5 yaşındaki Osama El Rakab'ın, Han Yunus’taki Nasır Hastanesi’nde aşırı zayıflıktan dolayı sağlık riski taşıdığı aktarılmıştır.

1–2 Mayıs Tarihli Saldırılar ve Uluslararası Tepkiler

İsrail ordusu, 1 ve 2 Mayıs 2025 tarihlerinde Gazze Şeridi’nin çeşitli bölgelerine düzenlediği hava ve kara saldırılarında en az 24 Filistinliyi öldürmüştür. Gazze’nin kuzeyindeki Beyt Lahiya beldesinde bir cenaze evine yapılan hava saldırısında 5 kişi, Bureyc Mülteci Kampı’nda Ebu Zeyne ailesine ait evin bombalanması sonucu ise aynı aileden 7 kişi hayatını kaybetmiştir. Şeyh Rıdvan Mahallesi, El-Ehli Spor Kulübü yakınlarında bombalanan evde 2 kişi ölmüştür. Bureyc ve Nusayrat kamplarının doğusu topçu ateşiyle hedef alınmıştır.

_{Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne getirilen 15 yaşındaki Filistinli Mohammed Najjar'ın naaşı, 2 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

İsrail ordusunun Han Yunus’un Mevasi bölgesinde yerinden edilenlerin çadırlarını hedef alan saldırısında 3 kişi ölmüş, Gazze kentindeki bir aşevine düzenlenen saldırıda ise 6 kişi hayatını kaybetmiştir. Ayrıca Han Yunus’un Şeyh Nasır Mahallesi’nde bir bebek ve bir yaşlı kadının da aralarında bulunduğu sivillerin yaralandığı bildirilmiştir. Refah kentinin Misbah bölgesi, Gazze'nin Türkmen ve Zeytun mahalleleri ile kuzeydeki tarım arazileri de hedef alınan bölgeler arasındadır.

Gazze'deki toplam can kaybı 2 Mayıs itibarıyla 51.355’e, yaralı sayısı ise 117.248’e yükselmiştir.

2 Mayıs'ta, Gazze'ye yardım ulaştırmak üzere oluşturulan Özgürlük Filosu Koalisyonu’nun yardım gemisi, uluslararası sularda insansız hava araçlarının saldırısına uğramıştır. Gemide 30 yardım görevlisinin bulunduğu ve saldırı sonrası yangın çıktığı bildirilmiştir. Gemiye sadece Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nden yardım çağrısına yanıt verilmiştir. Olay, gemide bulunan aktivistler ve gözlemciler tarafından uluslararası hukuk ihlali ve savaş suçu olarak tanımlanmıştır.

Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze’ye insani yardım girişini engelleyen ablukayı “toplu cezalandırma” olarak nitelendirmiştir. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi Sözcüsü Olga Cherevko ise Gazze’de suya erişimin imkânsız hâle geldiğini, hastanelerde kan stoklarının tükendiğini, gıda stoklarının ise büyük ölçüde sona erdiğini açıklamıştır. Yaklaşık 420 bin kişinin bir kez daha yerinden edildiği, çadırlar ve sivil tesislerin bombalandığı aktarılmıştır.

_{Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde, yemek sırasındaki bekleyen Filistinli çocuklar, 2 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Avrupa Birliği temsilcileri, insani yardım girişlerinin engellenmesine ilişkin endişelerini yinelemiş ve İsrail'e ablukayı kaldırması çağrısında bulunmuştur. Save the Children adlı uluslararası kuruluş da Gazze'ye yardım girişini engelleyen İsrail’e karşı İngiltere'yi adım atmaya davet etmiştir. Açıklamada, iki ay boyunca sadece bombaların ve mermilerin bölgeye girdiği ifade edilmiştir.

Gazze’de İşgalin Genişletilmesi ve Zorla Yerinden Etme Planının Onaylanması

2025 yılı Mayıs ayı başında İsrail güvenlik kabinesi, Gazze Şeridi’ne yönelik yeni bir kara harekâtı planını oy birliğiyle kabul etmiştir. Onaylanan plan, Gazze’deki işgalin genişletilmesini, tampon bölgelerin kalıcı hâle getirilmesini ve bölge halkının organize şekilde zorla yeniden yerinden edilmesini öngörmektedir. İsrail ordusu, söz konusu planla birlikte Gazze’deki operasyonların “yeni bir aşamaya” geçtiğini açıklamıştır.

_{İsrail'in Beyt Lahiya'ya düzenlediği saldırı, 3 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

İsrail Ordusu Sözcüsü Tümgeneral Daniel Hagari’nin yardımcısı Effie Defrin, 1 Mayıs 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, Gazze’nin güneyinde bulunan Refah kentinin kapsamlı bir askeri operasyonla hedef alınacağını ve operasyonun temel amacının Filistinlilerin yeniden zorla yerinden edilmesi olduğunu bildirmiştir. Bu çerçevede, İsrail ordusunun tüm toplum kesimlerinden –Haredi topluluğu da dâhil olmak üzere– geniş çaplı bir seferberliğe hazırlanması gerektiği vurgulanmıştır.

İsrail basınında yer alan bilgilere göre, söz konusu plan doğrultusunda Gazze’nin neredeyse tamamının kara saldırılarıyla ele geçirilmesi ve bu bölgelerde kalıcı askeri kontrol tesis edilmesi öngörülmektedir. Planın uygulanması durumunda, İsrail ordusu daha önce geçici olarak kontrol ettiği bölgelerden çekilmeyecek ve tampon bölgelerde kalıcı mevcudiyet sağlayacaktır.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yaptığı açıklamada, “İsrail’in Refah’a gireceğini” ve bu kararın hükümetin tüm üyeleri tarafından desteklendiğini duyurmuştur. Netanyahu ayrıca, bölge nüfusunun “kendi güvenlikleri için” güneye taşınacağını ve Gazze’ye yönelik insani yardımların bundan böyle uluslararası kurumlar yerine özel şirketler aracılığıyla kontrol altına alınarak yönlendirileceğini belirtmiştir.

İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, yardımların tamamen kesilmesi ve altyapı tesislerinin hedef alınmasının hem uluslararası hukuk açısından sakıncalı hem de esirlerin güvenliği bakımından riskli olabileceği yönünde hükümeti uyarmıştır.

Uluslararası tepkiler, özellikle insani yardımın dağıtım süreçlerinin askeri operasyonlarla ilişkilendirilmesi nedeniyle artmıştır. Birleşmiş Milletler İnsani Ülke Ekibi (HCT), İsrail'in yardım süreçlerine ilişkin önerdiği yeni düzenlemelere katılmayacaklarını açıklamıştır. Norveç Mülteci Konseyi Genel Sekreteri Jan Egeland, bu yaklaşımı “insani yardımın askeri stratejiye entegre edilmesi” şeklinde tanımlamıştır.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Sözcüsü Farhan Haq, Gazze’deki yeni askeri planın sivil kayıpları artıracağı ve yıkımı derinleştireceği uyarısında bulunmuştur. Ayrıca Gazze’nin, uluslararası toplumun tanıdığı şekliyle, kurulması öngörülen bir Filistin devletinin ayrılmaz parçası olduğu vurgulanmıştır. Planın onaylanması, yerinden etmenin sistematik bir araç olarak kullanılmasına yönelik tartışmaları yeniden gündeme getirmiş ve uluslararası hukuk çevrelerinde yoğun eleştirilere yol açmıştır.

Gazze’de Art Arda Saldırılar ve Can Kayıplarındaki Artış

10 Mayıs 2025 tarihinde İsrail ordusu tarafından Gazze Şeridi’nin çeşitli bölgelerine düzenlenen saldırılarda toplam 15 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Deyr el-Belah’ta yerinden edilenlerin yaşadığı çadır alanları, Gazze’nin kuzeybatısındaki Şeyh Rıdvan Mahallesi, Tuffah, Şucaiyye ve Sabra mahalleleri ile Refah ve Cevra el-Lut çevresindeki sivil yerleşimler hedef alınmıştır. Talib ailesine ait çadıra düzenlenen saldırıda aynı aileden anne, baba ve üç çocuktan oluşan beş kişi ölmüştür.

_{Cibaliya Mülteci Kampı, 10 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

11 Mayıs 2025 tarihinde Han Yunus, Deyr el-Belah, Gazze ve Refah’ta yerinden edilmiş sivillerin sığındığı çadırlar, evler ve sivil araçlar hedef alınmıştır. Saldırılarda, el-Alemi ailesinden dört ve el-Ağa ailesinden dört kişi olmak üzere, toplam 8’i çocuk 26 Filistinli hayatını kaybetmiştir. 

Eğitim Yapılarının Hedef Alınması ve Sağlık Krizinin Derinleşmesi

12 Mayıs 2025 tarihinde, Gazze’nin kuzeyindeki Cibaliya bölgesinde yerinden edilen sivillerin sığındığı Fatma bint Esed Okulu’na İsrail ordusu tarafından iki kez hava saldırısı düzenlenmiş, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 16 kişi hayatını kaybetmiştir. Aynı gün Nusayrat Mülteci Kampı çevresinde, Tuffah Mahallesi’nde ve daha önce vurulmuş Bureyc’teki Ebu Hemise Okulu’nda yeni saldırılar gerçekleşmiştir. Nusayrat’taki bir saldırıda bir kız çocuğu hayatını kaybetmiş, önceki saldırılarda yaralanan bir kişi yaşamını yitirmiştir.

_{Filistinlilerin barındığı Fatma bint Esed Okulu, 12 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, 7 Ekim 2023’ten bu yana can kaybı 52.862’ye, yaralı sayısı 119.648’e ulaşmıştır. 18 Mart 2025’te ateşkesin bozulmasından itibaren ise 2.749 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Aynı açıklamada, ameliyathanelerde ve yoğun bakım servislerinde ciddi tıbbi ekipman eksikliği yaşandığı, kefen ve hijyen malzemesi stoklarının tükendiği, bu durumun enfeksiyon riskini artırdığı ifade edilmiştir.

Altyapı Tahribatı ve Yardımların Engellenmesi

Filistin Su İdaresi, yaptığı açıklamada, Gazze’deki su ve kanalizasyon sistemlerinin %85’inin ağır hasar gördüğünü, kişi başına düşen içme suyunun Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği asgari miktarın altına, günde 3–5 litreye kadar düştüğünü bildirmiştir. Bölgede kullanılabilen suyun büyük oranda tuzlu ve sağlıksız olduğu, bunun da hastalıkların yayılmasına yol açtığı belirtilmiştir.

 _{Han Yunus ketinde su sırasında bekleyen Filistinliler, 11 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

UNRWA, yaptığı açıklamada Gazze’ye dokuz haftadır hiçbir insani yardımın, tıbbi malzemenin veya ticari yükün girişine izin verilmediğini ve bu durumun geri dönüşü olmayan bir yıkıma neden olabileceğini açıklamıştır. Bu süreçte Gazze Sivil Savunma Müdürlüğü de arama-kurtarma araçları için motor yağı, akü ve lastik gibi temel malzemelere acil ihtiyaç duyulduğunu bildirmiştir.

_{Nuseyrat Mülteci Kampı'nda yemek sırasında bekleyen Filistinliler, 12 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Refah kentinde, İsrail güvenlik kabinesinin onayladığı yeni saldırı planı doğrultusunda, sivil nüfusun zorla yerinden edilmesine yönelik hazırlıkların sürdüğü, belirli bölgelerde toplama alanlarının oluşturulduğu belirtilmiştir. 

İsrail İçindeki Protestolar ve Uluslararası Tepkiler

İsrail’in Gazze’ye yönelik askeri planlarına karşı, 11 Mayıs 2025 tarihinde Tel Aviv, Hayfa, Batı Kudüs ve Nir Oz gibi kentlerde protesto gösterileri düzenlenmiştir. Gösterilere Gazze’deki esirlerin yakınları da katılmıştır. Tel Aviv’deki Habima Meydanı’nda yapılan açıklamalarda hükümetin mevcut stratejisinin başarısız olduğu, esirlerin hayatının tehlikeye atıldığı ve geniş çaplı bir anlaşmanın kaçırıldığı belirtilmiş; Başbakan Netanyahu hükümeti istifaya çağrılmıştır.

Tel Aviv’deki Habima Meydanı’nda gerçekleştirilen protestolar, 11 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı

Aynı gün Amerikan basınında yer alan bir habere göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’in Gazze’ye yönelik genişletilmiş saldırı planını onaylamadığı ve bu planı “boşa harcanan bir çaba” olarak nitelendirdiği iddia edilmiştir. Trump’ın, söz konusu planın kendi “Gazze’nin yeniden inşası vizyonu” ile çeliştiğini ve bu nedenle desteklenmeyeceğini dile getirdiği öne sürülmüştür.

Gazze’nin Kuzeyine Yönelik Saldırılar ve Toplu Can Kaybı

16 Mayıs 2025 tarihinde İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin kuzey bölgelerine gece yarısından itibaren yoğun hava saldırıları düzenlemiştir. Sabah saatlerine kadar devam eden bombardımanlarda, Cibaliya, Beyt Lahiya, Tel ez-Zater ve Tel es-Sultan bölgeleri hedef alınmıştır. Sağlık kaynakları, sadece Endonezya Hastanesi’ne 100’ün üzerinde Filistinlinin cenazesinin getirildiğini bildirmiştir. Saldırılarda hedef alınan 11 sivil yapının çoğunun konut olduğu, özellikle Beyt Lahiya’da yerinden edilmiş sivillerin barındığı yapılarda kadın ve çocukların hayatını kaybettiği kaydedilmiştir.

Aynı saldırılar sırasında, Cibaliya’nın doğusundaki Zamu Caddesi'nde ambulanslar da hedef alınmıştır. Çok sayıda yaralının olduğu belirtilmiş, net sayılar açıklanmamıştır. Saldırıların ardından yüzlerce kişi bölgeden tahliye edilmiştir.

Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de yaşamını yitirenlerin sayısı 53.010’a, yaralı sayısı 119.998’e yükselmiştir. Ateşkesin bozulduğu 18 Mart 2025 sonrası süreçte ölü sayısı 2.876’ya, yaralı sayısı ise 7.957’ye ulaşmıştır.

İsrail'in Gazze’ye Yönelik Kara Harekatı ve Uluslararası Tepkiler (17–19 Mayıs 2025)

Kara Saldırıları ve “Gideon’un Savaş Arabaları” Planı

İsrail ordusu, 17 Mayıs 2025 itibarıyla, "Gazze'deki işgalini kalıcı hale getirmeyi" hedefleyen ve “Gideon’un Savaş Arabaları” adını taşıyan yeni bir askeri harekâtın başladığını ilan etmiştir. Bu plan, İsrail güvenlik kabinesi tarafından 4 Mayıs’ta onaylanmış olup üç aşamalı olarak tasarlanmıştır: hazırlık süreci, yoğun hava saldırıları ve kara saldırıları. Planın üçüncü aşamasına geçilerek kara birliklerinin Gazze Şeridi’ne kapsamlı şekilde sevk edildiği açıklanmıştır.

_{İsrail’in saldırıları sonrası Filistinliler güvenli bölgelere göç etmeye devam ediyor, 17 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

İsrail ordu kaynaklarına göre, kara harekâtına muvazzaf ve yedek askerler dâhil edilmiştir. Saldırılar Gazze'nin kuzeyi ve güneyinde yoğunlaştırılmış, birliklerin ele geçirdikleri bölgelerde kalıcı olarak konuşlanacağı belirtilmiştir. The Times of Israel’e dayandırılan bilgilerde, bu askeri operasyonun Gazze’nin kalıcı işgali ile Filistinlilerin güney bölgelere göç ettirilmesini hedeflediği aktarılmıştır.

Sivillere Yönelik Uyarılar ve Tahliye Emirleri

İsrail ordusu, kara harekâtı öncesinde Han Yunus ve Deyr el-Belah kentlerinde bulunan bazı bölgelere tahliye çağrısı yapmıştır. El-Karara, Es-Salka, El-Caferavi, Es-Suvar, Ebu Hadab ve Es-Satar mahallelerindeki sivillerden, saldırılardan önce bu alanları terk etmeleri istenmiştir. Açıklamalarda, “roket atılan her bölgeye büyük şiddetle saldırılacağı” şeklinde ifadeler yer almıştır.

Gazze'de saldırılar nedeniyle Filistinli sivillerin zorunlu göçü artmıştır. İsrail ordu belgelerinde, yaklaşık 300 bin kişinin iki gün içinde yerinden edildiği ifade edilmiştir.

Endonezya Hastanesi’ne Yönelik Kuşatma ve Saldırı

Gazze’nin kuzeyinde, Beyt Lahiya’daki Endonezya Hastanesi 18 Mayıs sabahı itibarıyla İsrail ordusu tarafından yoğun kuşatma altına alınmıştır.

_{İsrail ordusunun kuşattığı, Gazze'deki Endonezya Hastanesi, 18 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamalarda, kuşatma sırasında hastaneye ateş açıldığı, bazı hastaların vurularak yaralandığı ve içeride büyük panik yaşandığı belirtilmiştir. Yoğun bakım ünitesi doğrudan hedef alınmış, doktorların bir ameliyatı tamamlayamadığı aktarılmıştır.

Hastanenin insansız hava araçları, tanklar ve buldozerlerle kuşatıldığı bildirilmiş; içeride bulunan sağlık personeli, yaralılar ve hastaların ağır tehlike altında olduğu kaydedilmiştir. Müdür Mervan es-Sultan, hastane çevresinde hareket eden herkesin hedef alındığını açıklamıştır. Gazze’deki Sağlık Bakanlığı, Endonezya Hastanesi'ne yapılan saldırılarla birlikte, bölgedeki tüm devlet hastanelerinin hizmet dışı kaldığını bildirmiştir.

Kuzeydeki Hava ve Kara Saldırılarının Bilançosu

Gazze Sağlık Bakanlığı’nın açıklamalarına göre, İsrail ordusu 2 gün içinde yalnızca kuzeyde 200'den fazla kişiyi öldürmüştür. Aynı süreçte 1000'den fazla konut kısmen ya da tamamen yıkılmıştır. İsrail ordusunun sivil savunma ve sağlık ekiplerinin müdahalesini engellediği; bu nedenle 140 kişinin hâlen enkaz altında bulunduğu ifade edilmiştir.

_{Gazze'de enkaz altından bir kişinin cansız bedeni çıkarılıyor, 19 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

İsrail’in gerçekleştirdiği saldırıların sivil yerleşim alanlarına, çadırlara, hastane çevresine ve yardım depolarına yöneldiği; özellikle Cibaliya, Tel ez-Zater, Beyt Lahiya, Deyr el-Belah ve Şucaiyye mahallelerinde yoğun hasar oluştuğu açıklanmıştır. Han Yunus’taki mülteci kampı da hedef alınan noktalar arasında yer almıştır.

Ayrıca İsrail ordusunun insansız hava araçlarıyla gerçekleştirdiği saldırılar nedeniyle Mean ve Fuhari bölgelerinde birçok sivilin öldüğü ya da yaralandığı; Şucaiyye ve Zeytun’da da can kaybı yaşandığı aktarılmıştır. Deyr el-Belah’taki insani yardım deposuna yapılan saldırıda ise 9 kişi hayatını kaybetmiştir.

Gıda Krizi ve Yardım Politikaları

Gazze Şeridi’nde Mart 2025’ten itibaren tüm kara geçişlerinin neredeyse tamamen kapatılması nedeniyle gıda, su ve ilaç gibi temel insani malzemelere erişim büyük ölçüde engellenmiştir. Bu durumun sonucunda Birleşmiş Milletler verilerine göre akut açlık sınırındaki nüfus oranı artarken, Gazze’de faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları ve sağlık otoriteleri kıtlık uyarısında bulunmuştur.

_{Gazze'de yemek sırasında bekleyen çocuklar, 18 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

İsrail, 18 Mayıs’ta yaptığı açıklamayla, “kıtlık yaşanmaması amacıyla temel miktarda gıda geçişine izin vereceğini” bildirmiştir. Kararın, ABD ve Avrupa ülkelerinin yoğun diplomatik baskıları sonucu alındığı açıklanmıştır. Yardımların dağıtımı İsrail ordusunun kontrolünde gerçekleştirilecektir. Yardım geçişi kararı, İsrail kabinesinde aşırı sağcı bakanların muhalefetine rağmen alınmış; bu bakanların oylama taleplerinin reddedildiği bildirilmiştir.

Bununla birlikte Gazze’deki hükümetin medya ofisi, 7 Ekim 2023’ten bu yana 29 aşevi ile 39 yardım dağıtım merkezinin İsrail saldırılarında hedef alındığını; bu tesislerin yıkılması sonucu yüzlerce sivilin gıdaya ulaşamadan hayatını kaybettiğini açıklamıştır.

Filistin İnsan Hakları Merkezi tarafından yapılan açıklamalarda, Gazze’de 65 binden fazla çocuğun yetersiz beslenme nedeniyle ölüm tehlikesi altında olduğu bildirilmiştir. Bu durumun, özellikle anneler ve çocuklar için doğum kusurları, bebek ölümleri, kas kütlesi kaybı, zihinsel ve bedensel gelişim bozuklukları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı belirtilmiştir. 7 Ekim 2023’ten bu yana 50'den fazla çocuğun bu sebeple hayatını kaybettiği açıklanmıştır.

ABD Başkanı Donald Trump, 17 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, “Gazze’de halkın açlıktan öldüğünü” belirtmiş ve bu konuda çalışmalara başladığını duyurmuştur. Trump, Orta Doğu turunun son ayağında bulunduğu Birleşik Arap Emirlikleri’nden ayrılmadan önce yaptığı konuşmada, üç bölge liderinin kendisine Gazze’deki gıda erişim sorununu gündeme getirdiğini ifade etmiştir.

Uluslararası Diplomatik Gelişmeler ve Ateşkes Müzakereleri

İsrail hükümeti, Katar’ın başkenti Doha’da süren müzakerelerde kalıcı ateşkes görüşmelerine açık olduğunu bildirmiştir. İsrail tarafından yapılan resmi açıklamada, tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılması, Hamas’ın Gazze’den çıkarılması ve bölgenin silahsızlandırılmasının şart koşulduğu ifade edilmiştir.

_{İsrail sınırında toplanan savaş karşıtı İsrailliler, 18 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

İsrail basınında yer alan haberlerde, Netanyahu hükümetinin müzakere heyetine yalnızca sınırlı esir takası önerilerini değerlendirme yetkisi verdiği öne sürülmüştür. Ayrıca ABD'nin müzakerelerde baskı kurduğu, Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un sunduğu ilk teklifin bu çerçevede gündeme geldiği iddia edilmiştir.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, ABD Başkanı Trump’ın danışmanı Massad Boulos ile yaptığı görüşmede, Gazze’de derhal ateşkesin sağlanması ve insani yardımın ulaştırılması gerektiğini vurgulamıştır. Mısır’ın Katar ve ABD ile olan arabuluculuk rolünü sürdüreceği bildirilmiştir.

Türkiye ve Avrupa’dan Açıklamalar

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in kara harekâtını ve Gazze’deki saldırıları müzakerelerin devam ettiği bir dönemde genişletmesini “bölgesel istikrarı zayıflatan bir gelişme” olarak değerlendirmiştir. Açıklamada, operasyonların derhal durdurulması, Gazze’ye insani yardımların engelsiz ulaştırılması ve acil ateşkes sağlanması çağrısı yinelenmiştir.

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, son günlerde Gazze’de düzenlenen saldırılarda 200’den fazla kişinin hayatını kaybetmesini “kabul edilemez” olarak nitelendirmiş ve “düşmanlıkların derhal ve kesin olarak durdurulması” çağrısında bulunmuştur.

Toplumsal Tepkiler ve Uluslararası Gösteriler

Hollanda’nın idari başkenti Lahey’de, 18 Mayıs’ta yaklaşık 100 bin kişinin katıldığı bir protesto düzenlenmiştir. Gösteriye Oxfam Novib, Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve 80’i aşkın sivil toplum kuruluşu destek vermiştir. “Gazze için Kırmızı Çizgi Çekilsin” sloganıyla gerçekleştirilen eylemde, hükümetin İsrail’e yönelik politikaları protesto edilmiştir.

_{Hollanda'nın idari başkenti Lahey'de toplanan yaklaşık 100 bin kişi, hükümetin İsrail yanlısı politikasını protesto ediyor, 18 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Eylem sırasında protestocular kırmızı giysiler giyerek sembolik bir çizgi oluşturmuş; "Schoof hükümeti sağır", "Çocukları öldürmeyi durdur", "Soykırımı durdur" gibi sloganlar atılmıştır. Göstericiler, hükümetten İsrail’e askeri ve siyasi desteğin kesilmesini ve yaptırımlar uygulanmasını talep etmiştir. 

İngiltere, Fransa ve Kanada’dan Ortak Çağrı

19 Mayıs 2025 tarihinde İngiltere, Fransa ve Kanada tarafından yayımlanan ortak açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki askeri operasyonlarını derhal durdurması ve insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması talep edilmiştir. Üç ülke, İsrail’in Gazze’ye sınırlı miktarda yardım girişine izin vermesini yetersiz bulduklarını belirtmiştir. Açıklamada, “insani durumun kabul edilemez seviyeye ulaştığı” vurgulanmış ve yardımların engellenmesinin uluslararası insancıl hukuk açısından ihlal riski taşıdığına dikkat çekilmiştir.

Ayrıca, İsrail hükümet yetkililerinin kullandığı dilin kınandığı ve zorla yerinden etmenin uluslararası hukuka aykırı olduğu ifade edilmiştir. Açıklamada, İsrail’in saldırılarını durdurmaması hâlinde “daha somut adımların atılacağı” belirtilmiştir. Esirlerin salıverilmesi çağrısında da bulunulmuştur.

Çok Uluslu Diplomatik Bildiri ve Avrupa Dışişleri Yetkililerinin Tutumu

İngiltere-Avrupa Birliği Zirvesi'nin ardından 22 ülkenin dışişleri bakanları ile Avrupa Birliği yetkililerinin de aralarında bulunduğu çok sayıda ülke ve kuruluş tarafından imzalanan ortak açıklamada, İsrail’in Gazze’ye yönelik yardım geçişlerine getirdiği kısıtlamalar eleştirilmiştir. Açıklamada, İsrail güvenlik kabinesinin onayladığı yeni yardım modelinin Birleşmiş Milletler ve insani yardım kuruluşları tarafından desteklenmediği, bu modelin yardım çalışanlarını ve yararlanıcı sivilleri riske attığı, insani yardım ilkelerini zedelediği belirtilmiştir.

Söz konusu açıklamada, Gazze’ye insani yardımların siyasallaştırılmaması gerektiği, insani yardımların askeri veya politik hedeflere bağlı kılınmaması gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, bölgeye barış ve güvenlik getirebilmenin tek yolunun ateşkes şartlarına geri dönülmesi ve iki devletli çözüm temelinde siyasi sürecin ilerletilmesi olduğu dile getirilmiştir. Açıklamada, İsrail’in Batı Şeria’daki yerleşim politikalarına da karşı çıkılmış, bu uygulamaların Filistin devletinin yaşamasını zorlaştırdığı ve uluslararası hukuku ihlal ettiği belirtilmiştir.

İmzacı ülkeler arasında Avustralya, Japonya, Kanada, İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya, Hollanda, İsveç ve Norveç gibi devletlerin yanı sıra Avrupa Birliği’nin ilgili komiserleri de yer almıştır. Açıklamada, Gazze halkının acil insani yardıma erişiminin sağlanması için tüm devletlerin destek vermesi gerektiği vurgulanmıştır.

Gazze’de 20 Mayıs 2025 Tarihli Gelişmeler

20 Mayıs 2025 tarihinde İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin çeşitli bölgelerine yoğun hava ve kara saldırıları gerçekleştirmiştir. Bu saldırılar sonucunda 24 saat içinde 87 Filistinli hayatını kaybetmiş, 290’dan fazla kişi yaralanmıştır. Gazze’deki toplam can kaybı 7 Ekim 2023’ten bu yana 53.573’e, yaralı sayısı ise 121.688’e ulaşmıştır.

_{Gazze Şeridi’nin sınır hattı boyunca İsrail ordusuna ait tank ve askeri araçlar, 20 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

İsrail ordusu, Gazze kent merkezinde yer alan ed-Derec Mahallesi’ndeki Musa bin Nasır Okulu’nu kamikaze insansız hava araçlarıyla hedef almıştır. Bu okulda yerinden edilen Filistinlilerin barındığı ve saldırıda 12 kişinin öldüğü, çok sayıda kişinin ise ağır yaralandığı bildirilmiştir. Kuzey Gazze’deki Cibaliya Mülteci Kampı’nda ise Mukayyed ailesine ait ev bombalanmış; aileden 9 kişi yaşamını yitirmiştir.

Saldırılar, Gazze’nin orta kesiminde de yoğunluk kazanmıştır. Deyr el-Belah kentinde Ebu Semra ailesine ait bir evin bombalanması sonucu 13 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Nusayrat Mülteci Kampı’nda, yerinden edilen sivillerin sığındığı bir akaryakıt istasyonu hedef alınmış, burada 15 kişi ölmüştür. Han Yunus'un doğusunda Menara bölgesinde ise insansız hava aracı saldırısıyla 3 kişi yaşamını yitirmiştir.

_{Gazze Şeridi'nin Han Yunus kenti doğusundaki Filistinlilere yönelik tahliye çağrısının ardından bölgede bulunanların yaşadıkları ev ve çadırları terk ederek kentin batısında Mevasi’ye doğru yola çıkıyor, 20 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Zeytun Mahallesi’ndeki Sıkke Caddesi'ne düzenlenen saldırıda 1 sivil, Han Yunus’taki bir çadır kampına yapılan bombardımanda ise 4 kişi hayatını kaybetmiştir. Beyt Lahiya beldesinde yerinden edilmişlerin barındığı bir okul da hedef alınmış ve en az 4 kişi ölmüştür.

İsrail saldırıları yalnızca konutlara değil, aynı zamanda altyapıya, sağlık kuruluşlarına ve yardım merkezlerine de yönelmiştir. Endonezya Hastanesi, 20 Mayıs sabahı İsrail ordusunun düzenlediği saldırı sonucu büyük hasar almıştır. Beyt Lahiya’daki bu sağlık kuruluşunun jeneratörlerinin vurulması sonucu çıkan yangın, hastane hizmetlerinin ciddi biçimde aksamasına neden olmuştur.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Filistin Temsilcisi Rik Peeperkorn, saldırıların sağlık sistemini çökme noktasına getirdiğini ve Gazze’de Ekim 2023’ten bu yana 697 sağlık tesisinin saldırıya uğradığını açıklamıştır. DSÖ, sağlık hizmetlerinin korunması ve hastanelerin asla militarize edilmemesi gerektiğini vurgulamıştır.

_{Filistinlilerin sığındığı Musa bin Nasir Okulu'nu bombalandıktan sonraki hali, 20 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Birleşmiş Milletler, Dünya Sağlık Örgütü ve çeşitli insani yardım kuruluşları, İsrail'e yardım girişlerini hızlandırma ve en az iki sınır kapısını açma çağrısında bulunmuştur. DSÖ Filistin Temsilcisi Rik Peeperkorn, 11 haftalık ablukadan sonra yardım girişlerinin kısmen başlamasının olumlu olduğunu, ancak bunun “okyanusta bir damla” seviyesinde kaldığını belirtmiştir.

Uluslararası Diplomatik Tepkiler

İspanya, Gazze’deki insani krize ilişkin diplomatik temaslarını yoğunlaştırmış ve Birleşmiş Milletler nezdinde yeni bir girişim başlatmıştır. Bu kapsamda İspanya, İsrail'in savaş suçları, abluka uygulamaları ve sivillere yönelik saldırıları nedeniyle baskının artırılması çağrısında bulunmuştur. Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Forumu Başkanı Dr. Bassam El Abdulla Dwehi, bu girişime destek açıklamasında bulunmuş; İspanya'nın savaş suçlarına karşı uluslararası kamuoyunu harekete geçirmeye çalıştığını ve Gazze'deki sivil nüfusun temel haklarının korunmasına yönelik çabalarının önemini vurgulamıştır.

Dr. Dwehi ayrıca, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in 34. Arap Birliği Zirvesi’nde yaptığı konuşmadaki dört önceliği desteklediklerini bildirmiştir: katliamların durdurulması, insani yardımın koşulsuz erişimi, barışçıl siyasi çözüm ve uluslararası diyalogun güçlendirilmesi. Uluslararası toplum, BM Genel Sekreteri, BM Genel Kurul Başkanı, BMGK ve İslam İşbirliği Teşkilatı bu doğrultuda harekete geçmeye çağrılmıştır.

Avrupa Birliği ülkeleri, Hollanda’nın öncülüğünde İsrail ile imzalanan 2000 tarihli AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın gözden geçirilmesini gündemine almıştır. Hollanda, İspanya ve İrlanda tarafından dile getirilen bu talep, anlaşmanın 2. maddesinde yer alan “insan haklarına ve uluslararası hukuka saygı” yükümlülüğünün ihlal edilmesine dayandırılmıştır.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, toplantı öncesi yaptığı açıklamada, sınır kapılarında bekletilen binlerce insani yardım tırının durumunun üye devletleri rahatsız ettiğini ve yardımların gecikmeden bölgeye ulaştırılması gerektiğini ifade etmiştir. Brüksel’deki toplantıya katılan ülkelerden Belçika, Finlandiya, Portekiz, İsveç ve Fransa da anlaşmanın gözden geçirilmesi önerisine destek verdiğini açıklamıştır.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir. İsrail’in Gazze’deki askeri faaliyetlerini ve yardım engellemelerini “kabul edilemez” olarak nitelendiren Barrot, bu durumun insan onuruna, uluslararası hukuka ve Avrupa’nın temel değerlerine açıkça aykırı olduğunu ifade etmiştir. Barrot ayrıca, Filistin devletini tanıma kararlılıklarını da yinelemiştir.

_{Gazze - İsrail sınır bölgesinde saldırı sonucu oluşan yıkım, 20 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, İsrail’in Eurovision Şarkı Yarışması gibi uluslararası etkinliklerden men edilmesi gerektiğini söylemiştir. Sanchez, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası yaşanan dışlanma örneğini hatırlatarak, benzer bir tutumun İsrail için de geçerli olması gerektiğini belirtmiştir. “Kültürel alanda çifte standartlara yer olmamalıdır.” ifadelerini kullanmıştır. İspanya Hükümet Sözcüsü ve Spor Bakanı Pilar Alegria da benzer bir açıklamada bulunmuş; İsrail’in uluslararası spor yarışmalarından men edilmesi gerektiğini, bu konuda Avrupa Birliği ülkeleriyle görüşmeye hazır olduklarını belirtmiştir. Alegria, bu tür kararların spor federasyonları ve IOC gibi kurumlarca verilmesi gerektiğini ancak hükümet olarak süreci desteklediklerini ifade etmiştir.

Avusturya Başbakanlık Ofisi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Gazze'nin tamamını işgal edeceklerine dair sözlerini eleştirmiştir. Yapılan açıklamada, “Uluslararası hukuk açıktır. Gazze, Filistin toprağı olarak kalmalıdır. Zorla yurdundan çıkarılma kabul edilemez.” ifadelerine yer verilmiştir. Açıklamada ayrıca, kalıcı ateşkese dönülmesi ve Gazze halkının insani yardımlara engelsiz erişiminin sağlanması gerektiği vurgulanmıştır.

Pakistan Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in Gazze’deki saldırılarını ve Gazze’nin tamamının kontrol altına alınacağına dair açıklamaları “bölge barışı için ciddi bir tehdit” olarak nitelendirmiştir. Bakanlık açıklamasında, özellikle sivilleri hedef alan saldırıların uluslararası hukukun ve insani ilkelerin açık ihlali olduğu belirtilmiş, bu saldırıların “en güçlü şekilde kınandığı” vurgulanmıştır. İsrail’in milyonlarca Filistinliye insani yardımı engellemesinin “toplu cezalandırma” anlamına geldiği ifade edilmiştir.

Aynı gün Endonezya Dışişleri Bakanlığı da sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’de Endonezya Hastanesi’ne düzenlediği saldırıyı şiddetle kınamıştır. Saldırının ardından hastanede ciddi hasar meydana geldiği, jeneratörlerin hedef alındığı bildirilmiştir. Açıklamada, Gazze’de kalıcı ateşkesin sağlanması ve insani yardımın sınırsız erişime kavuşması yönünde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne ve uluslararası topluma çağrı yapılmıştır.

İngiltere’nin Ticaret Müzakerelerini Askıya Alması

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, 20 Mayıs 2025 tarihinde Parlamento'da yaptığı açıklamada, İsrail ile yürütülmekte olan yeni bir serbest ticaret anlaşmasına yönelik müzakerelerin resmi olarak askıya alındığını duyurmuştur. Bu karar, İsrail'in Gazze Şeridi’nde giderek yoğunlaşan askeri saldırılarının ardından alınmıştır. Lammy, konuşmasında söz konusu saldırıların sadece Filistin halkı üzerinde yıkıcı sonuçlar doğurmakla kalmadığını, aynı zamanda İngiltere ile İsrail arasındaki ikili ilişkilerin temelini oluşturan değerlere doğrudan aykırı olduğunu belirtmiştir.

_{Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Lammy - Anadolu Ajansı}

Lammy, Parlamentodaki konuşmasında şu ifadeleri kullanmıştır: “Giderek kötüleşen bu duruma seyirci kalamayız. Bu durum, (İsrail ile) ikili ilişkimizin temelini oluşturan ilkelere aykırı ve İngiliz halkının değerlerine hakarettir. Bu nedenle, bugün İsrail hükümetiyle yürütülmekte olan yeni bir serbest ticaret anlaşmasına ilişkin müzakerelerimizi askıya aldığımızı açıklıyorum. Netanyahu hükümetinin eylemleri bunu gerekli kıldı.” şeklinde konuşmuştur.

İsrail büyükelçisinin Dışişleri Bakanlığı'na çağırıldığını ve bu kararın iletileceğini söyleyen Lammy, sözlerine "İsrail halkına şunu söylemek istiyorum. Biz, ben, sizlerle ortak değerlere dayalı güçlü bir dostluk istiyoruz. Halklarımız ve toplumlarımız arasında gelişen bağlar istiyoruz. Güvenliğinize ve geleceğinize, İran’dan gelen çok gerçek tehdide, terörizmin belasından ve antisemitizmin kötülüklerinden korunmanıza yönelik kararlılığımızdan asla vazgeçmedik. Ancak Gazze’de savaşın yürütülme biçimi, hükümetinizle ilişkimize zarar veriyor. İsrail bu askeri saldırıyı, tehdit ettiği şekilde sürdürür ve insani yardımların engelsiz sağlanmasını garanti altına almazsa, buna karşılık daha ileri adımlar atacağız." ifadeleriyle devam etmiştir.

Gazze’de 22 Mayıs 2025 Tarihli Gelişmeler

Saldırılar ve Güncel Can Kayıpları

22 Mayıs 2025 tarihinde İsrail ordusu, Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarına devam etmiştir. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, 21 Mayıs'tan itibaren gerçekleştirilen hava saldırılarında 107 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Can kaybı toplamda 53.762’ye, yaralı sayısı ise 122.197’ye yükselmiştir. Saldırılar sırasında yaşamını yitirenler arasında kadınlar ve çocuklar da yer almıştır.

_{Tedavi edilmek üzere kentteki Nasır Hastanesi'ne getirilen yaralılar, 22 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Avde Hastanesi’ne Yönelik Hedefli Saldırılar

Gazze’nin kuzeyindeki Tel ez-Zaatar bölgesinde bulunan Avde Hastanesi, İsrail ordusu tarafından üst üste hedef alınmıştır. 22 Mayıs’ta hastanenin ilaç deposuna düzenlenen saldırı sonucu yangın çıkmış, bu durum yaralıların ve sağlık çalışanlarının can güvenliğini tehlikeye atmıştır. Hastane yönetimi, yangının söndürülmeye çalışıldığını ve ordunun hastaneyi yeniden kuşatma girişiminde bulunduğunu açıklamıştır. Aynı hastane daha önce 18 ve 21 Mayıs tarihlerinde de topçu ve hava saldırılarına maruz kalmıştır.

Kuzey Gazze’de Yayınlanan Tahliye Emirleri

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, 22 Mayıs günü Gazze’nin kuzeyinde yer alan 14 mahalle ve yerleşim alanında yaşayan Filistinliler için tahliye çağrısında bulunmuştur. Açıklamada, Şeyh Zayid, Selatin, el-Kerame, el-Nur, Tal al-Zaatar, Cibaliye ve Beyt Lahiya gibi yerleşimlerde yaşayanların bölgeden ayrılması istenmiştir. Bu bölgelerde saldırıların artırılacağı ve askeri faaliyetlerin yoğunlaştırılacağı bildirilmiştir.

_{Gazze'de günlük yaşam, 22 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

81 Günlük Abluka Sonrası İlk Yardım Tırlarının Girişi

Gazze hükümetinin Medya Ofisi, 22 Mayıs 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, İsrail tarafından uygulanan 81 günlük ablukanın ardından ilk kez yardım tırlarının bölgeye girişine izin verildiğini bildirmiştir. Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı üzerinden Gazze’ye gönderilen yardımların sayısı 87 ila 92 tır arasında değişmektedir. Yardımlar, ağırlıklı olarak uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri adına bölgeye ulaştırılmıştır.

_{Aşırı sağcı İsrailliler, Gazze'ye giden yardım tırlarını engellemeye çalışıyor, 21 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Gazze Özel Nakliyeciler Derneği’ne göre, yardım taşıyan tırların 75’i güneydeki fırınlara un ulaştırmak üzere tahsis edilmiştir. UNICEF’e ait 12 tır ise çocuklar için besleyici gıda taşımaktadır. Ayrıca, 5 tır Birleşik Arap Emirlikleri tarafından gönderilen gıda maddelerini içermektedir. Yardımların büyük bölümü Gazze’nin güney ve orta kesimlerine aktarılmış ancak kuzey bölgelere yardım ulaştırmak için kullanılan Netzarim Koridoru İsrail ordusu tarafından kapatılmıştır.

İngiltere’de Filistin’in Tanınmasına Yönelik Çağrılar

21 Mayıs 2025 tarihinde İngiltere Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı ve İşçi Partisi Milletvekili Emily Thornberry, ülkesinin Filistin devletini tanıması yönünde resmi bir çağrıda bulunmuştur. Thornberry, bu çağrıyı hem Parlamento’da hem de kamuya açık yayınlarda dile getirmiştir. Açıklamalarında, İngiltere’nin Filistin’i tanımasının gerekli olduğunu belirtmiş ve bu adımın uluslararası diplomatik sürece katkı sağlayacağını ifade etmiştir.

Channel 4 News kanalında yayımlanan bir programda konuşan Thornberry, İngiltere’nin Filistin’i Fransa ile eş zamanlı tanıması önerisinde bulunmuştur. Bu önerisini, 1916 Sykes-Picot Anlaşması'na taraf olan iki ülkenin bölgedeki tarihsel sorumluluğu çerçevesinde değerlendirmiştir. Thornberry, tanıma kararının tek başına nihai bir çözüm getirmeyeceğini, ancak yeni bir barış planının hazırlanması sürecinde başlangıç niteliği taşıyacağını belirtmiş ve şu sözleri kullanmıştır: "Bence bu Fransızlarla birlikte yapmamız gereken şey. İkimiz de 100 yıl önce bugün gördüğümüz şekliyle Orta Doğu'nun sınırlarını belirleyen Sykes-Picot Anlaşması'nı imzaladık. Dolayısıyla bugünkü Orta Doğu'nun kurucu belgesinde yer alan iki ülkenin Filistin'i tanıması güçlü adım olacaktır. Tek başına yeterli değil ama bence bu başlangıç olur. Filistin'i tanırız ve ardından pek çok uluslararası müttefikimizle çalışarak barış planı hazırlarız ve İsraillilere, Amerikalılarla birlikte şunu söyleriz: İleriye giden yol budur, başka yol yok. Uluslararası toplum bunu söylüyor."

Fehmi el-Cercavi Okulu’na Düzenlenen Hava Saldırısı 

26 Mayıs 2025 sabahında, İsrail ordusu tarafından Gazze Şeridi’nin kuzeyinde bulunan ed-Durc Mahallesi’ndeki Fehmi el-Cercavi İlkokulu’na hava saldırısı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu okul, daha önceki bombardımanlar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan yerinden edilmiş Filistinlilerin geçici olarak barındığı yapılardan biridir.

_{Fehmi el-Cercavi Okulu’na Düzenlenen Hava Saldırısı, 26 Mayıs 2025 - Al Jezeera}

İlk belirlemelere göre saldırıda en az 25 kişi yaşamını yitirmiş, çıkan yangınlar nedeniyle çok sayıda kişi de yaralanmıştır. Görgü tanıkları, saldırı sonrasında okulun çevresinde alevlerin yükseldiğini, bazı bedenlerin yanarak tanınamaz hâle geldiğini ve birçok sivilin ağır yaralandığını ifade etmiştir.

Saldırının ardından bölgede yaşanan kargaşa nedeniyle yaralıların tahliyesinde güçlükler yaşandığı, çevredeki sağlık tesislerinin kapasitesinin yetersiz kaldığı bildirilmiştir. Okul çevresinde kurulan barınaklarda çıkan yangınların hızla yayıldığı ve arama-kurtarma faaliyetlerinin olayın hemen ardından başlatıldığı aktarılmıştır.

_{Fehmi el-Cercavi Okulu’nun saldırıdan sonraki durumu, 26 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, okul binasının Hamas tarafından kullanıldığı iddia edilmiş ve bu gerekçeyle hedef alındığı bildirilmiştir. Öte yandan Filistinli yetkililer ve yerel sivil toplum kuruluşları, söz konusu yapının yalnızca sivillerin barındığı bir geçici sığınak olarak kullanılmakta olduğunu belirtmiştir. Okulda herhangi bir askerî unsurun bulunmadığı yönünde ifadeler kamuoyuna yansımıştır.

Uluslararası insan hakları örgütleri ile yardım kuruluşları, sivillerin ve özellikle eğitim yapılarının uluslararası insancıl hukuk kapsamında koruma altında olduğunu vurgulamış; söz konusu saldırının, sivil yerleşimlere yönelik doğrudan müdahaleler arasında değerlendirildiğini açıklamıştır. Fehmi el-Cercavi Okulu’na yönelik bu saldırı, aynı gün içinde Gazze’nin çeşitli bölgelerine düzenlenen 200’den fazla hava saldırısı arasında, en çok can kaybının yaşandığı olaylardan biri olarak kayıtlara geçmiştir.

ABD ve Hamas Arasında Ateşkes Taslağı Üzerinde Anlaşma Açıklamaları 

26 Mayıs 2025 tarihinde, Hamas ile Amerika Birleşik Devletleri arasında Katar’ın başkenti Doha’da yürütülen müzakereler sonucunda bir ateşkes anlaşması taslağı üzerinde uzlaşıya varıldığı yönünde açıklamalar yapılmıştır. Görüşmeler, ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un liderliğinde yürütülmüş ve sürecin başından itibaren esir takası ile insani yardıma erişim konuları müzakere edilmiştir.

Anlaşma Taslağının Aşamaları ve Esir Takası Detayları

Al Jazeera tarafından aktarılan bilgilere göre, taslak metin iki aşamalı bir uygulama planı içermektedir. Buna göre, taraflar 60 günlük geçici bir ateşkes süreci üzerinde uzlaşmıştır. Bu kapsamda Hamas'ın elindeki 10 İsrailli esirin serbest bırakılması planlanmış; ilk beş esirin ateşkesin başlamasıyla, diğer beşinin ise 60. günün sonunda teslim edilmesi öngörülmüştür. Aynı süreçte belirli sayıda Filistinli tutuklunun da karşılıklı olarak serbest bırakılması ve ilk günden itibaren Gazze’ye koşulsuz insani yardım ulaştırılması hedeflenmiştir. Taslak metin, Steve Witkoff tarafından İsrail hükümetine de iletilmiştir ve İsrail’in yanıtı beklenmektedir.

Hamas’ın Kabul Açıklaması

Hamas’a yakın bir Filistinli kaynak, Anadolu Ajansı’na verdiği bilgide, hareketin ABD tarafından sunulan ateşkes önerisini kabul ettiğini belirtmiştir. Kaynağa göre, Hamas bu kararı Filistin halkının çıkarlarını koruma ve devam eden askeri saldırıların durdurulması amacıyla almıştır. Bu açıklama, 26 Mayıs 2025 günü kamuoyuna yansımıştır

ABD’nin ve Witkoff’un Açıklamaları

Hamas tarafından yapılan bu kabul beyanına rağmen, ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff aynı gün Axios’a yaptığı açıklamada, Hamas’ın rehine ve ateşkes anlaşmasını kabul ettiğine dair haberlerin gerçeği yansıtmadığını ifade etmiştir. Witkoff, Hamas’ın tutumunu “hayal kırıklığı yaratan ve tamamen kabul edilemez” olarak nitelendirmiştir. Witkoff, ABD tarafından Hamas’a yeni bir öneri sunulmadığını vurgulamış; bunun yerine mevcut anlaşmanın masada olduğunu ve Hamas’ın bunu kabul etmesi gerektiğini dile getirmiştir.

İsrail'in Refah’taki Yardım Noktasında Saldırısı

28 Mayıs 2025 tarihinde Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde, İsrail yönetiminin desteklediği “Gazze İnsani Yardım Vakfı” tarafından işletilen bir yardım dağıtım merkezinde İsrail askerleri tarafından sivillere ateş açılmıştır. Filistin Hükümeti Medya Ofisi tarafından yapılan açıklamada, binlerce Filistinlinin gıda yardımına ulaşabilmek için bu merkeze akın ettiği ve İsrail'in hedefinin doğrudan dağıtım merkezi olduğu bildirilmiştir.

_{İsrail ordusu Gazze'de yardım dağıtımı sırasında çok sayıda kişiyi öldürdü, 28 Nisan 2025 - (TRT World)}

Saldırı sonucunda üç Filistinli hayatını kaybetmiş, 46 kişi yaralanmıştır. Ayrıca yedi kişinin kayıp olduğu belirtilmiştir. Saldırının gerçekleştiği yardım noktası, bölge halkının gıda maddelerine erişebilmesi için oluşturulmuş geçici bir merkezdir. Açıklamalarda, söz konusu merkezin, açlık tehdidi altındaki sivillerin yoğun olarak başvurduğu bir yer olduğu ve saldırının bu nedenle ağır insani sonuçlar doğurduğu ifade edilmiştir.

Yardım merkezine yapılan saldırının ardından Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası aktörlere çağrıda bulunulmuş, acil ve etkili müdahale talep edilmiştir. Özellikle yardım kuruluşlarının faaliyetlerini İsrail müdahalesi olmaksızın sürdürebilmesi için gerekli tedbirlerin alınması gerektiği vurgulanmıştır.

Filistin tarafı, bu yardım noktalarının “sınırlı insani yardım karşılığında kitlesel göçün teşvik edilmesi” amacını taşıdığını ve yaşanan olayın, yardım süreçlerinin mevcut insani krizi daha da derinleştirdiğini bildirmiştir.

İsrail’in Witkoff’un Ateşkes Taslağına Yönelik Açıklamaları

29 Mayıs 2025 tarihinde İsrail basınında yer alan haberlere göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff tarafından sunulan geçici ateşkes ve esir takası önerisini kabul edeceklerini ifade ettiği bildirilmiştir. Netanyahu’nun bu açıklamayı, İsrailli esirlerin aileleriyle yaptığı özel bir görüşme sırasında dile getirdiği kaydedilmiştir.

Söz konusu öneri, Gazze Şeridi’nde 60 gün sürecek geçici bir ateşkesi ve Hamas’ın elinde tuttuğu 10 İsrailli esirin yanı sıra 18 cenazenin iki aşamada teslim edilmesini kapsamaktadır. Karşılığında, İsrail hapishanelerindeki bazı Filistinli tutukluların serbest bırakılması öngörülmektedir. İlk esir grubunun ateşkesin başında, ikinci grubun ise 60. günün sonunda teslim edilmesi planlanmıştır.

Ayrıca, önerilen taslakta tarafların ateşkes süresi boyunca kalıcı bir çözüm için müzakerelere başlaması gerektiği ancak bu müzakerelerin sonuçsuz kalması durumunda sürecin nasıl ilerleyeceğine dair herhangi bir güvence verilmediği ifade edilmiştir. Taslakta, 60 günlük ateşkesin ardından İsrail’in saldırılarını sürdürme veya yeni takaslar karşılığında ateşkesi uzatma seçeneğine sahip olduğu belirtilmiştir.

İsrail’in Askeri Operasyonları ve Saldırıları

Mayıs sonu itibarıyla İsrail ordusu, Gazze Şeridi'ne yönelik operasyonlarını kara, deniz ve hava unsurlarını kapsayacak şekilde genişletmiştir. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, ordunun hiçbir müzakereyi beklemeden tüm hedeflere yönelik saldırı düzenlemesini ve her türlü aracın kullanılmasını emretmiştir. Aynı zamanda Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in, kara harekâtlarının Gazze’nin güney ve kuzey bölgelerine doğru genişletilmesi talimatı verdiği belirtilmiştir.

_{İsrail'in Şeyh Rıdvan Mahallesi’ndeki bir eve düzenlediği saldırıdan hemen sonra çekilmiş bir fotoğraf, 1 Haziran 2025 - Anadolu Ajansı}

Saldırıların şiddeti nedeniyle, 7 Ekim 2023’ten 2 Haziran 2025’e kadar hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısı 54.470'e yükselmiştir. 1 Haziran'dan 2 Haziran'a kadar 53 kişinin öldüğü, 503 kişinin yaralandığı bildirilmektedir. İsrail ordusu ayrıca Refah, Netzarim, Cibaliya, Han Yunus ve Deyr Belah gibi bölgelerde sivillere ve yardım noktalarına saldırı düzenlemiştir.

Sivil Kayıplar ve Yardım Noktalarına Saldırılar

1 Haziran 2025 tarihinde İsrail, Gazze Şeridi’nde yardım almaya çalışan sivillere iki ayrı noktada saldırmıştır. Refah’ın Mevasi bölgesinde zırhlı araçlardan açılan ateş sonucu en az 30 kişi hayatını kaybetmiş, Netzarim Koridoru çevresindeki insansız hava aracı saldırısında ise 1 kişi ölmüş, 26 kişi yaralanmıştır.

_{Filistinliler, Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Netzarim Koridoru'nda bulunan yardım dağıtım noktasında, 29 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı}

Birleşmiş Milletler ve çeşitli kuruluşlara göre bu tür saldırılar, insani yardım noktalarının “ölüm tuzağı”na dönüştüğünü göstermektedir. İsrail’in yardımı bir savaş aracına çevirdiği, sivilleri cezalandırma aracı olarak kullandığı ve yardım dağıtım sisteminin sivil ölümleri artırdığı yönünde çok sayıda açıklama yapılmıştır.

Uluslararası Tepkiler

Birleşmiş Milletler ve Bağlı Kuruluşlar

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, İHH İnsani Yardım Vakfı’nın Gazze’de çalışan 5 görevlisinin İsrail saldırısında hayatını kaybetmesinden derin endişe duyulduğunu açıklamıştır. Açıklamada insani yardım çalışanlarının kasıtlı olarak hedef alınmasının savaş suçu teşkil edebileceği belirtilmiştir.

BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi ve UNRWA, Gazze'deki insani ihtiyaçların tarihin en kötü seviyesine ulaştığını, yardım malzemelerinin bölgeye ulaştırılamadığı ve açlığın tüm nüfusu etkilediğini bildirmiştir.

Devlet Temsilcilerinden Açıklamalar

• Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Filistin devletinin tanınmasının "ahlaki bir görev" olduğunu vurgulamış, bu tanımanın belirli şartlara bağlı olarak gerçekleşmesi gerektiğini belirtmiştir.
• İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Gazze’deki saldırıları “soykırım” olarak nitelendirmiş ve bu durumun uluslararası dayanışma ile son bulması gerektiğini ifade etmiştir.
• İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, Gazze'deki halkın açlığa mahkum edilmesini “insanlık dışı” olarak tanımlamış ve uluslararası yardımların önünün açılması çağrısında bulunmuştur.
• Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İsrail Başbakanı Netanyahu ile yaptığı görüşmede yardımların ulaştırılması ve dağıtılmasının acil bir gereklilik olduğunu vurgulamıştır.

Ateşkes Girişimleri

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze'de ateşkes anlaşmasına "çok yaklaşıldığını" açıklamış, özel temsilcisi Steve Witkoff aracılığıyla Hamas’a teklif sunulduğunu belirtmiştir. Hamas, bu öneriye yönelik cevabını arabuluculara ilettiğini, önerinin kalıcı ateşkes, İsrail’in Gazze’den çekilmesi ve insani yardımların kesintisiz sağlanması gibi talepler içerdiğini açıklamıştır.

Gazze’de Yardım Dağıtımı ve İnsani Kriz

Mayıs sonu ve Haziran başında Gazze Şeridi’nde kurulan yeni yardım mekanizması ciddi eleştirilere yol açmıştır. 27 Mayıs 2025’te faaliyete geçtiği duyurulan ve “Gazze İnsani Yardım Vakfı” tarafından kontrol edilen dağıtım sistemine, BM’ye bağlı kuruluşlar ile Filistinli makamlar tepki göstermiştir. Bu sistemin Tel Aviv ve Washington yönetimleri tarafından desteklendiği bildirilmiştir.

_{Nuseyrat Mülteci Kampı’nda yemek sırasında bekleyen Filistinli çocuklar, 2 Haziran 2025 - Anadolu Ajansı}

Yardım dağıtımı sırasında yaşanan kargaşada 29 Mayıs’ta 1, 30 Mayıs’ta 5 kişi olmak üzere toplamda 17 Filistinli yaşamını yitirmiş, 86 kişi yaralanmıştır. 5 kişi ise hâlâ kayıp olarak bildirilmektedir. 1 Haziran'da ise yardım noktalarında 31 kişi, İsrail'in saldırıları sonucu hayatını kaybetmiştir.

BM Dünya Gıda Programı, ellerinde 2,2 milyon kişiye yetecek kadar yardım bulunduğunu ancak bu yardımların güvenli biçimde ulaştırılabilmesi için acil ateşkes gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca, Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre İsrail güçleri yüksek kapasiteli 3 elektrik jeneratörünü daha hedef almış, hastanelerdeki ameliyathaneler ve yoğun bakım üniteleri çalışamaz hale gelmiştir. Jeneratörlerin yedek parçalarının girişine izin verilmediği ve bu nedenle kritik tıbbi birimlerin işlevsiz kalma riski taşıdığı ifade edilmiştir.

_{Gazze kentinin Rimal semtinde yemek sırasında bekleyen Filistinli çocuklar, 1 Haziran 2025 - Anadolu Ajansı}

Gazze Şeridi’nin Huzaa beldesi, belediye meclisinin açıklamasına göre “felaket bölgesi” ilan edilmiştir. Açıklamada, İsrail'in tüm altyapı, sağlık ve eğitim hizmetlerini hedef aldığı, yolları kullanılamaz hale getirdiği, halkın kitlesel göçe zorlandığı ve bu eylemlerin uluslararası insancıl hukukun ihlali anlamına geldiği belirtilmiştir.

Kurban Bayramı Süresince Gazze'de Gerçekleşen Saldırılar ve İnsani Durum (Haziran 2025)

_{Kurban Bayramı namazını Al-Katiba bölgesindeki çadır kampta kılan Filistinliler, 6 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Bayramın İlk Gününde Yaşanan Saldırılar

İsrail ordusu, Kurban Bayramı'nın birinci gününde Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine hava ve kara saldırıları düzenlemiştir. Gazze Sağlık Bakanlığı verilerine göre saldırılarda 31 kişi hayatını kaybetmiş, 56 kişi yaralanmıştır. Saldırılar, Gazze kentinin kuzey mahallelerinde yoğunlaşmış; Gazze’nin doğusundaki Tuffah Mahallesi’nde görev yapan sivil savunma personeli Velid Adil el-Bataş da saldırılar sonucunda ölmüştür. Kurban Bayramı'nın ilk gününde Gazzeliler, İsrail saldırılarında hayatını kaybeden yakınlarının mezarlarını ziyaret etmiştir. Ziyaretlerin çoğunluğu Han Yunus Kabristanı’nda gerçekleşmiştir.

_{Bayram namazının ardından kabir ziyaretinde bulunan Nuseyrat bölgesindeki Filistinliler, 6 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Filistinli siviller, Kurban Bayramı namazını saldırılarda yıkılmış cami enkazlarında kılmıştır. Namazlara çocuklar ve yaşlılar da katılmıştır. Arife günü ve bayramın ilk gününde toplam 95 kişi hayatını kaybetmiş, ikinci günle birlikte bu sayı 173’e yükselmiştir. Toplam 304 kişi yaralanmıştır.

_{Kurban Bayramı namazını Al-Katiba bölgesindeki çadır kampta kılan Filistinliler, 6 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Bayramın İkinci Günü ve Toplu Kayıplar

Bayramın ikinci günü olan 17 Haziran 2025’te gerçekleştirilen saldırılarda ölen Filistinlilerin sayısı 78’e ulaşmıştır. Gazze Sivil Savunma Sözcüsü Mahmud Basal, Gazze kentinin güneyindeki Sabra Mahallesi'nde yer alan üç katlı bir evin bombalanması sonucu 15 kişinin öldüğünü ve 50'den fazla kişinin yaralandığını belirtmiştir. Bu evin Mücahitler Hareketi Genel Sekreteri Ebu Şeria’ya ait olduğu ifade edilmiş, saldırı sonucu Ebu Şeria, kardeşi Ahmed Ebu Şeria ve diğer aile bireyleri hayatını kaybetmiştir.

_{Bayramın ilk günü İsrail'in Han Yunus kentine düzenlediği saldırı sonucu yaralanan bir Filistinli, 6 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze'nin kuzeyindeki Cibaliya, Cibaliya Nezle ve Faluca bölgelerine düzenlenen saldırılarda ise toplam 16 Filistinli yaşamını yitirmiştir. Gazze'nin doğusundaki Tuffah Mahallesi’nde insansız hava aracı saldırısı sonucu 5 kişi, Deyr el-Belah'ta çadırların hedef alınmasıyla 2 kişi ölmüştür. Han Yunus’un doğusundaki Beni Suheyla beldesine düzenlenen İHA saldırısında ise 6 kişi yaşamını yitirmiştir. Batısındaki Emel Mahallesi’nde de bir kişi öldürülmüş, bir kişi yaralanmıştır. Ayrıca Refah kentinde yardım bekleyen sivillere ateş açılması sonucu 8 kişi hayatını kaybetmiştir.

Bayramda Sürgün Emirleri

İsrail ordusu Gazze’nin kuzeyindeki bazı bölgelerde yaşayan sivillere batıya doğru göç etmeleri yönünde uyarıda bulunmuştur. Ordu sözcüsü Avichay Adraee, sosyal medya hesabından Gazze’yi küçük bloklara ayıran ve bazı bölgeleri "yasak alan" ilan eden bir harita yayımlamıştır. Söz konusu haritada 608, 609, 615 ve 616 numaralı bloklar hedef olarak işaretlenmiş, bu bölgelerde yaşayan sivillerin batıya, yani sahil şeridine yönelmeleri talep edilmiştir. Aynı zamanda İsrail-ABD koordinasyonundaki yardım dağıtım noktalarına gece saatlerinde yaklaşmanın ölümcül sonuçlar doğurabileceği yönünde resmi uyarılar yapılmıştır. İsrail ordusu bu alanların yalnızca 06.00–18.00 saatleri arasında açık olduğunu, bu saatler dışında bölgenin “kapalı askeri bölge” sayıldığını bildirmiştir.

_{Gazze'de yıkımın ortasında Kurban Bayramı’nın ikinci günü, 7 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İnsani Yardımın Engellenmesi

Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, Kurban Bayramı süresince İsrail'in Gazze'ye hiçbir insani yardım ekibinin girişine izin vermediğini açıklamıştır. Gazze'deki gıda yardım noktalarına düzenlenen saldırılar nedeniyle sivillerin yiyecek bulmak için hayatlarını riske atmak zorunda kaldığı belirtilmiştir. 19 Mayıs'tan itibaren kısıtlı biçimde yapılan yardımlar sonucunda yalnızca 4.600 metrik ton buğday ununun ulaştırılabildiği ve bu miktarın her aileye en az bir çuval sağlamak için gerekenin çok altında olduğu açıklanmıştır.

İsrail ordusu tarafından 18 yardım başvurusundan sadece 7’si onaylanmış; kalan 11 başvuru ise reddedilmiştir. Haq ayrıca Gazze'deki BM dışı yardım dağıtım noktalarının güvenli olmadığını vurgulamıştır. Gazze hükümeti ise yaptığı açıklamada, BM standartlarına uygun olarak yardım dağıtımının güvenliğini sağlayabilecek durumda olduğunu bildirmiştir.

Batı Şeria'da Bayram Günü Baskınları

Kurban Bayramı süresince İsrail ordusu, Batı Şeria'nın çeşitli kentlerinde askerî operasyonlarını sürdürmüştür. Cenin, Kalkilya, Beytüllahim ve El Halil kentlerinde düzenlenen baskınlar sonucunda bazı Filistinliler gözaltına alınmıştır. Kalkilya’da düzenlenen operasyonlarda bir kişi yaralanmış, iki kişi gözaltına alınmıştır. El Halil'deki Harem-i İbrahim Camisi çevresinde uygulanan güvenlik önlemleri nedeniyle cemaatin camiye ulaşımı kısıtlanmıştır. El Halil Vakıflar Müdürü Muncid el-Caberi, İsrail güçlerinin caminin doğu kapısını açmayı yedinci kez reddettiğini belirtmiştir. Aynı durumun ramazan aylarında ve daha önceki bayramlarda da yaşandığı ifade edilmiştir. Bu uygulamaların kutsal mekânlara erişim hakkını ihlal ettiği belirtilmiştir.

Uluslararası Tepkiler

Bayram süresince uluslararası kamuoyundan da çeşitli tepkiler gelmiştir. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, İsrail’in Gazze’ye yönelik operasyonlarının "kabul edilemez boyutlara ulaştığını" ifade etmiştir. Meloni, İsrail'in sivilleri koruma yükümlülüğüne uyması gerektiğini belirtmiş ve operasyonların derhal sona erdirilmesi çağrısında bulunmuştur.

_{BM Genel Sekreteri Antonio Guterres - (Anadolu Ajansı)}

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ise daha önce İsrail saldırılarında hayatını kaybeden BM çalışanlarına dikkat çekerek, sorumluların cezasız kalmaması gerektiğini açıklamıştır. Guterres’in açıklamasında, İsrail’in uluslararası hukuk yükümlülüklerine uyması ve insani yardım çalışanlarının korunması gerektiği vurgulanmıştır.

Gazze’de Gazetecilere Yönelik Saldırılar

Haziran ayı içerisinde, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nde gazetecileri hedef alan saldırılarında hayatını kaybeden basın mensubu sayısı 226’ya yükselmiştir. Gazze’deki hükümetin Medya Ofisi tarafından yapılan açıklamada, bu saldırıların sistematik bir şekilde yürütüldüğü ve özellikle uluslararası medya kuruluşlarına bağlı çalışanların da doğrudan hedef alındığı belirtilmiştir. El-Ehli Baptist Hastanesi avlusuna düzenlenen saldırıda ağır yaralanan El-Arabi televizyonu kameramanı Ahmed Kalca’nın 6 Haziran’da hayatını kaybettiği bildirilmiştir.

Açıklamada, İsrail ordusunun gazetecilere yönelik eylemleri en sert ifadelerle kınanmış, bu saldırıların bilgiye erişim hakkını ihlal ettiği ve savaş hukuku açısından soruşturulması gerektiği vurgulanmıştır. Uluslararası basın kuruluşları ise basın çalışanlarının korunması için çağrılarda bulunmuştur.

Yardım Noktalarına Yapılan Saldırılar

Gazze'deki hükümetin Medya Ofisi’nin verilerine göre, 27 Mayıs ile 6 Haziran tarihleri arasında İsrail ordusunun yardım merkezlerine yönelik saldırılarında toplam 110 Filistinli hayatını kaybetmiş, 583 kişi yaralanmıştır. Bu saldırılar çoğunlukla yardım için sıraya giren sivilleri hedef almıştır. Açıklamada, kayıp olduğu bildirilen 9 kişinin cesedine hâlâ ulaşılamadığı belirtilmiştir.

_{Bayramın ilk günü İsrail'in Han Yunus kentine düzenlediği saldırı sonucu yaralanan bir Filistinli, 6 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Özellikle Kurban Bayramı’nın birinci gününde, Refah kentinde yardım bekleyen sivillere ateş açılması sonucu 8 kişi yaşamını yitirmiş, 61 kişi yaralanmıştır. Bu saldırılar sırasında dağıtım merkezlerinde herhangi bir silahlı unsurun bulunmadığı yönünde sahadan görgü tanıklıkları bildirilmiştir. Gazze’de faaliyet gösteren yardım kuruluşları bu sınırlamanın, açlıkla mücadele eden siviller için fiilen yardıma erişimi imkânsız hâle getirdiğini açıklamıştır.

Bayram Süresince Sivil Altyapıya Verilen Zararlar

Kurban Bayramı süresince gerçekleştirilen saldırılar sonucunda Gazze’deki çeşitli altyapı ve sivil hedefler büyük zarar görmüştür. Han Yunus’un Batn es-Semin, Kizan en-Neccar, Satr el-Garbi ve Ketibe mahalleleri; Refah’ın doğusu; Cibaliya’nın merkezi ve Gazze kentinin doğusundaki Tuffah Mahallesi gibi yerleşim bölgeleri hem hava hem kara saldırılarına maruz kalmıştır.

Han Yunus’ta yerinden edilen sivillerin sığındığı çadır alanları hedef alınmış, bir İHA saldırısıyla çadırların arasına kurulan telefon şarj istasyonu vurulmuştur. Bu saldırıda çok sayıda sivilin yaralandığı, üç kişinin yaşamını yitirdiği aktarılmıştır. Aynı bölgede Ömer Raid Ahmed el-Kutati isimli çocuk da Saraya Cezaevi yakınlarında İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu hayatını kaybetmiştir.

Gazze'nin orta kesimindeki Deyr el-Belah’ta bir eve düzenlenen hava saldırısı sonucunda üç kişinin öldüğü bildirilmiştir. Gazze kentinin kuzeyinde bulunan Cibaliya bölgesinde ise sivillere ait evlerin hedef alınmasıyla 10 kişi hayatını kaybetmiştir.

Gazze’de 10–15 Haziran 2025 Tarihleri Arasında Yaşanan Gelişmeler

İsrail Saldırıları ve Can Kayıpları

10–15 Haziran 2025 tarihleri arasında Gazze Şeridi genelinde İsrail ordusunun düzenlediği hava, kara ve topçu saldırılarında Filistinli siviler başta olmak üzere çok sayıda kişi yaşamını yitirmiştir. 10 Haziran günü, özellikle yardım bekleyen sivillere yönelik saldırılar neticesinde 62 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Bu kişilerden en az 19’u, Gazze Şeridi’nin orta kesimindeki Netzarim Koridoru’nda yardım için toplanan sivillerden oluşmaktadır. Ayrıca, Cibaliya bölgesinde düzenlenen saldırılarda aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 12 kişi öldürülmüştür. Aynı gün Han Yunus’un Mevasi bölgesinde çadırlarda kalan yerinden edilmiş siviler hedef alınmış ve burada da can kayıpları yaşanmıştır.

_{İsrail ordusunun, Gazze Şeridi'nin Han Yunus kenti güneyine düzenlediği saldırı sonrası yükselen dumanlar, 11 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

11 Haziran’da İsrail ordusunun çeşitli noktalara düzenlediği saldırılar sonucunda 123 Filistinli ölmüş, 474 kişi ise yaralanmıştır. Bu saldırıların önemli bir kısmı yardım dağıtım bölgeleri ve mülteci kamplarında toplanan sivillere yönelik olmuştur. Refah’ta kurulu bir yardım merkezinin yakınında, yardım almak için bekleyen 9 Filistinli, İsrail güçlerinin ateşi sonucu hayatını kaybetmiştir. Deyr el-Belah ve Nusayrat Mülteci Kampı'nda gerçekleştirilen saldırılar da aynı gün ölü sayısının artmasına yol açmıştır. Sağlık yetkilileri, gece boyunca düzenlenen saldırılarda enkaz altından çıkarılan 11 kişinin daha cansız bedenine ulaşıldığını bildirmiştir.

_{İsrail saldırıları nedeniyle, Han Yunus'un batısına göç eden Filistinliler, 13 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

12 Haziran’da gerçekleşen saldırılarda, yardım noktaları yine hedef alınmış; yalnızca Netzarim Koridoru çevresinde yardım bekleyen 57 sivil dahil olmak üzere toplamda 80 Filistinli öldürülmüştür. Aynı gün içinde başka bölgelerdeki saldırılarla birlikte 32’si yardım almak için bekleyen sivillerden oluşan 58 kişinin daha yaşamını yitirdiği bildirilmiştir. Bombardımanlar, özellikle evler, mülteci çadırları ve sivillerin toplandığı açık alanlar üzerinde yoğunlaşmıştır.

13 Haziran'da Gazze Şeridi’nin güneyi, orta kesimleri ve kuzeyi yine hedef alınmıştır. Nablusi Kavşağı, Cibaliya ve Deyr el-Belah bölgelerine yapılan saldırılar sonucu en az 20 Filistinli yaşamını kaybetmiştir. İsrail’in aynı gün gerçekleştirdiği İran’a yönelik saldırılarla eş zamanlı olarak Gazze’deki yoğun askeri faaliyetlerin de sürdüğü görülmüştür.

_{İsrail ordusunun, Şucaiyye Mahallesi'ne düzenlediği saldırı sonrası yaralılar El Ehli Baptist Hastanesi'ne getiriliyor, 13 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

14 Haziran itibarıyla son 48 saat içinde 90 Filistinlinin öldüğü, 605 kişinin yaralandığı açıklanmıştır. Bu dönemde yine yardım bekleyen siviler hedef alınmış; Netzarim Koridoru çevresindeki saldırılarda doğrudan ateş açılması sonucu 27 sivilin öldüğü bildirilmiştir. Deyr el-Belah, Han Yunus, Beyt Lahiya ve İslam Üniversitesi çevresi gibi farklı bölgelerdeki insansız hava aracı (İHA) saldırılarıyla da sivil kayıplar yaşanmıştır. 15 Haziran’da açıklanan verilere göre, son 24 saatte 65 kişi hayatını kaybetmiş; 315 kişi yaralanmıştır. Yardım noktalarında hedef alınan Filistinli sivilerle birlikte, Han Yunus ve Tel ez-Zatar’da da ağır can kayıpları olmuştur.

İnsani Yardım Bekleyen Sivillere Yönelik Sistematik Saldırılar

Saldırılar, özellikle ABD ve İsrail güdümünde oluşturulan “Gazze İnsani Yardım Vakfı” çatısı altında kurulan yardım dağıtım bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Bu yapının BM tarafından tanınmıyor oluşu ve Filistinli gruplar tarafından reddedilmesi, söz konusu dağıtım bölgelerinin güvenilirliğini sorgulanır hale getirmiştir. 27 Mayıs’tan itibaren yardım bölgelerinde hayatını kaybedenlerin sayısı 300’ü aşmış; 2.600'den fazla kişi de yaralanmıştır.

_{Gazze’nin kuzeyinde yardım bekleyişi: Sudaniyye’de toplanan Filistinliler, 12 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

BM, bu yardım mekanizmasının insani yardıma erişim açısından başarısız olduğunu açıklamış; sistemin açlığı gidermediğini, aksine aç ve savunmasız insanları onlarca kilometre yürümeye zorlayarak yeni tehlikelere maruz bıraktığını belirtmiştir. Bu saldırıların ardından, yardım için toplanan bazı sivillerin vurularak veya yardım kamyonları tarafından ezilerek öldüğü de kaydedilmiştir.

Sağlık Altyapısında Çöküş ve Temel Hizmetlerin Durması

Gazze'deki sağlık sistemi bu dönemde işlevselliğini büyük ölçüde yitirmiştir. 11 Haziran'dan itibaren Gazze’nin geniş alanlarında internet ve iletişim hizmetleri tamamen kesilmiş; bu durum sağlık hizmetlerinin koordinasyonunu ciddi biçimde sekteye uğratmıştır. Hizmetler 15 Haziran itibarıyla sınırlı biçimde yeniden sağlanabilmiştir.

_{İsrail saldırıları altındaki Gazze'de su krizi devam ediyor, 12 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Han Yunus’taki Emel Hastanesi saldırılar nedeniyle hizmet dışı kalmış, Nasır Hastanesi bölgedeki tek yoğun bakım merkezi haline gelmiştir. Şifa Hastanesi’nde ise yakıt eksikliği nedeniyle yoğun bakım ünitesinin çalışmasının tehlikeye girdiği, hastane jeneratörlerine sadece 3 günlük yakıt kaldığı belirtilmiştir. Sağlık Bakanlığı, yüzlerce hastanın yaşamının risk altında olduğunu ve bu hastanelerin işlevsiz kalmasının büyük bir insani felakete yol açabileceğini duyurmuştur.

Belediye hizmetleri de bu süreçte durmuştur. Han Yunus, Nuseyrat ve Zuveyde belediyeleri, yakıt eksikliği nedeniyle su, kanalizasyon ve çöp toplama gibi hizmetlerini askıya almıştır. Bu durum, yüz binlerce kişinin temiz suya erişimini kaybetmesine neden olmuş; açık kanalizasyon riskiyle bulaşıcı hastalıkların yayılabileceği uyarısı yapılmıştır.

Uluslararası Tepkiler ve Siyasi Açıklamalar

İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, 11 Haziran’da yaptığı açıklamada Gazze’deki durumu “kabul edilemez” olarak nitelendirmiştir. Lüksemburg’daki resmi ziyareti sırasında konuşan Mattarella, derhal ateşkes sağlanması gerektiğini ve tüm rehinelerin serbest bırakılması çağrısında bulunmuştur. İki devletli çözümün uygulanabilir tek seçenek olduğunu ifade eden Mattarella, İtalya’nın Gazze’deki duruma yönelik sağlık yardımı kapsamında 70 Filistinliyi tedavi için ülkeye getirdiğini duyurmuştur.

Avrupa'daki Filistin Dayanışma Gösterileri

10–15 Haziran 2025 tarihleri arasında Avrupa’nın birçok kentinde Filistin halkına destek amacıyla geniş çaplı kitlesel eylemler düzenlenmiştir. Bu protestolar, hem Gazze’deki sivil kayıplara dikkat çekmek hem de İsrail’e yönelik uluslararası baskının artırılması çağrısında bulunmak amacı taşımıştır.

Paris Yürüyüşü ve Madleen Gönüllülerine Destek

14 Haziran 2025 tarihinde Fransa’nın başkenti Paris’te binlerce Filistin destekçisi, Cumhuriyet Meydanı’ndan başlayarak Millet Meydanı’na kadar uzanan bir yürüyüş gerçekleştirmiştir. Fransız sendikalarının çağrısıyla organize edilen gösteride, katılımcılar “Hepimiz Gazze’nin çocuklarıyız”, “Özgür Filistin” ve “İsrail katil, Macron suç ortağı” gibi sloganlar atmıştır. Göstericiler, kefiyeler ve Filistin bayrakları taşıyarak sıcak hava koşullarına rağmen yürüyüşlerini sürdürmüştür.

_{Paris’te Filistin destekçilerinin, Gazze halkıyla dayanışma amacıyla düzenlediği yürüyüş, 14 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Yürüyüşe Avrupa Parlamentosu milletvekili Rima Hassan, Madleen gemisinin Fransız gönüllüleri Reva Viard ve Baptiste Andre gibi isimler de katılmıştır. Hassan, burada yaptığı konuşmada, İHA saldırısı tehdidinin halkın desteği sayesinde önlendiğini açıklamış ve İsrail’in abluka uygulamalarına karşı yürütülen bu girişimlerin sembolik ve politik önemini vurgulamıştır. Göstericiler ayrıca İsrail’in Filistin halkına yönelik uygulamalarının durdurulması ve Madleen gemisinde tutuklanan kişilerin serbest bırakılması talebinde bulunmuştur.

Protesto sırasında Fransız polisi tarafından müdahalede bulunulmuş; Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) partisi milletvekili Alma Dufour, biber gazı ve copla yapılan polis müdahalesine ait görüntüleri sosyal medya hesabından paylaşarak tepkisini dile getirmiştir. Aynı partiden milletvekili Manuel Bompard, gösteriye 150 bin kişinin katıldığını açıklamıştır.

Paris’te Filistin destekçilerinin, Gazze halkıyla dayanışma amacıyla düzenlediği protesto, 14 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)

Berlin Gösterisi ve Yahudi Grupların Katılımı

14 Haziran 2025 günü Almanya’nın başkenti Berlin’de de binlerce kişi, Filistin halkına destek amacıyla bir araya gelmiştir. Brandenburg Kapısı ile Zafer Anıtı arasında düzenlenen yürüyüşte, “Gazze hayatta kalmak istiyor”, “Apartheid ve soykırımı durdurun”, “Etnik temizlik bir suçtur” ve “Filistin hiçbir zaman ölmeyecek” yazılı pankartlar taşınmıştır.

Eylemi organize eden gruplar arasında “Orta Doğu’da Adil Bir Barış İçin Yahudilerin Sesi” (Jüdische Stimme für gerechten Frieden im Nahost) isimli Yahudi örgütü de yer almıştır. Grup sözcülerinden Udi Raz, Filistinlilerin hem İsrail’in askeri uygulamaları hem de Almanya’daki devlet baskısı altında bulunduğunu belirtmiştir. Ayrıca Uluslararası Af Örgütü temsilcisi, İsrail ordusunun sivillere yönelik saldırılarını ve ablukayı protesto etmiş; Alman hükümetini İsrail’in eylemlerini açıkça kınamaya çağırmıştır. Gösteri sonrası bazı katılımcılar Federal Meclis önünde çadır kampı kurarak eylemlerini sürdürmüştür.

Saraybosna Protestosu

13 Haziran 2025 tarihinde Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da bulunan Başçarşı Sebili önünde toplanan yüzlerce kişi, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını protesto etmiştir. Göstericiler, “Soykırımı durdurun”, “Filistin’e özgürlük”, “Netanyahu yargılanacak” ve “İsrail terörizmi durdurulsun” gibi sloganlar eşliğinde Ferhadiye Caddesi boyunca yürümüştür. Eylemde, İsrail’in saldırılarında yaşamını yitiren bebek ve çocukları temsilen maketler taşınmış; Madleen gemisindeki gözaltına alınan aktivistlere destek verilmiştir.

_{Bosna'da düzenlenen Filistin'e destek gösterisi, 14 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İspanya’da 125 Kentte Eşzamanlı Gösteri

14 Haziran 2025’te İspanya genelinde Madrid ve Barselona başta olmak üzere toplam 125 kentte Filistin ile dayanışma yürüyüşleri gerçekleştirilmiştir. Gösteriler, "Parar La Guerrra" (Savaşı durdurun) Platformu’nun çağrısıyla ve “Adil barış için. Özgür Filistin. Tam ateşkes. Ne terörizm ne soykırım” temasıyla organize edilmiştir.

_{Madrid'de düzenlenen Filistin'e destek gösterisi, 14 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Madrid’deki gösteri Reina Sofia Müzesi önünde gerçekleştirilmiş ve çok sayıda sanatçı da bu eyleme destek vermiştir. Yönetmen Pedro Almodóvar, aktör Jose Sacristan, yazar Elvira Lindo, aktrist Malena Alterio ile müzisyenler Rayden, Miguel Poveda ve Silvia Perez Cruz gibi isimlerin imzasını taşıyan bir manifestoda, İsrail’in Gazze’de savaş suçu işlediği, Filistinlilerin aç bırakıldığı ve etnik temizliğe maruz kaldığı belirtilmiştir. Manifestoda ayrıca, "Netanyahu'nun, Trump'ın koşulsuz desteğiyle sürdürdüğü suç projesi" ifadelerine yer verilmiştir.

Platform koordinatörü Joanen Cunyat ise yaptığı açıklamada, bombalamalara alışmayacaklarını ve öfkeyi kitlesel barışçıl eylemlere dönüştürmeye devam edeceklerini bildirmiştir.

Gazze’de 15–20 Haziran 2025 Arasında Yaşanan Gelişmeler

İsrail Saldırıları ve Sivil Kayıplar

15–20 Haziran 2025 tarihleri arasında İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin farklı bölgelerine yönelik kapsamlı hava ve kara saldırıları düzenlemiştir. Han Yunus'ta yardım bekleyen sivillere 17 Haziran günü düzenlenen saldırıda en az 45 kişi yaşamını yitirmiştir. 18 Haziran 2025’te yayımlanan verilere göre, İsrail ordusunun Gazze’de son 24 saatte gerçekleştirdiği saldırılarda 144 Filistinli yaşamını yitirmiştir. Bu saldırılarda, konutların yanı sıra sivillerin ve zorla yerinden edilmiş kişilerin bulunduğu çadırlar ve toplanma alanları hedef alınmıştır. Netzarim Koridoru civarında yardım bekleyenlere açılan ateş sonucu 11 kişi hayatını kaybetmiştir. Zeytun Mahallesi’nde bir evin bombalanması sonucu biri çocuk olmak üzere 3 kişi ölmüştür. Megazi Mülteci Kampı’nda ise bir eve düzenlenen saldırıda 10 kişi yaşamını yitirmiştir. Han Yunus'un Mevasi bölgesinde çadırlara yönelik saldırıda 8 kişi ölmüştür.

_{İnsani yardım almak ümidiyle Gazze kentinin güneyindeki Netzarim Koridoru yakınlarında bekleyen ve İsrail ordusunun saldırısına uğrayan Filistinliler, 20 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

19 Haziran 2025 tarihinde ise, İsrail'in Gazze’ye yönelik saldırılarında 84 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu saldırılar sırasında, özellikle cep telefonu şarj noktaları, yardım merkezleri ve sivillerin yoğunlaştığı alanlar hedef alınmıştır. Şati Mülteci Kampı’nda bir şarj noktasına düzenlenen hava saldırısında 19 kişi, El-Hur Kavşağı’ndaki saldırıda 5 kişi ve Cela Caddesi'ndeki insansız hava aracı (İHA) saldırısında 5 kişi yaşamını yitirmiştir. Ayrıca Cibaliya beldesinde bir eve yönelik saldırıda 14 Filistinli hayatını kaybetmiştir.

20 Haziran 2025’te ise, Gazze’nin kuzeyindeki Şüheda Kavşağı yakınında insani yardım bekleyen Filistinlilere yönelik saldırıda en az 23 kişi ölmüş, onlarca kişi yaralanmıştır. Aynı gün, Deyr el-Belah kentinde bir evin hedef alınması sonucu 11 kişi hayatını kaybetmiş, cenazeler Aksa Şehitleri Hastanesi’ne kaldırılmıştır. Bu olayla birlikte toplamda en az 34 kişinin öldüğü bildirilmiştir.

_{Gazze'de günlük yaşam, 19 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail ordusu, aynı zaman diliminde işgal altındaki Batı Şeria’nın birçok kentinde de yoğun baskın ve gözaltı operasyonları gerçekleştirmiştir. 15–20 Haziran tarihleri arasında Batı Şeria'da 160 kişi gözaltına alınmıştır. Bu kişiler arasında kadınlar, çocuklar ve eski tutuklular da bulunmaktadır.

Sivil Alanların ve Altyapının Hedef Alınması

İsrail ordusu, yardım dağıtım noktaları ve cep telefonu şarj bölgeleri gibi sivil yaşamı doğrudan etkileyen noktaları da hedef almıştır. Gazze kentinin batısındaki Nasr Mahallesi'nde çadır alanına düzenlenen saldırıda 1 kişi yaşamını yitirmiştir. Zeytun Mahallesi’nde daha önce bombalanmış bir evin enkazından 5 kişinin cenazesi çıkarılmıştır. Aynı mahallede İHA saldırısında 3 kişi daha ölmüştür.

_{Gazze'nin kuzeyindeki Cibalya kentine düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Filistinlilerin cenazesi, 19 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

UNRWA tarafından yapılan açıklamaya göre, sağlık altyapısı kritik düzeyde tahrip olmuştur. Temel tıbbi malzemelerin yüzde 45’i tükenmiş, kalan stokların altı hafta içinde tamamen biteceği öngörülmektedir. Gazze’de yalnızca 16 hastane (5’i kamu, 11’i özel) sınırlı hizmet verebilmektedir. Ayrıca yalnızca 8 sahra hastanesi acil hizmet sunabilmektedir.

İki hastane, bebek mamalarının tükenmesi nedeniyle bebek ölümlerinin yakın bir zamanda başlayabileceğini bildirmiştir. Rantisi Hastanesi Müdürü Cemil Ali, bölgede tek bir paket bebek maması kalmadığını belirtmiştir. Nasır Tıp Merkezi’nden Dr. Ahmed el-Ferra ise 19 Haziran'da yaptığı açıklamada 48 saat içinde prematüre bebekler arasında ölüm vakalarının yaşanabileceğini duyurmuştur.

_{İsrail saldırıları altındaki Gazze'de Filistinlilere yemek dağıtılıyor, 18 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Uluslararası Yürüyüş Girişimleri ve Diplomatik Faaliyetler

15 Haziran 2025’te İstanbul’da İslami Dayanışma Platformu öncülüğünde düzenlenen “Küresel Gazze Yürüyüşü”, Bebek’teki Tevfikiye Camisi'nden başlayarak Mısır’ın İstanbul Başkonsolosluğu önünde sona ermiştir. Katılımcılar, Filistin bayrakları taşıyarak, Refah Sınır Kapısı’nın açılması ve ablukanın kaldırılması çağrısında bulunmuştur. Yürüyüşe çok sayıda kişi katılmış, bazı araç sürücüleri de korna çalarak destek vermiştir.

_{İstanbul'da düzenlenen "Küresel Gazze Yürüyüşü", 15 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Aynı gün, Mısır makamlarının izin vermemesi nedeniyle “Global March to Gaza” adlı uluslararası yürüyüş gerçekleştirilmemiştir. 54 ülkeden aktivistin katılımıyla planlanan yürüyüş için Kahire’de yapılan açıklamada, bu iptalin bir geri çekilme değil, stratejik yeniden konumlanma olduğu belirtilmiştir. Bu doğrultuda, diplomasi ve sosyal medya aracılığıyla küresel kamuoyunun harekete geçirilmesi hedeflenmiş, vicdani tanıklıkların dünya genelinde yayılması amaçlanmıştır.

Komite, Filistin’e yönelik saldırılara karşı insani mücadeleyi sürdürme kararlılığında olduklarını vurgulamış ve Mısır halkına Filistin meselesine gösterdikleri duyarlılık nedeniyle teşekkür etmiştir. “Gazze’ye özgürlük, insanlığa umut” sloganıyla yürütülen kampanyada dijital dayanışma çağrıları öne çıkmıştır.

Brüksel’de Gazze İçin Yürüyüş

15 Haziran 2025 tarihinde Belçika’nın başkenti Brüksel’de, on binlerce kişi İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını protesto etmek amacıyla kapsamlı bir yürüyüş gerçekleştirmiştir. Gösteriye katılanlar, Avrupa Birliği'ne, İsrail’e karşı “kırmızı çizgi çekilmesi” çağrısında bulunmuştur. Protesto, Adalet İçin Avrupa Filistin Ağı (European Network for Justice in Palestine - ENPJ) ile yaklaşık 100 Belçikalı sivil toplum örgütü ve sendikanın ortak organizasyonuyla düzenlenmiştir.

_{Brüksel sokaklarında İsrail'e karşı "kırmızı çizgi" çekilmesi talebiyle yürüyen 10 binlerce kişi, 16 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Göstericiler, üzerinde “Gazze’deki soykırımı durdurun”, “İsrail, cezalandırılmalı”, “Gazze’ye özgürlük” ve “Soykırım suçuna ortak olmayın” yazılı pankartlar taşımış; AB binalarının önünde toplanarak Avrupa liderlerinden İsrail’e yönelik askeri, ekonomik ve diplomatik yaptırımlar uygulamalarını talep etmiştir.

Eylem sırasında okunan bildiride, “İsrail’in işlediği savaş suçlarına karşı Uluslararası Adalet Divanı kararlarının uygulanması gerektiği” vurgulanmış, AB’nin bu kararları görmezden gelmesinin “suç ortaklığı” anlamına geleceği belirtilmiştir. Yürüyüş boyunca Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in İsrail politikalarına destek verdiği gerekçesiyle istifası da talep edilmiştir.

_{Brüksel sokaklarında İsrail'e karşı "kırmızı çizgi" çekilmesi talebiyle yürüyen 10 binlerce kişi, 16 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Göstericiler, Belçika hükümetinden de İsrail ile yapılan askeri anlaşmaların iptal edilmesini ve silah ticaretine son verilmesini istemiştir. Ayrıca Belçika limanlarında İsrail’e silah taşıyan gemilerin engellenmesi için liman işçileriyle dayanışma çağrısı yapılmıştır.

Güncel İstatistikler ve Genel Durum

20 Haziran 2025 itibarıyla Gazze’de toplam can kaybı 55.706’ya ulaşmıştır. Yaralı sayısı ise 130.101 olarak kaydedilmiştir. 7 Ekim 2023’ten bu yana süren saldırılar boyunca bölgede ağır bombardıman, sistematik aç bırakma, zorla yerinden etme ve altyapı yıkımı nedeniyle büyük bir insani felaket yaşanmaktadır. Enkaz altında hâlen binlerce kişinin bulunduğu tahmin edilmektedir. İsrail ordusunun 19 Ocak’ta varılan ateşkesi 18 Mart’tan itibaren ihlal ettiği, bu tarihten itibaren düzenlenen saldırılarda 5.401 kişinin öldüğü, 18.060 kişinin yaralandığı bildirilmiştir.

Gazze'de 23 Haziran 2025 Tarihli Saldırılar

23 Haziran 2025 tarihinde gerçekleştirilen bombardıman ve ateşli silah saldırılarında en az 30 Filistinli yaşamını yitirmiş, yüzlerce kişi yaralanmıştır. Saldırılar sivil yerleşim alanlarını, yardım dağıtım noktalarını ve mülteci kamplarını hedef almıştır.

_{Gazze'de açlıkla mücadele eden binlerce Filistinli, yardım almak için kuzeydeki Zakim bölgesine akın ediyor, 23 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze Kent Merkezi ve Çevresine Yönelik Saldırılar

Gazze kentinde İsrail güçleri tarafından gerçekleştirilen saldırılarda Şifa Hastanesi'ne 11 cenaze ve 7 yaralı nakledilmiştir. Kentin kuzeyinde yer alan El-Kerame bölgesinde, Ahmed Yasin Caddesi üzerindeki Ebu Nadi ailesine ait bir evin hedef alındığı saldırıda Ebu İyade ve Ebu Matar ailelerinden 5 kişi hayatını kaybetmiştir. Gazze'nin batısındaki Sudaniye bölgesinde yardım bekleyen sivillerin üzerine açılan ateş sonucu 1 kişi ölmüştür. Doğu bölgede bulunan Yafa Mahallesi ve Cibaliya Mülteci Kampı'nın Ebu Şarh mevkiinde düzenlenen iki ayrı saldırıda ise toplam 5 kişi yaşamını yitirmiştir.

Yardım Dağıtım Noktalarına Yönelik Saldırılar

İsrail ordusu, yardım bekleyen sivillere yönelik saldırılarını sürdürmüştür. Gazze'nin orta kesimindeki Netzarim Koridoru'nun güneyindeki Salahaddin Caddesi’nde yardım merkezi yakınında bekleyen Filistinlilere düzenlenen saldırıda 2 kişi ölmüş, 35 kişi yaralanmıştır. Yaralılar Nusayrat bölgesindeki Avde Hastanesi’ne nakledilmiştir. Han Yunus’un güneyinde yine yardım bekleyen sivillere ateş açılması sonucu 1 kişi hayatını kaybetmiş, 15 kişi yaralanmıştır. Refah’ın batı ve kuzeybatısındaki yardım merkezleri civarında da sivillere ateş açılmış, bu saldırılarda 2 kişi yaşamını yitirmiştir.

_{Gazze'de açlıkla mücadele eden binlerce Filistinli, yardım almak için kuzeydeki Zakim bölgesine akın ediyor, 23 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Güney Gazze ve Mülteci Kamplarındaki Kayıplar

Han Yunus’un batısındaki Mevasi bölgesinde, zorla yerinden edilen sivillerin bulunduğu alana düzenlenen saldırıda 3 kişi yaşamını yitirmiştir. Deyr Belah Mülteci Kampı’ndaki bir evin hedef alındığı saldırıda ise 1 kişi ölmüştür. Gazze kentindeki saldırılarda ikisi kardeş olmak üzere 3 çocuk hayatını kaybetmiştir. Refah’ın kuzeybatısında yardım bekleyen sivillerin hedef alındığı saldırılarda ölü ve yaralı sayısı net olarak bildirilmemekle birlikte can kaybının olduğu doğrulanmıştır.

Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’nde yürüttüğü saldırılarda hayatını kaybedenlerin toplam sayısı 55 bin 998’e, yaralananların sayısı ise 131 bin 559’a ulaşmıştır. İsrail ordusunun 18 Mart 2025’te ateşkesi ihlal etmesinden bu yana 5 bin 685 kişinin öldüğü, 19 bin 518 kişinin yaralandığı kaydedilmiştir.

Gazze'de 24 Haziran 2025 Tarihli Saldırılar

24 Haziran'da sabah saatlerinde İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin orta ve güney bölgelerine yönelik saldırılarında aralarında yardım bekleyen sivillerin de bulunduğu en az 39 Filistinliyi öldürmüştür. Farklı noktalarda düzenlenen saldırılarda 200’den fazla kişi yaralanmıştır. En ağır kayıplar, yardım merkezleri yakınında toplanan sivillerin hedef alındığı saldırılarda meydana gelmiştir.

_{İsrail'in saldırısı sebebiyle hayatını kaybeden Filistinlilerin yakınları, 24 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Selahaddin Caddesi ve Netzarim Koridoru’ndaki Yardım Bekleyen Sivillere Saldırılar

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Gazze Vasisi bölgesinin güneyinde, Selahaddin Caddesi üzerinde yardım bekleyen sivillerin toplandığı alana İsrail güçleri tarafından düzenlenen saldırıda 19 kişi hayatını kaybetmiştir. Aynı saldırıda 62’si ağır olmak üzere toplam 146 kişi yaralanmıştır. Görgü tanıkları, bölgede halen yerde cenazelerin bulunduğunu ancak tehlikeli koşullar nedeniyle müdahale edilemediğini bildirmiştir.

Netzarim Koridoru yakınındaki başka bir noktada yardım bekleyen sivillere yönelik saldırıda ise 7 kişi ölmüş, 60 kişi yaralanmıştır. İlk açıklamalarda yaralı sayısı 246 olarak bildirilmiştir.

Güney Gazze'deki Saldırılar ve Sivil Kayıplar

Gazze'nin güneydoğusunda yer alan Zeytun Mahallesi’nde bir eve düzenlenen saldırıda 8 sivil yaşamını yitirmiştir. Han Yunus'un kuzeyindeki Karara beldesinde yerinden edilmiş sivillerin barındığı çadıra düzenlenen saldırı sonucunda 3 kişi hayatını kaybetmiştir. Aynı kentin Satr bölgesinde düzenlenen başka bir saldırıda ise enkaz altından 2 kişinin naaşı çıkarılmıştır

25-27 Haziran 2025 Tarihleri Arasında Yaşanan Gelişmeler

25-27 Haziran 2025 döneminde İsrail ordusu Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarını sürdürmüştür. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalara göre, 26 Haziran’da son 24 saatte 103 Filistinli hayatını kaybetmiş, 219 kişi yaralanmıştır. 27 Haziran’da ise 72 Filistinli yaşamını yitirmiş, 174 kişi yaralanmıştır.

_{Gazze'de insani yardım dağıtımı, 26 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Saldırılar Gazze’nin kuzeyinden güneyine kadar birçok farklı noktada gerçekleşmiştir. Cibaliya, Şeyh Rıdvan, Zeytun, Şati Mülteci Kampı, Han Yunus ve Refah bölgelerinde sivil yerleşimler, yardım bekleyen siviller ve çadır alanları hedef alınmıştır. Netzarim Koridoru, Nabulsi Kavşağı ve Bureyc Mülteci Kampı çevresindeki saldırılarda sivillerin ölümü rapor edilmiştir. Özellikle Deyr el-Belah’taki bir pazarda gerçekleşen bombardımanda aralarında polis ve güvenlik görevlilerinin de olduğu en az 18 kişi hayatını kaybetmiştir.

_{İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Şeyh Rıdvan Mahallesi’nde El-Kahlut ailesine ait çok katlı binaya düzenlediği saldırı, 26 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

27 Mayıs’tan itibaren İsrail’in, ABD güdümlü Gazze İnsani Yardım Vakfı kontrolündeki yardım dağıtım merkezlerine yönelik saldırılarında toplamda 549 Filistinli hayatını kaybetmiş, 4 bin 66 kişi yaralanmıştır. Bu ölümlerin 12’si 25 Haziran günü, 13’ü ise 26 Haziran günü gerçekleşmiştir.

Birleşmiş Milletler ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yardım merkezlerinde yaşanan sivil ölümleri nedeniyle endişelerini dile getirmiştir. DSÖ temsilcileri, yardım almak için bekleyen sivillerin öldürülmesini “okyanusta bir damla yardım için ölenler” olarak tanımlamıştır.

Uluslararası Kurumlar ve Ülkelerden Tepkiler

BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) ile BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, Gazze’deki insani krizin derinleştiğini ve yakıt, gıda ve tıbbi yardım eksikliği nedeniyle temel hizmetlerin çökme noktasına geldiğini belirtmiştir. 

_{İsrail saldırısı ve ambargosu altındaki Gazze’deki Filistinlilere yemek dağıtılıyor, 26 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Gazze’ye gönderilen son tıbbi yardım sevkiyatının 2 Mart 2025’ten bu yana ilk olduğunu ifade etmiş, mevcut yardım miktarını “okyanusta bir damla” olarak tanımlamıştır.

İsviçre Dışişleri Bakanlığı, yardım dağıtım noktalarında yaşanan sivil ölümler konusunda derin endişe duyulduğunu ve bağımsız soruşturma yapılması gerektiğini açıklamıştır. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, NATO Zirvesi sonrası yaptığı açıklamada Gazze’deki insani durumun “sürdürülemez” olduğunu söylemiş ve İran-İsrail ateşkesi örneğinden hareketle Gazze ve Ukrayna için de ateşkes çağrısında bulunmuştur.

ABD yönetimi, İsrail-ABD güdümlü Gazze İnsani Yardım Vakfı için 30 milyon dolarlık yeni bir fonu onayladığını açıklamıştır. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Tommy Pigott, Vakfın şu ana kadar 46 milyon öğün dağıttığını, bu sürecin “alkışlanması” gerektiğini ve diğer ülkelerden de destek beklendiğini ifade etmiştir. ABD yetkilileri, Gazze İnsani Yardım Vakfının Hamas tarafından kontrol edildiği iddialarını reddetmiş ve İsrail ordusunun yardım dağıtımı sırasında yaşanan sivil ölümleri için soruşturma başlattığını belirtmiştir.

_{İsrail'in saldırıları altındaki Gazze'de günlük yaşam, 25 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze’deki insani durumu “korkunç” olarak tanımlamış, İsrail’in “sözde insani yardım sistemi”nin başarısız olduğunu belirtmiştir. Lazzarini, Gazze’deki Filistinlilerin yardım için hayatlarını riske atmak zorunda kaldıklarını ve “Gazze Aşağılama Vakfı” olarak adlandırılan bu sistemin derhal sona erdirilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Lazzarini, İran-İsrail ateşkesinin ardından uluslararası ilginin yeniden Gazze’ye yönelmesi gerektiğini vurgulamış, geniş kapsamlı ve kesintisiz bir insani yardım akışı için ateşkes çağrısını yinelemiştir.

Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, İsrail’in Batı Şeria’daki yerleşimci şiddeti ve Gazze’deki aç bırakma politikalarından dolayı ABD’ye acil müdahale çağrısı yapmıştır. Filistin hükümeti ayrıca, İsrail’in Batı Şeria’da yürüttüğü askeri operasyonların, organize yerleşimci şiddetinin ve Gazze’deki insani krizin İsrail hükümetinin politik tercihleri sonucu oluştuğunu savunmuştur.

28-30 Haziran 2025 Tarihlerinde Son Gelişmeler

Gazze’deki Can Kayıpları ve Hedeflenen Bölgeler

Gazze Şeridi’nde İsrail ordusunun gerçekleştirdiği saldırılar sonucunda 28 Haziran itibarıyla toplam can kaybı 56 bin 412’ye, yaralı sayısı 133 bin 54’e yükselmiştir. 29 Haziran tarihinde ise ölü sayısı 56 bin 500’e, yaralı sayısı 133 bin 419’a ulaşmıştır. 30 Haziran itibarıyla ise Gazze’de hayatını kaybedenlerin sayısı 56 bin 531’e, yaralıların sayısı ise 133 bin 642’ye çıkmıştır.

_{İsrail’in Gazze kentine gece boyunca düzenlediği çok sayıda hava saldırısında hayatını kaybeden bir Filistinli, 30 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail ordusu, Gazze kentinin Tuffah, Şucaiyye, Zeytun ve Sabra mahallelerini, Cibaliya beldesini, Han Yunus’un Mevasi bölgesini ve Refah çevresini hedef almıştır. Şati Mülteci Kampı, Zeytun Ortaokulu ve yardım bekleyen sivillerin toplandığı alanlar da saldırıya uğrayan noktalar arasında yer almıştır.

Gazze kentinin doğusunda Tuffah Mahallesi’nde düzenlenen bombalı saldırıda can kaybı yaşanmış, yaralılar Ehli Baptist Hastanesi’ne sevk edilmiştir. Refah’ın kuzeybatısındaki Şakuş bölgesinde yardım noktası yakınında gerçekleşen saldırıda 5 kişi ölmüş, 25 kişi yaralanmıştır. Han Yunus’un kuzeyinde bulunan El-Ketibe bölgesinde ise İsrail ordusunun düzenlediği saldırıda 3 kişi hayatını kaybetmiştir.

_{İsrail saldırısında yıkılan Yafa Okulu'nun son hali, 30 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail güçleri, Gazze’de insani yardım dağıtımı amacıyla kurulan merkezlere yönelik saldırılarını sürdürmüştür. Sabra Mahallesi’nde yardım deposuna düzenlenen bir saldırıda 10 kişi yaşamını yitirmiştir.

Uluslararası Diplomaside Ateşkes Tartışmaları

ABD Başkanı Donald Trump, 27 Haziran’da Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği basın toplantısında Gazze’de yaşanan durumu "korkunç" olarak nitelendirmiş ve "önümüzdeki hafta içinde ateşkes sağlanacağını düşündüğünü" açıklamıştır. Trump, Gazze’deki ateşkes konusunun kendisine sık sık sorulduğunu, bazı ilgili kişilerle görüştüğünü belirtmiştir.

_{Beyaz Saray'da basın toplantısı düzenleyen ABD Başkanı Donald Trump, 27 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail’de ise yetkililer Trump’ın açıklamalarını şaşkınlıkla karşıladıklarını bildirmiştir. İsrailli kaynaklara göre, Hamas ve Netanyahu hükümetinin tutumlarında bir değişiklik gözlenmemiştir. İsrail Başbakanı Netanyahu’nun liderliğinde toplanan kabinede de Gazze’deki saldırılar ve esir takası konusunda henüz somut bir karar alınmamıştır.

Tel Aviv’de Gazze’deki Esirler İçin Yapılan Gösteriler

İran-İsrail çatışmasının sona erdiği 24 Haziran’dan sonra, 29 Haziran’da Tel Aviv’de Gazze’de tutulan İsrailli esirlerin geri getirilmesi talebiyle gösteri düzenlenmiştir. Binlerce İsrailli, Savunma Bakanlığı önünde toplanarak, hükümetten ateşkes ve esir takası içeren kapsamlı bir anlaşma talep etmiştir.

_{Tel Aviv'de ateşkes ve esirlerin geri getirilmesi talebiyle düzenlenen gösteri, 28 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Göstericiler arasında esir yakınlarının da bulunduğu bildirilmiştir. Katılımcılar, Netanyahu hükümetinin yalnızca kendi siyasi çıkarları doğrultusunda hareket ettiğini savunmuş ve ABD Başkanı Trump’ın Netanyahu üzerinde baskı kurmasını umut ettiklerini ifade etmiştir.

Hollanda’da Filistinli Çocuklar İçin Anma Etkinliği

29 Haziran 2025 tarihinde Hollanda'nın Almere kentinde, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarında hayatını kaybeden Filistinli çocuklar için anma etkinliği düzenlenmiştir. Etkinlik, Bir Zeytin Ağacı Dik Vakfı tarafından Stadhuis Meydanı'nda organize edilmiştir. Katılımcılar, meydana binlerce çocuk ayakkabısı yerleştirerek ölen çocukları anmış, çocukların isimleri ve yaşları tek tek okunarak kamuoyunun dikkatine sunulmuştur. Gönüllüler, meydandan geçenlere Gazze’deki insani duruma ilişkin broşürler dağıtarak bilgilendirme yapmıştır.

_{Hollanda'da, İsrail saldırılarında ölen Filistinli çocuklar için anma etkinliği, 29 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Vakıf yöneticisi Esther van der Most, anma etkinliğinin 12. kez gerçekleştirildiğini ve Hollanda'nın çeşitli şehirlerinde benzer programlar düzenlediklerini belirtmiştir. Van der Most, Hollanda hükümetinin İsrail’e yönelik daha sert yaptırımlar uygulaması gerektiğini vurgulamış, Gazze’deki çocuk ölümlerine karşı uluslararası toplumun sessizliğini eleştirmiştir. Etkinlik sırasında yapılan konuşmalarda, bombardımanlar sona erse bile Filistin halkı özgürlüğüne kavuşana kadar mücadelenin süreceği ifade edilmiştir.

Donald Trump’ın 60 Günlük Ateşkes Açıklaması

1 Temmuz 2025 tarihinde ABD Başkanı Donald Trump, İsrail’in Gazze Şeridi’nde 60 günlük bir ateşkes için gerekli şartları kabul ettiğini açıklamıştır. Trump, bu açıklamayı Truth Social adlı sosyal medya platformunda paylaşmıştır.

_{ABD Başkanı Donald Trump, 1 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Trump, temsilcilerinin İsrailli yetkililerle uzun süreli ve kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdiğini ifade etmiştir. Bu görüşmeler neticesinde İsrail tarafının, önerilen ateşkes planı kapsamında öne sürülen şartları kabul ettiği bildirilmiştir. Trump, anlaşmanın uygulanması durumunda tarafların savaşın kalıcı olarak sona erdirilmesi yönünde birlikte çalışacağını belirtmiştir.

Açıklamada, ateşkes sürecinin ilerletilmesi amacıyla arabuluculuk görevini Katar ve Mısır’ın üstlendiği ifade edilmiştir. Trump, bu iki ülkenin Hamas’a "nihai teklif" sunacağını duyurmuştur. Trump ayrıca, söz konusu sürecin Orta Doğu’daki genel istikrar için önemli bir adım olacağını vurgulamış ve Hamas’ın bu teklifi kabul etmesi yönünde çağrıda bulunmuştur.

Trump, açıklamasında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Washington’da bir araya geleceğini, bu görüşmede Gazze ve İran meselelerinin ele alınacağını da açıklamıştır.

Hamas’ın Gazze Ateşkesi Teklifine Yanıtı

4 Temmuz 2025 tarihinde Hamas, Gazze Şeridi’nde İsrail ile ateşkes ve esir takasına yönelik sunulan teklife "olumlu yanıt" verdiğini açıklamıştır. Hamas, Filistinli siyasi gruplarla yaptığı istişarelerin ardından hazırladığı yanıtı arabulucu ülkelere iletmiştir.

Hamas tarafından yapılan yazılı açıklamada, Gazze’deki ateşkes teklifinin uygulanması için "ciddi bir müzakere turuna" başlamaya hazır olunduğu bildirilmiştir.

İsrail hükümeti tarafından Hamas’ın bu yanıtına ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmamıştır. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, 7 Temmuz 2025 tarihinde Washington’da ABD Başkanı Donald Trump ile gerçekleştireceği görüşme öncesinde siyasi ve güvenlik kabinesiyle toplantı düzenleyeceği belirtilmiştir.

Gazze Ateşkes Görüşmelerinde Son Gelişmeler (Temmuz 2025)

Hamas’ın Arabulucu Tekliflerine Yanıtı ve Temel Talepleri

Hamas, Katar ve Mısır arabulucularının sunduğu yeni ateşkes teklifini Temmuz 2025 başında teslim almıştır. Hamas, bu teklifleri “yüksek sorumluluk bilinciyle” değerlendirdiğini ve Gazze’deki savaşın sona erdirilmesi, İsrail ordusunun geri çekilmesi ve acil insani yardımın ulaştırılması hedefleri doğrultusunda ulusal istişareler yürüttüğünü açıklamıştır. Hamas, teklife olumlu bir yanıt vermiş ve müzakerelerin uygulanmasına ilişkin detaylar için esneklik göstermeye hazır olduğunu bildirmiştir.

Hamas’ın taleplerinin üç ana başlıkta toplandığı belirtilmiştir:

• Yardım dağıtımının Birleşmiş Milletler tarafından koordine edildiği eski modele dönülmesi,
• İsrail ordusunun Gazze’den çekilmesi,
• Ateşkes sürecinde saldırıların yeniden başlamayacağına dair güvence verilmesi.

İsrail’in Yanıtı ve ABD ile İstişareleri

İsrail tarafı, Hamas’ın sunduğu değişiklikleri kabul edilemez bulduğunu açıklamıştır. Ancak müzakerelere devam edilmesi için Tel Aviv’den Doha’ya bir heyet gönderilmiştir. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump ile Washington’da gerçekleştirdiği görüşmede ateşkes ve esir takası anlaşması üzerinde durmuştur. Netanyahu, Hamas’ın askeri kapasitesinin yok edilmesi, Gazze’de tehdit oluşturmayacak bir düzenin sağlanması ve tüm İsrailli esirlerin geri getirilmesi hedeflerini koruduğunu belirtmiştir.

ABD yönetimi ise İsrail’in Gazze’deki “işgal planına” karşı çıktığı iddia edilmiştir. Özellikle İsrail’in 60 günlük ateşkes süresince çekileceği bölgeler konusunda ABD’nin, İsrail’in önerdiği sınırlamaları kabul etmediği belirtilmiştir. ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi ile İsrail Stratejik İşler Bakanı arasındaki görüşmede, İsrail’in önerdiği çekilme haritasının “Smotrich Planı” gibi geniş işgal alanları içerdiği gerekçesiyle reddedildiği aktarılmıştır.

Esir Takası ve Çekilme Süreci

Müzakerelerde Hamas’ın 10 canlı İsrailli rehineyi serbest bırakmayı kabul ettiği bildirilmiştir. Ayrıca 60 günlük ateşkes süresi boyunca toplamda 10 canlı rehine ve 18 cesedin aşamalı olarak serbest bırakılacağı aktarılmıştır. İsrail tarafının da buna karşılık olarak tutuklu Filistinlilerin serbest bırakılması ve belirlenen bölgelerden aşamalı asker çekilmesi yönünde esneklik gösterdiği ifade edilmiştir. Ana tartışma konularından biri ise İsrail’in güney Gazze’de Refah ve Han Yunus arasındaki Morag Koridoru’ndan çekilme isteksizliği olmuştur. İsrail, burada sınırlı bir askeri varlık sürdürmeyi planlamış, Hamas ise tamamen çekilme talebini korumuştur.

Müzakerelerde Süren Anlaşmazlıklar ve ABD’nin Rolü

Trump yönetimi, ateşkesin ilk aşamasının ardından daha kalıcı bir çözüm için müzakerelere devam edilmesini hedeflemektedir. ABD Başkanı Trump, ateşkesin “çok yakın olduğunu” ve bu hafta veya önümüzdeki hafta bir anlaşma sağlanabileceğini ifade etmiştir.

Hamas ise kalıcı bir ateşkes ve İsrail’in yeniden saldırmama garantisi gibi taleplerinin hâlâ netleştirilmediğini vurgulamıştır. Hamas yetkilileri, özellikle yardımın Birleşmiş Milletler kanalıyla ulaştırılması ve İsrail ordusunun Mart 2025 öncesi pozisyonlara çekilmesi gerektiğini savunmuştur.

Sahadaki İnsani Durum

Müzakerelere rağmen İsrail’in Gazze’ye yönelik askeri saldırıları devam etmiştir. Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre, GHF (Gazze İnsani Yardım Vakfı) yardım dağıtım noktalarında bekleyen siviller dahil olmak üzere, son 1 haftada 770’ten fazla kişi hayatını kaybetmiştir.

Ayrıca Gazze’deki hastanelerde yakıt ve ilaç sıkıntısının sürdüğü, yalnızca 18 hastanenin kısmi olarak çalışabildiği, Nasser Hastanesi gibi bazı sağlık merkezlerinin yakıt tükenmesi nedeniyle kritik durumda olduğu bildirilmiştir.

Sonuçlanmamış Başlıklar

Taraflar arasında çekilme sınırları, ateşkesin süresi ve sonrasında nasıl bir düzenin sağlanacağı, insani yardımın kim tarafından dağıtılacağı gibi konular halen müzakere edilmektedir. Hem İsrail hem de Hamas’ın belirli esneklikler gösterdiği, ancak temel güvenlik ve siyasi talepler konusunda uzlaşının henüz sağlanmadığı anlaşılmaktadır.

Netanyahu’nun Esir Aileleriyle Görüşmesi ve Beyanatları (10 Temmuz 2025)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 10 Temmuz 2025 tarihinde Washington’da İsrailli esirlerin aileleriyle bir araya gelmiştir. Görüşmede, esirler konusunun ABD Başkanı Donald Trump ve ekibiyle yapılan görüşmelerde detaylı şekilde ele alındığını ve tüm esirlerin serbest bırakılması için çalışmalar yürütüldüğünü belirtmiştir. Netanyahu, 60 günlük ateşkes sürecinin sonunda Gazze’deki saldırıları sonlandırabileceklerini ifade etmiştir. İsrail’in Kanal 13 televizyonuna göre Netanyahu, Hamas’la varılacak ateşkesin ardından tüm İsrailli esirlerin geri dönüşünü sağlamayı hedeflediklerini dile getirmiştir.

Netanyahu, ilk aşamada 8, sonrasında 2 olmak üzere toplam 10 canlı rehinenin serbest bırakılacağını belirtmiş; serbest bırakılacak esirlerin kimler olacağına Hamas’ın karar vereceğini açıklamıştır. Ayrıca, tüm esirlerin ne zaman serbest bırakılacağına ilişkin kesin bir tarih veremeyeceğini ifade etmiştir.

Netanyahu, 11 Temmuz 2025 tarihinde sosyal medya platformu X üzerinden yayımladığı video mesajında, Hamas’ın 60 günlük ateşkes sürecinde silah bırakmaması ve Gazze’den çekilmemesi halinde İsrail ordusunun saldırılara yeniden başlayacağını belirtmiştir. Netanyahu, savaşın sona erdirilmesine yönelik müzakerelerin ateşkesin başlamasıyla eş zamanlı yürütüleceğini ve Hamas’ın silahsızlanmasının bu sürecin temel şartı olduğunu vurgulamıştır.

Netanyahu, geçici ateşkes karşılığında İsrailli sağ ve ölü esirlerin yarısının serbest kalmasını hedeflediklerini de yinelemiştir. Bu açıklamaların, ABD Başkanı Trump’ın arabuluculuğunda yürütülen müzakerelerle bağlantılı olduğu belirtilmiştir.

Doha’da devam eden müzakerelerde bazı anlaşmazlıkların büyük ölçüde çözüme kavuştuğu, ancak İsrail’in Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru’ndaki askeri varlığını sürdürme isteğinin müzakerelerde hâlâ aşılamadığı ifade edilmiştir. Hamas’ın bu bölgeden tam çekilme talebine karşın İsrail’in sınırlı kontrol ısrarını sürdürdüğü belirtilmiştir.

Gazze’de 1–14 Temmuz 2025 Arasında Yaşanan Gelişmeler

1-5 Temmuz

Saldırılarda Can Kaybı ve Hedef Alınan Bölgeler

1 Temmuz 2025 tarihi itibarıyla İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nin çeşitli bölgelerine düzenlediği saldırılarda en az 80 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Bu saldırılar, yardım bekleyen sivillerin, yerinden edilen nüfusun ve sivil yaşam alanlarının hedef alınmasıyla gerçekleşmiştir. Gazze kentinin doğusundaki Zeytun ve Tuffah mahallelerinde, Derac bölgesinde ve Şucaiyye Mahallesi’nde insansız hava aracı saldırıları sonucunda çok sayıda can kaybı meydana gelmiştir. Aynı gün içerisinde Zeytun Mahallesi’nde bir eve düzenlenen saldırıda, aynı aileden 10 kişi ölmüştür.

2 Temmuz 2025'te yayımlanan veriler, son 24 saatte 142 kişinin daha hayatını kaybettiğini ortaya koymuş; toplam can kaybı 57 bin 12’ye ulaşmıştır. İsrail’in özellikle yardım kuyrukları, yerinden edilmiş kişilerin çadır alanları hedef aldığı saldırılarda sadece bir gün içinde 82 kişinin öldüğü bildirilmiştir. Bu süreçte Endonezya Hastanesi Müdürü Dr. Mervan Sultan ve ailesi evlerine düzenlenen hava saldırısında hayatını kaybetmiştir.

5 Temmuz 2025’te, saldırılar neticesinde hayatını kaybedenlerin sayısı 61 olarak kayıtlara geçmiştir. Nuseyrat Mülteci Kampı’nda 5’i çocuk 8 kişi topçu saldırısı sonucu yaşamını yitirmiştir. Han Yunus'un Mevasi bölgesinde ise bir doktor ve 4 çocuğu barındıkları çadırın hedef alınması sonucu ölmüştür.

_{İsrail ordusunun sivilleri hedef alması sonucu hayatını kaybeden Filistinliler Şifa Hastanesi’ne götürülüyor, 1 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze’de Sağlık, Su ve Mezarlık Krizleri

Aynı tarihlerde, Şifa Hastanesi Müdürü Muhammed Ebu Silmiyye, yoğun bakımda yatan 13 hasta, acil ameliyat bekleyen düzinelerce kişi ve kuvözdeki 17 bebek için jeneratörlerin durmasının “ölüm cezası” anlamına geldiğini açıklamıştır. Diyaliz ünitesi durdurulmak zorunda kalınmış; kan bağışı ihtiyacı son bir ayda 10 bin üniteye çıkmıştır. Gazze halkının %90’ının yetersiz beslenme nedeniyle kan bağışı yapamaz durumda olduğu belirtilmiştir.

Gazze Belediyesi Sözcüsü Hüsnü Muhenna, su açığının %76’yı aştığını, 96 kuyudan sadece 19’unun aktif olduğunu ve altyapının büyük ölçüde çöktüğünü bildirmiştir. Geniş çaplı yerinden edilmenin, su krizini daha da ağırlaştırdığı ifade edilmiştir.

Gazze Vakıflar Bakanlığı ise, artan ölümler ve mezarlıkların hedef alınması nedeniyle defin krizinin büyüdüğünü ve cenazelerin hastane bahçelerinde biriktiğini duyurmuştur. Yeni bir mezar hazırlamanın maliyeti 200–300 dolara kadar yükselmiştir.

_{İsrail saldırıları altındaki Gazze'de Filistinlilere yemek dağıtılıyor, 14 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İnsani Yardım Noktalarındaki Saldırılar

İsrail’in 27 Mayıs’tan bu yana uyguladığı “Gazze İnsani Yardım Vakfı” sistemine bağlı yardım dağıtım noktalarında gerçekleştirilen saldırılarda toplam ölü sayısı 5 Temmuz'da 743’e, yaralı sayısı ise 4.891’e çıkmıştır. 1 Temmuz günü Netzarim Koridoru yakınında yardım bekleyen sivillere açılan ateşte 11 kişi ölmüş, 84 kişi yaralanmıştır. Aynı tarihte Refah ve Han Yunus’taki yardım bölgelerinde de benzer saldırılar düzenlenmiştir.

Birleşmiş Milletler, İsrail’in Gazze’nin Han Yunus bölgesinde 80 bin kişilik yeni bir zorla tahliye emri yayımladığını duyurmuştur. Gazze topraklarının yaklaşık %85’inin şu anda tahliye emirleri altında veya askeri bölgeler içinde yer aldığı açıklanmıştır.

_{Gazze'de açlıkla mücadele eden binlerce Filistinli, yardım almak için Netzarim bölgesine akın ediyor, 2 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Uluslararası Yansımalar

İngiltere’de insan hakları örgütleri, Yüksek Mahkeme’nin İsrail’e silah satışının durdurulmasına yönelik davayı reddetmesinin ardından hukuki mücadeleyi sürdüreceklerini duyurmuştur. Al-Haq, GLAN, Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Oxfam, İngiltere’nin F-35 parçaları dâhil tüm askeri ihracatını durdurması gerektiğini belirtmiştir.

Ayrıca Londra’da, Palestine Action grubunun terör örgütü ilan edilmesine yönelik hükümet girişimine karşı binlerce kişinin katılımıyla destek eylemi düzenlenmiştir. Göstericiler, protesto hakkının meşruiyetine vurgu yapmış ve Filistin’e yönelik eylemlerin bastırılmasını eleştirmiştir.

_{Paris'te Urgence Palestine’in feshi ve Gazze için protesto, 5 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

6–10 Temmuz

İsrail Saldırıları ve Sivil Kayıplar

6 Temmuz’da Gazze’nin merkezinde, yardım dağıtım noktalarının yakınında ve Şati Mülteci Kampı’ndaki bir okula düzenlenen saldırılar sonucunda 81 Filistinli ölmüştür. Aynı gün, Han Yunus’taki El-Mevasi bölgesinde çadırlarda kalan siviler hedef alınmış, çoğu kadın ve çocuklardan oluşan 14 kişi hayatını kaybetmiştir.

_{İsrail ordusunun Gazze kentinin Ömer Muhtar Caddesi’nde bir apartmana ve doğusundaki Ömer Muhtar Çarşısı’nda bulunan bir ticari binaya düzenlediği saldırılardan sonraki son durum, 6 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

7 Temmuz’da Refah kentinde yardım dağıtım noktası çevresinde sivillere ateş açılması sonucu en az 5 kişi ölmüş, 40’tan fazla kişi yaralanmıştır. Bu tarihte Gazze genelinde toplam 105 kişinin öldüğü, 356 kişinin yaralandığı açıklanmıştır.

8 Temmuz'da Nusayrat Mülteci Kampı'nda Filistinlilerin toplandığı bir bölge hedef alınmış ve 11 kişinin öldüğü belirtilmiştir. Et-Tuffah Mahallesi'nde El-Cemasi ailesinin evine düzenlenen saldırıda 2, Han Yunus’un batısındaki bir başka bölgede ise 2 Filistinli hayatını kaybetmiştir.

9 Temmuz’da gerçekleştirilen saldırılarda toplam 46 Filistinli ölmüştür. Bunların 17’si Deyr Belah’ta takviye gıda dağıtım noktası yakınında insansız hava aracıyla yapılan saldırıda, 4’ü Bureyc Kampı’nda bir evin hedef alınmasıyla, 5’i Han Yunus’ta Mevasi bölgesinde çadırlarda, 4’ü ise Cadallah ailesinin evinde hayatını kaybetmiştir. Cadallah ailesinden ölenler arasında 1,5 yaşındaki İbrahim de bulunmaktadır.

_{İsrail saldırıları nedeniyle yerinden edilen Filistinlilerin sığındığı Han Yunus'un el-Mevasi bölgesi, 6 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

10 Temmuz itibarıyla yardım noktalarında öldürülenlerin sayısı 782’ye, yaralıların sayısı 5.179’a çıkmıştır. İsrail donanmasının da bu merkezlerin çevresine ateş açtığı, bu eylemin yardım saatleri dışında sivilleri uzaklaştırmak amacıyla gerçekleştirildiği bildirilmiştir.

Deyr el-Belah’taki Aksa Şehitleri Hastanesi, yakıt eksikliği nedeniyle hizmet dışı kalma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Filistin Sağlık Bakanlığı, jeneratörlerin çalışması için gerekli yakıtın tükeneceği ve bu durumun 500 bin kişinin sağlık hizmetine erişimini engelleyeceği uyarısında bulunmuştur. Dünya Gıda Programı, Gazze’de her üç kişiden birinin günlerdir yemek yiyemediğini bildirmiştir.

Uluslararası Tepkiler ve Protestolar

5 Temmuz’da İstanbul’da Open Rafah grubu, “Hazreti Muhammed’e sevgi, Gazze’ye refah” yürüyüşü düzenlemiştir. Beyazıt Meydanı’ndan Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’ne kadar süren yürüyüşte Refah Kapısı'nın açılması ve Gazze’ye yardım girişine izin verilmesi çağrısı yapılmıştır.

Aynı tarihte Fransa, Hollanda ve İsveç'te de İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları protesto edilmiştir. Paris’te binlerce kişi “Gazze’de soykırım dursun” çağrısıyla yürümüş; Hollanda’da GKN Fokker’in F-35 parçası ihracatı protesto edilmiştir. İsveç’in Stockholm kentinde ise yüzlerce kişi, Gazze'deki savaş suçlarına karşı İsrail'e yönelik boykot çağrısında bulunmuştur.

5 Temmuz’da İsrail’in başkenti Tel Aviv’de binlerce kişi, ateşkes ve esir takası anlaşması talebiyle gösteri düzenlemiştir. Göstericiler, Hamas’ın ateşkes teklifine olumlu yanıt vermesinin ardından hükümeti kalıcı bir anlaşmaya zorlamış; sessizlik nöbetinde Gazze’de öldürülen çocukların fotoğrafları taşınmıştır.

_{Tel Aviv'de ateşkes ve esirlerin geri getirilmesi talebiyle düzenlenen gösteri, 5 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

10–14 Temmuz

İsrail Saldırıları ve Can Kayıpları

10–14 Temmuz 2025 tarihleri arasında İsrail ordusu Gazze Şeridi’nin kuzey, orta ve güney bölgelerine yönelik hava saldırılarını ve kara harekâtlarını yoğunlaştırmıştır. Bu süreçte 203 Filistinli daha hayatını kaybetmiş, toplam can kaybı 58.026’ya ulaşmıştır. Yaralı sayısı ise 138.520’ye yükselmiştir.

Gazze kentinin batısındaki Şati Mülteci Kampı’na düzenlenen saldırılarda aralarında çocukların da olduğu birçok sivil yaşamını yitirmiştir. Gazze'nin doğusundaki Zeytun, Tuffah ve Şucaiyye mahallelerine yönelik bombardımanlar nedeniyle bölgeye ulaşım engellenmiş, Sivil Savunma ekipleri yaralılara ulaşmakta zorluk yaşamıştır. İsrail savaş uçakları Şati Kampı’nda bir evi hedef almış, saldırıda 6 Filistinli ölmüştür. Es-Sabra Mahallesi’nde hedef alınan binada ise 2 kişi hayatını kaybetmiş, çok sayıda kişi yaralanmıştır.

13 Temmuz'da Nusayrat Mülteci Kampı’nda su almak için bekleyen sivillerin hedef alındığı saldırıda 6’sı çocuk olmak üzere 10 kişi ölmüş, 16 kişi yaralanmıştır. Aynı gün Gazze kentinde bir doktor ve bir çocuk da dahil olmak üzere 11 kişi daha yaşamını yitirmiştir. Derec Mahallesi’ndeki pazar yerine düzenlenen saldırıda ise Baptist Hastanesi’nden cerrah Doktor Ahmed Kandil'in de aralarında bulunduğu 12 kişi ölmüştür.

İsrail ordusunun Beyt Hanun beldesine 35’ten fazla hava saldırısı gerçekleştirdiği, kuzey bölgelerinde yoğun “ateş kuşağı” oluşturduğu bildirilmiştir.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenazeleri, 12 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Mezarlıklara Yönelik Müdahaleler ve Defin Krizi

10 Temmuz itibarıyla Han Yunus’taki mezarlıkların İsrail ordusu tarafından kuşatılması nedeniyle defin işlemleri yapılamamış, Nasır Hastanesi morgu cesetlerle dolmuştur. Mezarlık sorumlusu Tafiş Ebu Hatab, “50-60 cenaze morgda bekliyor, bu şekilde giderse toplu mezar açmak zorunda kalacağız” demiştir.

Vakıflar Bakanlığı ise İsrail ordusunun Han Yunus'taki mezarlıklara iş makineleriyle girerek şehitlerin cesetlerini çaldığını açıklamıştır. Bu durum, hem dini hem de insani normların ihlali olarak değerlendirilmiştir.

_{İsrail ordusunun, Han Yunus'ta tahrip ettiği Filistinlilere ait bir mezarlık ve çevresindeki çadırlar, 11 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Refah’taki “İnsani Yardım Kenti” Planı ve Uluslararası Tepkiler

İsrail’in Refah kentinde inşa etmeyi planladığı sözde “insani yardım kenti” projesi tartışmalara neden olmuştur. Başbakan Binyamin Netanyahu, bu projenin bir yıldan fazla süreceği yönündeki askeri değerlendirmelere tepki göstermiş ve daha kısa sürede, düşük maliyetle ve “pratik” şekilde hayata geçirilmesini istemiştir. Netanyahu, bu planın hızlandırılması için orduya yeni bir zaman çizelgesi hazırlama talimatı vermiştir. Kurulması planlanan çadır kentte ilk etapta 600 bin Filistinlinin toplanacağı, daha sonra Gazze’nin genel nüfusunun buraya sürgün edileceği öngörülmüştür.

Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert, bu yapıyı “toplama kampı” olarak nitelendirmiştir. Olmert, “Bu bir toplama kampıdır. Eğer Filistinliler buraya sürgün edilecekse, bu etnik temizliktir” ifadesini kullanmıştır. Birleşmiş Milletler’e bağlı UNRWA yetkilileri de bu planı insanlıkla bağdaşmayan bir uygulama olarak değerlendirmiştir.

İsrail ordusunun planlara itiraz ettiği öne sürülmüş, Haaretz’e konuşan bazı ordu yetkilileri, ateşkes müzakereleri sürerken Refah’ta böyle bir projenin hayata geçirilmesinin askeri açıdan uygulanamaz olduğunu belirtmiştir. Ordu, özellikle Morag Koridoru’ndan ve Philadelphi Koridoru’ndan çekilme taleplerinin plana engel oluşturduğunu savunmuştur.

11 Temmuz’da Avusturya Parlamentosu’nda aktivistler İsrail’in Gazze’deki saldırılarına karşı sessiz kalınmasını protesto etmiştir. Musevi asıllı aktivist Dalia Sarig-Fellner, milletvekillerine “soykırım hakkında tek kelime etmiyorsunuz” diyerek tepki göstermiştir.

Aynı gün İsrailli sol görüşlü “Free Jerusalem” hareketi üyeleri Kudüs’teki ABD Konsolosluğu önünde, Gazze’deki ABD-İsrail güdümlü Gazze İnsani Yardım Vakfı’nı protesto etmiştir. Aktivistler “İnsani kent değil, toplama kampı” yazılı pankartlar taşımıştır.

12 Temmuz’da İsveç’in başkenti Stockholm ve Almanya’nın başkenti Berlin’de İsrail karşıtı kitlesel protestolar düzenlenmiştir. Berlin’de polisin göstericilere sert müdahalesi sonucu bir kadın ağır yaralanmıştır.

15–19 Temmuz 2025 Tarihleri Arasında Gazze’deki Gelişmeler

Saldırılar ve Can Kayıpları

İsrail ordusu, 15–19 Temmuz 2025 tarihleri arasında Gazze Şeridi'nin kuzeyinden güneyine kadar uzanan bölgelerde 16 farklı mahalleye saldırı düzenlemiştir. Gazze kentinin batısındaki Şati Mülteci Kampı’na yönelik saldırılarda 5’i çocuk 11 Filistinli ölmüştür. Şeyh Rıdvan Gölü çevresindeki bombardımanda 3 kişi, Tuffah Mahallesi’ndeki Şaban er-Ris Okulu civarındaki saldırılarda ise 3 kişi hayatını kaybetmiştir.

Zeytun Mahallesi'nde bir evin bombalanması sonucu 1 kişi, Şeyh Rıdvan Mahallesi El-Babeydi Caddesi’ndeki çadır saldırısında 1 kadın ölmüştür. Senafor Kavşağı’ndaki bombardımanda 2 kişi, Zerka Mahallesi'nde hedef alınan bir evde 5 kişi, Derec Mahallesi’nde bir binada 1 kişi ölmüştür. Er-Rimal Mahallesi'ndeki çadır kampı saldırısında ise çok sayıda kişi yaralanmıştır.

_{İsrail ordusunun, Gazze kentinin doğusundaki ez-Zeytun Mahallesi'ne düzenlediği saldırı sonucu yaşamını yitirenlerin naaşları, 16 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Sudaniye bölgesinde yardım bekleyen sivillere ateş açılmış, 1 kişi öldürülmüştür. Refah’taki yardım merkezi yakınında 2’si kadın 4 Filistinli; Han Yunus Mevasi bölgesinde 1 kişi ve Beni Suheyla’da 7 kişi öldürülmüştür. Gazze'nin kuzeyinde 2 evin hedef alınması sonucu, aralarında bir kadın ve çocuğun da olduğu 6 kişi hayatını kaybetmiştir.

Zerka Mahallesi’nde “Arafat” ailesine ait evin vurulması sonucu bir kadının cansız bedenine ulaşılmış, enkazda 14 kişinin daha bulunduğu açıklanmıştır. Kurtarma çalışmaları, ekipman eksikliği nedeniyle sekteye uğramıştır.

İsrail ordusu, farklı bölgelerde sivillere ait en az 10 çadır ve 6 evi hedef almıştır. Han Yunus Mevasi’de çadırların vurulması sonucu 8 kişi (3'ü çocuk), Sabra Mahallesi’nde Levh ailesinden 2 kişi, yerinden edilenlerin çadırlarında 4 kişi ölmüştür.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 15 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Nusayrat Kampı’nda bir daire, bir çadır ve bir kahvehaneye düzenlenen saldırılarda 11 kişi; Sabra Mahallesi’nde 2 kişi; Ebu Hasira Caddesi’nde biri çocuk 2 kişi; Cibaliya’da 4 kişi; Tuffah Zerka ve Bin Sıltan Camii çevresinde 2 kişi; El-Kerame bölgesinde 1 kişi; Zeytun Eski Şehir'de 1 kişi; El-Hattab ailesine ait evde 5 kişi; Bureyc Kampı’nda 8 kişi ve Deyr el-Belah’ta 7 kişi hayatını kaybetmiştir.

Netzarim kavşağı yakınlarındaki yardım merkezinin bombalanmasında 4 kişi yaşamını yitirmiştir. Han Yunus ve Refah kentlerini birbirinden ayıran 15 kilometrelik “Magen Oz Koridoru”nun tamamlandığı açıklanmıştır. Bu koridor, saldırı ve işgal planlarının parçası olarak tanımlanmıştır.

Yardım Merkezlerlerine Düzenlenen Saldırılar ve Gıda Krizi

İsrail askerleri, İsrail-ABD güdümlü Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın (GHF) dağıtım bölgeleri çevresinde toplanan aç ve muhtaç sivillere gazla müdahale etmiş ve ardından gerçek mermiyle ateş açmıştır. Bu saldırılar, Gazze’de yardım alma girişimlerinin ölümcül hale geldiğini ortaya koymuştur. Gazze'deki hükümet, GHF'nin insani yardım kisvesi altında toplu ölümlere neden olan bir yapı haline geldiğini ve İsrail ordusunun operasyonlarına zemin hazırladığını açıklamıştır.

Yardım alma umuduyla toplanan kalabalıklar, dar geçitlerde sıkıştırılmış, nefes alma imkânı kalmayan alanlarda biber gazına maruz bırakılmış, daha sonra üzerlerine ateş açılmıştır. Söz konusu yardım noktalarında sivillerin öldüğü ve birçok kişinin yaralandığı belgelenmiştir. Filistin hükümeti, GHF’nin faaliyetlerinin soruşturulması ve derhal durdurulması çağrısında bulunmuştur.

_{Gazze'de açlıkla mücadele eden Filistinlilere yemek dağıtılıyor, 19 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

BM, sağlık sisteminin büyük ölçüde çöktüğünü ve mevcut 36 hastaneden yalnızca 17’sinin kısmi hizmet verebildiğini bildirmiştir. Kuvöz, ilaç, tıbbi ekipman eksikliği yaygınlaşmış; bazı hastanelerde beş bebeğin bir kuvözü paylaştığı tespit edilmiştir. Ayrıca, temel gıda ürünlerinin tükenmiş olması nedeniyle çocuklar ve kadınlar arasında yetersiz beslenme oranları kritik seviyelere ulaşmıştır.

UNICEF, Gazze’de yaklaşık 6 bin çocuğun ciddi derecede yetersiz beslenmeyle mücadele ettiğini ve psikolojik travmaların tüm çocuk nüfusu etkilediğini açıklamıştır.

Hukuki ve Diplomatik Süreçler

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), İsrail'in, Başbakan Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkarılan tutuklama emirlerinin iptaline yönelik talebini reddetmiştir. Mahkeme, Filistin topraklarında işlenen suçlar üzerinde yetki sahibi olduğunu teyit etmiştir. Bu karar, Gazze’deki askeri operasyonlara karşı yürütülen uluslararası yargı sürecinin devam edeceğini göstermektedir.

Avrupa Birliği'nin Dış Politika eski Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İsrail’in Gazze’deki eylemlerine karşı AB’nin yaptırım uygulamamasını eleştirmiştir. Borrell, Gazze’deki ağır insani yıkımın AB’nin bu pasif tavrı nedeniyle hız kesmeden sürdüğünü belirtmiştir.

İngiltere’nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward ise, yardım noktalarında 800'den fazla insanın hayatını kaybettiğini ifade etmiş ve İsrail'in Gazze'deki ablukasına son vermesi çağrısında bulunmuştur.

Uluslararası Kamuoyu ve Sivil Protestolar

Galler'in başkenti Cardiff’teki Senedd binası önünde toplanan 100 kişilik grup, Gazze’de öldürülen 20 bin çocuğun adını tek tek okumuştur. Etkinlik, Filistin Dayanışma Kampanyası Galler (PSC Cymru) ve Filistin için Öğrenci ve Veliler Platformu tarafından düzenlenmiştir. Eylemin amacı, Galler hükümetinin İsrail’e karşı somut adımlar atması için kamuoyu baskısı oluşturmaktır.

_{Roma'da tarihi Trevi Çeşmesi'nin etrafında Gazze protestoları, 19 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İtalya’nın başkenti Roma’da, Trevi Çeşmesi’nin ışıkları Gazze’de ateşkes çağrısıyla bir saatliğine söndürülmüştür. Çeşmenin arkasındaki Poli Sarayı’na “Gazze’de savaşı durduralım” yazısı yansıtılmış; etkinliğe katılan Filistin destekçileri, Gazze’deki durumu protesto eden dövizler taşımıştır.

Altyapı, İdari Kontrol ve Hedef Alınan Kurumlar

Gazze'deki Türk-Filistin Dostluk Hastanesi'nin ön cephesinde İsrail askerlerinin görüntülenmesi, hastanenin askeri üs olarak kullanılmaya başlandığını göstermiştir. Türkiye Dışişleri Bakanlığı, hastanenin Gazze’deki tek onkoloji merkezi olduğunu ve bu merkezin hedef alınmasının, uluslararası hukuka açıkça aykırı olduğunu açıklamıştır.

İsrail yönetimi, El Halil kentindeki Harem-i İbrahim Camisi üzerindeki yetkileri Filistinli El Halil Belediyesi’nden alarak bölgedeki yasa dışı yerleşim birimi olan Kiryat Arba yerel yönetimine devretmiştir. Bu adım, caminin yapısal dönüşümüne ve İslamî kimliğinin dönüşmesine zemin hazırlayan ciddi bir müdahale olarak değerlendirilmiştir.

Yerinden Edilme ve Tehcir

İsrail ordusu, Gazze’nin güneyindeki Han Yunus kenti doğusu ile batısını ayıran 15 kilometrelik yeni bir kara koridorunu tamamladığını açıklamıştır. “Magen Oz Koridoru” adı verilen bu hattın, Refah ile Han Yunus’u birbirinden ayıran Morag Koridoru ile birleştiği belirtilmiştir. Koridorun amacı, Gazze Şeridi'ni coğrafi olarak bölerek, askeri kontrolün kalıcı hale getirilmesini sağlamaktır.

Filistin Dışişleri Bakanlığı, bu girişimi, Gazze halkını küçük çadır beldelerine hapsederek zorla yerinden etmeye yönelik bir planın parçası olarak değerlendirmiştir. Açıklamada, Gazze’deki yapıların büyük kısmının yıkıldığına ve kalan binaların da İsrail ordusunca hedef alınmaya devam ettiğine dikkat çekilmiştir.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 15 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail ordusu, Gazze Şehri’nin doğusunda bulunan Zeytun, Eski Şehir, Turkmen, Sabra, Derec, Tuffah gibi mahallelerin yanı sıra Cibaliya’nın birçok mahallesinde yaşayan sivillerden sözde “güvenli” bölgelere gitmelerini talep etmiştir. Söz konusu alanlarda geniş çaplı saldırıların düzenleneceği duyurulmuştur. Bu uyarılar, zorla yerinden edilmenin farklı biçimlerde sürdürüldüğünü ortaya koymuştur.

Uluslararası Platformlarda Yapılan Açıklamalar

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde düzenlenen oturumlarda, Gazze’deki koşullar “tarif edilemez boyutlarda” olarak nitelendirilmiştir. BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Tom Fletcher, temel gıdanın tükendiğini, yardım alanlarının saldırıya uğradığını ve sivil ölümlerinin önlenemediğini belirtmiştir.

BM Genel Sekreteri Sözcüsü Stephane Dujarric, işgal altındaki topraklarda İsrail’in kamu düzeni ve güvenliği sağlamaktan sorumlu olduğunu ancak bunun yerine sivilleri hedef alan uygulamalarla karşılaşıldığını vurgulamıştır. Dujarric, Gazze’ye derhal büyük ölçekli insani yardım girişinin sağlanması ve esirlerin serbest bırakılması gerektiğini ifade etmiştir

UNICEF İcra Direktörü Catherine Russell ise, Gazze'deki çocukların hem fiziksel hem psikolojik olarak ağır koşullar altında yaşadığını ve tamamının insani desteğe ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir. Russell, dünyaya “Gazze’deki çocukları yüzüstü bıraktık” mesajıyla seslenmiş ve acil uluslararası eylem çağrısında bulunmuştur.

19–22 Temmuz 2025 Tarihleri Arasında Gazze Şeridi’nde Yaşanan Gelişmeler

İsrail'in Saldırıları

19–22 Temmuz 2025 tarihleri arasında İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine yönelik çok sayıda hava, kara ve deniz saldırısı düzenlemiştir. Bu saldırılarda özellikle insani yardım dağıtım noktalarında bekleyen siviller ve yerinden edilmiş Filistinlilerin çadırları hedef alınmıştır. 19 Temmuz günü, çeşitli bölgelerde düzenlenen saldırılarda toplam 89 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Bu kişilerin 36’sı yardım almak için toplanan sivillerden oluşmuştur.

_{El-Şifa Hastanesi’nde düzenlenen cenaze töreni, 21 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

21 Temmuz gecesi ve 22 Temmuz sabahı gerçekleştirilen saldırılarda Gazze'nin güneyindeki Netzarim Koridoru yakınında 11 kişi ölmüş, ardından gelen saldırılarda 7 kişi daha hayatını kaybetmiştir. Aynı günlerde Şati Mülteci Kampı’nın kuzeyindeki çadırlara düzenlenen saldırıda, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 14 kişi yaşamını yitirmiş, 25 kişi yaralanmıştır.

İsrail ordusu tarafından Gazze'nin kuzeybatısındaki Sudanîye bölgesinde insani yardım bekleyen sivillere ateş açılması sonucu 81 kişi ölmüştür. Yardım noktalarına yönelik benzer saldırılarda 20 Temmuz'da toplamda 132 Filistinli hayatını kaybetmiştir.

Açlık Nedeniyle Can Kayıpları ve Beslenme Krizi

19–22 Temmuz tarihleri arasında Gazze'de açlık nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısında ciddi artış gözlemlenmiştir. 19 Temmuz günü 18 kişi, 20 Temmuz günü 19 kişi, 21 Temmuz günü ise yine 19 kişi açlıktan ölmüştür. Gazze Sağlık Bakanlığı, bu ölümlerin çoğunluğunun çocuklar arasında gerçekleştiğini belirtmiş; çocuk ölümlerinin 80’in üzerine çıktığını açıklamıştır.

_{Han Yunus kentinde yetersiz beslenme sorucu yaşamını yitiren 14 yaşındaki Filistinli çocuk Abdul Jawad Al Ghalban'ın naaşı, 22 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Sosyal medyada #Gazze_Açlıktan_Ölüyor etiketiyle yayılan paylaşımlar, açlık krizinin derinliğini gözler önüne sermiştir. Sağlık yetkilileri ve yerel kaynaklar, un ve mama temin edilememesi nedeniyle bebek ölümlerinde artış yaşandığını bildirmiştir. 3 aylık Yahya isimli bir bebeğin, yeterli mama bulunamadığı gerekçesiyle hastanede sadece su ve anasonla beslendiği, sonrasında hayatını kaybettiği bildirilmiştir

UNICEF, Gazze’de açlık nedeniyle yaşanan ölümlerin “insan eliyle oluşturulan bir felaket” niteliği taşıdığını açıklamıştır. UNRWA ise, 90 bin kadın ve çocuğun acil tedaviye ihtiyaç duyduğunu ve üçte bir oranında kişi günlerce hiçbir şey yemediğini belirtmiştir. UNRWA’nın depolarında Gazze nüfusunun üç ay boyunca beslenmesini sağlayacak kadar gıda olduğu hâlde bu yardımların bölgeye ulaştırılmasına izin verilmemektedir.

Dünya Gıda Programı (WFP), 20 Temmuz sabahı Zikim Sınır Kapısı’ndan geçen yardım konvoyunun sivillerin toplandığı bir bölgede hedef alındığını ve çok sayıda ölü ve yaralının bulunduğunu açıklamıştır. WFP’ye göre, gıda yardımına ulaşamayan sivillerin her üç kişisinden biri günlerce hiçbir şey yememektedir. Yerel pazarda 1 kilogram unun fiyatı 100 doları aşmıştır.

Sağlık ve İnsani Altyapıya Yönelik Hedeflemeler

İsrail ordusu, 21 Temmuz günü Gazze'nin batısında yer alan Sahabe Tıp Kompleksi’ni ve Rimal Mahallesi’ndeki su arıtma tesisini hedef almıştır. Bu saldırılarda toplam 8 kişi ölmüş, çok sayıda kişi yaralanmıştır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ise Deyr el-Belah’taki yerleşkelerinin bir gün içinde üç kez hedef alındığını açıklamıştır. Aynı saldırılarda DSÖ personeli ve aile üyeleri gözaltına alınmış, biri hâlâ gözaltında tutulmaktadır.

_{İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Belah kentine kara saldırısı, 21 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Dr. Mervan el-Hams, 21 Temmuz günü Refah kentinde İsrail’e bağlı özel bir birim tarafından kaçırılmıştır. Olay sırasında gazeteci Tamir ez-Zeanin öldürülmüş, gazeteci İbrahim Ebu Amşe ise yaralanmıştır. Filistin hükümeti bu olayı “ifade özgürlüğüne ve sağlık çalışanlarına yönelik açık bir ihlal” olarak nitelendirmiştir.

Nüfusun Yerinden Edilmesi ve Barınma Sorunu

Gazze’de nüfusun yaklaşık yüzde 88’i İsrail’in tahliye emirleri nedeniyle yerinden edilmiştir. İsrail ordusu, Deyr el-Belah bölgesindeki 10’dan fazla yerleşim bloğunu “boşaltılması gereken bölgeler” olarak ilan etmiştir. Bu emirlerle birlikte sivillerin Han Yunus’un Mevasi bölgesine yönlendirilmesi istenmiştir.

Avrupa’da Filistin’e Destek Gösterileri

Berlin’de Gözaltılarla Sonuçlanan Gösteri

19 Temmuz 2025 tarihinde Almanya’nın başkenti Berlin’de Filistin’e destek amacıyla düzenlenen bir gösteri, çok sayıda kişinin gözaltına alınmasıyla sonuçlanmıştır. Eylem, şehir merkezindeki Breitscheid Meydanı’nda gerçekleşmiş; katılımcılar, İsrail’in Gazze’deki saldırılarını protesto etmek ve Gazze’deki açlık krizine dikkat çekmek amacıyla bir araya gelmiştir.

Göstericiler, “Gazze’yi aç bırakmayı durdurun”, “Bir soykırım diğerini haklı çıkarmaz”, “Sizin sessizliğiniz öldürüyor” ve “İsrail son zamanda tarihin en büyük çocuk katliamını gerçekleştirdi” gibi sloganlar içeren dövizler taşımıştır. Bazı katılımcılar temsili olarak boş un torbası ve tencere taşımış, açlığa dikkat çekmek amacıyla ekmek dağıtmıştır.

Gösteri esnasında İsrail yanlısı bir grup da aynı bölgeye yakın bir noktada İsrail bayrakları açarak karşı eylem düzenlemiş, polis bu iki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek için güvenlik çemberi oluşturmuştur. Eylemin farklı noktalarında çok sayıda gösterici Alman polisi tarafından gözaltına alınmıştır.

_{İngiltere'de on binlerce kişi Filistin'e destek için yürüyor, 19 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Londra’daki Yürüyüş ve Parlamento Önündeki Gözaltılar

19 Temmuz 2025 tarihinde İngiltere’nin başkenti Londra’da düzenlenen Filistin destek yürüyüşüne on binlerce kişi katılmıştır. Bu yürüyüş, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının başladığı 7 Ekim 2023’ten bu yana düzenlenen 28’inci ulusal eylem olmuştur. Katılımcılar, İsrail’in Gazze saldırılarına, İngiltere’nin İsrail’e silah satmasına ve Filistin destekçilerine yönelik iç baskılara tepki göstermek amacıyla Embankment İstasyonu’ndan yürüyüşe geçmiş, Westminster Köprüsü üzerinden Downing Street’e kadar ilerlemiştir.

_{İngiltere'de on binlerce kişi Filistin'e destek için yürüyor, 19 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Yürüyüş güzergahında protestocular “Özgür Filistin”, “Nehirden denize Filistin özgür olacak”, “Keir Starmer saklanamazsın seni soykırımla yargılayacağız” şeklinde sloganlar atmıştır. Bazı göstericiler, Lübnan, Suriye ve İran bayrakları taşıyarak bu ülkelerin İsrail’e karşı pozisyonlarına destek vermiştir.

Gösteri sırasında, Filistin’in İngiltere’deki diplomatik temsilciliği başkanı Büyükelçi Hüsam Zomlot bir konuşma yapmış, Gazze’de çocukların öldürülmesinin sıradanlaştığını ve medyada yer bulmadığını ifade etmiştir. Gösteri, Başbakanlık Ofisi 10 Numara önünde son bulmuştur.

Aynı gün Parlamento önünde, temmuz ayı başında İngiltere tarafından yasaklanan Palestine Action grubuna destek vermek üzere düzenlenen başka bir eylemde 55 kişi gözaltına alınmıştır. Bu grup, daha önce İngiliz askeri uçaklarına boya püskürtmek gibi eylemleriyle bilinirken, temmuz ayında yasadışı ilan edilmiştir.

ABD ve İsrail'in Ateşkes Görüşmelerinden Çekilme Kararları

25 Temmuz 2025 itibarıyla Gazze’de kalıcı veya geçici ateşkes sağlanmasına yönelik müzakereler bir kesintiye uğramıştır. ABD’nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Doha'da yürütülen ateşkes görüşmelerine katılan Amerikan heyetinin danışma amacıyla geri çağrıldığını açıklamıştır. Bu kararın, Hamas’ın ilettiği son yanıtın "ateşkes konusundaki isteksizliği açıkça gösterdiği" gerekçesiyle alındığı bildirilmiştir.

_{ABD Başkanı Donald Trump, İskoçya ziyareti için Beyaz Saray'dan ayrılırken basın mensuplarına gündeme ilişkin açıklamalarda bulunuyor, 25 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Aynı gün içinde İsrail yönetimi de kendi müzakere heyetini istişare amacıyla Doha’dan geri çekmiştir. İsrail tarafı, Hamas’ın Katar aracılığıyla sunduğu ateşkes taslağında yapılan bazı değişikliklerin “kabul edilemez” olduğunu öne sürmüştür. Hamas ise yaptığı açıklamada, Katar ve Mısır’ın arabuluculuğu ile sunduğu olumlu cevabın arkasında durduğunu, müzakereleri sürdürmeye hazır olduğunu belirtmiştir.

Görüşmelerde temel gündem, 60 günlük geçici bir ateşkes süresi boyunca 10 sağ İsrailli esirin serbest bırakılması ve ardından kalıcı ateşkese yönelik doğrudan müzakerelerin başlatılmasıdır. Buna karşılık Hamas, 200 müebbet hapis cezası almış Filistinli ile 7 Ekim 2023 sonrası gözaltına alınan 2.000 kişilik esir listesinin serbest bırakılmasını talep etmiştir. İsrail tarafı ise bu talepleri kabul edilemez olarak değerlendirmiştir.

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada Hamas'ı ateşkesin başarısız olmasının tek sorumlusu olarak göstermiştir. Trump, Hamas’ın esirlerin tamamının serbest kalmasından sonra “ne olacağını bildiği için” anlaşma yapmak istemediğini öne sürmüş ve grubun “avlanacağını” iddia etmiştir.

Ayrıca İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Gazze’nin güneyinde bir “toplama kampı” kurulacağını ve buradan toplu nüfus transferinin yapılacağını belirtmiştir. Bu ifadeler, Gazze’den zorla göç ettirme yönündeki planların sürdüğünü ortaya koymuştur. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da daha önce yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’deki “işi bitirmesi” gerektiğini ifade etmiştir.

Trump’ın açıklamalarında ayrıca Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Filistin’i tanıma yönündeki beyanı hedef alınmış; Trump, bu açıklamanın "hiçbir anlam ifade etmediğini" savunmuştur. Buna karşın Kanada Başbakanı Mark Carney, Gazze’ye insani yardımın engellenmesini “uluslararası hukuk ihlali” olarak nitelendirmiştir.

22-25 Temmuz 2025 Tarihleri Arasında Yaşanan Gelişmeler

Açlık Nedeniyle Can Kayıpları

23 Temmuz 2025 tarihinde Gazze Şeridi'nde biri çocuk olmak üzere 10 Filistinli açlıktan hayatını kaybetmiştir. Bu gelişmeyle birlikte 7 Ekim 2023’ten bu yana açlık ve yetersiz beslenmeden kaynaklanan can kaybı 111'e yükselmiştir. 24 Temmuz günü kayıplar 113’e çıkmış, 25 Temmuz itibarıyla ise açlıktan ölenlerin sayısı 122 olarak açıklanmıştır.

_{Gazze'de yetersiz beslenme sorunu yaşayan 2 yaşındaki Yezen, 25 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Açlık nedeniyle hayatını kaybedenler arasında çok sayıda çocuk yer almıştır. El-Ehli Baptist Hastanesi'nde 14 yaşındaki Filistinli çocuk Abdulkadir el-Fayyumi'nin yetersiz beslenmeden dolayı yaşamını yitirdiği bildirilmiştir. Aynı günlerde Han Yunus’taki Nasır Hastanesi’nde tedavi gören birkaç aylık Zeynep Ebu Halib isimli bebek de, uzun süredir devam eden beslenme bozukluğu nedeniyle kurtarılamamıştır. Söz konusu bebeklerin ölüm nedenleri arasında bağışıklık sistemi çöküşü, vitamin eksikliği ve metabolik yetersizlikler sıralanmıştır.

_{Gazze'de açlıkla mücadele Filistinliler, yemek alabilmek için sıcak havaya rağmen kuyrukta bekliyor, 25 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Han Yunus’taki Nasır Hastanesi Pediatri Bölümü Başkanı Dr. Ahmed el-Ferra, 5 aylık Rama Ebu Ayya’nın doğduğundan beri kilo alamadığını, yağ dokusu kaybı, vitamin eksikliği ve kansızlık yaşadığını açıklamıştır. Aynı hastanede 11 aylık Sila Barbah isimli çocuğun 10 kilo olması gerekirken 4 kilo ağırlığında olduğu, vücut kitlesinin %60’ını kaybettiği ifade edilmiştir.

_{Gazze'nin kuzeyindeki yardım noktasında yaşanan yoğunluk, 25 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Benzer durumlar Deyr el-Belah’taki Aksa Şehitleri Hastanesi’nde de gözlemlenmiştir. 5 aylık Emir el-Kilani’nin kas zayıflığı ve kasılmalar nedeniyle yoğun bakımda tedavi gördüğü, 1 yaşındaki Muhammed Avvad’ın ise akut ishal ve ciddi kilo kaybı yaşadığı belirtilmiştir.

Hastanelerde görev yapan hemşire ve doktorlar, beslenme eksikliğinden dolayı bazı çocukların solunum fonksiyonlarını dahi yerine getiremediğini ve bebeklerin çoğunun 1 kilogramın altında vücut ağırlığına sahip olduğunu kaydetmiştir.

Birleşmiş Milletler (BM), Temmuz ayı içinde Gazze'de gerçekleştirilen beslenme taramalarında 15 bin çocuktan %16’sının akut yetersiz beslenme sorunuyla karşı karşıya olduğunun tespit edildiğini duyurmuştur. Bu oranın BM’nin tanımladığı “kıtlık eşiğini” geçtiği bildirilmiştir.

İsrail Saldırıları ve Sivil Kayıplar

23 Temmuz 2025 günü yapılan açıklamada Gazze’de İsrail ordusunun gerçekleştirdiği saldırılar sonucunda son 24 saatte 113 Filistinli hayatını kaybettiği, 534 kişinin yaralandığı duyurulmuştur. 24 Temmuz'da bu sayı 89 ölü ve 453 yaralı olarak açıklanmıştır. 25 Temmuz günü açıklanan verilere göre 7 Ekim 2023'ten bu yana can kaybı 59 bin 676’ya, yaralı sayısı ise 143 bin 965’e ulaşmıştır.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 25 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze Sağlık Bakanlığı, Gazze genelinde hâlâ binlerce kişinin enkaz altında olduğuna işaret etmiştir. İsrail saldırılarının enkaz kaldırma çalışmalarını da sekteye uğrattığı ve sivil savunma ekiplerinin ulaşımının büyük ölçüde engellendiği belirtilmiştir.

Uluslararası Kurum ve Yetkililerden Tepkiler

AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Kallas’ın Açıklamaları

Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, 23 Temmuz 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, Gazze’de insani yardım arayan sivillerin hedef alınmasını “savunulamaz” olarak nitelendirmiştir.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesine değinen Kallas, AB ile Tel Aviv arasında 10 Temmuz'da yapılan insani mutabakatın gereklerinin yerine getirilmediğini vurgulamış, yardım dağıtım noktalarında sivillerin öldürülmesinin kabul edilemez olduğunu bildirmiştir.

Ayrıca, Tel Aviv yönetiminin yükümlülüklerini ihlal etmesi hâlinde Avrupa Birliği’nin İsrail’e karşı uygulayabileceği politik tedbirlerin masada tutulduğunu ifade etmiştir.

BM Temsilcilerinin Değerlendirmeleri

Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stephane Dujarric, düzenlediği basın toplantısında Gazze’deki açlık krizinin şimdiye dek görülen en korkunç düzeye ulaştığını belirtmiştir. Açıklamasında, çocuklar arasında öldürücü düzeyde yetersiz beslenme oranlarının felaket boyutuna ulaştığını ve UNICEF’in bu çocukların ölüm riskinin normal beslenenlere göre 10 kat fazla olduğunu raporladığını ifade etmiştir.

BM’ye bağlı OCHA, Gazze’deki yardım operasyonlarının çok ağır güvenlik riskleri ve erişim engelleri nedeniyle sekteye uğradığını ve insani yardımın ihtiyaçları karşılamaktan çok uzak kaldığını açıklamıştır. Ayrıca, Gazze’ye giren yardım kamyonlarının sayısının günde ortalama 28’e düştüğü ve bunun günde en az 600 tır olması gereken seviyeden çok uzak olduğu belirtilmiştir.

Dünya Sağlık Örgütü’nün Tespitleri ve Uyarıları

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Gazze’de 5 yaş altı çocuklarda yetersiz beslenmeye bağlı en az 21 ölümün belgelendiğini açıklamıştır. Ghebreyesus, beslenme merkezlerinin tamamen dolduğunu, yeterli tıbbi ve besleyici malzeme bulunmadığını ve su sıkıntısının %95 oranında yaşandığını ifade etmiştir.

Ghebreyesus, “Bu bir kitlesel açlıktır” ifadesini kullanarak, Gazze’de her geçen gün ölüm riskinin arttığını, su, hijyen, ilaç ve gıda erişimi olmadan hayatta kalmanın imkânsız hâle geldiğini vurgulamıştır.

Uluslararası Kriz Grubu (ICG) Raporu ve Çağrıları

Uluslararası Kriz Grubu (ICG), yayımladığı bildiride, İsrail’in Gazze’yi açlığa mahkûm ettiğini ve bölgeyi kitlesel felaketin eşiğine sürüklediğini belirtmiştir. Açıklamada, Mart 2025’ten itibaren insani yardım ve ticari sevkiyatlara yönelik kısıtlamaların kitlesel ölümlere yol açtığı, bu nedenle derhal ateşkes ilan edilmesi ve yardımların engelsiz şekilde ulaşmasının sağlanması gerektiği vurgulanmıştır.

ICG, İsrail-ABD güdümlü “Gazze İnsani Yardım Vakfı”nın işlevsizliğine de dikkat çekmiş; bu sistemin, en yoksul Filistinlileri açlığa terk ettiğini ve yardım bekleyen sivillerin defalarca ateş altında bırakıldığını raporlamıştır. Mayıs ayından bu yana söz konusu yardım noktalarında binin üzerinde kişinin öldüğü ifade edilmiştir.

_{Gazze'de açlıkla mücadele eden Filistinlilere sıcak yemek dağıtılıyor, 23 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Uluslararası Dayanışma Eylemleri

Atina’daki Tencere-Kaşık Eylemi ve Sembolik Protestolar

24 Temmuz 2025 tarihinde Yunanistan'ın başkenti Atina’da, Sintagma Meydanı’nda toplanan eylemciler, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını ve insani yardımı engelleyen ablukasını protesto etmiştir. Göstericiler ellerinde tencere ve kaşıklarla ses çıkararak, Gazze’deki açlık krizine dikkat çekmiştir.

_{Yunanistan'daki Filistin'e destek eyleminde Gazze'de açlıktan ölenlere dikkat çekiliyor, 24 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Eylemde yer alan protestoculardan Yannis Adrianos, bu sembolik protestonun Gazze'de yaşanan kıtlığa işaret ettiğini ve Gazze’de insanların yiyecek bulamadığına dikkat çekmiştir. Diğer bir gösterici Hristos Stavrakakis ise, Mart ayından bu yana insani yardımın engellenmesi nedeniyle çocuklar, siviller ve gazeteciler dâhil birçok kişinin açlıktan öldüğünü belirterek, tencere ve kaşıkların bu trajedinin sembolü olduğunu ifade etmiştir.

Protesto sırasında, Gazze'de ölen bebekleri temsilen parlamento binası önüne kefene sarılmış bebek maketleri yerleştirilmiştir. Eylemciler, Yunanistan hükümetine İsrail ile ilişkileri kesme çağrısında da bulunmuştur.

Brüksel’de Büyükelçilik Önündeki Gösteriler

24 Temmuz 2025 tarihinde Belçika’nın başkenti Brüksel’de, İsrail Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoya yüzlerce kişi katılmıştır. Sivil toplum kuruluşlarının çağrısıyla gerçekleştirilen gösteride, elçiliğin kapatılması talep edilmiş ve “Gazze'de soykırım var, susmayacağız” sloganları atılmıştır.

Göstericiler, Gazze’deki gıda ve su sıkıntısına dikkat çekmek için ellerinde tencere, tava, kaşık ve çatal taşıyarak yürümüş, İsrail’in yardım kamyonlarının geçişine izin vermemesi savaş suçu olarak nitelendirilmiştir. Bazı katılımcılar omuzlarında kefiye, yakalarında ise Filistin’i simgeleyen karpuz sembolü broşlar taşımıştır.

_{Brüksel'de İsrail Büyükelçiliği önünde protesto gösterisi düzenleniyor, 24 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Eylem esnasında güvenlik güçleriyle göstericiler arasında kısa süreli arbede yaşanmış, elçilik çevresinde güvenlik önlemleri artırılmıştır.

Berlin’deki Protestolara Polis Müdahalesi ve Gözaltılar

25 Temmuz 2025 günü Almanya’nın başkenti Berlin’de, tarihi Charli Checkpoint bölgesinde toplanan yüzlerce gösterici, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını ve yardımı engelleyen ablukasını protesto etmiştir. “İsrail Gazze’yi açlıktan öldürüyor”, “Soykırımı durdurun” ve “Kapıları açın” yazılı pankartların taşındığı eyleme yaklaşık 300 kişi katılmıştır.

_{Berlin’de Filistin destekçileri Gazze’de yaşanan açlık krizine dikkat çekiyor, 25 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gösteriye müdahale eden yaklaşık 120 kişilik polis birliği, bazı eylemcilere yumruk ve tekmelerle fiziksel müdahalede bulunmuş, çok sayıda kişi gözaltına alınmıştır. Polis, eylemin kamu güvenliğini tehdit ettiğini belirterek bölgenin boşaltılmasını talep etmiştir. Müdahalenin görüntüleri sosyal medyada yoğun şekilde paylaşılmış ve kamuoyunda geniş yankı bulmuştur.

Filistin'e Yönelik Tanıma Açıklamaları ve Siyasi Tepkiler

Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Tanıma Kararı

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 24 Temmuz 2025 tarihinde yaptığı resmi açıklamayla ülkesinin Filistin devletini tanıma kararı aldığını bildirmiştir. Macron, bu kararı eylül ayında yapılacak Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda resmen ilan edeceğini açıklamıştır. Fransa Cumhurbaşkanı, kararın, Orta Doğu’da adil ve kalıcı barış hedefine bağlı kalınarak alındığını ifade etmiştir.

Macron, bu sürece eşlik etmesi gereken şartlar arasında Gazze’de derhal ateşkes sağlanması, Hamas’ın elindeki esirlerin serbest bırakılması ve geniş çaplı insani yardımların engelsiz biçimde ulaştırılması gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca, Hamas’ın silahsızlandırılması, Gazze’nin güvenli hâle getirilmesi ve ardından yeniden inşa sürecinin başlatılması gerektiğini vurgulamıştır. Macron, Filistin devletinin kurulması ve sürdürülebilir şekilde varlık göstermesinin zorunlu olduğunu dile getirmiştir.

Fransa’nın kararına İrlanda’dan destek açıklamaları gelmiştir. İrlanda Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Simon Harris, Macron’un açıklamasını memnuniyetle karşıladıklarını ve bu adımın iki devletli çözüme katkı sunacağını belirtmiştir.

Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Fransa’nın bu kararını eleştirmiş, “Hamas’ın propagandasına hizmet ediyor” açıklamasında bulunmuştur. ABD’nin İsrail’e verdiği destekle öne çıkan isimlerden İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee ise sosyal medya üzerinden Macron’un kararını alaya alan ifadeler kullanmıştır.

BM’nin İki Devletli Çözüm Vurgusu

Fransa'nın açıklamasının ardından Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, iki devletli çözümü destekleyen her adımı memnuniyetle karşıladığını bildirmiştir. BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Stephanie Tremblay, Fransa'nın kararını değerlendirdiği açıklamasında, bu gelişmenin uluslararası toplum açısından olumlu bir yönelim olduğunu ve BM’nin bu tür çabalara destek vermeye devam edeceğini belirtmiştir.

İngiltere Kamuoyuna Yönelik Çağrılar

Londra Belediye Başkanı Sadık Khan, 23 Temmuz 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, İngiltere’nin Filistin devletini derhal tanıması gerektiğini vurgulamıştır. Khan, İngiliz hükümetine ve uluslararası topluma, Gazze’deki katliamı durdurmak ve insani yardımların girişine izin verilmesini sağlamak için daha güçlü baskı yapmaları çağrısında bulunmuştur.

Khan, X platformundan yaptığı paylaşımda, “Filistin adını taşıyacak geçerli bir devlet kalmazsa, iki devletli çözümden de bahsedilemez” ifadesini kullanmış ve Gazze'deki yıkımın dünyaya açıkça izletildiğini belirtmiştir.

26-28 Temmuz 2025 Tarihleri Arasında Yaşanan Gelişmeler

İsrail’in Askeri Operasyonları ve Hava Saldırıları

26–28 Temmuz 2025 tarihleri arasında İsrail ordusu, Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarını yoğunlaştırmıştır. Bu zaman diliminde Gazze'nin çeşitli bölgelerine düzenlenen saldırılarda sivil alanlar, yardım bekleme noktaları, çadır kentler ve yerleşim birimleri hedef alınmıştır.

Gazze’nin kuzeyindeki El-Avde Hastanesi kaynaklarına dayanan bilgilere göre, 27 Temmuz günü Salahaddin Caddesi üzerinde yardım bekleyen sivillerin hedef alınması sonucu 11 kişi yaşamını yitirmiştir. Bu saldırıda hayatını kaybedenler arasında kadınlar da bulunmakta, yaralı sayısı ise 101 olarak açıklanmıştır.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 26 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Aynı gün Han Yunus’un batısında yer alan Mevasi bölgesinde, zorla yerlerinden edilen ailelerin sığındığı bir çadıra düzenlenen saldırıda 2’si çocuk olmak üzere en az 6 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Gazze kent merkezinde bir eve yönelik saldırıda ise 5 kişi ölmüş, çok sayıda kişi yaralanmıştır.

Deyr el-Belah’ın güneyindeki El-Birke bölgesinde sığınmacıların kaldığı bir çadır da hedef alınmış ve burada 4 kişi yaşamını yitirmiştir. İsrail ordusunun 27 Temmuz günü gerçekleştirdiği saldırılarda hayatını kaybedenlerin toplam sayısı en az 26 olarak belirlenmiştir.

28 Temmuz 2025 günü yapılan açıklamalara göre, İsrail ordusunun hava saldırıları son 24 saatte 88 can kaybına neden olmuştur. Böylece 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’nde hayatını kaybedenlerin toplam sayısı 59.821'e, yaralananların sayısı ise 144.851’e yükselmiştir.

Ayrıca, Gazze Şeridi’nde 27 Mayıs 2025’ten itibaren yardım noktalarında hedef alınan Filistinliler nedeniyle öldürülenlerin sayısı 1.132'ye, yaralı sayısı ise 7.521’e ulaşmıştır.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 26 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail ordusu, 27 Temmuz günü sabah saat 10.00 itibarıyla bazı bölgelerde birkaç saatlik "insani ara" uygulanacağını duyurmuştur. Bu uygulama, İsrail kara birliklerinin bulunmadığı Gazze’nin güneyindeki El-Mevasi, merkezdeki Deyr el-Belah ve Gazze kenti gibi bölgelerde geçerli olmuştur. Bunun yanı sıra 06.00 ile 23.00 saatleri arasında Birleşmiş Milletler ve yardım kuruluşlarının konvoyları için “güvenli rotalar” belirlendiği öne sürülmüştür.

İsrail Dışişleri Bakanlığı, bu insani aranın, Gazze’de yaşanan açlık kaynaklı toplu ölümler ve artan uluslararası baskılar sonucunda ilan edildiğini belirtmiştir ancak saldırılar, ilan edilen “insani ara” uygulamasının dışında kalan bölgelerde sürdürülmüştür.

Açlık Sebebiyle Yaşanan Kayıplar

26 Temmuz 2025 itibarıyla Gazze Şeridi’nde açlıktan ölenlerin sayısı 127’ye ulaşmıştır. Filistin Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Munir el-Berş’in açıklamasına göre, yalnızca son 24 saatte 2’si çocuk olmak üzere 5 kişi açlık nedeniyle yaşamını yitirmiştir. Berş, gıda yardımının sınır kapılarında bekletildiğini, yardımların kasıtlı biçimde engellendiğini ve bu durumun sivil ölümlerine yol açtığını ifade etmiştir.

27 Temmuz 2025 günü yapılan yeni açıklamada, bir gün içerisinde açlığa bağlı ölümlerin 6 kişiye yükseldiği ve bunlardan 2’sinin çocuk olduğu bildirilmiştir. Böylece açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybedenlerin toplam sayısı 133’e, çocuk ölümleri ise 87’ye çıkmıştır.

_{Gazze'de yetersiz beslenme sorunu yaşayan iki kardeş ölüm tehlikesiyle karşı karşıya, 26 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Temmuz ayında yetersiz beslenmeye bağlı 63 ölümün yaşandığını açıklamıştır. Bu ölümlerin 24’ü beş yaş altı çocuklardan oluşmaktadır. DSÖ, Gazze’de görülen bu krizin tamamen önlenebilir olduğunu, ancak büyük ölçekli gıda ve sağlık yardımlarının kasıtlı olarak engellenmesi nedeniyle bu can kayıplarının yaşandığını vurgulamıştır.

Gazze’deki Filistin hükümetine bağlı Medya Ofisi tarafından yapılan açıklamada, yaklaşık 100.000 bebeğin toplu ölüm tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtilmiştir. Bunların 40.000’i bir yaş altı, tamamı ise iki yaşın altındadır. Açıklamada, annelerin bebeklerini günlerdir yalnızca suyla beslemek zorunda kaldığı ifade edilmiştir. Bu durumun, temel insani ihtiyaçlara erişimin tümüyle engellenmesi sonucu ortaya çıktığı bildirilmiştir.

Filistin Dışişleri Bakanlığı da 27 Temmuz’da yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi’nde büyüyen insani felaketin tahminlerin ötesine geçtiğini belirtmiş ve 2 milyondan fazla kişinin hayatının tehdit altında olduğunu vurgulamıştır. Bakanlık, saldırıların derhal sona erdirilmesi ve sürdürülebilir yardım erişimi için kara, deniz ve hava yoluyla insani yardım girişimlerinin başlatılması gerektiğini beyan etmiştir.

Bölgedeki yardım kuruluşları ve uluslararası gözlemciler de açlığın sistematik şekilde bir silah olarak kullanıldığına ve bu durumun sivillerin yaşam hakkını doğrudan tehdit ettiğine dikkat çekmiştir. Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), havadan yapılan yardım dağıtımının etkisiz ve tehlikeli olduğunu, yüzlerce kamyonluk yardımın sınır kapılarında bekletildiğini ve kara geçişlerinin açılması gerektiğini ifade etmiştir.

Hanzala Gemisi’ne Müdahale ve Sonuçları

Gazze Şeridi’ne insani yardım ulaştırmak amacıyla Özgürlük Filosu Koalisyonu tarafından yola çıkarılan “Hanzala” adlı gemiye, 26 Temmuz 2025 tarihinde İsrail ordusu tarafından uluslararası sularda müdahale edilmiştir. Gemide bulunan Fransız Avrupa Parlamentosu üyesi Emma Fourreau, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “İsrail ordusu burada. Yakında görüşürüz. Soykırıma son verin.” ifadeleriyle müdahalenin başladığını duyurmuştur.

_{Özgürlük Filosu Koalisyonu tarafından yola çıkarılan “Hanzala” adlı gemi - (Anadolu Ajansı)}

İsrail askerlerinin güverteye çıktığı anlar, geminin takip edildiği YouTube canlı yayını aracılığıyla kamuoyuna yansımıştır. Görüntülerde, yolcuların ellerini havaya kaldırdığı, güvenlik kameralarının indirilerek kayıtların durdurulduğu ve yolcuların iletişim cihazlarını denize attığı görülmüştür. Özgürlük Filosu Koalisyonu’nun açıklamasına göre, gemi İsrail kıyılarına doğru çekilmiş ve tüm yolcular alıkonulmuştur.

İsrail Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Hanzala gemisinin “İsrail karasularına yasa dışı şekilde girmesinin engellendiği” iddia edilmiştir. Açıklamada, Gazze’ye yönelik ablukayı delmeye çalışan bu girişimin “tehlikeli ve yasa dışı” olduğu savunulmuştur.

Gemide yer alan 21 aktivistin her biri, ülkelerine hitaben birer video mesaj kaydetmiş ve “Eğer bu videoyu izliyorsanız, denizde yolumun kesildiğini ve Filistinlilere soykırım uygulayan İsrail güçleri tarafından kaçırıldığımı bilmelisiniz.” ifadelerini kullanmıştır. Bu videolarda aktivistler, ülkelerinin dışişleri bakanlıklarına ve kamuoyuna serbest bırakılmaları için baskı yapılması çağrısında bulunmuşlardır.

Özgürlük Filosu Koalisyonu, Hanzala gemisinin yardım misyonunun engellenmesinin uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtmiş ve İsrail’in uluslararası sularda askeri müdahale ile gemiye el koymasının açık bir hak ihlali teşkil ettiğini vurgulamıştır.

İsrail’in “İnsani Ara” Kararı ve Yardım Politikası Eleştirileri

İsrail hükümeti, 27 Temmuz 2025 sabahı Gazze Şeridi’nde saldırılara birkaç saatlik “insani ara” uygulanacağını duyurmuştur. İsrail Dışişleri Bakanlığı, bu kararın Gazze’de artan açlık nedeniyle meydana gelen toplu ölümler ve uluslararası toplumun baskısı sonucunda alındığını açıklamıştır.

“İnsani ara”, İsrail kara birliklerinin bulunmadığı El-Mevasi, Deyr el-Belah ve Gazze kenti gibi bölgelerde geçerli olacak şekilde belirlenmiştir. Ayrıca Birleşmiş Milletler ve uluslararası yardım kuruluşlarının konvoyları için sabah 06.00 ile akşam 23.00 saatleri arasında güvenli güzergâhlar oluşturulduğu ileri sürülmüştür.

İsrail yönetimi, yardımların büyük kısmını havadan paraşütlerle ulaştırma yoluna gitmiştir ancak bu yöntem, hem sivil ölümlere neden olmuş hem de etkisizliği nedeniyle geniş eleştirilere maruz kalmıştır. Yardım paketlerinin bazılarının denize düşmesi, diğerlerinin ise sivillerin üstüne inerek can kayıplarına yol açması yardım yönteminin risklerini gözler önüne sermiştir.

Birleşmiş Milletler’in Gazze’ye yardım ulaştırma konusundaki açıklamalarında, günlük ortalama 550 tıra ihtiyaç duyulmasına rağmen, bir hafta boyunca sadece 250 yardım kamyonunun bölgeye giriş yapabildiği bildirilmiştir. Yardım tırlarının çoğunun sınır geçişlerinde bekletildiği ve yeterli miktarda yardımın ulaştırılamadığı belirtilmiştir.

Hamas tarafından yapılan açıklamada, İsrail’in “insani ara” ve havadan yardım bırakma kararlarının, uluslararası kamuoyunu yanıltmaya yönelik aldatıcı hamleler olduğu ifade edilmiştir. Açıklamada, bu adımların Gazze’deki sistematik aç bırakma politikasını sonlandırmaya değil, yönetmeye ve devam ettirmeye yönelik olduğu vurgulanmıştır.

Uluslararası yardım kuruluşları da benzer yönde değerlendirmelerde bulunmuştur. Oxfam’ın Filistin ve Gazze Sorumlusu Bushra Khalid, “Birkaç kamyon ve ölümcül hava yardımları, Gazze’de aylardır süren kasıtlı açlığı telafi edemez” ifadelerini kullanarak, tüm geçiş noktalarının engelsiz biçimde açılması ve kalıcı ateşkesin sağlanması gerektiğini bildirmiştir.

Euro-Med İnsan Hakları İzleme Örgütü, havadan yapılan yardımların sivil halkın aşağılanmasına ve hayatlarının tehlikeye atılmasına yol açtığını açıklamıştır. Örgüt, Gazze'nin yalnızca küçük bir bölümüne sıkıştırılan sivil halka yapılan bu uygulamanın, yardım değil baskı ve aşağılanma yöntemi olduğunu belirtmiştir.

UNRWA da benzer şekilde, havadan yardım uygulamasının Gazze’de derinleşen kıtlığı sona erdirmeyeceğini; kara yoluyla yapılacak, düzenli ve güvenli yardım geçişlerinin acil olarak sağlanması gerektiğini açıklamıştır.

Uluslararası Protestolar ve Dayanışma Eylemleri

İngiltere

26 Temmuz 2025’te Londra’daki Downing Sokağı girişinde, Filistin Dayanışma Kampanyası (PSC) öncülüğünde on binlerce kişinin katıldığı bir gösteri düzenlenmiştir. Protestocular, tencere ve tavalarla gürültü çıkararak İsrail’in Gazze’ye yönelik ambargosunu ve bu ülkeye silah satmayı sürdüren İngiltere hükümetini protesto etmişlerdir.

_{İsrail'in Gazze'yi açlığa mahkum etmesi İngiltere'de tencere ve tavalarla protesto ediliyor, 26 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Eyleme eski İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn ile oyuncu Khalid Abdalla da destek vermiştir. Gösteride, İsrail’in Gazze halkına uyguladığı ablukanın kaldırılması ve İngiltere’nin Filistin devletini tanıması yönünde talepler dile getirilmiştir. Eylemciler, gösterinin sonunda ellerindeki mutfak eşyalarını sembolik olarak sokağa bırakmışlardır.

İskoçya

ABD Başkanı Donald Trump’ın İskoçya ziyareti sırasında Edinburgh ve Aberdeen kentlerinde yüzlerce kişi tarafından protesto edildiği bildirilmiştir. Göstericiler, “Trump burada istenmiyor”, “Faşizme hayır, Trump’a hayır” gibi sloganlar taşırken, aynı zamanda Gazze’deki açlık krizine dikkat çeken dövizler ve çocuk fotoğrafları ile yürümüştür.

Trump'ın golf tesislerini ziyaret ettiği Turnberry bölgesindeki güvenlik önlemleri artırılmış, protestoların odağında İsrail’in Gazze politikalarına destek olduğu yönündeki iddialar yer almıştır.

İsveç

İsveç’in başkenti Stockholm’de 26 Temmuz’da Odenplan Meydanı’nda yüzlerce kişi toplandı. Gösteriye katılanlar, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını “etnik temizlik” ve “soykırım” olarak nitelendirmiş ve İsveç hükümetine sessizliğini bozması için çağrıda bulunmuştur.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları Stockholm'de protesto ediliyor, 26 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Uppsala Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mattias Gardell, İsrail’in yardımlaşma noktalarını “ölüm tuzakları” hâline getirdiğini ve açlığı silah olarak kullandığını belirtmiştir. Göstericiler, Dışişleri Bakanlığı binasına kadar yürümüş ve Gazze’deki saldırıların durdurulmasını talep etmiştir.

Bosna-Hersek

Saraybosna’da Başçarşı Meydanı’nda bir araya gelen eylemciler, Saraybosna Çocukları Anıtı’na yürüyerek Filistin’le dayanışma mesajı vermiştir. Protestocular, “Gazze açlıktan ölüyor, dünya seyrediyor” ve “Masum çocukları öldürmeye son” gibi dövizler taşımış, ellerindeki mutfak aletleriyle ses çıkararak dikkat çekmiştir.

Türkiye

İstanbul Levent’teki Barbaros Hayrettin Paşa Camii avlusunda toplanan grup, İsrail’in saldırılarını ve gıda erişimini engellemesini protesto etmiş, “Gazze'de hastane ve ilaç yok, katliam var”, “Gazze’de ekmek, dünyada utanma kalmadı” yazılı pankartlarla yürümüştür. Grup, İsrail Başkonsolosluğu önünde boş tencerelere kaşıklarla vurarak açlık krizine dikkat çekmiştir.

ABD

Chicago’da Michigan Avenue üzerinde düzenlenen eylemde, ABD merkezli Filistin için Amerikan Müslümanlar Derneği (AMP) ve diğer sivil toplum kuruluşları İsrail’in Gazze Şeridi’nde yürüttüğü saldırılara tepki göstermiştir. Eylemciler, Gazze’deki açlık krizinin ABD destekli olduğu iddiasında bulunmuş, tencere ve tavalarla protestolar gerçekleştirmiştir.

Diplomatik Tepkiler ve Devletlerin Açıklamaları

Filistin Dışişleri Bakanlığı’nın Uyarıları

Filistin Dışişleri Bakanlığı, 27 Temmuz 2025 tarihinde yaptığı yazılı açıklamada, Gazze Şeridi’nde büyüyen insani felaketin daha önce benzeri görülmemiş bir seviyeye ulaştığını ve İsrail’in saldırıları sonucu oluşan kıtlığın tahminlerin çok ötesine geçtiğini bildirmiştir. Açıklamada, Gazze’deki 2 milyondan fazla sivilin hayatını tehdit eden bir kıtlık riskiyle karşı karşıya olduğu ifade edilmiştir.

Bakanlık, uluslararası toplumun Filistinlilere sürdürülebilir yardım erişimi sağlayacak bir insani koridor kurma konusunda yetersiz kaldığını belirtmiş ve bu tutumun söz ile eylem arasındaki çelişkiyi açıkça ortaya koyduğunu bildirmiştir. Açıklamada ayrıca, kara, deniz ve hava yoluyla yardım girişlerinin acilen sağlanması gerektiği vurgulanmış ve ateşkesin hayati öneme sahip olduğu ifade edilmiştir.

Almanya Başbakanı Merz’in Netanyahu ile Görüşmesi

Almanya Hükümet Sözcüsü Stefan Kornelius tarafından yapılan yazılı açıklamaya göre, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, 27 Temmuz’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiştir. Merz, görüşmede Gazze’deki insani durumdan büyük endişe duyduğunu ifade ederek Netanyahu’ya acilen bir ateşkes sağlanması ve insani yardımın gecikmeksizin sivillere ulaştırılması çağrısında bulunmuştur.

Açıklamada, bu yardımların hızlı, güvenli ve yeterli ölçekte ulaştırılmasının zorunlu olduğu belirtilmiş; Almanya’nın gelişmeleri yakından izleyeceği, diğer Avrupa ülkeleri ve ABD ile istişare içinde çözüm arayışlarını sürdüreceği bildirilmiştir. Almanya, Filistin Devleti’nin tanınmasının ise hâlâ iki devletli çözüm bağlamında son adım olarak değerlendirildiğini yinelemiştir.

Hamas’ın Tepkisi

Hamas tarafından 27 Temmuz 2025’te yayımlanan açıklamada, İsrail’in sınırlı miktarda yardımı bazı bölgelere havadan ulaştırmasının gerçek bir çözüm değil, dünya kamuoyunu yanıltmaya yönelik bir “yardım şovu” olduğu ileri sürülmüştür. Açıklamada, bu girişimin İsrail’in abluka politikasıyla uyguladığı açlığı yönetmeye yönelik gayriinsani mekanizmaların bir parçası olduğu belirtilmiştirİ.

Hamas, Gazze’deki sivil halkın BM denetiminde, güvenli ve engelsiz yardım erişimine sahip olması gerektiğini ifade etmiş; mevcut politikaların ise onurlarını zedelediğini ve hayatlarını riske attığını kaydetmiştir. Açıklamada, “savaş suçlusu Netanyahu hükümetinin” açlık yoluyla yönetim stratejisine karşı uluslararası ve halklar düzeyinde baskı çağrısı yapılmıştır.

28-31 Temmuz 2025 Tarihleri Arasında Yaşanan Gelişmeler

İsrail’in Saldırıları ve Sivil Kayıplar

Zikim Bölgesi’nde Yardım Bekleyen Sivillere Yönelik Saldırılar

30 Temmuz 2025 tarihinde Gazze Şeridi’nin kuzeybatısındaki Zikim bölgesinde, insani yardım bekleyen sivillere yönelik İsrail ordusu tarafından düzenlenen saldırılarda en az 25 Filistinli yaşamını yitirmiştir. Sağlık kaynakları, yaralananların sayısının 150’yi aştığını bildirmiştir. Görgü tanıkları, ordunun yardım bekleyen sivillerin toplandığı alanları hedef almaya devam ettiğini ve yaralıların hastanelere sevk edildiğini aktarmıştır. Aynı günün akşamında Gazze Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü, bu saldırının ardından hastanelerin dolduğunu ve çok sayıda kişinin saldırı bölgesinde mahsur kaldığını açıklamıştır.

_{Gazze'nin kuzeyindeki Zikim bölgesine giriş yapan tırlar üzerinden una ulaşan Filistinliler, kilometrelerce yürüyerek bölgeden ayrılıyor, 27 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

31 Temmuz 2025 tarihinde Sudaniyye Mahallesi’nde yardım almak için toplanan sivillere yönelik saldırıda ölenlerin sayısı güncellenmiş, üç saat içinde 51 kişinin hayatını kaybettiği, 648 kişinin ise yaralandığı açıklanmıştır. Gazze'deki hükümetin medya ofisinden yapılan açıklamada, saldırıya uğrayan sivillerin Zikim sınır kapısından gelen insani yardım tırlarından un almak üzere bölgede bulunduğu belirtilmiştir. Saldırının gerçekleştiği saatlerde bölgenin yoğun kalabalık içerdiği ifade edilmiş, olay yerinde ağır hasar meydana geldiği aktarılmıştır.

Refah ve Netzarim’de Yardım Dağıtım Noktalarına Ateş Açılması

30 Temmuz 2025 tarihinde Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentinin kuzeyinde bulunan yardım dağıtım merkezi yakınlarında bekleyen Filistinlilere İsrail ordusu tarafından ateş açılmıştır. Gazze Ambulans ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, bu saldırı sonucunda en az 3 kişinin hayatını kaybettiği, 20’den fazla kişinin ise yaralandığı bildirilmiştir. Olayın, yardım dağıtımının gerçekleşeceği merkezin hemen yakınında meydana geldiği ve bölgede yardım almak için toplanan sivillerin hedef alındığı ifade edilmiştir.

Aynı gün içerisinde Gazze Şeridi’nin orta kesiminde yer alan Netzarim Koridoru yakınında yardım almak üzere bekleyen sivillere İsrail askerleri tarafından ateş açılmıştır. Gazze’deki hastanelerden alınan bilgilere göre, bu saldırı sonucunda 5 kişi hayatını kaybetmiş, 8 kişi ise yaralanmıştır. Yaralılar hastanelere sevk edilmiştir ve bazı hastaların durumu ağır olarak rapor edilmiştir. Saldırının yardım tırlarının geçiş güzergâhında meydana geldiği belirtilmiştir.

_{Gazze’nin kuzeyine sınırlı sayıda yardım tırı giriş yapıyor, 27 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Han Yunus ve Deyr el-Belah’ta Çadırlara Hava Saldırıları

31 Temmuz 2025 tarihinde İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus kentinde yerinden edilen Filistinlilerin barındığı çadırları hedef almıştır. El-Mevasi bölgesinde gerçekleşen hava saldırısında en az üç kişi hayatını kaybetmiştir. Ölenler arasında iki çocuk bulunduğu belirtilmiş, yaralananların sayısının ise 15’i geçtiği rapor edilmiştir. Saldırının çadır bölgesine doğrudan isabet ettiği ve bölgedeki barınma alanlarında büyük hasar oluştuğu aktarılmıştır.

Gazze Kent Merkezi ve Mahallelerine Yönelik Bombardımanlar

30 Temmuz 2025 tarihinde Gazze kentinin doğusundaki Derec Mahallesi’nde yer alan Zehra Okulu yakınlarında toplanan siviller, İsrail ordusu tarafından hedef alınmıştır. Bu saldırıda iki Filistinli yaşamını yitirmiştir. Aynı gün kent merkezindeki Latin Kilisesi çevresindeki bir eve düzenlenen saldırıda bir kişi ölmüş, bir kişi yaralanmıştır.

31 Temmuz günü, Gazze’nin kuzeyindeki el-Selfiti ailesine ait bir ev, hava saldırısıyla bombalanmıştır. Evin doğrudan hedef alındığı bu saldırıda üç Filistinli hayatını kaybetmiştir. Evde saldırı sonrası büyük çapta yangın çıktığı ve çevreye yayıldığı aktarılmıştır.

Aynı gün içinde Han Yunus’un batısında yer alan Nevfel ailesine ait üç katlı bir eve düzenlenen saldırı sonucunda on kişinin hayatını kaybettiği bildirilmiştir. Ev çevresinde barınan yerinden edilmiş sivillerin de yaralandığı, bazı kişilerin enkaz altında kaldığı açıklanmıştır.

30 Temmuz’da el-Meğazi Mülteci Kampı’nda bir eve yapılan saldırıda bir baba, anne ve çocukları hayatını kaybetmiştir. Deyr el-Belah’ta Ebu es-Sebeh ailesine ait ev hedef alınmış, burada bir kadın yaşamını yitirmiş, çok sayıda kişi yaralanmıştır. Aynı gün Han Yunus’un batısındaki el-Mevasi bölgesinde Zareb ailesine ait eve yapılan saldırı sonucu beş Filistinli ölmüştür. El-Zehra Okulu yakınında ise üç kişinin öldüğü başka bir saldırı rapor edilmiştir.

Cibaliya ve Diğer Bölgelerde Bubi Tuzaklı Saldırılar

31 Temmuz 2025 tarihinde Gazze Şeridi’nin kuzeyinde bulunan Cibaliya beldesinin doğu kesiminde İsrail ordusunun bubi tuzaklı robotlar kullanarak sivil yapıları hedef aldığı bildirilmiştir. Yerel kaynaklara göre, patlayıcı yüklü uzaktan kumandalı araçlar ile evler ve bazı tesisler havaya uçurulmuştur. Saldırılar sırasında bölgedeki altyapının büyük oranda zarar gördüğü, sivil halk arasında panik yaşandığı ifade edilmiştir.

30 Temmuz günü, Gazze kentinin batısındaki Dabit kavşağı yakınlarında bir apartmana düzenlenen saldırıda üç Filistinli yaralanmıştır. İlk yardım ekipleri tarafından bölgeden hastaneye kaldırılan yaralılardan bazıları ağır yaralı olarak rapor edilmiştir. Aynı gün Han Yunus kenti yakınındaki el-Mevasi bölgesinde bir çocuk başından yaralanmıştır. Yaralanmanın, İsrail askerlerinin ateş açması sonucu gerçekleştiği belirtilmiştir.

Ayrıca Deyr el-Belah’ın doğusunda bulunan Ebu Selim Camii'nin minaresi, 31 Temmuz tarihinde İsrail’e ait iki insansız hava aracı tarafından hedef alınmıştır. Minarenin büyük ölçüde tahrip olduğu, saldırının çevredeki sivil yapılar üzerinde de hasar yarattığı aktarılmıştır.

Gazze’de Açlık Krizi ve İnsani Durum

Açlıktan Kaynaklanan Ölümler

28 Temmuz 2025 tarihinde Gazze Şeridi’nde açlık nedeniyle biri çocuk olmak üzere 14 kişinin hayatını kaybettiği bildirilmiştir. Gazze Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre, son 24 saat içinde kaydedilen ölümlerle birlikte 7 Ekim 2023’ten bu yana yetersiz beslenme ve açlık nedeniyle yaşamını yitirenlerin toplam sayısı 147’ye ulaşmıştır.

_{İsrail'in kıtlığı dayattığı Gazze'de açlıktan hayatını kaybeden bir Filistinli, 31 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

30 Temmuz’da yapılan açıklamalarda, son 24 saat içerisinde biri çocuk olmak üzere yedi kişinin daha açlığa bağlı nedenlerle yaşamını kaybettiği duyurulmuştur. Bu verilerle birlikte toplam can kaybı 154’e yükselmiştir. Sağlık Bakanlığı, Gazze’deki hastanelerde açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle ölümlerin kayda geçtiğini ve krizin sürdüğünü açıklamıştır.

31 Temmuz itibarıyla yayımlanan son güncellemeler, açlık kaynaklı can kayıplarının 89’u çocuk olmak üzere 154 kişi olduğunu doğrulamıştır. Sağlık yetkilileri, söz konusu ölümlerin yalnızca kayıt altına alınabilen hastane verilerine dayandığını, gerçek sayının bu rakamların üzerinde olabileceğini ifade etmiştir.

Yardım Girişlerinin Yetersizliği

28 Temmuz 2025 tarihinde Gazze'deki hükümetin medya ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre, İsrail yalnızca 87 yardım tırının bölgeye girişine izin vermiştir. Bu tırların büyük kısmının, dağıtım merkezlerine ulaşmadan önce yağmalandığı belirtilmiştir. Açıklamada, İsrail’in bölgede kaos ortamı yaratarak yardım malzemelerinin organize biçimde dağıtımını engellediği ifade edilmiştir. Aynı açıklamada, havadan bırakılan bazı yardımların da sivillerin girmesinin yasaklandığı “kırmızı bölgelere” düştüğü ve bu nedenle kullanılamadığı bilgisi verilmiştir.

_{İsrail'in açlığa mahkum ettiği Gazzeliler, kısıtlı miktardaki una ulaşmak üzere yardım dağıtım noktasına gidiyor, 29 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

30 Temmuz günü yapılan başka bir açıklamada, Gazze’ye giriş yapan insani yardım tırı sayısının 112 olduğu, ancak bunların büyük bölümünün İsrail’in neden olduğu düzensizlik ortamında yağmalandığı aktarılmıştır. Bu durumun, yardımın ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını engellediği belirtilmiştir. Açıklamada, yardımın ulaştırılamamasının açlık krizini derinleştirdiği, özellikle kuzey bölgelerde temel gıdaya erişimin tamamen kesildiği ifade edilmiştir.

Havadan Yardımların Durumu

29 Temmuz 2025 tarihinde yayımlanan resmi açıklamalara göre, İsrail’in izin verdiği havadan yardım operasyonlarının Gazze’deki ihtiyacın çok gerisinde kaldığı belirtilmiştir. Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri tarafından pazar ve pazartesi günleri düzenlenen havadan yardım operasyonlarında ulaştırılan malzemenin, sadece üç tıra denk geldiği ifade edilmiştir.

BBC muhabiri Jeremy Bowen, yardım uçaklarında yer alarak yaptığı gözlemlerde, havadan atılan yardımların çoğu zaman paraşütlerinin açılmaması halinde sivillere zarar verebildiğini, dağıtımın etkili olmadığını aktarmıştır. Bowen, yardımların televizyon ekranlarına uygun şekilde sunulduğunu, ancak gerçek ihtiyacı karşılamaktan uzak olduğunu belirtmiştir. İsrail’in bu operasyonlara yalnızca uluslararası baskılara karşılık olarak izin verdiği değerlendirmesi de yapılmıştır.

Sky News muhabiri Sally Lockwood ise, İsrail makamlarının yardım uçaklarındaki gazetecilere, havadan görüntü almaları durumunda yardım faaliyetlerini durduracaklarını açıkça ilettiklerini açıklamıştır. Uçuş öncesinde gazetecilere yapılan brifingde, Gazze'nin havadan çekilmesinin yasaklandığı belirtilmiş, bu yasağın ihlali hâlinde uçuşların iptal edileceği ifade edilmiştir. İsrail’in bu tavrının, bölgedeki yıkımın belgelenmesini engellemeye yönelik olduğu aktarılmıştır.

_{Gazze Şeridi’nin orta kesiminde yer alan Deyr el-Belah kentinin batısına, askeri kargo uçakları tarafından havadan insani yardım malzemeleri bırakılıyor, 28 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)}

“İnsani Ara” Uygulamasının Değerlendirilmesi

İsrail ordusu, 27 Temmuz 2025 tarihinde Gazze’de bazı bölgelerde saat 10.00 ile 20.00 arasında geçerli olmak üzere “insani ara” ilan ettiğini duyurmuştur. Bu uygulamanın, insani yardım geçişlerine izin verilmesi amacıyla gerçekleştirildiği belirtilmiştir. Ancak Gazze’deki Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Munir el-Berş, söz konusu aranın, hayat kurtarmaya yönelik gerçek bir fırsata dönüşmediği sürece hiçbir anlam ifade etmediğini açıklamıştır. Berş, yaralıların yardım çığlıklarının sürdüğünü, çocukların açlıktan öldüğünü ve annelerin temel ihtiyaçlara erişim için mücadele etmeye devam ettiğini belirtmiştir.

Berş, özellikle tedavi edici sütler ve yüksek proteinli takviyelere ihtiyaç duyan bebeklerin durumu açısından bu kısa süreli ateşkeslerin etkisiz olduğunu ifade etmiştir. Her gecikmenin yeni bir ölüm anlamına geldiğini vurgulayan yetkililer, insani ara süresince dahi temel malzemelere erişimin sağlanamadığını bildirmiştir. Aynı açıklamada, durumları kritik olan bazı hastaların Gazze dışına tahliyesi için hiçbir somut adım atılmadığı belirtilmiştir.

Gazze hükümeti ise, İsrail’in yardım geçişine izin vereceğine dair rakamlar açıklamasına rağmen bu adımların sınırlı kalacağını ve Tel Aviv yönetiminin Gazze’ye dayattığı kıtlık politikasını sona erdirmeyeceğini belirtmiştir.

Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, havadan yardım faaliyetlerini “insani felaketin üzerini örtmeye yönelik bir dikkat dağıtma çabası” olarak nitelendirmiştir. Gazze’deki gerçek çözümün, kuşatmanın koşulsuz biçimde kaldırılması, sınır kapılarının açılması ve yardım ile yakıt akışının sürekli hale getirilmesi olduğu vurgulanmıştır.

Uluslararası Tepkiler ve Siyasi Açıklamalar

Çin Halk Cumhuriyeti’nin Çağrısı

30 Temmuz 2025 tarihinde Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, düzenlediği basın toplantısında Gazze'deki insani krize dair açıklamalarda bulunmuştur. Pekin yönetimi, İsrail’in bölgede yürüttüğü askeri operasyonlara son vermesi ve Gazze’ye yönelik abluka ile kuşatmayı derhal kaldırması çağrısında bulunmuştur. Çin, insani yardım malzemelerinin Gazze’deki ihtiyaç sahiplerine engelsiz erişiminin yeniden sağlanmasını istemiştir.

Guo, Çin'in Filistin halkının bağımsız bir devlet kurma hakkını desteklediğini yinelemiş ve “iki devletli çözüm” ilkesini Filistin meselesinin temel çıkış yolu olarak değerlendirdiklerini belirtmiştir. Ayrıca, Çin’in uluslararası toplumla işbirliği içerisinde, Gazze'deki çatışmaları sona erdirmek, insani krizi hafifletmek ve adil bir çözüm sağlamak için çalışmaya hazır olduğu ifade edilmiştir.

Çin’in açıklamasında, İsrail’in Gazze'deki saldırıları ve yardım girişlerini engelleyen kuşatmasının, bölge halkını su, ilaç, tıbbi malzeme ve temel hijyen ürünlerinden mahrum bıraktığı ve ciddi bir insani felakete yol açtığı vurgulanmıştır. Açıklamada, özellikle çocuklar arasında açlığa bağlı ölümlerde artış yaşandığı ve açlığın bir savaş aracı olarak kullanıldığı yönündeki uluslararası tepkilerin haklı bulunduğu belirtilmiştir.

Türkiye, AB, Arap Birliği ve 16 Ülkenin Ortak Bildirisi

30 Temmuz 2025 tarihinde Birleşmiş Milletler çatısı altında düzenlenen “Filistin Meselesine Barışçıl Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi” konulu Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferans’ta, Türkiye, Avrupa Birliği, Arap Birliği ve 16 ülkenin katılımıyla “New York Bildirisi” yayımlanmıştır. Bildiride, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki sivil nüfusa ve altyapıya yönelik saldırıları, şehirdeki kuşatma ve açlık politikaları açık biçimde kınanmıştır.

Bildiriye Türkiye, Fransa, Suudi Arabistan, Brezilya, Kanada, Mısır, Endonezya, İrlanda, İtalya, Japonya, Ürdün, Meksika, Norveç, Katar, Senegal, İspanya, İngiltere, Avrupa Birliği ve Arap Birliği katılmıştır. Ortak metinde, Orta Doğu'da barış, güvenlik ve istikrar için somut adımların gerekli olduğu belirtilmiş, iki devletli çözümün sağlam uluslararası garantilerle desteklenmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Bildiride, “İsrail güçlerinin Gazze’den tamamen çekilmesi gerektiği” açıkça ifade edilmiş, tüm Filistin topraklarında kolluk kuvvetlerinin ve yönetimin Filistin yönetimi tarafından yürütülmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca “tek devlet, tek hükümet, tek hukuk, tek silah” ilkesinin hayata geçirilmesine uluslararası destek verileceği beyan edilmiştir.

Metinde, 1967 sınırları temelinde Kudüs dahil olmak üzere Filistin ve İsrail’in yan yana barış içinde yaşayan egemen iki devlet olması gerektiği yönündeki kararlılık yeniden teyit edilmiştir. Filistin devletinin Birleşmiş Milletler’e tam üyeliğinin, siyasi çözümün vazgeçilmez bir unsuru olduğu vurgulanmıştır.

Malta’nın Filistin’i Tanıma Kararı

30 Temmuz 2025 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kapsamında düzenlenen “Filistin Meselesine Barışçıl Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi” başlıklı uluslararası konferansta konuşan Malta Dışişleri Bakanlığı Daimi Sekreteri Christopher Cutajar, ülkesinin eylül ayında Filistin Devleti’ni resmen tanıyacağını açıklamıştır. Cutajar, bu kararın iki devletli çözüm yönündeki çabalara önemli bir katkı sağlayacağını belirtmiştir.

Malta'nın uzun süredir Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını desteklediğini vurgulayan Cutajar, sorumlu uluslararası aktörler olarak bu hakkın tanınması ve teoride kalan çözüm vizyonlarının pratiğe geçirilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Malta hükümetinin bu yönde ilkesel bir karar aldığını belirten açıklamada, Filistin’in bağımsız bir devlet olarak tanınmasının barış için atılmış önemli bir adım olduğu değerlendirilmiştir.

Açıklamada ayrıca, Akdeniz’de Sicilya ile Kuzey Afrika arasında konumlanan Malta’nın Avrupa Birliği üyesi bir ülke olarak, Filistin’in BM’deki statüsünün güçlendirilmesini ve iki devletli çözümün hayata geçirilmesini desteklemeye devam edeceği belirtilmiştir. Bu karar, BM Genel Kurulu’nun eylül ayında yapılacak toplantılarında resmiyet kazanacaktır.

“New York Çağrısı” ile 15 Ülkenin Ortak Açıklaması 

30 Temmuz 2025 tarihinde Andorra, Avustralya, Kanada, Finlandiya, Fransa, İzlanda, İrlanda, Lüksemburg, Malta, Yeni Zelanda, Norveç, Portekiz, San Marino, Slovenya ve İspanya dışişleri bakanları tarafından yayımlanan ortak açıklamada, Filistin Devleti’nin tanınması çağrısı yapılmıştır. “New York Çağrısı” başlıklı bu bildiride, Filistin’i hâlâ tanımamış veya tanımaya yönelik olumlu bir değerlendirme bildirmemiş tüm devletlere bu yönde adım atma çağrısında bulunulmuştur.

Açıklamada, Filistin Devleti’nin tanınmasının, iki devletli çözümün uygulanabilmesi açısından temel bir adım olduğu ifade edilmiştir. Taraflar, halihazırda tanıma kararı almış ya da bu yönde irade beyanında bulunmuş ülkelerin çoğaldığına işaret etmiş ve uluslararası toplumun daha geniş kesimlerinin bu çabaya katılmasının gerekli olduğunu vurgulamıştır.

15 ülkenin yayımladığı ortak açıklamada ayrıca, İsrail ve Filistin’in, Birleşmiş Milletler kararlarına ve uluslararası hukuka uygun şekilde, güvenli ve tanınmış sınırlar içerisinde yan yana, barış içinde yaşayan iki bağımsız ve demokratik devlet olarak varlık göstermesinin hedeflendiği belirtilmiştir. Bu vizyona bağlılık yinelenmiş ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nin Filistin Yönetimi altında birleşmesinin önemi vurgulanmıştır.

İngiltere’nin Şartlı Tanıma Açıklaması 

29 Temmuz 2025 tarihinde İngiltere Başbakanı Keir Starmer, yaptığı açıklamada, İsrail'in belirli koşulları yerine getirmemesi ve Gazze’de bir ateşkes ilan etmemesi hâlinde, ülkesinin Eylül 2025’te yapılacak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Filistin Devleti’ni tanıyacağını bildirmiştir. Starmer, kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, Gazze’ye havadan yardım ulaştırılmasının başladığını ancak bölgedeki insani krizin çözümü için günlük en az 500 kamyonluk yardım girişine ihtiyaç olduğunu vurgulamıştır.

Başbakan Starmer, Gazze'deki durumun artık katlanılamaz bir hâl aldığını belirterek, acil ateşkes ve insani yardımlara engelsiz erişim sağlanmasının zorunlu olduğunu ifade etmiştir. Gazze'ye yönelik ablukanın kaldırılmasına ilişkin bir adım atılmaması durumunda, İngiltere’nin Filistin Devleti’ni resmen tanıma sürecini başlatacağı belirtilmiştir. Açıklamada, iki devletli çözüm umudunun risk altında olduğu ve tanımanın bu süreci yeniden canlandırma potansiyeline sahip olduğu değerlendirilmiştir.

Ayrıca Starmer, Ürdün Kralı II. Abdullah, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Kanada Başbakanı Mark Carney ile telefon görüşmeleri gerçekleştirmiştir. Bu görüşmelerde, İsrail’in yardım girişlerine yönelik kısıtlamalarının kaldırılması ve Gazze'deki sivillere gıda ulaştırılmasının önündeki engellerin kaldırılması gerektiği vurgulanmıştır. İngiltere Başbakanı, bu koşullar gerçekleşmediği takdirde tanıma kararını uygulamaya koyacaklarını yinelemiştir.

Trump’ın Açıklamaları ve ABD Yardım Politikası

27 Temmuz 2025 tarihinde İskoçya’da Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile görüşmesinin ardından açıklama yapan ABD Başkanı Donald Trump, İsrail’in Gazze’de atacağı adımlar konusunda bir karar vermek zorunda olduğunu belirtmiştir. Trump, kendisine yöneltilen “İsrail Gazze’ye daha fazla yardım ulaştırmalı mı?” sorusuna doğrudan cevap vermemiş ancak ABD’nin iki hafta önce Gazze’ye yönelik 60 milyon dolarlık gıda yardımı yaptığını hatırlatmıştır.

Trump, bu yardımın kamuoyunda yeterince takdir görmediğini savunarak, başka ülkelerin benzer ölçekte yardımda bulunmadığını ileri sürmüştür. Yardımların İsrail’in gözetimi altında yeni oluşturulacak gıda dağıtım merkezleri aracılığıyla dağıtılacağını açıklamıştır. Bu merkezlerin işletilmesinin tamamen İsrail tarafından üstlenileceğini ve ABD’nin bu konuda İsrail'e güvendiğini belirtmiştir.

29 Temmuz’da Washington’a dönüş yolunda uçakta yaptığı açıklamalarda Trump, Gazze’de yaşanan açlık sorununa değinmiş ve özellikle çocukların maruz kaldığı koşulları “korkunç” olarak tanımlamıştır. Trump, eşinin de Gazze’deki açlık nedeniyle hayatını kaybeden çocukların fotoğraflarını gördüğünü ve derinden etkilendiğini ifade etmiştir. Açıklamalarında, Gazze’deki annelerin çocuklarını besleyemediği ve büyük bir çaresizlik içinde oldukları yönünde değerlendirmelere yer vermiştir.

Trump ayrıca, İsrail ile Hamas arasında yakın zamanda yapılan ancak ilerleme sağlanamayan esir takası görüşmelerine değinerek, İsrailli ailelerin ölen esirlerinin cenazelerinin iadesini beklediğini, bazı ailelerle doğrudan görüştüğünü açıklamıştır. İsrail’in bu durumda nasıl hareket edeceğine karar vermesi gerektiğini ve kendisinin ne yapılması gerektiğini bildiğini, fakat bunu kamuoyuyla paylaşmanın uygun olmayacağını ifade etmiştir.

1-4 Ağustos 2025 Tarihleri Arasında Yaşanan Gelişmeler

İsrail Saldırıları ve Can Kaybı Verileri

1 Ağustos 2025 tarihinde Gazze Şeridi’nde İsrail’in saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı son 24 saatte 135 artarak 60 bin 467’ye ulaşmıştır. 2 Ağustos 2025’te can kaybı 98 kişi daha artmış ve toplam ölü sayısı 60 bin 565 olmuştur. 3 Ağustos 2025’te ise 119 kişinin daha yaşamını yitirmesiyle toplam can kaybı 60 bin 684’e yükselmiştir. 4 Ağustos 2025 tarihinde 94 kişinin daha hayatını kaybetmesiyle Gazze’deki toplam ölü sayısı 60 bin 778 olarak kaydedilmiştir.

_{İsrail ordusunun, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Zikim bölgesinde insani yardım bekleyen Filistinlilere ateş açması sonucu yaralananlar taşınıyor, 3 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, 31 Temmuz 2025 itibarıyla İsrail saldırılarında yaşamını yitiren 60 bin 199 Filistinliden 18 bin 430’u çocuklardan oluşmaktadır. Bu oran, toplam can kaybının yüzde 30,8’ini teşkil etmektedir. Aynı açıklamada, 9 bin 735 kadın ve 4 bin 429 yaşlı Filistinlinin de hayatını kaybettiği belirtilmiştir. Kadın kayıplarının toplam can kaybı içindeki oranı yüzde 16,1, yaşlı kayıpların oranı ise yüzde 7,3 olarak açıklanmıştır.

Kıtlık Nedeniyle Ölümler ve Açlık Krizi

İsrail’in Gazze Şeridi’ne uyguladığı abluka ve kıtlık politikaları nedeniyle, 4 Ağustos 2025’te Gazze'de kıtlık nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 180 olmuştur. Bu kişilerin 93’ü çocuklardan oluşmaktadır. Sağlık Bakanlığı, Gazze'deki yetersiz beslenme krizinin, çocuk ölümleri açısından "eşi görülmemiş" seviyelere ulaştığını açıklamıştır.

_{İsrail'in açlığa mahkum ettiği Gazzeliler, kısıtlı miktardaki una ulaşmak üzere Zikim'deki yardım dağıtım noktasına gidiyor, 3 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Yardım Noktalarına Yönelik Saldırılar

İsrail ordusu, 1 Ağustos’ta Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentinde yardım bekleyen sivillere ateş açılmış, 9 kişi ölmüş, çok sayıda kişi yaralanmıştır. Aynı gün Salahaddin Caddesi’nde yardım bekleyen Filistinlilere düzenlenen saldırıda 6 kişi hayatını kaybetmiştir. Sudanıyye bölgesinde yardım için toplanan sivillere yönelik saldırıda ise 5 Filistinli yaşamını yitirmiştir 2 Ağustos’ta Refah kentinde yine yardım noktaları yakınında açılan ateş sonucu 1 kişi ölmüş, 25 kişi yaralanmıştır. Han Yunus ve Gazze kentinde yardım dağıtım merkezleri yakınında gerçekleştirilen saldırılarda toplam 17 kişi hayatını kaybetmiştir.

DSÖ ve Sağlık Bakanlığı’ndan Acil Çağrılar

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, 3 Ağustos 2025 tarihinde Gazze’ye sürekli, kesintisiz ve artırılmış sağlık yardımı akışı sağlanması için uluslararası topluma acil çağrıda bulunmuştur. Gazze Sağlık Bakanlığı ise, sağlık altyapısının çöküşün eşiğinde olduğunu, on binlerce yaralının tedavi edilemediğini ve ölüm riskiyle karşı karşıya olduğunu ifade etmiştir.

Uluslararası Yardımlar 

BAE ve Ürdün’ün Hava Yardımı Operasyonları (1-2 Ağustos 2025)

1-2 Ağustos 2025 tarihlerinde Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Ürdün, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya’nın desteğiyle Gazze Şeridi’ne havadan insani yardım operasyonları düzenlemiştir. Operasyona toplam 7 uçak katılmış ve 36 ton ağırlığında yardım malzemesi paraşütlerle Gazze’ye indirilmiştir. Ürdün Silahlı Kuvvetleri, 2 Ağustos günü Gazze’ye 5 kez hava yardım sevkiyatı gerçekleştirmiştir.

_{Açlıkla mücadele eden Filistinliler, havadan indirilen insani yardım malzemelerine akın ediyor, 2 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Havadan indirilen yardım paketlerinin bazılarının sivillerin üzerine düşmesi sonucu can kayıpları yaşandığı, bazı paketlerin ise denize düşerek kullanılamaz hale geldiği rapor edilmiştir. Bu durum, yardım dağıtım yöntemi olarak eleştirilmiş; Filistinli yetkililer ve halk, İsrail’in bu yardımları “aşağılama ve göz boyama” amacıyla izin verdiğini ifade etmiştir.

Filistin Hükümeti, 27 Temmuz-3 Ağustos 2025 tarihleri arasında Gazze’ye günlük ortalama 84 yardım tırının giriş yapabildiğini belirtmiştir. Oysa Gazze’nin günlük temel ihtiyaçları karşılayabilmesi için en az 600 yardım ve yakıt tırına ihtiyaç duyulmaktadır. İsrail’in sistematik engellemeleri sonucu Gazze sınırında bekleyen yardım tırlarının sayısı 22 bine ulaşmıştır.

_{İsrail’in saldırısı ve ambargosu altındaki Gazze'ye paraşütle insani yardım malzemesi indiriliyor, 4 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail’in güvenlik kaosu yaratmak suretiyle tır girişlerini bilinçli şekilde engellediği ve yardım akışını kontrolsüz hale getirdiği açıklanmıştır. 3 Ağustos 2025 günü Gazze’ye giren 73 yardım tırının büyük kısmı İsrail’in oluşturduğu kaotik ortam nedeniyle yağmalanmış ve yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaşmadan heba olmuştur.

Filistin ve Dünya Genelinde Protestolar

Türkiye’de Filistin’e Destek Gösterileri (3-4 Ağustos 2025)

3 Ağustos 2025 tarihinde Türkiye’nin çeşitli illerinde İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları ve dayattığı kıtlık politikaları protesto edilmiştir. İstanbul İstinye’de İslami Dayanışma Platformu öncülüğünde toplanan kalabalık, ABD Başkonsolosluğu önüne yürüyüş düzenlemiştir. Gösteride “Çocukların kasıtlı olarak açlıktan öldürülmesi iğrenç bir savaş suçudur” yazılı pankartlar taşınmış, boş tencerelere vurularak Gazze’deki açlığa dikkat çekilmiştir.

Siirt’te Peygamber Sevdalıları Derneği’nin organize ettiği gösteride “Siirt’ten Gazze’ye ışık ol” pankartı açılmış ve Filistin bayrakları taşınmıştır. Diyarbakır’da ise Memur-Sen Diyarbakır İl Başkanlığı öncülüğünde düzenlenen yürüyüşte İsrail’in kıtlığı bir soykırım silahı olarak kullandığı vurgulanmıştır.

Batı Şeria’da “3 Ağustos Uluslararası Gazze ve Esirlere Destek Günü” Eylemleri

3 Ağustos 2025’te Batı Şeria’nın Ramallah, Nablus ve El Halil kentlerinde eş zamanlı gösteri ve yürüyüşler düzenlenmiştir. Ramallah’taki yürüyüşe yüzlerce kişi katılırken, şehir merkezindeki mağazalar iki saat süreyle kepenk kapatmıştır. Göstericiler, Gazze’de açlıktan ölenlerin fotoğraflarını taşımış, iskelet desenli kıyafetler ve kefen giydirilmiş çocuk maketleriyle dikkat çekmiştir.

Nablus’taki göstericiler Filistin Caddesi’nden Şehitler Meydanı’na yürüyüş düzenlemiş, El Halil’de ise yüzlerce kişi uluslararası kurumların sessizliğini protesto etmiştir.

İsveç’te Stockholm Gösterisi (2 Ağustos 2025)

2 Ağustos 2025 tarihinde İsveç’in başkenti Stockholm’de Odenplan Meydanı’nda düzenlenen gösteriye yüzlerce kişi katılmıştır. Göstericiler, İsrail’in Gazze’de yürüttüğü “soykırım savaşının” sona erdirilmesi çağrısında bulunmuş, İsveç hükümetini yeterli tepki göstermemekle eleştirmiştir. “Gazze’de çocuklar öldürülüyor”, “Gıda kıtlığına son verilsin” yazılı pankartlar taşınmıştır.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları İsveç'te protesto ediliyor, 2 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Almanya’da Berlin Protestosu ve Polis Müdahalesi (3 Ağustos 2025)

3 Ağustos 2025’te Almanya’nın Berlin kentinde yüzlerce kişi, Kurfürstendamm Caddesi üzerinde İsrail’in Gazze’de yürüttüğü soykırımı protesto etmiştir. Göstericiler, tencerelere ve tavalara kaşıkla vurarak Gazze’deki açlık krizine dikkat çekmiş, “Gazze’ye özgürlük” ve “Gıdaları Gazze’ye bırakın” sloganları atmıştır. Gösteri oturma eylemiyle devam etmiş, polis müdahalesi sonucu çok sayıda kişi gözaltına alınmıştır.

Avustralya, Endonezya ve Nijerya’daki Gösteriler (3 Ağustos 2025)

3 Ağustos 2025’te Avustralya’nın Sydney kentinde, Sydney Liman Köprüsü üzerinde on binlerce kişinin katıldığı büyük bir yürüyüş düzenlenmiştir. Göstericiler, İsrail’in saldırılarını durdurmasını talep etmiş ve Avustralya hükümetine Filistin devletini tanıma çağrısında bulunmuştur.

Endonezya’nın başkenti Cakarta’da Refah Sınır Kapısı’nın açılması ve temel gıda maddelerinin Gazze’ye girişine izin verilmesi talebiyle binlerce kişi protesto gerçekleştirmiştir. Nijerya’nın Lagos kentinde düzenlenen gösteride ise Gazze’deki durumu “soykırım ve bilinçli aç bırakma kampanyası” olarak nitelendiren konuşmalar yapılmıştır.

İsrail İçindeki Tepkiler ve Tel Aviv Gösterisi

2 Ağustos 2025'te İsrail’in Tel Aviv kentinde on binlerce kişi hükümetten acil esir takası anlaşması yapılması talebiyle gösteri düzenlemiştir. Gösteriler, Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları ve İslami Cihad Hareketi tarafından yayımlanan İsrailli esirler Evyatar David ve Rom Braslavski’ye ait videoların ardından organize edilmiştir.

_{Gazze'de ateşkes ve İsrailli rehinelerin geri getirilmesi talebiyle Tel Aviv'de gösteri düzenleniyor, 2 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Göstericiler, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve hükümet yetkililerine çağrıda bulunarak, esirlerin kurtarılması için müzakere süreçlerinde engelleyici tutumlardan vazgeçilmesi talebinde bulunmuştur. Esir yakınları, esirlerin yaşamlarının her geçen gün daha da risk altında olduğunu vurgulamış ve “çocuklarımız bu bedeli ödüyor” ifadeleriyle hükümeti suçlamıştır.

_{Gazze'de ateşkes ve İsrailli rehinelerin geri getirilmesi talebiyle Tel Aviv'de gösteri düzenleniyor, 2 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail Dışişleri Bakanlığı, 2 Ağustos 2025’te yayımladığı açıklamada, Evyatar David ve diğer tüm esirlerin derhal serbest bırakılması gerektiğini belirtmiştir. İsrail Başbakanı Netanyahu, esir aileleriyle yaptığı görüşmede esirlerin görüntülerinden “şok olduğunu” ifade etmiş ve esir takası için çalışmaların “aralıksız sürdüğünü” dile getirmiştir.

Kassam Tugayları, yayımladıkları videolarda İsrailli esirlerin “biz ne yiyorsak onu yiyorlar” ifadelerine yer vermiş, Gazze’de açlıktan ölen çocukların görüntüleriyle bu mesajları desteklemiştir. Hamas, daha önce İsrailli esirleri toplu şekilde serbest bırakmaya hazır olduğunu belirtmiş ancak bunun için İsrail’in soykırımı durdurması, Gazze’den tamamen çekilmesi ve İsrail hapishanelerindeki Filistinli esirlerin salıverilmesi şartlarını ileri sürmüştür.

Netanyahu’nun Gazze’nin Tamamını İşgal Planı

5 Ağustos 2025 tarihinde İsrail basınında, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Gazze Şeridi’nin tamamını işgal etmeyi öngören bir plana sıcak baktığı yönünde haberler yer almıştır. Söz konusu planın, aynı gün toplanacak Güvenlik Kabinesi’nde onaylanmasının beklendiği bildirilmiştir. Planın ilk aşamasında, Gazze Şeridi’nin kuzeyinde yer alan Gazze kentinde yaşayan yaklaşık 1 milyon Filistinlinin güneye doğru zorla yerinden edilmesi öngörülmüştür. Bu tahliyelerin ardından kara saldırısına başlanması ve kentin tamamen işgal edilmesi planlanmıştır.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 6 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Plan kapsamında, daha önce saldırı düzenlenmemiş ve içinde İsrailli esirlerin olabileceği değerlendirilen bölgelerin de hedef alınması kararlaştırılmıştır. Operasyonun süresinin 4 ila 5 ay arasında olacağı öngörülmüştür. İsrail’in devam eden saldırıları ve ablukası nedeniyle açlıkla mücadele eden Gazze halkının durumunun, bu planın uygulanmasıyla daha da kötüleşmesi beklenmektedir.

İsrail basınındaki haberlere göre, uluslararası tepkileri hafifletmek amacıyla yardım faaliyetleri artırılacaktır. Bu çerçevede, ABD Başkanı Donald Trump’ın devreye girerek yardım dağıtım noktalarının 4’ten 16’ya çıkarılmasını ve en az 1 milyar dolarlık yardım açıklanmasını sağlayacağı bildirilmiştir. Yardımın ABD ve diğer ülkeler tarafından finanse edilmesi planlanmıştır.

Netanyahu, Batı Kudüs’te bir grup Hindistanlı gazeteciyle yaptığı görüşmede, hedeflerinin Hamas’ın yok edilmesi ve tüm İsrailli esirlerin geri getirilmesi olduğunu belirtmiştir. Netanyahu, Hamas’ın silah bırakması ve tüm İsrailli esirleri koşulsuz olarak serbest bırakması hâlinde saldırıların sona ereceğini söylemiştir.

Netanyahu’nun kabinesindeki bazı aşırı sağcı bakanların, Gazze’de yaşayan Filistinlilerin başka ülkelere gönderilmesi ve 2005 yılında boşaltılan Yahudi yerleşim birimlerinin yeniden inşa edilmesi yönünde talepleri olmuştur.

_{İsrail'in açlığa mahkum ettiği Gazzeliler, yardım almak için Netzarim Koridoruna akın ediyor, 4 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Planın Detayları ve Uygulama Stratejisi

7 Ağustos 2025’te İsrail basınında yer alan bilgilere göre planın ilk safhası, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Gazze kentinde yaşayan yaklaşık 1 milyon kişinin güneye zorla sevkini öngörmüştür. Tahliye emirleri sonrasında kente eş zamanlı kuşatma tesis edilecek ve kara harekatı başlatılacaktır. Operasyonun 4 ila 5 ay sürmesi beklenmiştir. Esirlerin bulunabileceği değerlendirilen ve daha önce hedef alınmamış bazı bölgelerin de operasyon kapsamına dâhil edilmesi planlanmıştır. Uluslararası tepkiyi azaltmak amacıyla yardım kapasitesinin artırılması gündeme alınmış; yardım dağıtım noktalarının 4’ten 16’ya çıkarılması ve en az 1 milyar dolarlık dış finansman sağlanması öngörülmüştür.

8 Ağustos 2025’te yayımlanan resmî açıklamaya göre İsrail Güvenlik Kabinesi, ordunun Gazze kentini kontrol altına almaya hazırlanması yönündeki planı onaylamıştır. Açıklamada “işgal” yerine “kontrol” ifadesi tercih edilmiştir. Planın, Gazze kentindeki tüm sivillerin 7 Ekim’e kadar orta kesimdeki kamplara ve çevre bölgelere yönlendirilmesini, kentte kalan Hamas unsurlarına karşı kuşatma ve kara harekâtının eş zamanlı yürütülmesini içereceği bildirilmiştir. Güvenlik Kabinesi kararının yürürlüğe girmesi için tam kabine onayı gerekebileceği ve bu toplantının pazar gününe sarkabileceği ifade edilmiştir.

Planın ikinci safhasında, merkezi kamplar ve esirlerin bulunduğu değerlendirilen alanlarda genişleyen operasyonların, artan insani yardım akışıyla paralel yürütülmesi öngörülmüştür. Saha düzenine ilişkin olarak güvenlik çevrelemesi inşa edilmesi, askeri hedefler tamamlandıktan sonra idari sorumluluğun Hamas dışındaki sivil yapıya devredilmesi ve Gazze’nin kalıcı olarak yönetilmesinden kaçınılması hedeflenmiştir.

İsrail iç karar süreçlerinde, Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in “tüm Gazze’yi kapsayan” bir plana itiraz ettiği aktarılmıştır. Zamir’in, esirlerin bulunabileceği bölgelere yönelik operasyon risklerine ve muhtemel askerî kayıplara dikkat çektiği; bazı kabine üyeleriyle bu nedenle tartışmalar yaşandığı bildirilmiştir.

İsrail Muhalefetinden İşgal Kararına Tepkiler

8 Ağustos 2025 tarihinde İsrail Güvenlik Kabinesi’nin Gazze kentinin işgalini öngören planı onaylamasının ardından muhalefet liderleri ve bazı siyasi figürler karara karşı açıklamalarda bulunmuştur. Ana muhalefet partisi “Gelecek Var” lideri Yair Lapid, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Güvenlik Kabinesi’nin kararını “felaket” olarak nitelendirmiş ve bunun daha fazla yıkıma yol açacağını ifade etmiştir.

Lapid, ordunun ve güvenlik güçlerinin itirazlarına rağmen kararın alındığını, bu süreçte kabinedeki bazı aşırı sağcı bakanların Netanyahu’yu Gazze’deki İsrailli esirlerin ölümüne, çatışmalarda çok sayıda İsrail askerinin hayatını kaybetmesine ve Tel Aviv’e milyarlarca dolara mal olacak bir sürece sürüklediğini ileri sürmüştür. Ayrıca bu saldırıların aylarca sürebileceğini belirtmiştir.

Muhalefet liderlerinden Yair Golan da sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, kararın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in itirazlarına rağmen alındığını ve bunun “nesiller boyu sürecek bir felaket” anlamına geldiğini söylemiştir. Golan, işgal kararını Gazze’deki esirler için “idam cezası” olarak tanımlamış ve Netanyahu hükümetinin devrilmesinin hayatlar kurtarabileceğini ifade etmiştir.

Evimiz İsrail Partisi lideri Avigdor Liberman ise işgal kararının hem güvenlik kaygılarına hem de Gazze’ye yönelik saldırıların hedeflerine aykırı olduğunu savunmuştur. Liberman, Netanyahu’yu “7 Ekim başbakanı” olarak tanımlayarak, koltuğunu koruma uğruna İsrail vatandaşlarının güvenliğini feda etmekle suçlamıştır.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın Tepkileri

Filistin Dışişleri Bakanlığı, 8 Ağustos 2025’te yaptığı yazılı açıklamada İsrail Güvenlik Kabinesi’nin Gazze kentinin işgaline ilişkin kararını “kesin ölüm” olarak nitelendirmiştir. Açıklamada, işgal kararının, Filistin halkına yönelik soykırım ve zorla göç ettirme politikasının devamı olduğu belirtilmiş ve bu adımın uluslararası hukuka aykırı olduğu vurgulanmıştır.

Hamas ise Güvenlik Kabinesi toplantısı öncesinde, Netanyahu’nun Fox News’e verdiği röportajda dile getirdiği “Gazze’nin tamamının kontrol altına alınması” ve “Hamas olmayan Arap güçlerine devredilmesi” yönündeki ifadelerini değerlendirmiştir. 7 Ağustos 2025 tarihli yazılı açıklamada, bu planın soykırım ve zorla göç ettirme politikalarının sürdürüldüğünün göstergesi olduğu ifade edilmiştir. Hamas, söz konusu açıklamaların müzakere sürecine açık bir darbe niteliği taşıdığını, nihai bir anlaşmaya yaklaşıldığı bir aşamada Netanyahu’nun son turdan çekilmesinin bu politikanın gerçek nedenini ortaya koyduğunu belirtmiştir.

Hamas’ın açıklamasında ayrıca, Gazze’ye yönelik saldırıların genişletilmesi planının, Netanyahu’nun İsrailli esirleri kişisel çıkarları ve aşırı ideolojik gündemi uğruna feda etmeye çalıştığını ortaya koyduğu savunulmuştur. Hareket, Gazze’nin işgale ve vesayet kurulmasına karşı direneceğini bildirmiştir.

Uluslararası Tepkiler

İngiltere Başbakanı Keir Starmer'in Tepkileri

8 Ağustos 2025 tarihinde İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail Güvenlik Kabinesi’nin Gazze kentinin işgalini onaylamasına ilişkin yazılı bir açıklama yapmıştır. Starmer, İsrail hükümetinin Gazze’deki saldırılarını tırmandırma kararının yanlış olduğunu belirtmiş ve bu kararın derhal yeniden gözden geçirilmesi çağrısında bulunmuştur. Kararın, çatışmayı sona erdirmeye veya rehinelerin serbest bırakılmasına katkı sağlamayacağını, aksine daha fazla kan dökülmesine yol açacağını ifade etmiştir. Starmer, Gazze’de insani yardımların artırılması, Hamas’ın elindeki tüm esirlerin serbest bırakılması ve müzakere edilmiş bir çözüm gerektiğini vurgulamış; Hamas’ın Gazze’nin geleceğinde rolü olamayacağını, silahsızlanması ve bölgeyi terk etmesi gerektiğini savunmuştur.

Türkiye’nin İsrail’in Askeri Operasyonu Genişletme Kararına Tepkisi

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, 8 Ağustos 2025 tarihinde yaptığı yazılı açıklama ile İsrail’in Gazze’deki askeri harekatını genişletme yönündeki kararını en güçlü ifadelerle kınamıştır. Açıklamada, bu kararın İsrail’in “yayılmacı ve soykırımcı politikasının” yeni bir aşamasını teşkil ettiği belirtilmiş; Filistinlilere karşı sürdürülen soykırımın, uluslararası barış ve güvenliğe ağır darbe vurduğu, bölgesel istikrarsızlığı artırdığı ve insani krizi derinleştirdiği ifade edilmiştir.

Bakanlık açıklamasında, bölgede kalıcı barışın ancak uluslararası hukukun üstünlüğü, diplomasinin önceliği ve temel insan haklarının korunması ile mümkün olabileceği vurgulanmıştır. İsrail’in savaş planlarını derhal durdurması, Gazze’de ateşkesi kabul etmesi ve iki devletli çözüm doğrultusunda müzakerelere başlaması gerektiği belirtilmiştir.

Ayrıca, Gazze’yi yaşanmaz hale getirerek Filistinlileri kendi topraklarından zorla göç ettirmeyi amaçlayan bu kararın uygulanmasını önlemek için uluslararası topluma sorumluluklarını yerine getirme çağrısı yapılmıştır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne, İsrail’in uluslararası hukuka ve insani değerlere aykırı eylemlerini önleyecek bağlayıcı kararlar alma çağrısı da açıklamanın bir diğer bölümünde yer almıştır.

Birleşmiş Milletler'den Gelen Açıklamalar

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, yazılı açıklamasında İsrail’in planının acilen durdurulması gerektiğini belirtmiştir. Türk, bu planın Uluslararası Adalet Divanı’nın İsrail’in işgaline en kısa sürede son vermesi, üzerinde mutabakata varılan iki devletli çözümün hayata geçirilmesi ve Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkının tanınması yönündeki kararına aykırı olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca, planın kitlesel zorla yerinden etmeler, daha fazla ölüm, yıkım ve vahşet suçlarıyla sonuçlanabileceğini belirtmiş; Gazze’de savaşın sona ermesi, insani yardımın tam ve sınırsız akışına izin verilmesi ve rehineler ile keyfi olarak alıkonulan Filistinlilerin koşulsuz serbest bırakılması çağrısında bulunmuştur. İsveç Dışişleri Bakanı Maria Malmer Stenergard ise İsrail hükümetinin Gazze’deki saldırılarını tırmandırma kararının uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve bu durumdan endişe duyduklarını açıklamıştır.

BM Güvenlik Konseyi Daimi Üyelerinden Tepkiler (09 Ağustos 2025)

9 Ağustos 2025’te Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ABD dışındaki dört daimi üyesi olan Birleşik Krallık, Fransa, Çin ve Rusya, İsrail’in 8 Ağustos’ta onaylanan Gazze kentini işgal planına karşı açık tutum sergilemiştir.

Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı, kararın Gazze’de insani durumu kötüleştireceğini ve çatışmaları daha da tırmandıracağını belirterek işgal planına karşı çıktığını açıklamıştır. Londra yönetimi, Gazze’de acilen ve kalıcı şekilde ateşkes sağlanması gerektiğini, insani yardımların engelsiz şekilde ulaştırılmasının zorunlu olduğunu ve Hamas’ın elindeki tüm esirlerin serbest bırakılmasının öncelik taşıdığını ifade etmiştir. Açıklamada, bu hedeflere ulaşmak için tarafların müzakere edilmiş bir çözüme dönmesi gerektiği belirtilmiştir.

Fransa Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in kararının uluslararası hukuka ve Birleşmiş Milletler kararlarına aykırı olabileceği uyarısında bulunmuştur. Paris, işgal planının iki devletli çözüm perspektifini zayıflatacağını, bölgede barış sürecinin tamamen tıkanmasına yol açabileceğini ve sivil halkın korunmasının acil öncelik olduğunu vurgulamıştır.

Çin, Pekin’den yapılan resmi açıklamada, İsrail’in kararının “toprak ilhakı” ve “zorla göç” riskleri taşıdığına dikkat çekmiştir. Çin, bu tür adımların Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını ihlal edeceğini ve Orta Doğu’da barış ile istikrarı tehdit edeceğini ifade etmiştir.

Rusya, Moskova’dan yapılan açıklamada, işgal planının bölgesel dengeleri bozabileceğini, Orta Doğu’da çatışmaların genişlemesine neden olabileceğini ve uluslararası güvenlik açısından yeni riskler yaratabileceğini bildirmiştir. Rusya ayrıca, kararın uygulanmasının, bölgedeki mevcut insani krizi derinleştireceğini belirtmiştir.

Bu dört ülkenin açıklamalarında ortak olarak; sivillerin korunması, insani yardım erişiminin önündeki engellerin kaldırılması, zorla yerinden etme riskinin önlenmesi ve uluslararası hukuka tam uyum çağrıları öne çıkmıştır. Ayrıca, BM Güvenlik Konseyi’nin bu konuda bağlayıcı adımlar atarak uluslararası hukukun uygulanmasını sağlaması yönünde beklenti dile getirilmiştir.

Dünyadan Gelen Diğer Tepkiler

9 ve 10 Ağustos 2025 tarihlerinde, İsrail’in Gazze kentini işgal kararına yönelik olarak farklı bölgelerden çok sayıda devlet, uluslararası kuruluş ve insan hakları örgütü açıklamalar yapmıştır.

Avrupa Ülkeleri arasında İspanya Dışişleri Bakanlığı, kararın uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve işgalin derhal durdurulması gerektiğini bildirmiştir. Açıklamada, kararın Gazze’deki mevcut insani felaketi ağırlaştıracağı, sivillerin güvenliği ve yaşam koşullarının daha da kötüleşmesine yol açacağı vurgulanmıştır. İrlanda, Gazze’deki durumun uluslararası toplumun ortak sorumluluğu olduğunu ve derhal ateşkesin sağlanmasının zorunluluk arz ettiğini belirtmiştir. Belçika ise, Birleşmiş Milletler kararlarına atıf yaparak İsrail’in eylemlerinin uluslararası yükümlülükler ile çeliştiğini ifade etmiştir.

Arap Dünyası içerisinde Arap Birliği, daimi temsilciler düzeyinde yaptığı toplantı sonrası, kararın kabul edilemez olduğunu ve Filistin halkına yönelik baskıların son bulması gerektiğini açıklamıştır. Açıklamada, işgalin bölgesel istikrara ciddi tehdit oluşturduğu ve barış sürecinin tamamen tıkanmasına neden olabileceği değerlendirilmiştir.

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), aldığı resmi kararla İsrail’in işgal planının uluslararası hukukun ihlali anlamına geldiğini belirtmiş; bu adımın Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını engellediğini, sivillerin güvenliği ve temel ihtiyaçlara erişiminin tehlikeye girdiğini bildirmiştir.

Afrika ve Latin Amerika ülkeleri arasında Güney Afrika, kararın uygulanması halinde bölgedeki insani trajedinin daha da derinleşeceğini ifade etmiş, İsrail’e uluslararası hukuka uyma çağrısında bulunmuştur. Latin Amerika’dan Şili ve Kolombiya gibi ülkeler, planın iki devletli çözüm ihtimalini ortadan kaldırabileceği ve uluslararası barış çabalarına zarar verebileceği yönünde açıklamalar yapmıştır.

Uluslararası İnsan Hakları Örgütleri arasında Amnesty International, işgal planının uluslararası insancıl hukuk ve 1949 Cenevre Sözleşmeleri kapsamındaki yükümlülüklere aykırı olduğunu belirtmiştir. Human Rights Watch, planın sivillerin kitlesel olarak yerinden edilme riskini artıracağını, sağlık, gıda ve suya erişim gibi temel insani ihtiyaçları engelleyeceğini vurgulamıştır. Her iki kuruluş da, İsrail’in bu kararı derhal geri çekmesi ve uluslararası toplumun acil müdahalede bulunması gerektiğini savunmuştur.

Ortak Açıklamanın Yayınlanması ve İlk İmzacılar

9 Ağustos 2025 tarihinde Avustralya, Almanya, İtalya, Yeni Zelanda ve İngiltere, İsrail Güvenlik Kabinesi’nin 8 Ağustos 2025’te aldığı Gazze kentinin işgal kararına ilişkin ortak bir açıklama yayımlamıştır. Açıklamada, bu kararın Gazze’deki insani durumu ağırlaştıracağı, İsrailli esirlerin hayatlarını tehlikeye atacağı ve sivillerin kitlesel olarak yerinden edilmesi riskini artıracağı belirtilmiştir.

Metinde, planın uluslararası insancıl hukukun ihlali riski taşıdığı ifade edilmiş; ilhak ve yerleşim genişletme girişimlerinin uluslararası hukuka aykırı olduğu vurgulanmıştır. Açıklama, uluslararası toplumun bu sürece karşı çıkması gerektiğini belirterek, karara karşı ortak bir tutum sergileme amacı taşımıştır.

Ortak açıklamada, Gazze’de kıtlık yaşandığı bir dönemde acil ve kalıcı bir ateşkesin gerekliliği vurgulanmıştır. Taraflara, çatışmaların derhal durdurulması ve sivil halkın korunması çağrısı yapılmıştır. İnsani yardım konusuna geniş yer verilen açıklamada, Gazze’ye kitlesel, acil ve engelsiz insani yardım sağlanmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir. Yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması ve uluslararası insani yardım kuruluşlarının faaliyetlerine yönelik kısıtlamaların sona erdirilmesi talep edilmiştir.

Açıklamada, hem İsraillilerin hem de Filistinlilerin barış, güvenlik ve onur içinde yaşayabileceği müzakere edilmiş bir iki devletli çözümün desteklendiği ifade edilmiştir. Bu bağlamda, Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması gerektiği, Gazze’de kurulacak herhangi bir yönetimde Filistin Yönetimi’nin merkezi rol üstlenmesi gerektiği ve Hamas’ın bu yönetimden tamamen dışlanması gerektiği belirtilmiştir. İsrail hükümetine, uluslararası insani yardım kuruluşlarına yönelik kayıt sisteminde değişiklik yapması ve bu kuruluşların dışlanmaması çağrısında bulunulmuştur. Ayrıca, insani yardımın engelsiz şekilde ulaştırılabilmesi için tüm lojistik engellerin kaldırılması gerektiği vurgulanmıştır.

9 Ağustos 2025 tarihinde Avusturya, Fransa, Kanada ve Norveç, Avustralya, Almanya, İtalya, Yeni Zelanda ve İngiltere tarafından yayımlanan ortak açıklamaya katıldıklarını bildirmiştir. Bu gelişmeyle birlikte açıklamayı destekleyen ülke sayısı dokuza yükselmiştir.

Yeni katılan ülkeler, Gazze kentinin işgal planının insani krizi derinleştireceği, sivillerin kitlesel yerinden edilme riskini artıracağı ve uluslararası hukukun ihlali anlamına gelebileceği yönündeki ifadeleri paylaşmıştır. Ayrıca, mevcut insani durumun daha da kötüleşmemesi için acil ve kalıcı ateşkes sağlanması, insani yardımların engelsiz biçimde ulaştırılması ve uluslararası insancıl hukuka riayet edilmesi çağrılarına destek vermiştir.

Netanyahu–Trump Görüşmesi (10 Ağustos 2025)

10 Ağustos 2025 tarihinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump arasında görüşme gerçekleştirilmiştir. Görüşmede öncelikli gündem maddeleri arasında İsrailli esirlerin serbest bırakılması, Hamas’ın askeri kapasitesinin ortadan kaldırılması ve İsrail’in Gazze kentini işgal planı yer almıştır.

Netanyahu, görüşmede İsrail’in Gazze’nin Hamas veya Filistin Yönetimi tarafından kontrol edilmesine izin vermeyeceğini belirtmiştir. Bu kapsamda, operasyonun hedefinin “Hamas’sız bir Gazze” sağlamak olduğu ifade edilmiştir. Netanyahu, planın aşamalı olarak uygulanacağını, ilk aşamada Gazze kentinin işgal edileceğini, ardından orta kesimdeki mülteci kamplarına doğru ilerlenmesinin planlandığını açıklamıştır.

Görüşmede Netanyahu, Trump’a desteklerinden ötürü teşekkür etmiştir. Trump ise İsrail’in güvenlik önceliklerine değinmiş ve iki taraf arasındaki stratejik iş birliğinin süreceğini ifade etmiştir. Tarafların, esirlerin durumunun aciliyet arz ettiği ve insani yardım konularının da masada olduğu aktarılmıştır.

Netanyahu, görüşme sırasında İsrail’in operasyonlarının ulusal güvenlik bağlamında zorunlu olduğunu, Hamas’ın askeri ve siyasi olarak devre dışı bırakılmasının kalıcı güvenlik için şart olduğunu iddia etmiştir. Trump ise ABD’nin bu süreçte İsrail ile yakın istişare halinde olmaya devam edeceğini belirtmiştir.

5–11 Ağustos 2025 Tarihleri Arasında Gazze ile İlgili Protesto ve Dayanışma Eylemleri

ABD

_{New York'taki Trump Oteli önündeki Gazze protestosu, 5 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

New York: Trump International Oteli Önündeki Protesto (5 Ağustos)

ABD’de, Başkan Donald Trump’ın sahibi olduğu “Trump International” otelinin önünde Gazze’deki açlık ve insani kriz protesto edilmiştir. Eylem, Yahudi sivil toplum örgütü IfNotNow tarafından organize edilmiştir. Yüzlerce kişinin katıldığı protestoda “Etnik temizliği durdurun” ve “Gazze halkını aç bırakmayın” ifadelerini taşıyan pankartlar kullanılmış, “Trump, Yahudiler artık yeter diyor” şeklinde sloganlar atılmıştır. Göstericiler, Gazze’ye saldırıların durdurulması ve bölgeye daha fazla insani yardımın girişi için İsrail’e baskı uygulanmasını talep etmişlerdir. Polis müdahalesi sonucunda 40’tan fazla kişi gözaltına alınmıştır.

_{New York'taki Trump Oteli önündeki Gazze protestosu, 5 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Türkiye

İstanbul – “Gazze’ye Umut Işığı Ol” Yürüyüşü (9 Ağustos)

İstanbul’da Filistin’e Destek Platformu tarafından “Gazze’ye Umut Işığı Ol” başlığıyla geniş katılımlı bir yürüyüş düzenlenmiştir. Etkinliğe platformu oluşturan sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra çok sayıda vatandaş katılmıştır. Katılımcılar Beyazıt Meydanı’nda toplanmış, cep telefonu ışıkları ve fenerlerle yürüyüşe başlamış ve etkinlik boyunca İsrail karşıtı sloganlar kullanılmıştır. Yürüyüşün ardından Kur’an-ı Kerim tilaveti yapılmış, konuşmalar gerçekleştirilmiştir. Programa İstanbul Valisi ile çeşitli vakıf ve sivil toplum yöneticileri dahil geniş bir temsilci grubu iştirak etmiştir. Organizasyonun 100 binden fazla katılımcı ile tamamlandığı öğrenilmiştir. Program, Diyanet İşleri Başkanı’nın duası ile sona ermiştir.

İstanbul’da 'Gazze'ye Umut Işığı Ol' yürüyüşü, 9 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)

Ankara – “İnsani Yardım Koridoru” Yürüyüşü (10 Ağustos)

Ankara Filistin Dayanışma Platformu öncülüğünde Gazze’ye insani yardım koridoru açılması çağrısıyla yürüyüş düzenlenmiştir. Katılımcılar, ikindi namazı sonrası Kocatepe Camisi avlusunda toplanmış ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne doğru yürüyüşe geçmiştir. “Çocuklar ölürken sessiz kalınmaz” ve “Gazze’ye insani koridor hemen şimdi” gibi ifadelerin yer aldığı pankartlar taşınmış, tekbir getirilmiştir. TBMM’ye yakın bir noktada yapılan açıklamalarda, Gazze’ye havadan, denizden ve karadan insani yardım ulaştırılmasına yönelik bir koridorun kamu otoritesi eliyle oluşturulması talep edilmiştir. Tüm siyasi partilerin bu yönde ortak bir irade tesis etmesi gerektiği vurgulanmıştır.

_{Gazze'ye insani yardım koridoru açılması için Ankara'da düzenlenen yürüyüş, 10 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Birleşik Krallık

Londra – Yasaklı “Palestine Action” Grubuna Destek Eylemleri (9–10 Ağustos)

Londra’daki Parlamento Meydanı’nda, yasaklı örgüt ilan edilen “Palestine Action”a destek için gösteri düzenlenmiştir. Eylem yerel saatle 13.00’te başlamış ve katılımcılar boş pankartlara “Soykırıma karşıyım, Palestine Action’ı destekliyorum” ifadelerini yazarak alanda bulunmuştur. Londra Metropolitan Polisi eyleme müdahale etmiş ve çok sayıda kişiyi gözaltına almıştır.

_{İngiltere'de yasaklı "Palestine Action" grubuna destek eylemi, 9 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

10 Ağustos itibarıyla polis, yasaklı örgütü destekledikleri gerekçesiyle gözaltına alınanların sayısının 365’e ulaştığını, diğer suçlamalar kapsamında 7 kişinin daha yakalandığını ve bunların 5’inin memurlara saldırı suçundan gözaltına alındığını bildirmiştir.

Aynı süreçte yapılan güncellemede, toplam gözaltı sayısı 521’e yükselmiştir. Gözaltına alınanların 320’si Westminster bölgesindeki iki merkezde işlem görmüş, kimlik bilgileri doğrulananların kefaletle serbest bırakıldığı ve polis merkezine başvurma şartı getirildiği açıklanmıştır. Serbest bırakılanlara gelecekte “Palestine Action” ile bağlantılı eylemlere katılmama şartı konulmuştur. Kimlik vermeyi reddedenler ile halihazırda kefalet şartıyla serbest olduğu belirlenen 212 kişi Londra’daki çeşitli gözaltı merkezlerine sevk edilmiştir.

Öncesinde, 5 Ağustos’ta polis, söz konusu destek eyleminde “kitlesel şekilde gözaltı” olabileceğine dair duyuru yapmıştır. “Palestine Action”ın yasaklı örgüt statüsü, 20 Haziran’daki Brize Norton hava üssünde iki İngiliz askeri uçağına boya püskürtülen eylemden sonra başlatılan süreçle 5 Temmuz’dan itibaren yürürlüğe girmiştir. Üyelik veya destek beyanlarının 14 yıla kadar hapisle, grup adını taşıyan simgelerin kullanımı gibi fiillerin ise 6 aya kadar hapisle cezalandırılabileceği hükme bağlanmıştır.

Avrupa – Eşzamanlı Dayanışma Gösterileri (9–10 Ağustos)

İspanya – Madrid ve Diğer Şehirler

İspanya’da Madrid başta olmak üzere bir dizi şehirde Filistin’e destek gösterileri yapılmıştır. Madrid’de Retiro Parkı’ndaki Alfonso XII Anıtı önünde toplanan kalabalık, Filistin bayrakları taşımış ve sloganlar kullanmıştır. Parkın suni gölünde kayıklarla bayrak sallama ve tencere–tava eylemleri gerçekleştirilmiştir. Okunan manifestoda, Gazze’deki duruma ilişkin uluslararası hesap verme çağrıları yer almıştır. Gün boyunca Sevilla, Granada, Barselona, Las Palmas, Tenerife, Segovia, Soria ve Bilbao dahil birçok kentte gösteriler planlanmıştır.

_{İspanya'da Filistin'e destek gösterileri, 9 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsveç – Stockholm

Stockholm’de Odenplan bölgesinde toplanan yüzlerce kişi, Gazze’ye ilişkin hükümet plan ve uygulamalarını protesto etmek üzere yürüyüş gerçekleştirmiştir. Grup, İsveç Dışişleri Bakanlığı önüne kadar yürümüş ve İsrail karşıtı sloganlar atmıştır.

_{İsveç'te Filistin'e destek gösterileri, 9 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Hollanda – Amsterdam

Amsterdam’da yüzlerce kişi Borsa Meydanı’nda toplanmış, Dam Meydanı ve Rokin Caddesi üzerinden merkezi tren istasyonuna kadar yürüyüş yapılmıştır. “Ateşkes şimdi”, “Soykırımı durdur” ve “Nehirden denize kadar Filistin özgür olacak” gibi ifadelerin yer aldığı dövizler taşınmıştır. Konuşmalarda, Gazze’deki ablukaya karşı insani yardım koridorlarının açılması ve uluslararası yargı organlarının devreye girmesi gerektiği dile getirilmiştir. Hollanda hükümetinin daha sert tedbirler alması talep edilmiştir.

_{Hollanda'da Filistin'e destek gösterileri, 9 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsviçre – Cenevre

Cenevre’de İngiliz Bahçesi’nde toplanan binlerce kişi, açlık ve kıtlık başta olmak üzere Gazze’deki insani duruma dikkat çekmek için oturma eylemi ve yürüyüş yapmıştır. Mont Blanc Köprüsü üzerinden şehir merkezine yürünmüştür. Tencere–tava eylemleri yapılmış, yürüyüş sonunda bazı kişilere yönelik kimlik kontrolü tepkilere neden olmuştur. Eylem yoğun polis eşliğinde ve olaysız şekilde tamamlanmıştır.

_{Cenevre'de Filistin'e destek gösterileri, 9 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Almanya – Berlin

Berlin’in Mitte semtinde 200’ün üzerinde kişi toplanmıştır. “Gazze Şeridi’nde soykırımı durdurun”, “Filistin’e özgürlük”, “Gazze’yi aç bırakmayı durdurun” gibi mesajlar içeren dövizler taşınmış ve Alman hükümeti eleştirilmiştir. Yakın bir noktada İsrail yanlısı bir grubun karşı eylem girişiminde bulunduğu bildirilmiş, polis bölgede geniş güvenlik önlemleri almıştır.

Kosova – Priştine

Priştine’de Rahibe Teresa Meydanı’nda düzenlenen gösteriye yüzlerce kişi katılmıştır. “Filistin’e özgürlük” ve “Gazze’ye özgürlük” şeklinde sloganlar atılmış, büyük bir Filistin bayrağı serilmiş, çevresine Gazze’de hayatını kaybeden veya açlık nedeniyle aşırı zayıflamış kişilere ait fotoğraflar ile oyuncaklar yerleştirilmiştir. Gösteri yaklaşık bir saat sürmüştür.

_{Kosova'da Filistin'e destek gösterileri, 9 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail – Tel Aviv

Tel Aviv’de hükümet karşıtı grupların çağrısıyla Başbakanlık politikaları ve Gazze kentini işgal kararına karşı protestolar düzenlenmiştir. Savunma Bakanlığı binası önünde, askerlerin Gazze’ye girmeyi reddetmesi yönünde çağrılar yapılmıştır. Ayalon otoyolu trafiğe kapatılmış, polis müdahalesi sonrası 3 kişi gözaltına alınmıştır.

_{Tel Aviv'de düzenlenen protestolar, 9 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Kuzey Afrika

Tunus – Tunus Şehri

Tunus’ta Belediye Tiyatrosu önünde, “Gazze’deki Ablukayı Kırmak İçin Mağrip Direniş Filosu” ile Filistin Ortak Eylem Koordinasyonu ve “Ensar Filistin” Derneği tarafından protesto düzenlenmiştir. Filonun tanıtımı için bilgilendirme çadırı kurulmuştur. 4 Eylül’de Gazze’ye doğru bir deniz filosu hareketi planlandığı açıklanmıştır. Katılımcılar, ablukaya son verilmesi ve saldırıların durdurulması yönünde hükümetlere daha güçlü adımlar atma çağrısı yapmışlardır.

Fas – Tanca

Tanca’da düzenlenen yürüyüşte Gazze’de sivillerin korunması, Filistinlilerin yerinden edilmesine ilişkin planların engellenmesi ve açlık dayatmasının sona erdirilmesi talep edilmiştir. “Halk Filistin’in özgürleştirilmesini istiyor” ve “Siyonizme hayır, ABD’ye hayır” gibi sloganlar kullanılmıştır.

Güney Amerika

Şili – Santiago

Santiago’da binlerce kişi, Gazze’deki gıda krizine dikkat çekmek için ellerinde boş tencerelerle ülkenin en büyük caddesinde yürüyüş gerçekleştirmiştir. Taşınan döviz ve pankartlarda açlık ve insan hakları temalı ifadeler yer almıştır. Protesto olaysız şekilde sona ermiştir.

8–15 Ağustos 2025 Tarihleri Arasında Gazze’de Askeri Saldırılar, Sivil Kayıplar ve Sağlık Altyapısına Yönelik Tahribat

Saldırılar ve Sivil Kayıplar

Gazze’deki Filistin Sağlık Bakanlığı, 8 Ağustos 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, İsrail’in son 24 saat içinde gerçekleştirdiği saldırılarda 72 kişinin yaşamını yitirdiğini bildirmiştir. Böylece 7 Ekim 2023’ten 8 Ağustos’a kadar ölenlerin toplam sayısı 61 bin 330’a ulaşmıştır. Son 24 saatte 314 kişinin yaralandığı, toplam yaralı sayısının ise 152 bin 359 olduğu kaydedilmiştir.

_{İsrail’in Gazze kentinin güneyindeki Tel el-Heva bölgesine düzenlediği art arda hava saldırılarında, yaşamını yitirenlerin cenazeleri, 11 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Bakanlık, 19 Ocak 2025’te varılan ateşkesin 18 Mart 2025’te bozulmasından 8 Ağustos 2025’e kadar düzenlenen saldırılarda 9 bin 824 kişinin öldüğünü ve 40 bin 318 kişinin yaralandığını açıklamıştır. Ayrıca 27 Mayıs – 8 Ağustos 2025 tarihleri arasında İsrail-ABD güdümlü “Gazze İnsani Yardım Vakfı” tarafından kurulan yardım dağıtım noktalarında hedef alınan sivillerden 1.772’si hayatını kaybetmiş, 12 bin 249 kişi yaralanmıştır.

12 Ağustos 2025’te yapılan açıklamaya göre, 11–12 Ağustos 2025 arasında Gazze’de 100 kişi ölmüş, 513 kişi yaralanmıştır. Böylece 7 Ekim 2023 – 12 Ağustos 2025 tarihleri arasındaki toplam ölü sayısı 61 bin 599’a yükselmiştir. Son 24 saatte 5 kişi açlıktan yaşamını yitirmiştir.

_{İsrail’e ait insansız hava araçlarının Gazze kentinin batısındaki bir bölgeye düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden bir kişi, 12 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail ordusunun saldırıları Han Yunus’un batısındaki Mevasi bölgesi, Gazze kentinin güneyindeki es-Selasini Caddesi, batısındaki Abbas Kavşağı, doğusundaki sivil araçlar, Zeytun Mahallesi’ndeki evler ve Sahabe bölgesindeki yerleşimler dahil birçok noktayı hedef almıştır. Yardım bekleyen sivillere yönelik ateş açılması sonucu Netzarim Koridoru, Han Yunus ve Gazze Vadisi çevresinde ölümler yaşanmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü, 5 Ağustos 2025 itibarıyla 2025 yılı içinde yetersiz beslenme nedeniyle 148 kişinin öldüğünü, bunlar arasında 49 çocuk bulunduğunu açıklamıştır. Gazze’de hastanelerin yalnızca %50’sinin, sağlık ocaklarının ise %38’inin kısmen işlevsel olduğu, ilaç ve tıbbi malzemede kritik seviyede kıtlık yaşandığı belirtilmiştir. Nüfusun yaklaşık 2 milyonu yerinden edilmiş olup, barınma koşullarında hijyen eksikliği ve bulaşıcı hastalık riski bulunmaktadır.

15 Ağustos 2025’te İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda 18 kişi ölmüştür. Refah kentinde insani yardım bekleyen 2 kişi, Netzarim Koridoru’nda 3 kişi, Han Yunus’un güneybatısında İHA saldırısında 3 kişi yaşamını yitirmiştir. Gazze kentinin Tuffah, Zeytun ve Rimal mahallelerine düzenlenen saldırılarda toplam 6 kişi hayatını kaybetmiş, Rimal Mahallesi’nde 13 kişi yaralanmıştır.

_{İsrail’in düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden bir kişinin yakını, 12 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail basınında 15 Ağustos 2025’te yer alan haberlere göre, İsrail ordu komuta kademesi Gazze kentinin işgali için hazırlık talimatı vermiştir. Yedek askerlerin eylülde silah altına alınabileceği, işgalin Gazze kentinden başlayarak orta kesimdeki mülteci kamplarına doğru genişleyeceği belirtilmiştir.

Aynı gün Hamas, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in İsrail’de tutuklu bulunan Fetih Hareketi üyesi Mervan el-Bergusi’nin hücresine baskın düzenleyerek tehdit etmesini kınamış, bu eylemi “insani değerlere düşmanlığın göstergesi” olarak tanımlamıştır.

Şifa Hastanesi Yakınlarında Gazetecilere Yönelik Saldırı (11 Ağustos 2025)

11 Ağustos 2025’te İsrail ordusu, Gazze kentindeki Şifa Hastanesi yakınında gazetecilerin bulunduğu çadırı hedef almıştır. Saldırıda Al Jazeera muhabirleri Enes eş-Şerif ve Muhammed Kurayka ile foto muhabirleri İbrahim Zahir, Mümin Alive ve Muhammed Nevfel’in de aralarında bulunduğu toplam 6 gazeteci ölmüştür.

_{İsrail ordusunun hava saldırısı düzenlediği gazetecilere ayrılan çadırın son hali, 11 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail ordusu, Enes eş-Şerif’in Hamas’ta hücre lideri olduğunu ve roket saldırıları planladığını iddia ederek hedef alındığını açıklamıştır. Filistin hükümetinin Medya Ofisi, 7 Ekim 2023 – 11 Ağustos 2025 arasında Gazze’de öldürülen gazeteci sayısının 238’e ulaştığını bildirmiştir. Ofis, saldırının “tam teşekküllü bir savaş suçu” olduğunu belirtmiş ve uluslararası kurumlara gazeteciler için acil koruma çağrısı yapmıştır.

Filistin Devlet Başkan Yardımcısı Hüseyin eş-Şeyh saldırıyı kınamış, Hamas ise gazetecilerin hedef alınmasını “vahşet” olarak nitelendirmiştir. Al Jazeera, saldırının “Gazze işgali öncesinde sesleri susturma girişimi” olduğunu açıklamıştır. BM İnsan Hakları Ofisi, 6 gazetecinin öldürülmesini kınayarak Gazze’ye tüm gazetecilerin güvenli erişiminin sağlanmasını istemiştir.

Enes eş-Şerif’in vasiyeti, ölümünden sonra yayımlanmıştır. Vasiyetinde ailesine ve halkına mesajlar ile Gazze’nin unutulmaması çağrısı yer almıştır.

Nasır Hastanesi’nin Kanalizasyon Suları Altında Kalması (15 Ağustos 2025)

15 Ağustos 2025 tarihinde Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus kentinde bulunan Nasır Hastanesi, İsrail hava saldırılarının ardından kanalizasyon şebekesinde meydana gelen hasar nedeniyle kanalizasyon suları altında kalmıştır. Hasar, hastanenin acil servisi dahil olmak üzere bazı bölümlerin sularla dolmasına yol açmış, doktor ve hemşirelerin kanalizasyon suları içinde hareket etmek zorunda kalmasına neden olmuştur.

_{Saldırılar sonucu oluşan hasar nedeniyle kentte bulunan Nasır Hastanesi'nin içindeki meydana gelen kanalizasyon taşkını, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Hastanenin Dahiliye Bölüm Başkanı Halid Ahmed, basına yaptığı açıklamada, kanalizasyon şebekesinin İsrail ordusu tarafından “kırmızı” bölge olarak işaretlenen ve erişimi yasaklanan alanlarda bulunduğu için onarım yapılamadığını belirtmiştir. Ahmed, kanalizasyon sularının bastığı serviste oksijen cihazlarına bağlı hastaların bulunduğunu, hastaları başka bölümlere veya başka hastanelere nakletmenin mümkün olmadığını, çünkü hastanede tam kapasite çalışıldığını ifade etmiştir.

Durumu “doğrudan bir tehdit” olarak nitelendiren Ahmed, hastalık ve enfeksiyon riskinin yüksek olduğunu, bu koşullarda çalışmanın sürdürülemeyeceğini ve acil çözüm gerektiğini söyleyerek uluslararası kuruluşlara müdahale çağrısında bulunmuştur.

14 Ağustos 2025 İtibarıyla Gazze’de Açlık Kaynaklı Ölümler ve İnsani Durum

Gazze’deki Filistin Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Munir el-Burş, 14 Ağustos 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, son 24 saat içinde 4 kişinin daha açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybettiğini bildirmiştir. Bu son ölümlerle, 7 Ekim 2023 – 14 Ağustos 2025 tarihleri arasında açlıktan ölenlerin sayısı 239’a ulaşmıştır. Ölenlerin 106’sının çocuk olduğu bilinmektedir.

_{Han Yunus’ta yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybeden 5 yaşındaki bir çocuk, 12 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Aynı tarihte yapılan açıklamalara göre, İsrail’in saldırıları sonucunda Gazze’de hayatını kaybedenlerin toplam sayısı 61.776’ya, yaralı sayısı ise 154.906’ya yükselmiştir. Gazze Şeridi’nde hâlen enkaz altında binlerce ölü bulunduğu belirtilmiştir.

İsrail’in 19 Ocak 2025’te varılan ateşkesi 18 Mart 2025’te bozmasından 14 Ağustos 2025’e kadar geçen sürede 10.251 kişi yaşamını yitirmiş, 42.865 kişi yaralanmıştır. Ayrıca 27 Mayıs – 14 Ağustos 2025 tarihleri arasında İsrail-ABD güdümlü yardım dağıtım noktalarında hedef alınan sivillerden 1.881 kişi ölmüş, 13.863 kişi yaralanmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü, Gazze’de 14.800’den fazla hastanın hâlen hayat kurtarıcı tıbbi bakıma erişemediğini bildirmiştir. Birleşmiş Milletler, bölgede su kıtlığı ve yüksek sıcaklıkların halk sağlığını tehdit ettiğini açıklamıştır. 108 uluslararası insani yardım kuruluşu, İsrail’in yardımı “silah olarak kullanma” politikasına son verilmesi çağrısında bulunmuştur.

11–18 Ağustos 2025 Tarihleri Arasındaki Protestolar

Amerika Birleşik Devletleri

Washington DC’de Gazeteciler İçin Anma Etkinliği

12 Ağustos 2025 tarihinde ABD’nin başkenti Washington DC’de, İsrail’in Gazze’de öldürdüğü gazeteciler için anma etkinliği düzenlenmiştir. Filistin destekçisi göstericiler, Fox ve NBC gibi büyük medya kuruluşlarının genel merkezlerinin önünde toplanmıştır. Göstericiler, İsrail’in gazetecilere yönelik saldırılarını protesto etmiştir. Etkinlik kapsamında 10 Ağustos 2025’te Gazze’de Şifa Hastanesi yakınında gazetecilerin kaldığı çadıra düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden 6 gazeteci anılmıştır. Bu saldırıda Al Jazeera muhabirleri Enes eş-Şerif ve Muhammed Kurayka’nın da aralarında bulunduğu gazeteciler ölmüştür. Etkinlikte ayrıca, 7 Ekim 2023’ten itibaren Gazze’de öldürülen gazeteci sayısının 238’e ulaştığı vurgulanmıştır.

_{New York’ta düzenlenen Gazze’ye destek gösterisi, 12 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

New York’ta İsrail’in Gazze’ye ve Gazetecilere Yönelik Saldırılarına Tepki

12-13 Ağustos 2025 tarihlerinde ABD’nin New York kentinde, Birleşmiş Milletler Genel Merkezi önünde gösteri düzenlenmiştir. Filistin destekçileri, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını ve gazetecilerin hedef alınmasını protesto etmiştir. Göstericiler, Filistin bayrakları taşımış ve tencere-tavaları vurarak tepkilerini göstermiştir. Eylemde “Soykırımı örtemezsiniz.”, “İsrail gerçeği öldürmek için tüm gazetecileri öldürüyor.” ve “Çalınmış topraklarda barış olmaz.” ifadelerinin yer aldığı pankartlar açılmıştır. New York Polis Departmanı, çok sayıda göstericiyi gözaltına almıştır.

_{New York Times binası önünde İsrail karşıtı gösteri, 13 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Kaliforniya’da “Kırmızı Hat” Eylemi

15 Ağustos 2025’te Kaliforniya eyaletine bağlı Santa Cruz sahilinde yüzlerce kişi bir araya gelmiştir. Göstericiler kırmızı kıyafetler giyerek sahilde “Kırmızı Hat” oluşturmuş, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını ve ablukayı protesto etmiştir.

_{Kaliforniya'da Filistin destekçileri İsrail’in Gazze’ye saldırılarını protesto etmek amacıyla oluşturulan “Kırmızı Hat”, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Avrupa

İsveç ve Almanya’daki Gösteriler

12 Ağustos 2025 tarihinde İsveç’in başkenti Stockholm’de Odenplan Meydanı’nda toplanan yüzlerce kişi, İsrail’in Gazze’deki saldırılarını protesto etmiştir. Göstericiler, İsveç hükümetini sessiz kalmakla eleştirmiş ve “Gazze’de çocuklar öldürülüyor”, “Okullar ve hastaneler bombalanıyor”, “Gıda kıtlığına son verilsin” yazılı pankartlar taşımıştır. Protestocular, sloganlar atarak İsveç Dışişleri Bakanlığı önüne yürümüştür. Aynı gün Almanya’nın başkenti Berlin’de Neptun Meydanı’nda yapılan eyleme yüzlerce kişi katılmıştır. Göstericiler Filistin bayrakları taşıyarak “Bu savaş değil, soykırımdır”, “Boykot İsrail” ve “Gazze’de çocuklar yaşamak istiyor” sloganlarını dile getirmiştir. Almanya’da polis geniş güvenlik önlemleri almış, çok sayıda göstericiyi gözaltına almış ve bir kadının ağır yaralanmasına yol açan sert müdahalede bulunmuştur.

_{İsveç'te İsrail'in Gazze'ye ve gazetecilere yönelik saldırılarına tepki, 12 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

16 Ağustos 2025’te Stockholm’de Odenplan Meydanı’nda bir araya gelen yüzlerce kişi, İsrail’in Gazze’ye ve gazetecilere yönelik saldırılarını protesto etmiştir. Katılımcılar, Al Jazeera muhabiri Enes eş-Şerif ve arkadaşlarının anısına siyah kıyafetler giyerek temsili tabutlar taşımıştır. “Filistin’e özgürlük, Netanyahu ve Trump planına hayır” pankartları açılmıştır. Göstericiler, İsveç Dışişleri Bakanlığı önüne yürümüştür. Etkinlikte konuşan bazı aktivistler, İsrail’in ABD desteğiyle yürüttüğü saldırıları kınamış ve sivillerin hedef alınmasını eleştirmiştir.

Hollanda’da Diplomatlar ve Memurların Lahey’de Gazze Dayanışma Nöbeti

14 Ağustos 2025 tarihinde Hollanda’nın Lahey kentinde, Dışişleri Bakanlığı önünde Gazze dayanışma nöbeti düzenlenmiştir. Diplomatlar, memurlar ve vatandaşların katıldığı gösteride, İsrail’in Gazze’de işlediği soykırım ve halkın açlığa mahkûm edilmesi protesto edilmiştir. Göstericiler “Soykırımı durdurun”, “Sessizlik öldürüyor”, “Memurlar soykırıma karşı” ve “Diplomatlar soykırıma karşı” gibi pankartlar taşımıştır. Etkinlikte, Gazze’de hayatını kaybeden ve aralarında Al Jazeera muhabiri Enes eş-Şerif’in de bulunduğu 243 gazetecinin isimleri okunmuştur. Protestoya eski büyükelçi ve eski bakan Jan Pronk da katılmıştır. Katılımcılar, Hollanda hükümetinden İsrail’e karşı ekonomik, askeri ve siyasi yaptırımlar uygulamasını talep etmiştir. Gösterinin sonunda Gazze’de ölenler için iki dakikalık saygı duruşu yapılmıştır.

Hollandalı Aktivistlerin Microsoft Binasındaki Eylemi

12 Ağustos 2025’te Amsterdam yakınlarındaki Microsoft veri merkezi önünde Hollandalı aktivistler, İsrail’in Filistinlilerin özel telefon görüşmelerini depolamasını protesto etmiştir. “Geef Tegengas” adlı grup, binanın girişini oturarak kapatmış, kapısına Filistin bayrağı asmış ve bazı üyeler binanın çatısına çıkmıştır. Eylem, İsrail’in Filistinlilere ait yaklaşık 200 milyon saatlik telefon görüşmesini Hollanda’daki Microsoft sunucularında depoladığının ortaya çıkması üzerine düzenlenmiştir. Araştırmalar, bu verilerin İsrail ordusunun hava ve kara saldırılarında istihbarat amaçlı kullanıldığını göstermiştir. Aktivistler, Microsoft’un da bu süreçte “suç ortağı” olduğunu ifade etmiştir.

Hollanda’da 73 Protestan Kilisesi Yönetiminden Çağrı

16 Ağustos 2025 tarihinde Hollanda’da 73 Protestan kilisesi yönetimi, hükümete çağrıda bulunarak İsrail’e silah sevkiyatının durdurulmasını ve Filistin devletinin tanınmasını talep etmiştir. Çağrı, Trouw gazetesinde yayımlanmış ve farklı Protestan gruplar ile Hollanda Ulusal Mennonitler Birliğinin desteğini almıştır. Metinde, Gazze’deki kıtlığın son 24 saatte 11 kişinin ölümüne yol açtığı belirtilmiştir. Kiliseler, Hollanda hükümetinden ateşkes için İsrail’e baskı yapmasını, Gazze’ye insani yardım sağlamasını, Batı Şeria’daki şiddeti durdurmasını ve esirlerin serbest bırakılması için girişimlerde bulunmasını istemiştir.

Fransa-Almanya Sınırında Protesto

16 Ağustos 2025’te Fransa’nın Strazburg kentinde, Fransa-Almanya sınırında toplanan göstericiler, İsrail’in sivillere yönelik saldırılarını ve Gazze’deki kıtlığı protesto etmiştir. Gösteride Filistin’e destek mesajları verilmiş ve saldırıların sona erdirilmesi talep edilmiştir.

_{Fransa-Almanya sınırında İsrail saldırıları ve Gazze'deki kıtlığa karşı düzenlenen protesto gösterisi, 16 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Paris’te Gazeteciler İçin Protesto

Fransa’nın başkenti Paris’te 13 Ağustos 2025’te yüzlerce kişi Gazze’de öldürülen gazeteciler için protesto düzenlemiştir. Göstericiler, öldürülen basın mensuplarının fotoğraflarını taşıyarak İsrail’in saldırılarını kınamıştır. Eylemde Filistin’e destek mesajları verilmiştir.

Yunanistan’da Pire Limanı'nda Düzenlenen Protesto

14 Ağustos 2025’te Yunanistan’ın başkenti Atina yakınlarındaki Pire Limanı’nda, İsrail’e ait bir yolcu gemisi yüzlerce kişi tarafından protesto edilmiştir. Yunanistan Komünist Partisi, sol gruplar, sendikalar ve Filistin destekçileri gemideki yolcuların karaya çıkmasını engellemek için limanda toplanmıştır. Yaklaşık 500 kişi Filistin bayrakları ve Gazze’de ölen çocukların fotoğraflarını taşımıştır. Gösteri olaysız şekilde sona ermiş, haber sitelerine göre yolcular arasında İsrail askerleri de bulunmuştur.

_{Yunanistan'da Filistin destekçileri, Pire Limanı'nda İsraillileri taşıyan gemiyi protesto ediyor, 14 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail İçindeki Gösteriler

Netanyahu’nun Gazze’yi İşgal Kararına Karşı Genel Grev

17 Ağustos 2025 tarihinde İsrail’de geniş katılımlı bir genel grev düzenlenmiştir. Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki hükümetin Gazze kentini işgal kararına tepki olarak gerçekleştirilen greve üniversiteler, 75 yerel yönetim, bazı işçi sendikaları ve muhalefet partileri destek vermiştir. Grev kapsamında on binlerce kişi başta Tel Aviv olmak üzere birçok kentte sokaklara çıkmıştır. Gösterilerde derhal ateşkes yapılması ve esir takası anlaşmasının imzalanması talep edilmiştir. Tel Aviv’in Ayalon otoyolu, Kudüs’e giden güzergâhlar ile ülkenin kuzey ve orta kesimlerindeki bazı otoyollar trafiğe kapatılmıştır. İsrail polisi, Kudüs’te tazyikli suyla müdahale etmiş ve ülke genelinde toplam 32 göstericiyi gözaltına almıştır. Yüksek teknoloji şirketlerinin çalışanları da greve katılarak Kaplan ve Begin caddelerini kapatmıştır.

_{İsrail'de hükümet karşıtı genel grev protestoları, 17 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Genel Greve Katılımın 1 Milyonu Aşması

Esir ailelerinin oluşturduğu platformun açıklamasına göre, genel grev ve protestolara toplamda 1 milyondan fazla kişi katılmıştır. Tel Aviv’deki “Rehineler Meydanı”nda on binlerce kişi bir araya gelmiştir. Göstericiler, hükümetin rehineleri kurban etmesine izin vermeyeceklerini belirten pankartlar taşımıştır. Grev nedeniyle çok sayıda hayati tesis, özel kurum, belediye ve büyük şirket faaliyetlerini durdurmuştur. Ulaşımda ciddi aksamalar yaşanmış, tren seferleri neredeyse tamamen durmuştur. İsrail medyası, grevin ülke genelinde büyük ölçüde günlük yaşamı etkilediğini aktarmıştır.

_{İsrail'in Gazze'de sivillere yönelik saldırılarını Tel Aviv'de protesto ediliyor, 16 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Likud Partisi Genel Merkezi Önünde Çatışmalar

18 Ağustos 2025 tarihinde Tel Aviv’deki Likud Partisi genel merkezi önünde binlerce kişi toplanmıştır. Protestocuların Hatufim (Rehineler) Meydanı’ndan “Ze’ev Kalesi” olarak bilinen parti genel merkezine yürüyüşe geçmesi üzerine polis müdahale etmiştir. King George Caddesi’nde lastikler ateşe verilmiş, en az 6 kişi gözaltına alınmıştır. İsrail basını, sabah saatlerinden itibaren ülke genelinde gözaltına alınanların sayısının 27’ye ulaştığını bildirmiştir. Protestoların Hamas’ın elindeki esirler serbest bırakılana kadar süreceği belirtilmiştir. Protestocular, Netanyahu’nun Gazze’yi işgal kararını ve hükümetin politikalarını reddetmiş, esir takası anlaşmasının bir an önce yapılmasını talep etmiştir.

Afrika

Fas’ta 58 Kentte Protestolar

16 Ağustos 2025’te Fas Ümmet Davalarını Destekleme Heyeti’nin açıklamasına göre, ülkenin 58 kentinde 105 protesto ve yürüyüş gerçekleştirilmiştir. Gösterilerde, Gazze’deki açlık ve soykırımın yanı sıra öldürülen gazeteciler kınanmıştır. Katılımcılar “Öldürmeye, açlığa ve gazetecilerin öldürülmesine hayır” sloganları atmıştır. Protestolar, Batı Şeria’daki saldırılar, Yahudi yerleşimlerinin genişletilmesi ve Mescid-i Aksa’ya yönelik ihlallerle birlikte Gazze’deki ablukanın sona erdirilmesi talebiyle yapılmıştır. İsrail’in 10 Ağustos 2025’te Şifa Hastanesi avlusunda gazetecilerin kaldığı çadırı vurması sonucu 6 gazetecinin hayatını kaybettiği de hatırlatılmıştır.

Güney Afrika’da Gazeteciler İçin Anma Etkinliği

Güney Afrika’nın Johannesburg kentinde 14 Ağustos 2025’te gazeteciler, Al Jazeera ofisi önünde bir araya gelmiştir. Katılımcılar, İsrail ordusunun Şifa Hastanesi yakınındaki çadıra düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden gazeteciler için anma töreni yapmıştır. Enes eş-Şerif ve Muhammed Kurayka’nın da aralarında bulunduğu 6 gazeteci için düzenlenen etkinlikte, Gazze’de basın mensuplarının hedef alınması kınanmıştır.

Orta Doğu

Şam’da Gazze’ye Destek Gösterisi

12 Ağustos 2025 tarihinde Suriye’nin başkenti Şam’da bir grup aktivist, Mısır Konsolosluğu önünde toplanarak Gazze’ye yönelik abluka ve Refah Sınır Kapısı’nın kapalı tutulmasını protesto etmiştir. Göstericiler “Gazze aç kalmasın, geçişi açın” ve “Refah geçişinin açılmasını talep ediyoruz” yazılı pankartlar taşımıştır. Katılımcılar, Arap hükümetlerine ablukanın kaldırılması için adım atmaları çağrısında bulunmuş, İsrail ürünlerine boykot çağrısı yapılmıştır.

_{Şam'da düzenlenen Gazze'ye destek gösterisi, 12 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Yemen’in Sana Kentinde Düzenlenen Protestolar

Yemen’in başkenti Sana’da 15 Ağustos 2025’te Sebin Meydanı’nda binlerce kişi İsrail’in Gazze’ye saldırılarını protesto etmiştir. Cuma namazının ardından düzenlenen gösteriye Yemen askerî birlikleri de katılmıştır. Protestocular, İsrail’in bombardımanlarını, savaş politikalarını ve Filistinlileri abluka ile açlığa mahkum etmesini kınamıştır. Ayrıca Başbakan Binyamin Netanyahu’nun “Büyük İsrail” açıklamaları da tepkiyle karşılanmıştır.

_{Yemen’de binlerce kişinin katılımıyla düzenlenen Gazze’ye destek gösterisi, 15 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

16–19 Ağustos 2025 Tarihleri Arasında Gazze’deki Gelişmeler

19 Ağustos 2025 İtibariyle Can Kaybı Sayısında Son Durum

Gazze Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Munir el-Burş, 19 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, son 24 saatte 3 Filistinlinin daha açlık ve yetersiz beslenme sebebiyle hayatını kaybettiğini bildirmiştir. Böylece 7 Ekim 2023’ten bu yana açlıktan ölenlerin sayısı 266’ya yükselmiştir. Bu ölümlerin 112’sinin çocuk olduğu belirtilmiştir.

_{Filistinliler paraşütle indirilen insani yardım malzemelerine akın ediyor, 19 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Aynı gün İsrail’in düzenlediği saldırılarda 5’i çocuk olmak üzere 24 kişi hayatını kaybetmiştir. Gazze Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre, 18-19 Ağustos arasında toplamda 60 Filistinli yaşamını yitirmiş, 343 kişi yaralanmıştır. 7 Ekim 2023’ten itibaren İsrail saldırılarında ölenlerin sayısı en az 62 bin 64’e, yaralananların sayısı ise 156 bin 230’a ulaşmıştır.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Thameen Al-Kheetan, 19 Ağustos’ta Cenevre’de yaptığı açıklamada, Gazze’nin her bölgesinde açlık riski bulunduğunu belirtmiştir. 27 Mayıs–17 Ağustos tarihleri arasında yiyecek arayan 1857 Filistinlinin öldürüldüğünü açıklamıştır. Bunların 1021’i ABD-İsrail destekli yardım alanlarının yakınında, 836’sı ise ikmal kamyonlarının güzergâhlarında öldürülmüştür. Al-Kheetan, bunun insani yardıma erişimin engellenmesinin doğrudan bir sonucu olduğunu ifade etmiştir.

_{Gazze'de açlıkla mücadele eden Filistinliler yemek sırasında bekliyor, 19 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

16 ve 17 Ağustos tarihlerinde Gazze’nin güneyindeki El-Mevasi bölgesinde yerinden edilen kişilerin çadırlarına düzenlenen beş ayrı saldırıda en az 9 kişi hayatını kaybetmiştir. 18 ve 19 Ağustos tarihlerinde ise Gazze kentinin güneyindeki Sabra Mahallesi’nde düzenlenen baskın ve topçu ateşi sonucu 5 Filistinli ölmüş, Deyr Belah’ta biri kadın 5 kişi yaşamını yitirmiştir. Bassa bölgesinde üçü çocuk 5 kişi, Han Yunus’ta bir anne ve iki çocuğu dahil 4 kişi, Refah’ta ise 2 kişi saldırılarda hayatını kaybetmiştir. Ayrıca Mevasi bölgesindeki bir çadırda 4 kişi, uygulama fakültesi çevresinde ise 2 kişi ölmüştür.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 19 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail’in İşgal Hazırlıkları ve Filistinlilerin Güney Bölgelere Taşınması

İsrail ordusu, 16 Ağustos 2025 tarihinde Gazze Şeridi’nin tamamını yeniden işgal etme planı kapsamında hazırlıklarını yoğunlaştırdığını açıklamıştır. Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, 17 Ağustos’tan itibaren evlerini kaybeden Filistinlilere çadır ve barınak ekipmanlarının sağlanmasına izin verileceğini bildirmiştir. Bu malzemelerin Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı üzerinden Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası yardım kuruluşları aracılığıyla ulaştırılacağı ileri sürülmüştür. Ancak BM veya diğer kuruluşlardan resmi bir teyit açıklaması yapılmamıştır.

İsrail basını, ordunun Gazze’nin geri kalanını işgal etme emri aldığını, fakat bu adımın eylül ayından önce uygulanmasının beklenmediğini aktarmıştır. İsrail Kamu Yayın Kurumu KAN, ordunun Gazze kentini işgal etmeyi hedefleyen askeri operasyonu hızlandırmaya hazırlandığını duyurmuştur.

İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in, Gazze’nin tamamının yeniden işgaline yönelik planın ana çerçevesini geçtiğimiz günlerde onayladığı bildirilmiştir. Bu çerçevede Zeytun Mahallesi’ne yönelik saldırılar da planın bir parçası olarak gösterilmiştir.

Planın ilk aşamasında Gazze kentinin işgal edilmesi, yaklaşık bir milyon Filistinlinin güneye taşınması, kentin kuşatılması ve yoğun saldırılara maruz bırakılması öngörülmüştür. İkinci aşamada ise büyük ölçüde yıkılmış durumda olan Gazze’nin merkezindeki mülteci kamplarının hedef alınması planlanmıştır. İsrail hükümeti, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun önerisi doğrultusunda bu planı kabul etmiştir.

Netanyahu’nun Askeri ve Siyasi Görüşmeleri

18 Ağustos 2025 tarihinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Yisrael Katz ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ile birlikte Gazze kentine yönelik işgal planını görüşmüştür. Görüşme, Gazze Şeridi’nin güney sınırına yakın Reim Askeri Üssü’nde gerçekleştirilmiştir.

İsrail Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamada, toplantının gündeminin Güvenlik Kabinesi tarafından 8 Ağustos 2025’te kabul edilen Gazze kentini işgal planının uygulanması olduğu bildirilmiştir. Netanyahu, toplantı öncesinde yaptığı değerlendirmede Hamas’ın Mısır ve Katar tarafından sunulan ateşkes önerisini kabul ettiğine dair gelişmelere atıf yapmış ve Gazze’deki hareketin “yoğun baskı altında olduğunu” ileri sürmüştür.

Görüşmede, işgal hazırlıklarının aşamalı şekilde ilerlemesi üzerinde durulmuştur. Plana göre ilk aşamada Gazze kentinin işgal edilmesi, ardından da bölgenin merkezinde yer alan mülteci kamplarına yönelik askeri adımların atılması öngörülmüştür.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenazeleri taşınıyor, 17 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Hamas’ın Ateşkes ve Esir Takası Önerisini Kabulü

18 Ağustos 2025 tarihinde Hamas, Mısır ve Katar’ın sunduğu yeni ateşkes ve esir takası önerisini kabul ettiğini açıklamıştır. Hamas’ın yanı sıra diğer Filistinli grupların da aynı teklife olumlu yanıt verdiği duyurulmuştur. Söz konusu öneri, Kahire ve Doha tarafından bir gün önce taraflara sunulmuştur.

Mısır Cumhurbaşkanlığı Enformasyon Başkanı Diya Reşvan, El-Kahire el-İhbariye kanalına yaptığı açıklamada, teklifin ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff’un önerisi doğrultusunda hazırlandığını ifade etmiştir. Reşvan, Filistinli grupların bu öneriyi olduğu gibi yanıtladığını ve teklifin İsrail tarafına iletildiğini belirtmiştir. Ayrıca, anlaşmanın hayata geçebilmesi için ABD’nin İsrail’e baskı yapması gerektiğini vurgulamıştır.

19 Ağustos 2025 tarihinde İsrail basını, Hamas’ın yanıtına rağmen Tel Aviv yönetiminin esir takası konusundaki tutumunun değişmediğini aktarmıştır. İsrail’in Kanal 12 televizyonu, Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’in, ABD’nin Orta Doğu temsilcisi Witkoff ve Katarlı arabulucularla görüşmeler yürüttüğünü bildirmiştir. Aynı kaynağa göre, Hamas’ın yanıtı taraflar arasındaki farklılıkları önemli ölçüde azaltmıştır.

İsrail devlet televizyonu KAN ise, Mısır ve Katar’ın sunduğu önerinin Witkoff’un daha önceki temel önerisine çok benzediğini duyurmuştur. Ayrıca, müzakerelerin kısmi bir anlaşma hedefiyle Netanyahu’nun bilgisi ve onayı dahilinde yürütüldüğü ifade edilmiştir.

20–21 Ağustos 2025 Tarihleri Arasında Gazze’deki Gelişmeler

Gazze’de Açlıktan Kaynaklanan Can Kayıpları

20 Ağustos 2025 tarihinde Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail ablukası ve saldırıları altında kıtlık yaşayan bölgede açlıktan ölenlerin sayısına ilişkin yeni veriler açıklamıştır. Yapılan açıklamalarda, 19-20 Ağustos tarihleri arasında 3 kişinin daha açlıktan öldüğü belirtilmiştir. Bu kayıplarla birlikte toplam sayı 269’a çıkmıştır. Açlıktan ölenlerin 112’sini çocuklar oluşturmuştur.

21 Ağustos 2025’te yayımlanan bilgilere göre ise, 2 Filistinlinin daha yetersiz beslenme nedeniyle yaşamını yitirdiğini bildirmiştir. Bu ölümlerle birlikte toplam can kaybı 271’e ulaşmıştır.

_{Gazze'de açlıkla mücadele eden Filistinliler, 18 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail Saldırıları

20 Ağustos 2025’te İsrail ordusunun farklı bölgelerde yoğun saldırılar gerçekleştirdiği kaydedilmiştir. Hastane kaynakları ve görgü tanıklarının aktardığı bilgilere göre, Gazze kentinin doğusundaki Tuffah Mahallesi’nde bir anne ve çocuğu, Han Yunus’ta ise yerinden edilmiş kişilerin kaldığı bir çadır hedef alınmış ve 3 kişi ölmüştür. Şati Mülteci Kampı’nda bir çadırın vurulması sonucunda aynı aileden 5 kişi hayatını kaybetmiştir. Ayrıca Gazze kentindeki İslam Üniversitesi yakınlarında bir çadırın vurulması sonucu 4 Filistinli, kuzeyde Cibaliya Nezle beldesinde bir evin hedef alınmasıyla 3 Filistinli yaşamını yitirmiştir. Sabra ve Zeytun mahallelerinde sivillere ait evler de bombalanmıştır. Gazze’nin kuzeybatısındaki Zikim bölgesinde yardım tırlarının güvenliğini sağlayan 12 kişi İsrail ateşiyle ölmüş, 30 kişi yaralanmıştır. Aynı gün Nusayrat Mülteci Kampı’nda yardım bekleyenlere ateş açılması sonucu 8 kişi ölmüş, farklı bölgelerde de evler ve kamplar hedef alınmıştır.

_{İsrail ordusunun Deyr Belah kentine düzenlediği saldırı, 21 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

21 Ağustos 2025’te İsrail saldırılarında can kaybı artmaya devam etmiştir. Sağlık Bakanlığı 21 Ağustos'taki açıklamasına göre, son 24 saat içinde 70 Filistinli öldürülmüş, 356 kişi yaralanmıştır. Han Yunus’ta bir aileye ait evin vurulması sonucu aynı aileden 5 kişi hayatını kaybetmiştir. Salahaddin Caddesi’nde yardım bekleyen siviller hedef alınmış, burada 3 kişi ölmüştür. Gazze kentinin Tuffah Mahallesi’nde bir grup Filistinli insansız hava aracı saldırısıyla hedef alınmış, 2 kişi yaşamını yitirmiştir. Ayrıca Gazze kentindeki Zeytun, Sabra ve Cibaliya bölgelerinde bombardıman sürdürülmüş, ağır yıkımlar yaşanmıştır.

_{İsrail ordusunun Deyr Belah kentine düzenlediği saldırı, 21 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Aynı gün, Deyr el-Belah bölgesinde yerinden edilmiş yaklaşık 200 ailenin sığındığı çadır kampı İsrail ordusu tarafından bombalanmıştır. Görgü tanıkları, saldırı öncesinde çadırların boşaltılması için cep telefonlarına uyarı mesajı gönderildiğini, ardından üç savaş uçağının çadır alanını hedef aldığını aktarmıştır. Aksa Şehitleri Hastanesi yakınında bulunan bu alanda çok sayıda ailenin barındığı bildirilmiş, saldırının ardından ailelerin yeniden sokakta kaldığı kaydedilmiştir. Hastane kaynakları, yaralanan bazı sivillerin tedavi altına alındığını açıklamıştır.

Yardım Bekleyen Sivillere Yönelik Saldırılar

20 Ağustos'ta Gazze’nin kuzeybatısındaki Zikim bölgesinde yardım tırlarının güvenliğini sağlayan sivillere ateş açılmış, 12 kişi ölmüş ve 30 kişi yaralanmıştır. Aynı gün, Nusayrat Mülteci Kampı’nın kuzeyinde yardım bekleyenlerin üzerine ateş açılması sonucu 8 kişi hayatını kaybetmiştir. Günün genelinde yardım dağıtım noktaları çevresinde toplam 22 Filistinlinin öldüğü, 49 kişinin yaralandığı rapor edilmiştir. 27 Mayıs-20 Ağustos arasında bu saldırılarda ölenlerin toplam sayısı 2.018’e, yaralananların sayısı ise 14.947’ye ulaşmıştır.

_{Gazze'ye havadan insani yardım malzemeleri indiriliyor, 20 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

21 Ağustos 2025’te, Salahaddin Caddesi’nde yardım kamyonlarını bekleyen sivillere ateş açılmış, 3 kişi ölmüş ve çok sayıda kişi yaralanmıştır. Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre, 24 saatte yardım noktalarında 18 kişi yaşamını yitirmiş, 117 kişi yaralanmıştır. 27 Mayıs’tan bu tarihe kadar yardım bekleyenlerin hedef alındığı saldırılarda ölenlerin toplam sayısı 2.036’ya, yaralıların sayısı ise 15.064’e yükselmiştir.

Gazze’de İlk Kez Kıtlığın Doğrulanması 

Kıtlığın Resmi Olarak Doğrulanması

22 Ağustos tarihinde, Gazze’de ilk kez kıtlık resmi olarak doğrulanmıştır. Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) tarafından yayımlanan analizde, Gazze kentinde kıtlığın mevcut olduğu ve durumun Deir el-Balah ile Han Yunus bölgelerine yayılmasının beklendiği belirtilmiştir. Bu gelişme, Orta Doğu’da ilk kez kıtlık teyidinin yapılması anlamına gelmiştir.

Birleşmiş Milletler destekli bu rapor, en yüksek seviye olan 5. aşamanın aşıldığını göstermiştir. Bu seviye, yaygın açlık, yetersiz beslenme ve açlığa bağlı ölümlerin eş zamanlı olarak gerçekleşmesiyle tanımlanmaktadır.

_{Gazze'de açlıkla mücadele eden Filistinliler, 21 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

IPC Bulguları ve Nüfus Üzerindeki Etkiler

IPC değerlendirmesine göre Gazze’de yarım milyondan fazla insan kıtlık koşullarında yaşamaktadır. 1,14 milyon kişi (nüfusun %58’i) “acil durum” seviyesinde (4. aşama), 396.000 kişi ise “kriz” seviyesinde (3. aşama) gıda güvensizliği ile karşı karşıyadır.

Eylül 2025 sonuna kadar yaklaşık 641.000 kişinin “felaket” koşullarında (5. aşama) olacağı öngörülmüştür. Gazze’nin kuzeyindeki durum, Gazze kentinden daha ağır veya en az onun kadar kötü olarak değerlendirilmiştir.

Çocuklar ve Savunmasız Gruplar Üzerindeki Durum

Çocuklar ve savunmasız gruplar kıtlıktan en fazla etkilenen kesimler olmuştur. Ağustos 2025 raporuna göre 132.000’den fazla beş yaş altı çocuk, 2026 yılı ortasına kadar akut yetersiz beslenme nedeniyle ölüm riski altındadır.

Temmuz 2025’te yalnızca bir ayda 12.000’den fazla çocuk akut yetersiz beslenme ile kaydedilmiş, bu rakam yıl başından beri altı kat artış göstermiştir. Çocukların dörtte biri şiddetli akut yetersiz beslenme (SAM) ile karşı karşıya kalmıştır. Ayrıca her beş bebekten biri prematüre veya düşük kilolu doğmuştur.

Benzer şekilde, 55.000 hamile ve emziren kadının da tehlikeli düzeyde yetersiz beslendiği tespit edilmiştir.

Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kuruluşların Açıklamaları

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze’de yaşanan kıtlığı “insan yapımı bir felaket” olarak nitelendirmiştir. Guterres, İsrail’in işgal gücü olarak uluslararası hukuk çerçevesinde gıda ve tıbbi malzemeleri ulaştırma yükümlülüğünü hatırlatmıştır.

BM’ye bağlı FAO, UNICEF, WFP ve WHO ortak açıklama yaparak acil ateşkes ve engelsiz insani erişimin sağlanması çağrısında bulunmuştur. UNICEF Direktörü Catherine Russell, Gazze’de çocukların açlıktan ölme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtmiştir. WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus ise yetersiz beslenmenin basit hastalıkları bile çocuklar için ölümcül hale getirdiğini ifade etmiştir.

İsrail ve Filistinli Grupların Tepkileri

İsrail Dışişleri Bakanlığı, Gazze’de kıtlık olmadığını öne sürmüştür. Bakanlık, savaşın başlangıcından bu yana 100.000’den fazla yardım kamyonunun Gazze’ye giriş yaptığını ve son haftalarda gıda fiyatlarında düşüş yaşandığını açıklamıştır.

Hamas ise IPC raporunun, İsrail’in iki milyondan fazla kişiyi abluka altında açlığa mahkûm ettiğini kanıtladığını ve bunun uluslararası hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.

Uluslararası Toplum ve Devletlerin Değerlendirmeleri

Avrupa Birliği Komisyonu üyesi Hadja Lahbib, Eylül sonuna dek her üç kişiden birinin kıtlıkla karşı karşıya kalabileceğini belirtmiş ve İsrail’e kesintisiz insani erişime izin verme çağrısı yapmıştır.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, kıtlığın teyidini “tamamen önlenebilir bir insan yapımı felaket” olarak nitelendirmiş ve İsrail’in yardım girişini engellediğini vurgulamıştır.

İrlanda Başbakanı Micheal Martin de kıtlığın öngörülebilir ve önlenebilir olduğunu belirterek, İsrail’in sivillerin yiyecek ve suya erişimini engellemesinin savaş suçu teşkil ettiğini ifade etmiştir.

İnsani Yardım ve Erişim Sorunları

BM ve yardım kuruluşları, Gazze’ye yönelik yardımların büyük oranda engellendiğini bildirmiştir. Oxfam, İsrail’in neredeyse tüm insani yardım başvurularını reddettiğini ve 3,3 milyon dolar değerindeki yüksek kalorili gıda paketlerinin Gazze dışında depolarda bekletildiğini açıklamıştır.

UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, aylarca yapılan uyarılara rağmen kıtlığın önlenmediğini, bunun İsrail hükümeti tarafından tasarlanmış bir aç bırakma olduğunu ifade etmiştir.

Sağlık ve Tarım Sistemlerinin Çöküşü

Yaklaşık %98 oranında ekili alanın zarar görmesi veya erişilemez hale gelmesi, tarımsal üretimi durma noktasına getirmiştir. Sağlık sistemi çökmüş, içme suyu ve sanitasyon hizmetleri ciddi biçimde azalmıştır. Çoklu ilaca dirençli enfeksiyonlar artmış, ishal, ateş ve solunum yolu hastalıkları özellikle çocuklar arasında yaygın hale gelmiştir.

Açlıktan Ölümler ve Güncel Veriler

22 Ağustos 2025 tarihinde, Gazze Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Munir el-Burş’un açıklamasına göre, son 24 saat içinde iki Filistinli kadın yetersiz beslenme nedeniyle yaşamını yitirmiştir. Bu ölümlerle birlikte, 7 Ekim 2023’ten 22 Ağustos 2025'e kadar geçen sürede, Gazze’de açlıktan ölenlerin sayısı 273’e yükselmiştir. Bu kişilerin 112’sinin çocuk olduğu bildirilmiştir.

İsrail’in Gazze’deki Nasır Hastanesi’ne Saldırısı (25 Ağustos 2025)

Saldırının Seyri

İsrail ordusu 25 Ağustos 2025’te Gazze Şeridi’nin Han Yunus kentinde bulunan Nasır Hastanesi’ni hedef almıştır. Yerel kaynaklara göre hastanenin dördüncü katı iki ayrı hava saldırısı ile vurulmuştur. İlk saldırı doğrudan hastane binasının üst katını hedef almış, ikinci saldırı ise yaralı ve ölüleri çıkarmaya çalışan ilk yardım ekiplerinin olay yerine ulaştığı sırada gerçekleştirilmiştir. Görgü tanıkları, ikinci bombardımanın, sağlık personeli, gazeteciler ve kurtarma görevlilerinin bölgeye koşmasının ardından meydana geldiğini aktarmıştır.

_{İsrail ordusunun Han Yunus’taki Nasır Hastanesi’ne düzenlediği saldırıda yaralananlar, 25 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Reuters görüntülerinde, hastanede canlı yayın akışını sağlayan kameraman Hüsam el-Mısri’nin yürüttüğü bağlantının ilk saldırı sırasında aniden kesildiği belirlenmiştir. Ayrıca görgü tanıkları, saldırının hastane içindeki operasyon odası, tıp öğrencileri, doktorlar, hemşireler ve gazetecilerin bulunduğu alanların işlevsel olduğu bir sırada meydana geldiğini bildirmiştir.

Can Kayıpları

Saldırıda ilk belirlemelere göre 20 kişi hayatını kaybetmiştir. Ölenlerin arasında 5 gazeteci ve bir sivil savunma görevlisi bulunmaktadır. Gazze Sağlık Bakanlığı, ölüler arasında sağlık çalışanları, basın mensupları ve hastaların da bulunduğunu, onlarca kişinin yaralandığını açıklamıştır. Filistin Sivil Savunması ise biri itfaiyeci olmak üzere 15 kişinin öldüğünü, yedi sivil savunma görevlisinin yaralandığını duyurmuştur.

_{İsrail ordusunun saldırı düzenlediği Han Yunus’taki Nasır Hastanesi, 25 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Hayatını Kaybeden Gazeteciler

Saldırıda hayatını kaybeden 5 gazetecinin farklı uluslararası medya kuruluşlarında görev yapmakta olduğu bilinmektedir.

• Hüsam el-Mısri, Reuters için çalışan kameramandır.
• Muhammed Selame, Katar merkezli Al Jazeera televizyonu foto muhabiridir.
• Meryem Ebu Dekka, Independent Arabia ve Associated Press dahil çeşitli medya kuruluşlarında serbest gazetecidir.
• Muaz Ebu Taha, NBC News bünyesinde çalışan bir gazetecidir.
• Ahmed Ebu Aziz, bölgedeki yerel basın mensubudur.

Gazze Medya Ofisi, 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail saldırılarında öldürülen gazetecilerin sayısının 247’ye yükseldiğini açıklamıştır.

_{İsrail’in saldırısında yaşamını yitiren gazeteciler son yolculuklarına uğurlanıyor, 25 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Sağlık Personeli ve Hastalar Üzerindeki Etkiler

Nasır Hastanesi doktorlarından Saber el-Asmar, saldırı sırasında hastanede doktorlar, öğrenciler ve hastaların bulunduğunu, operasyon odasında tıbbi eğitim ve tedavi faaliyetlerinin yürütüldüğünü ifade etmiştir. Asmar, hastaların büyük korku ve panik yaşadığını, pek çoğunun artık hastanede kalmaya cesaret edemediğini ve tesisi terk etmeye başladığını belirtmiştir. Hastane personeli, saldırının uluslararası hukuka göre koruma altında olan sağlık tesislerine yönelik gerçekleştiğini vurgulamıştır.

_{İsrail ordusunun saldırı düzenlediği Han Yunus’taki Nasır Hastanesi, 25 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Uluslararası Tepkiler

Amerika Birleşik Devletleri’nin Tepkileri

ABD Kongresi üyelerinden Nydia Velazquez ve Rashida Tlaib, İsrail’in Han Yunus’taki Nasır Hastanesi’ne düzenlediği saldırıya tepki göstermiştir. Velazquez, saldırıyı “korkunç bir katliam” olarak tanımlamış, ABD’nin İsrail’e verdiği desteğin bu saldırıları mümkün kıldığını ifade etmiştir. Rashida Tlaib ise saldırıyı “savaş suçu” olarak nitelendirmiş ve ABD yönetiminin İsrail’e verdiği askeri yardımı sonlandırması gerektiğini belirtmiştir. Her iki kongre üyesi de, özellikle gazetecilerin ve sağlık çalışanlarının hedef alınmasının uluslararası hukukun açık ihlali olduğunu vurgulamıştır.

Donald Trump’ın Açıklamaları

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada saldırıdan doğrudan haberdar olmadığını belirterek, “Bundan memnun değilim. Aynı zamanda bunları görmek de istemiyorum” ifadesini kullanmıştır. Trump, Gazze’deki açlık ve insani kriz koşullarına dikkat çekmiş, “Bu kabusa bir son verilmesi gerektiğini” söylemiştir. Açıklamasında, 5 gazetecinin de öldüğü saldırının trajik bir gelişme olduğunu belirtmiş, İsrail hakkında doğrudan eleştiri yöneltmekten kaçınmıştır.

Trump ayrıca Gazze’de açlığın derinleştiğini ve bu durumun uluslararası kuruluşlarca da teyit edildiğini ifade etmiştir. ABD’nin bölgeye 60 milyon dolarlık gıda yardımı gönderdiğini, bunun dağıtıldığını ve gıda ihtiyacının karşılanması için çaba gösterildiğini açıklamıştır. Trump, Gazze’deki sürecin sonuna yaklaşıldığı mesajını vermiş, 2-3 hafta içinde çözüm konusunda gelişme olabileceğini dile getirmiştir.

Avrupa Ülkeleri ve AB Kurumlarının Tepkileri

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Nasır Hastanesi’ne yönelik saldırının ardından yaptığı açıklamada sivillerin, özellikle de gazetecilerin korunması gerektiğini belirtmiştir. Macron, insani yardımın Gazze’ye engelsiz şekilde girişine izin verilmesi gerektiğini vurgulamış, kalıcı ateşkes çağrısı yapmıştır. Ayrıca 1967 sınırları temelinde iki devletli çözümün acilen hayata geçirilmesinin önemini dile getirmiştir.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, saldırıyı “dehşet verici” olarak tanımlamış ve çok sayıda gazeteci ile kurtarma görevlisinin hayatını kaybetmesinden derin üzüntü duyulduğunu açıklamıştır. Lammy, İsrail’e Gazze’de insani yardım girişine izin vermesi çağrısında bulunmuş, ayrıca acil ve kalıcı bir ateşkesin sağlanması gerektiğini ifade etmiştir.

İsveç Dışişleri Bakanı, saldırı sonucu yaralanan gazeteci Baraa Lafi’nin durumuna işaret etmiş, İsveç devlet radyosu da konuyu gündeme taşımıştır. İsveç makamları, uluslararası hukuka göre korunması gereken alanların hedef alınmasının kabul edilemez olduğunu belirtmiştir.

AB Komisyonu’nun kriz yönetiminden sorumlu üyesi Hadja Lahbib, gazetecilerin hedef alınmasına tepki göstermiş ve bu tür saldırıların son bulması gerektiğini vurgulamıştır. Lahbib, basın mensuplarının sahada bulunmasının savaşın tanıklığı açısından hayati olduğunu ve uluslararası hukuka göre korunmaları gerektiğini ifade etmiştir.

Almanya Dışişleri Bakanlığı, saldırıdan “şoke olduklarını” açıklamış, çok sayıda gazeteci, kurtarma görevlisi ve sivilin ölümünün kabul edilemez olduğunu belirtmiştir. Açıklamada, gazetecilerin çalışmalarının Gazze’deki gerçekliği dünyaya aktarmak için kritik önem taşıdığı vurgulanmış, İsrail’e medya mensuplarının güvenliğini sağlaması çağrısında bulunulmuştur.

İspanya hükümeti, saldırıyı “uluslararası insancıl hukukun açık ihlali” olarak tanımlamış ve kınamıştır. Açıklamada, basın mensuplarının özel koruma altında olduğu hatırlatılmış, ölümler nedeniyle derin endişe duyulduğu belirtilmiştir.

İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, gazetecilerin güvenliğinin sağlanmasının temel bir sorumluluk olduğunu açıklamış, Gazze’de basın özgürlüğünün garanti altına alınması çağrısı yapmıştır. İsviçre Dışişleri Bakanlığı, saldırıyı “şiddetle kınadığını” duyurmuştur. Paylaşımda, sivillerin ve sivil altyapının uluslararası insancıl hukuk kapsamında her zaman korunması gerektiği vurgulanmıştır.

AB’nin eski Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Avrupa Birliği kurumlarının pasifliğini eleştirmiştir. Borrell, AB’nin İsrail’in insan hakları ihlallerine karşı harekete geçmemesinin siyasi ve ahlaki bir ortaklık anlamına geldiğini ifade etmiştir. Ayrıca bu eylemsizliğin yargıya taşınabileceğini ve Avrupa’nın itibarının ciddi şekilde zedelendiğini belirtmiştir.

Kanada'nın Tepkileri

Kanada Dışişleri Bakanlığı, saldırıdan “dehşete düştüklerini” açıklamış, olayın kabul edilemez olduğunu belirtmiştir. Açıklamada, sivillerin korunması, ateşkesin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılmasının önemi vurgulanmıştır.

Ürdün’ün Tepkisi

Ürdün Dışişleri Bakanlığı, saldırıyı en sert şekilde kınamış ve bunun Cenevre Sözleşmeleri’nin açık ihlali olduğunu belirtmiştir. Açıklamada, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının bölgeyi istikrarsızlığa sürüklediği ve uluslararası toplumun harekete geçmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Suudi Arabistan’ın Tepkisi

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, saldırıyı kınamış ve uluslararası toplumun derhal harekete geçmesi çağrısında bulunmuştur. Açıklamada, insani yardım, sağlık ve medya çalışanlarının korunmasının zorunlu olduğu ifade edilmiştir.

Katar’ın Tepkisi

Katar Dışişleri Bakanlığı, saldırıyı “sistematik suçların yeni bir halkası” olarak nitelendirmiştir. Açıklamada, uluslararası hukukun açık ihlali olduğu belirtilmiş, sivillerin korunması ve Gazze’deki soykırımın durdurulması için acil adımlar atılması gerektiği ifade edilmiştir.

Birleşmiş Milletler’in Tepkileri

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in sözcüsü aracılığıyla yapılan açıklamada, İsrail’in Nasır Hastanesi’ne yönelik saldırısı kınanmıştır. Açıklamada, sivillerin ve özellikle uluslararası hukukla koruma altında bulunan sağlık tesislerinin hedef alınmasının kabul edilemez olduğu belirtilmiştir. BM, saldırıya ilişkin tarafsız ve bağımsız bir soruşturma yürütülmesi çağrısında bulunmuştur.

BM Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada saldırının kurtarma ekiplerini de hedef aldığını vurgulamıştır. Albanese, Gazze’de bu tür olayların sürekli yaşandığını belirterek, uluslararası topluma İsrail’e yönelik silah ambargosu ve yaptırımlar uygulanması çağrısında bulunmuştur. Ayrıca Gazze’ye yönelik ablukaların kaldırılması gerektiğini ifade etmiştir.

BM İnsan Hakları Ofisi Sözcüsü Ravina Shamdasani, saldırıda dört gazeteci ve bir itfaiyecinin öldüğünü hatırlatarak, “Gazze’de gazetecilerin öldürülmesi dünyayı şoke etmelidir” ifadesini kullanmıştır. Shamdasani, bu olayların bağımsız bir şekilde soruşturulması gerektiğini belirtmiş, gazetecilerin hedef alınmasının uluslararası hukukun ağır bir ihlali olduğunu vurgulamıştır.

BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Sözcüsü Olga Cherevko, saldırıyı “korkunç” olarak nitelendirmiştir. Cherevko, sahadaki gözlemlerine atıfta bulunarak hastanelerin sürekli hedef alınmasının Gazze’de sağlık sistemini tamamen çökme noktasına getirdiğini belirtmiştir. Açıklamada, sivillerin ve sağlık personelinin korunmasının uluslararası toplumun sorumluluğu olduğu ifade edilmiştir.

Uluslararası Basın Kuruluşları ve Meslek Örgütlerinin Tepkileri

Reuters Genel Yayın Yönetmeni Alessandra Galloni ile AP Genel Yayın Yönetmeni Julie Pace tarafından kaleme alınan ortak açıklamada, Nasır Hastanesi’nde 5 gazetecinin öldürülmesine duyulan öfke dile getirilmiştir. Açıklamada, hastanelerin uluslararası hukuk kapsamında korunan alanlar olduğu hatırlatılmış, İsrail’in saldırısının şeffaf ve hızlı biçimde soruşturulması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, İsrail’in “gazeteciler hedef alınmıyor” yönündeki açıklamalarına şüpheyle yaklaşıldığı, geçmişteki soruşturmaların çoğunun sonuçsuz kaldığı vurgulanmıştır.

Reuters, saldırıda ölen foto muhabiri Hüsam el-Mısri ve geçmişte kendisi için çalışan serbest foto muhabiri Muaz Ebu Taha için bireysel olarak başsağlığı mesajı yayımlamış, ayrıca ağır yaralanan muhabir Hatem Khaled’in durumuna dikkat çekmiştir. Ajans, yaralı muhabirin tedavisi için İsrail ve Gazze’deki yetkililerden acil yardım talebinde bulunmuştur.

AP, hayatını kaybeden muhabiri Meryem Ebu Dekka için üzüntüsünü ifade eden bir açıklama yayımlamıştır. AP, Gazze’de çok zor koşullarda görev yapan muhabirlerinin güvenliği için çaba gösterildiğini, ancak saldırıların gazetecilerin hayatını doğrudan tehdit ettiğini belirtmiştir.

Al Jazeera, kameramanı Muhammed Selame’nin öldürülmesinin ardından yaptığı açıklamada, saldırıyı “gerçeği susturmaya yönelik sistematik bir kampanya” olarak tanımlamıştır. Açıklamada, bu eylemlerin Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Roma Statüsü ve Cenevre Sözleşmeleri kapsamında “savaş suçu” niteliğinde olduğu belirtilmiştir.

RSF, saldırıyı şiddetle kınamış ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırmıştır. RSF Genel Direktörü Thibaut Bruttin, son iki yılda Gazze’de 200’den fazla gazetecinin öldürüldüğünü, bunun uluslararası hukukta güvence altına alınan gazeteci koruma yükümlülüğünün ihlali olduğunu belirtmiştir. Açıklamada ayrıca, İsrail ordusunun bilgiyi bastırma girişimlerinin endişe verici olduğu ifade edilmiştir.

Filistin Gazeteciler Sendikası, İsrail’in gazeteciliği “stratejik bir tehdit” olarak gördüğünü açıklamış ve saldırıların savaş suçu olduğunu belirtmiştir. Sendika, İsrail’in bu eylemlerinin, tanıkları susturma ve gerçekleri gizleme çabasıyla bağlantılı olduğunu vurgulamış, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde yargılanması çağrısında bulunmuştur. Ayrıca, İsrail tarafından 147 gazetecinin gözaltında tutulduğu ve 20’sinin işkenceye maruz kaldığı aktarılmıştır.

Türkiye’nin Tepkisi

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail’in Han Yunus’taki Nasır Hastanesi’ne düzenlediği ve 5’i gazeteci olmak üzere en az 20 kişinin hayatını kaybettiği saldırıya tepki göstermiştir. Erdoğan, saldırıyı “vahşi bir katliam” olarak tanımlamış, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetini “insanlık adına ne varsa yok etmekle” suçlamıştır.

Cumhurbaşkanı, Türkiye’nin önümüzdeki dönemde Gazze’de yaşanan katliamı durdurmak, Gazzelilere daha fazla insani yardım ulaştırmak ve uluslararası toplumu harekete geçirmek amacıyla ek adımlar atacağını açıklamıştır. Erdoğan’ın ifadeleri, saldırının Türkiye tarafından sadece diplomatik bir kınama olarak değil, aynı zamanda somut siyasi ve insani girişimlere yol açacak bir gelişme olarak değerlendirildiğini göstermiştir.

_{Gazze'de tedavi ve ilaç yetersizliği nedeniyle ciddi derecede yetersiz beslenme sorunu yaşayan bir Filistinli, 24 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

25 Ağustos 2025 İtibarıyla Gazze’de Son Durum

Gazze Şeridi, İsrail’in yoğun saldırıları ve devam eden ablukası nedeniyle ağır bir insani kriz altındadır. İlaç, gıda, temiz su ve hijyen malzemeleri ciddi şekilde azalmış, kıtlık yaygın bir hale gelmiştir. Filistin Sağlık Bakanlığı verilerine göre 25 Ağustos 2025 itibariyle, açlık nedeniyle ölenlerin sayısı 300’e ulaşmıştır; bu kişilerin 117’si çocuktur.

Birleşmiş Milletler destekli Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC), 15 Ağustos 2025 tarihli raporunda Gazze’deki kıtlığın “felaket seviyesi” olarak bilinen 5. aşamaya ulaştığını bildirmiştir. Raporda, yarım milyondan fazla insanın açlık, yoksulluk ve ölümle tanımlanan koşullar altında yaşadığı belirtilmiştir. 25 Ağustos 2025 itibariyle, İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 62 bin 622'e, yaralıların sayısı ise 157 bin 673'e çıkmıştır.

7-8 Eylül 2025 Tarihleri Arasında Gazze’deki Gelişmeler

Yoğunlaşan Askerî Operasyonlar

İsrail ordusu, Gazze Şehri ve çevresine yönelik hava saldırılarını sürdürmektedir. 7 Eylül 2025’te Gazze’nin batısındaki El-Ruya isimli 7 katlı bina tamamen yıkılmış, bir gün önce ise 15 katlı El-Susi Kulesi imha edilmiştir. İsrail güvenlik kabinesi, Gazze’nin işgaline yönelik planı onaylamış, kentin yaklaşık 1 milyon sakininin güneye sürülmesi hedeflenmiştir. Saldırılarda çok katlı binalar kasıtlı olarak hedef alınmakta, çevredeki çadır alanları da zarar görmektedir. Savunma Bakanı Israel Katz, Gazze Şehri’ne yönelik saldırıların genişletileceğini ve çok katlı binaların bombalanacağını duyurmuştur.

^{İsrail Ordusu Tarafından Gazze Şehri’ndeki El-Ruya Kulesi Bombalandıktan Sonra Yapıdan Yoğun Alevler ve Duman Yükseldi, 07 Eylül 2025 (Anadolu Ajansı)}

Sivil Kayıplar ve Açlık Krizi

Gazze’de Ekim 2023’ten bu yana ölenlerin sayısı 64.500’ü aşmıştır. Sağlık Bakanlığı verilerine göre yalnızca son 24 saatte 67 kişi ölmüş, 320 kişi yaralanmıştır. İsrail’in yardım bekleyen sivilleri hedef aldığı saldırılarda 2.430 kişi hayatını kaybetmiş, 17.794 kişi yaralanmıştır. Açlık nedeniyle ölenlerin sayısı 393’e ulaşmış, bunların 140’ı çocuk olmuştur. İsrail’in sınır kapılarını kapatması ve yardımları engellemesi sonucu Gazze, BM destekli sistemlerce kıtlık bölgesi ilan edilmiştir.

Evler ve Kamplara Yönelik Saldırılar

8 Eylül 2025 sabahında İsrail’in Gazze genelinde düzenlediği saldırılarda en az 25 sivil ölmüştür. Gazze Şehri’nde çadırlara ve evlere düzenlenen saldırılar sonucu çocuklar da dahil olmak üzere siviller hayatını kaybetmiştir. Nuseyrat Mülteci Kampı’nda top atışları sonucu beş kişi ölmüş, 22 kişi yaralanmıştır. Han Yunus’un El-Mavasi bölgesinde, “güvenli bölge” ilan edilmesine rağmen sivillerin çadırları hedef alınmış ve üç kişi hayatını kaybetmiştir.

^{Gazze’de İsrail Saldırıları Sonrası Yoğun Duman ve Yıkım, 07 Eylül 2025 (Anadolu Ajansı)}

Batı Şeria’daki Gelişmeler

İsrail ordusu Batı Şeria’da da operasyonlarını sürdürmektedir. 8 Eylül 2025’te Nablus’un Beyta beldesinde 30 dükkân yıkılmış, 10 Filistinli gözaltına alınmıştır. Ayrıca yasa dışı Yahudi yerleşimciler köylere saldırmış, sivilleri yaralamış ve mülklere zarar vermiştir. Filistin makamlarına göre İsrail hapishanelerinde 10.800 kişi tutulmaktadır. Ekim 2023’ten bu yana Batı Şeria’da ölü sayısı 1.016’ya ulaşmıştır.

Uluslararası Tepkiler

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Birliği Gazze Temas Grubu, İsrail’in sivilleri aç bırakma ve zorla göç ettirme politikasını kınamış, bunun uluslararası hukuka aykırı olduğunu bildirmiştir. Avrupa Birliği, insani yardımın Gazze’ye ulaşmasında İsrail’in engeller çıkarmaması gerektiğini açıklamış, kuşatma ve kıtlığın sona ermesi çağrısında bulunmuştur. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Gazze’deki saldırılar nedeniyle İsrail’e silah ihracatını kalıcı olarak yasaklayan dokuz maddelik bir karar açıklamış, ardından İsrail İspanya’nın iki bakanına giriş yasağı getirmiştir.

İsrail’in Gazze Kentindeki 1 Milyon Filistinliyi Güneye Göç Ettirme Çağrısı

İsrail ordusu, yaptığı duyurularla, Gazze kentinde yaşayan yaklaşık 1 milyon Filistinliyi güney bölgelere zorla göç etmeye çağırmıştır. Bu çağrı, kara saldırısı hazırlıkları eşliğinde yapılmış ve Gazze’nin kuzeyinin işgaline zemin hazırlayan bir gelişme olarak kaydedilmiştir.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, X sosyal medya platformunda yayımladığı açıklamada, Gazze kentine yönelik geniş çaplı bir saldırı planladıklarını duyurmuştur. Açıklamada, bölgede kalmanın “oldukça tehlikeli” olacağı vurgulanmış ve sivillerden “acilen” güneye, özellikle de El Mevasi bölgesine gitmeleri istenmiştir.

Gazze kentinde, büyük çoğunluğu derme çatma çadırlarda yaşayan siviller, kara saldırısı tehdidi altında bir kez daha zorla yerinden edilme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Söz konusu bölgedeki nüfus, halihazırda yoğun hava saldırılarının hedefi hâline gelmiştir.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da aynı dönemde yaptığı açıklamada, Gazze’ye kara harekâtına hazırlandıklarını belirtmiş; sivil halktan güneye göç etmeleri yönünde çağrıda bulunmuştur.

13–14 Eylül 2025 Tarihleri Arasında Gazze’deki Gelişmeler

Gazze’deki Can Kayıpları

Gazze'deki Sağlık Bakanlığının yaptığı yazılı açıklamaya göre 13–14 Eylül arasında 47 kişi daha hayatını kaybetmiş, hastanelere 205 yaralı getirilmiştir. Gazze’de 7 Ekim 2023’ten bu yana hayatını kaybedenlerin sayısı 64 bin 803’e, yaralı sayısı 164 bin 264’e ulaşmıştır. 18 Mart’tan bu yana gerçekleştirilen saldırılarda 12 bin 253 kişi ölmüş, 52 bin 223 kişi yaralanmıştır.

Açlık nedeniyle ölümler içinde 145’i çocuk olmak üzere 420 can kaydı bildirilmiştir; Birleşmiş Milletler destekli IPC’nin 22 Ağustos’ta Gazze için kıtlık ilanı sonrası 30’u çocuk 142 kişi daha açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle yaşamını yitirmiştir.

^{İsrail'in Gazze'nin orta mahallelerine saldırıları- (Anadolu Ajansı)}

Gazze’de aç bırakma politikasının yol açtığı kıtlık ve yetersiz beslenmenin yayılması sebebiyle hastanelerde kan bankası stokları kritik düzeye gerilemiştir. Günlük kan ve bileşen ihtiyacı 350 üniteyi aşmıştır; toplu bağış kaynaklarının azalması nedeniyle kan temini sürdürülebilir olmaktan çıkmıştır. İlgili makamların kan üniteleri ve bileşen stoklarını güçlendirmek üzere acil müdahalesi talep edilmiştir.

İsrail’in Yeni Saldırıları

Son dönemde farklı bölgelere düzenlenen saldırılarda siviller, konutlar, çadırlar ve araçlar hedef alınmıştır. Deyr el-Belah’ın güneyinde sığınmacı çadırına yönelik saldırıda ikisi kadın, üçü çocuk 6 kişi ölmüş; Han Yunus’un güneyi ve orta kesimler topçu ateşi ile vurulmuştur. Gazze kentinde Eş-Şifa Hastanesi önü ile Tel el-Heva çevresi ve Şeyh Rıdvan’ın doğusu hava, topçu ve patlayıcı yüklü “robot” sistemleriyle hedef alınmıştır.

Gazze Kentinin Kuzey ve Batısındaki İsrail Saldırıları

Gazze kentinin batısında ve kuzeybatısında çok katlı yapılar, bloklar ve konut alanları yoğun şekilde bombalanmıştır. Es-Sina Caddesi’ndeki çok katlı bina, Tel el-Heva, Rimal, Şeyh Aclin ve Gazze Limanı çevresindeki yerleşimler ile El-Kerame ve El-Cela caddeleri, Eş-Şati Mülteci Kampı ve çevresindeki yapılar hedef alınmıştır.

^{İsrail Gazze kentinin batı mahallelerine yönelik saldırıları - (Anadolu Ajansı)}

İsrail ordusu, kent genelinde Reşid Caddesi üzerinden güneye geçiş için bildiriler atmıştır. Ayrıca kent batısındaki Ebu Rasas ve Ayiş binaları ile Kerame’de “Kule 5”in üst katları yıkılmış, Cela Caddesi’nde “Belha” ailesine ait ev bombalanmıştır. Gün boyu çok sayıda binaya “tahliye uyarısı” yapılması siviller arasında paniğe yol açmıştır.

^{İsrail'in Gazzelilere yönelik saldırıları devam ediyor (Anadolu Ajansı)}

İsrail’in Gazze’ye Yönelik Kara Saldırısı (15-16 Eylül 2025)

Kara Saldırısının Başlangıcı

İsrail ordusu 16 Eylül 2025’te Gazze Şehri’ne yönelik kara harekâtını başlatmıştır. İsrail ordusu harekâtın amacını kentin işgali ve Hamas’ın idari ve askeri gücünün ortadan kaldırılması olarak açıklamıştır. Kara birliklerinin ilerleyişinin öncesinde, İsrail Gazze’ye haftalar süren yoğun hava ve topçu bombardımanları ile saldırmıştır. Bu süreçte yüksek katlı binalar ve yerleşim alanları hedef alınmış, Gazze’nin en yoğun nüfuslu bölgeleri ağır tahribata uğramıştır.

Ordu tarafından yapılan yazılı açıklamada, saldırıların gece saatlerinde başladığı, şu an için 2 tümenin sahada bulunduğu ve üçüncü tümenin ilerleyen günlerde harekâta dahil edileceği bildirilmiştir. Kara saldırılarının kentin kenar mahallelerinden başladığı ve ilerleyen süreçte şehrin kuşatılmasının planlandığı duyurulmuştur.

_{İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları aralıksız sürerken, Gazze sınırında İsrail ordusuna ait tank ve zırhlı araç, 16 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail Savunma Bakanı İsrail Katz, saldırıların başlaması sırasında yaptığı açıklamada “Gazze yanıyor” ifadesini kullanmıştır. Bu açıklama, Gazze Şehri’nin tamamen ele geçirilmesine yönelik niyetin işaretlerinden biri olarak kaydedilmiştir. Bölgeden aktarılan haberlerde, bombardımanın neredeyse aralıksız sürdüğü ve halkın yaşadığı konutların yıkıldığı bildirilmiştir. Birçok sivilin enkaz altında kaldığı, kurtarma çalışmalarının ise yoğun saldırılar nedeniyle kesintiye uğradığı belirtilmiştir.

Kara harekâtının başlangıcı, hem İsrail içinde hem de uluslararası alanda geniş yankı uyandırmıştır. İsrail ordusunun resmi duyuruları operasyonun aşamalı ve kademeli şekilde ilerleyeceğini ifade etmiştir. Ancak bölgede bulunan yerel kaynaklar, hava saldırılarıyla eşzamanlı başlatılan kara hareketlerinin çok sayıda can kaybına yol açtığını rapor etmiştir.

_{İsrail’in saldırıları nedeniyle Gazze’de zorunlu göç, 16 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)}

ABD’nin Rolü ve Diplomatik Temaslar

Kara saldırısının başlamasından kısa süre önce ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Kudüs’te Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüşmüştür. Görüşmede ABD yönetiminin İsrail’e desteği teyit edilmiş ancak saldırının hızlı şekilde uygulanması ve kısa sürede sonuçlandırılması yönünde beklenti dile getirilmiştir. Rubio, İsrail’e verdiği destekle birlikte, Hamas’ın silahsızlandırılması ve rehinelerin serbest bırakılmasının öncelikli hedefler arasında olduğunu belirtmiştir.

ABD Başkanı Donald Trump’ın da İsrail’in kara harekatına engel olmayacağı, operasyonun Netanyahu’nun siyasi sorumluluğunda yürütüleceği ifade edilmiştir. ABD’li yetkililer, bu süreci “Trump’ın değil, Netanyahu’nun savaşı” olarak nitelendirmiştir.

_{İsrail’in saldırıları nedeniyle Gazze’de zorunlu göç, 15 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Filistinli Sivil Nüfusun Durumu

Gazze Şehri’ne yönelik kara saldırısı sırasında Filistinli siviller ağır koşullar altında kalmıştır. İsrail ordusu kentin boşaltılmasını istemiş, yüz binlerce kişi güney bölgelere doğru zorla göç ettirilmiştir. Ancak “güvenli bölgeler” olarak ilan edilen alanlar düzenli biçimde bombalanmış, Al-Mawasi gibi kamplar aşırı kalabalık ve sağlıksız koşullar nedeniyle barınma imkânlarını kaybetmiştir.

_{İsrail ordusunun Gazze kentindeki el-Ghafri Kulesi’ne düzenlediği hava saldırısı sonucu yıkılan bina, 15 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Yerinden edilenlerin çoğu temel hizmetlere erişememiştir. Su, gıda ve ilaç sıkıntısı derinleşmiş, kıtlık şartları daha da ağırlaşmıştır. Birleşmiş Milletler ve yardım kuruluşları, bu durumun “felaket seviyesinde” bir insani krize yol açtığını bildirmiştir.

Sağlık hizmetleri de ağır baskı altına girmiştir. Al-Şifa ve Baptist hastaneleri dahil olmak üzere çok sayıda sağlık merkezi, bombardıman nedeniyle işlevsiz hale gelmiştir. Prematüre bebeklerin tek bir kuvözde tutulmak zorunda kalındığı, kritik tıbbi cihazların elektriksizlik nedeniyle çalışamaz hale geldiği rapor edilmiştir. Saha koşulları yüzünden sağlık çalışanlarının çoğu görev yapamaz duruma gelmiştir.

Kentin doğu bölgelerinin tamamen boşaltıldığı, kalan nüfusun batıya sıkıştığı, ardından buralardan da tekrar sürülmeye zorlandığı aktarılmıştır. Ayrıca İsrail ordusu, Gazze Şeridi sahili boyunca uzanan Raşid Caddesi üzerinden güneye doğru göç edilmesini emretmiştir. Ordu sözcüsü Avichay Adraee, kent sakinlerinin yüzde 40’ından fazlasının zorla sürüldüğünü belirtmiştir.

_{İsrail’in saldırıları nedeniyle Gazze’de zorunlu göç, 15 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Can Kaybı ve Yaralılar

Kara saldırısının başlamasıyla birlikte can kayıpları hızla artmıştır. Gazze genelinde 16 Eylül’de düzenlenen bombardımanlarda tek bir günde 52 ile 62 arasında sivilin hayatını kaybettiği bildirilmiştir. Daraj ve Sabra mahallelerinde yoğun hava saldırıları sonucu onlarca kişi ölmüş ya da yaralanmıştır. Bu saldırılarda çocukların ve kadınların da bulunduğu kaydedilmiştir.

Hastane kaynaklarına göre, Gazze’nin kuzeybatısı ve doğusunda gerçekleşen saldırılarda 31 kişi hayatını kaybetmiş, Emn kavşağı yakınlarındaki bir saldırıda ise aralarında kadın ve çocukların bulunduğu 8 kişi ölmüştür. Derec mahallesinde iki evin bombalanmasıyla en az 3 kişi yaşamını yitirmiş, çok sayıda sivil enkaz altında kalmıştır. Enkaz altından çıkarılan cansız beden sayısının 20’ye ulaştığı kaydedilmiştir.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında hayatını kaybeden bir genç, 16 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze’nin güneyindeki Sabra mahallesinde bir evin hedef alınması sonucu 4 kişi hayatını kaybetmiş, batıdaki Şati Mülteci Kampı ve Şeyh Rıdvan bölgesinde de çok sayıda kişi yaralanmıştır. Şeyh Rıdvan’daki Birket bölgesinde evlerin patlayıcı yüklü robotlarla havaya uçurulduğu ve insansız hava araçlarıyla sivillere ateş açıldığı rapor edilmiştir.

Gazze Şeridi’nin orta kesiminde Deyr Belah’ta bir evin hedef alınması sonucu üç kişilik bir aile yaşamını yitirmiştir. Bureyc Mülteci Kampında ise Ebu Hemise Okulunda çadırda kalan sivillerin hedef alınmasıyla çok sayıda yaralı olmuştur.

Gazze Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre 7 Ekim 2023’ten 16 Eylül 2025’e kadar en az 64.871 kişi öldürülmüş, 164.610 kişi yaralanmıştır. İsrail ordusunun eski Genelkurmay Başkanı da Gazze nüfusunun %10’undan fazlasının ölü veya yaralı duruma düştüğünü ifade etmiştir.

_{Gazze’de yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybeden 6 aylık el-Mısri, 16 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)}

15-16 Eylül tarihleri arasında açlık nedeniyle 1’i çocuk olmak üzere 3 kişinin daha öldüğü bildirilmiştir. Gazze’de açlıktan ölenlerin sayısı 428’e yükselmiştir. Birleşmiş Milletler destekli IPC verilerine göre 22 Ağustos’ta kıtlık ilan edilmesinden bu yana 150 kişi açlıktan ölmüştür.

22 Eylül 2025 İtibarıyla Gazze’de Güncel Durum

Gazze’deki Sağlık Bakanlığının verilerine göre 22 Eylül 2025 itibarıyla İsrail’in saldırılarında yaşamını yitirenlerin sayısı 65.344’e çıkmıştır. Yaralı sayısı ise 166.795 olarak kaydedilmiştir. 21-22 Eylül arasında sadece 24 saat içerisinde 61 kişi ölmüş, 220 kişi yaralanmıştır. Enkaz altında hâlen binlerce kişinin bulunduğu bildirilmektedir.

İsrail ordusu, 19 Ocak 2025’te sağlanan ateşkesi 18 Mart 2025’te bozmuş ve bu tarihten 22 Eylül'e kadar 12.785 Filistinli öldürülmüştür. 54.754 kişi de yaralanmıştır. Özellikle 27 Mayıs 2025’ten itibaren yardım dağıtım noktalarına yönelik saldırılarda 2.523 kişi hayatını kaybetmiş, 18.496 kişi yaralanmıştır.

1-3 Ekim 2025 Arasında Gazze’de Yaşanan Gelişmeler

1 Ekim 2025

1 Ekim 2025’te Gazze’de hem açlık nedeniyle ölümler hem de İsrail ordusunun doğrudan saldırıları yoğun olarak kaydedilmiştir. Gazze Sağlık Bakanlığı, abluka ve saldırılar nedeniyle açlıktan ölenlerin sayısının 455’e yükseldiğini, bu ölümlerin 151’inin çocuk olduğunu açıklamıştır. Birleşmiş Milletler destekli Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) çerçevesinde 22 Ağustos 2025’te kıtlık ilan edilmesinden bu yana 177 kişinin (36’sı çocuk) açlıktan öldüğü kaydedilmiştir.

_{İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları sürüyor, 1 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Aynı günün sabah saatlerinden itibaren Gazze kentinin çeşitli bölgeleri hedef alınmıştır. El-Fellah Okulu’na düzenlenen havan saldırısında 11 kişi ölmüş, aralarında bir sivil savunma görevlisinin de bulunduğu çok sayıda kişi yaralanmıştır. Ed-Derac Mahallesi’nde Ebu Kemil ailesinin evi bombalanmış ve yedi kişi hayatını kaybetmiştir. Rimal Mahallesi’nde bir evin vurulması sonucu iki kişi ölmüş, Nafak bölgesindeki saldırıda bir kişi yaşamını yitirmiştir.

_{İsrail'in saldırıları altındaki Gazze'de günlük yaşam, 1 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Su ihtiyacının karşılandığı altyapılar da hedef alınmıştır. Selasini Caddesi’nde bir su tankerine yönelik saldırıda beş Filistinli ölmüş, çok sayıda kişi yaralanmıştır. Sabra Mahallesi’nde İsticabe Camisi yakınında toplanan siviller ateş altına alınmış ve iki kişi ölmüştür.

Gazze Şeridi’nin orta bölgelerinde de saldırılar gerçekleşmiştir. Nusayrat Mülteci Kampı’nın kuzeyindeki Muhayyem el-Cedid bölgesine düzenlenen İHA saldırısında iki kişi ölmüş, Bureyc Mülteci Kampı’ndaki bir evin bombalanması sonucu bir kişi yaşamını yitirmiştir. Deyr el-Belah kentinde yerinden edilenlerin kaldığı çadır hedef alınmış, dört Filistinli hayatını kaybetmiştir.

_{İsrail saldırıları nedeniyle Filistinlilerin güney bölgelere göçü sürüyor, 1 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Hastane raporlarına göre, gün boyu düzenlenen saldırılarda hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısı 67’ye ulaşmıştır. Cenazeler El-Ehli Baptist Hastanesi, Şifa Hastanesi, el-Aksa Hastanesi, Avde ve Nasır hastanelerine ulaştırılmıştır. BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA), İsrail saldırılarında her gün ortalama 100 Filistinlinin öldürüldüğünü bildirmiştir. UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, açlık ve tıbbi imkânsızlıkların da can kayıplarını artırdığına dikkat çekmiştir.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC), saldırıların yoğunlaşması nedeniyle Gazze kentindeki ofis operasyonlarını geçici olarak durdurmuş ve personeli güneydeki merkezlere çekmiştir.

2 Ekim 2025

2 Ekim’de İsrail saldırılarında en az 43 Filistinli hayatını kaybetmiştir. Gazze limanı yakınlarında bir sivil grup hedef alınmış, Zeytun Mahallesi’nde bir kişi İHA saldırısıyla öldürülmüş, Ensar Kavşağı yakınında bir çocuk hayatını kaybetmiştir. Şati Mülteci Kampı’nda bir evin bombalanmasında bir çocuk yaşamını yitirmiş, Sabra Mahallesi’nde Sabiti ailesinin evi vurulmuş ve bir kadın öldürülmüştür. Ayrıca Sabra, Tel el-Hava, Şeyh Rıdvan ve Nasr bölgelerinde çok sayıda ev bombalanarak yıkılmıştır.

_{İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları sürüyor, 2 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Orta kesimde Deyr el-Belah’ın Ebu Arif bölgesinde sivillerin toplandığı alana İHA saldırısı düzenlenmiş ve ölümler yaşanmıştır. Meşaile bölgesindeki çadırlara yapılan saldırıda üç kişi, Vadi es-Silka bölgesinde bir kişi ölmüştür. Bureyc Mülteci Kampı’nda odun toplayan dört kardeşin öldürüldüğü bildirilmiştir.

Han Yunus’un batısındaki El-Mevasi’de bir aşevi hedef alınmıştır. Burada ölen dokuz kişinin arasında bir baba, dört çocuğu ve torunu bulunmaktadır. Han Yunus’un güneyinde yardım bekleyen sivillere ateş açılması sonucu 13 kişi hayatını kaybetmiştir. El-Mevasi’de Aksa Üniversitesi yerleşkesinde çadırlar vurulmuş ve çok sayıda yaralı olmuştur.

_{İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları sürüyor, 2 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze Sağlık Bakanlığı, 2 Ekim günü içinde 77 ölü ve 222 yaralının hastanelere ulaştığını bildirmiştir. Toplam can kaybı 2 Ekim itibariyle 66.225’e yükselmiştir. Sağlık Bakanlığı ayrıca Şifa, Huluv ve Kudüs hastanelerine erişimin son derece tehlikeli hale geldiğini açıklamış ve uluslararası topluma sağlık tesislerinin korunması çağrısı yapmıştır.

Aynı gün Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), Deyr el-Belah’ta sağlık çalışanı Ömer Hayek’in öldüğünü, Gazze’de öldürülen MSF çalışanı sayısının 14’e çıktığını bildirmiştir. Gazze’de yardım akışında ciddi kısıtlamalar devam etmiştir. Eylül ayında bölgeye giriş yapması gereken 18.000 yardım tırından yalnızca 1.824’ünün ulaşabildiği ve bunun ihtiyacın %10’unu karşılayabildiği açıklanmıştır. Girişi engellenen ürünler arasında temel gıda maddeleri ve çocuk besinleri yer almıştır. Günlük en az 600 yardım ve yakıt tırına ihtiyaç olduğu vurgulanmıştır.

_{İsrail saldırıları nedeniyle Filistinlilerin güney bölgelere göçü sürüyor, 2 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

3 Ekim 2025

3 Ekim’de Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail saldırılarında yaşamını yitirenlerin sayısının bir gün içinde 63 artarak toplam 66.288’e ulaştığını duyurmuştur. Yaralı sayısı ise 169.165 olarak kaydedilmiştir. Açlıktan ölenlerin sayısı bu tarihte 457’ye yükselmiştir. Bunların 152’si çocuklardan oluşmaktadır. IPC verilerine göre 22 Ağustos’tan bu yana kıtlık nedeniyle ölenlerin sayısı 179’dur (37’si çocuk).

_{İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları sürüyor, 3 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

DSÖ aracılığıyla üç prematüre bebek kuzeyden güneye nakledilmiş, UNICEF Sözcüsü James Elder Gazze’de anneler ve yenidoğanlar için durumun daha önce hiç bu kadar kötü olmadığını belirtmiştir. Her gün 60 ila 80 çocuğun yetersiz beslenme nedeniyle hastanelere kaldırıldığı ifade edilmiştir. Nasır Hastanesi’nde koridorların yeni doğum yapmış kadınlarla dolu olduğu rapor edilmiştir. Elder, Gazze’de iki yıl içinde 1000 bebeğin önlenebilir hastalıklardan öldüğünü kaydetmiştir.

_{Dünya Sağlık Örgütü ekibi, Gazze kentindeki hasta çocukları tahliye ediyor, 3 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Yardım konusunda da tablo değişmemiştir. Gazze’ye ulaşan yardım tırlarının yetersizliği halkın temel ihtiyaçlara erişimini neredeyse imkânsız hale getirmiştir. İsrail ordusu ise Reşid Caddesi’ni kapatarak kuzey ve güney arasındaki bağlantıyı kesmiş, sivilleri güneye göçe zorlamıştır. Bu durum binlerce ailenin ağır bombardıman altında göç etmesine yol açmıştır.

Uluslararası kuruluşlar 3 Ekim’de de uyarılarını sürdürmüştür. UNICEF, çocuk ölümlerindeki artışı rapor ederken, BM Sözcüsü Stephane Dujarric kadın ve çocukların açlığın en ağır yükünü çektiğini açıklamıştır.

Gazze Saldırılarının İki Yıllık Bilançosu

İsrail ordusu, 8 Ekim 2023 tarihinde başlattığı saldırılarını iki yıl boyunca sürdürmüştür. Gazze Şeridi’nin 365 kilometrekarelik yüzölçümünün yüzde 80’inden fazlası kara operasyonları ve yoğun ateş gücüyle işgal ve kontrol altına alınmıştır. Bu süreçte İsrail ordusu, yasaklı mühimmatların da bulunduğu 200 bin tondan fazla patlayıcı kullanmıştır. Saldırılar, iki yıl içinde Gazze Şeridi’nde 67 bin 173 kişinin ölümüne, 169 bin 780 kişinin yaralanmasına ve 9 bin 500 kişinin kaybolmasına veya enkaz altında kalmasına neden olmuştur.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 7 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze’deki hükümetin Basın Ofisi raporlarına göre, bölgenin yüzde 90’ından fazlası yıkılmıştır. Altyapı, ulaşım, enerji, sağlık ve eğitim kurumları doğrudan hedef alınmış; konut, kamu binaları, ibadethaneler, mezarlıklar ve arkeolojik alanlar ağır tahribata uğramıştır. 268 bin konut tamamen, 148 bin konut ağır hasarlı, 153 bin konut ise kısmen yıkılmıştır.

İsrail ordusunun operasyonları sonucunda yaklaşık 288 binden fazla Filistinli aile yerinden edilmiştir. Zorla yerinden edilenlerin çoğu, dar ve aşırı kalabalık bölgelerde, temel ihtiyaçlardan yoksun koşullarda yaşamaya zorlanmıştır. Birleşmiş Milletler raporlarında, yaklaşık 2 milyon Filistinlinin 73 kilometrekarelik bir alanda sıkıştığı ve bunun “felaket düzeyinde bir insani durum” oluşturduğu belirtilmiştir. İsrail ordusunun saldırıları sonucu ortaya çıkan toplam ekonomik kayıp yaklaşık 70 milyar dolar olarak hesaplanmıştır.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 7 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Can Kaybı ve Demografik Etkiler

İsrail ordusunun 8 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’nde yürüttüğü saldırılar sonucunda toplam 67 bin 173 kişi hayatını kaybetmiştir. Yaralı sayısı 169 bin 780 olarak kaydedilmiştir. Bu kişiler arasında çok sayıda kadın, çocuk ve yaşlı bulunmaktadır. Kaybolan ya da enkaz altında kalanların sayısı ise 9 bin 500’dür.

Gazze Sağlık Bakanlığı verilerine göre, saldırılarda hayatını kaybeden 20 binden fazla çocuğun 1015’i bir yaşın altında, 450’si ise yenidoğandır. 12 bin 500 kadın ve 9 binden fazla anne yaşamını yitirmiştir. Bu rakamlar, Filistinli ailelerin büyük kısmının birden fazla kuşak kaybına uğradığını göstermektedir. Sağlık Bakanlığı ve Basın Ofisi arasındaki istatistik farkları, Bakanlığın yalnızca hastanelere ulaşan cenazeleri kayda alması, Basın Ofisi’nin ise enkaz altındaki vakaları da dahil etmesinden kaynaklanmaktadır.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 3 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Saldırılarda 22 bin 426 Filistinli baba öldürülmüştür. Bu durum, 56 bin 348 çocuğun yetim, 21 bin 193 kadının ise dul kalmasına yol açmıştır. Gazze genelinde 39 bin 22 aile toplu katliamlara maruz kalmış, bunlardan 2 bin 700 aile tamamen yok olmuştur. 6 bin 20 aileden ise yalnızca bir kişi hayatta kalabilmiştir.

Saldırılar, yalnızca doğrudan ölümlerle sınırlı kalmamıştır. İsrail ordusunun uyguladığı abluka, açlık ve yetersiz barınma koşulları nedeniyle 460 Filistinli açlıktan, 17 kişi ise soğuktan ölmüştür. Açlık nedeniyle hayatını kaybedenlerin 154’ü çocuktur.

Abluka koşullarının yarattığı sağlık krizi sonucunda 12 binden fazla hamile kadın düşük yapmış, böbrek hastalarının yüzde 42’si tedaviye erişemediği için yaşamını yitirmiştir. Ayrıca zorla yerinden edilenlerin yaşadığı sağlıksız ortamlarda 2 milyon 142 bin bulaşıcı hastalık vakası kaydedilmiştir. Bunların 71 bin 338’i hepatit olarak rapor edilmiştir.

_{İsrail'in saldırıları altındaki Gazze'de yaşam, 7 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Sağlık Sistemi Üzerindeki Tahribat

Sağlık Altyapısının Çöküşü

Gazze Şeridi’nde sağlık sistemi, İsrail ordusunun iki yıl boyunca gerçekleştirdiği yoğun saldırılar sonucunda büyük ölçüde çökmüştür. Filistin Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Munir el-Burş’un açıklamasına göre, Gazze’de kamu ve özel sektöre bağlı toplam 38 hastanenin tamamı hedef alınmıştır. Bunlardan yalnızca 16’sı kısmen faaliyete geçebilmiş, 22 hastane tamamen hizmet dışı kalmıştır.

Hastanelere yönelik saldırılar sonucunda, 6 bin olan toplam yatak kapasitesi 2 binin altına düşmüştür. İlaç stoklarının yaklaşık yüzde 50’si tükenmiş, tıbbi malzeme stoklarının yüzde 65’i yok olmuştur. Bu durum, sağlık hizmetlerinin neredeyse tamamen felç olmasına yol açmıştır. Ayrıca İsrail ordusu iki yıl boyunca 197 ambulansı, 61 arama-kurtarma ve itfaiye aracını hedef almıştır.

_{Gazze’de cenazeler Şifa Hastanesi’nin avlusuna defnediliyor, 4 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail saldırıları sonucu 38 hastanenin yanı sıra 96 sağlık merkezi de bombalanmış veya ağır hasar alarak hizmet dışı bırakılmıştır. Bu saldırılar, özellikle yaralıların ve hastaların tedaviye erişimini imkânsız hale getirmiştir. Birleşmiş Milletler raporlarında, sağlık sisteminin “çökme noktasına” ulaştığı ifade edilmiştir.

Sağlık Çalışanlarının Kayıpları

Gazze Sağlık Bakanlığının 2025 yılı verilerine göre, İsrail’in 8 Ekim 2023’te başlattığı saldırılardan bu yana 1.701 sağlık çalışanı hayatını kaybetmiştir. Bunların 157’si doktor, 366’sı hemşire, 103’ü eczacı, 254’ü tıbbi asistan ve 611’i idari personeldir. Ayrıca 362 sağlık çalışanı alıkonulmuş veya zorla kaybedilmiştir. Bu kişiler arasında 88 doktor, 132 hemşire, 72 teknisyen ve 47 idari personel yer almaktadır.

Ölen ve alıkonulan doktorlar arasında bölgenin önde gelen sağlık uzmanları da bulunmaktadır. Şifa Hastanesi Ortopedi Bölüm Başkanı Adnan el-Burş, Aralık 2023’te alıkonulduktan sonra Mayıs 2024’te İsrail hapishanesinde hayatını kaybetmiştir. Çocuk cerrahisi uzmanı Muhammed Nimr Gazaat, 12 Mayıs 2024’te Deyr el-Belah’taki hava saldırısında oğlu Yusuf ile öldürülmüştür. Kadın hastalıkları uzmanı İyad er-Rantisi, 17 Kasım 2024’te tutuklu bulunduğu hapishanede işkence sonucu yaşamını yitirmiştir.

Gazze’nin kuzeyindeki Kemal Advan Hastanesi Müdürü Hüsam Ebu Safiyye, Aralık 2024’te düzenlenen baskında gözaltına alınmış ve “yasa dışı savaşçı” suçlamasıyla hapishaneye konulmuştur. Aynı şekilde, Ebu Yusuf Neccar Hastanesi Müdürü Mervan el-Hams, 21 Temmuz 2025’te görevdeyken alıkonulmuştur. İsrail ordusu ayrıca 3 Ekim 2025’te hemşire Tesnim el-Hams’ı kaçırmıştır.

Gazze’deki büyük sağlık tesislerinin tamamı iki yıl içinde saldırıya uğramıştır:

• Şifa Hastanesi, 16 Kasım 2023 ve Mart 2024’te iki büyük baskına maruz kalmış, binaları tahrip edilmiş ve tamamen hizmet dışı kalmıştır.
• Gazze-Avrupa Hastanesi, Ekim 2023’te ilk kez hedef alınmış, Mayıs 2025’te tamamen durmuştur.
• Nasır Hastanesi, Şubat 2024 ve 25 Ağustos 2025 tarihlerinde bombalanmıştır. İkinci saldırıda 22 kişi ölmüş, ölenler arasında 4 sağlık çalışanı ve 5 gazeteci yer almıştır.
• Kemal Advan Hastanesi, defalarca hedef alınmış; son baskında Müdür Ebu Safiyye alıkonulmuştur.
• El-Avde Hastanesi, Kasım 2023’te 18 gün süren kuşatma altında kalmış, üst katları ve ambulansları tahrip edilmiştir.
• Emel Hastanesi (Kızılay’a bağlı), Şubat 2024’te ağır hava saldırılarına uğramış, personeli öldürülmüş veya gözaltına alınmıştır.
• Endonezya Hastanesi, Beyt Lahiya bölgesinde 30 Haziran 2025’te tamamen hizmet dışı kalmıştır.

_{İsrail'in saldırıları altındaki Gazze'de yaşam, 5 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Bilim, Eğitim ve Kültür Alanındaki Kayıplar

Bilim İnsanları ve Akademisyenler

İsrail ordusunun Gazze’de yürüttüğü saldırılarda bilim insanları, akademisyenler ve araştırmacılar da doğrudan hedef alınmıştır. Gazze hükümetinin verilerine göre, iki yıl süren saldırılar boyunca 193 bilim insanı, öğretim üyesi ve araştırmacı öldürülmüştür. Ayrıca yaklaşık 800 öğretmen ve eğitim çalışanı yaşamını yitirmiştir. Bu ölümler, Gazze’deki eğitim sistemini derinden etkilemiş; üniversitelerdeki bilimsel üretim ve öğretim faaliyetleri büyük ölçüde durmuştur.

Gazze Hükümeti Medya Ofisi Müdürü İsmail es-Sevabite, İsrail’in bilim insanlarını sistematik biçimde hedef aldığını ve bu saldırılarla Filistin toplumunun bilgi altyapısının yok edilmek istendiğini belirtmiştir.

Saldırılarda yaşamını yitiren akademisyenler arasında, bölgenin önde gelen bilim insanları yer almıştır:

• Gazze İslami Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sufyan Tayeh, Aralık 2023’te Cibaliya Mülteci Kampı’ndaki saldırıda ailesiyle birlikte ölmüştür.
• Gazze İslam Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Adnan el-Burş, El-Avde Hastanesi’nde görevdeyken alıkonulmuş ve İsrail hapishanesinde hayatını kaybetmiştir.
• Gazze İslam Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dekanı Dr. Nasır Ebunnur, 21 Şubat 2025’te Refah’taki evine düzenlenen hava saldırısında ailesiyle öldürülmüştür.
• Gazze İslam Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Dr. Naim Barud, 25 Ekim 2024’te ailesiyle birlikte yaşamını yitirmiştir.
• Açık Kudüs Üniversitesi Müdürü Dr. Cihad el-Mısri, 29 Ekim 2023’te öldürülmüştür.
• Filistin Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Dr. Ahmed ed-Delu, 19 Ekim 2023’te evine düzenlenen saldırıda ailesiyle ölmüştür.
• Filistin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Dr. Ahmed Ebu Abse, 13 Aralık 2023’te öldürülmüştür.
• Gazze İslam Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İbrahim el-Estel, 23 Ekim 2023’te evine yapılan saldırıda hayatını kaybetmiştir.
• Gazze İslam Üniversitesi Şeriat Fakültesi Dekanı Dr. Teysir İbrahim, 17 Ekim 2023’te ailesiyle öldürülmüştür.
• Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Başkanı Dr. Said ez-Zubde, 31 Aralık 2023’te yaşamını yitirmiştir.
• Gazze İslam Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Öğretim Üyesi Rıfat el-Arir, 8 Aralık 2023’te evine yapılan saldırıda ölmüştür.

Eğitim Kurumlarının Yıkımı

Gazze Şeridi’ndeki toplam okulların yüzde 80’i İsrail ordusunun saldırılarıyla doğrudan veya dolaylı biçimde etkilenmiştir. Toplam 668 okul binası hedef alınmış; 165 okul, üniversite ve eğitim kurumu tamamen, 392’si ise kısmen yıkılmıştır. Eğitim faaliyetlerinin durması, yüz binlerce öğrencinin okula erişimini engellemiştir.

Kültürel ve Tarihi Mirasın Tahribatı

İsrail ordusu, iki yıl süren saldırılarda Gazze Şeridi’nin dini, kültürel ve tarihi yapısını hedef almıştır. Bu süreçte 835 cami tamamen, 180’den fazlası ise kısmen yıkılmıştır. Ayrıca üç kilise birden fazla kez saldırıya uğramış, 60 mezarlıktan 40’ı yok edilmiştir. Gazze Hükümeti Medya Ofisi verilerine göre, bu mezarlıklardan 2 bin 450’den fazla cenaze çıkarılmıştır.

Ayrıca 208 arkeolojik ve kültürel alan tamamen tahrip edilmiştir. Bu alanlar arasında tarihi yapılar, müzeler, arşiv binaları ve dini vakıflar bulunmaktadır. Kültürel mirasın hedef alınması, Gazze’nin tarihi kimliğini ve toplumsal hafızasını büyük ölçüde yok etmiştir.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürüyor, 7 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Medya ve Gazetecilik Sektöründeki Kayıplar

Gazetecilere Yönelik Saldırılar

İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde 8 Ekim 2023’ten bu yana medya çalışanlarını doğrudan hedef almıştır. Gazze hükümetinin açıkladığı verilere göre, bu süreçte 254 gazeteci öldürülmüş, 433 gazeteci yaralanmış, 48 gazeteci ise alıkonulmuştur. Öldürülenler arasında 27 kadın gazeteci yer almıştır. Gazze hükümeti ayrıca, İsrail ordusunun 12 yazılı basın kuruluşunu, 23 dijital medya platformunu, 11 radyo istasyonunu ve 16 televizyon kanalını hedef aldığını açıklamıştır.

Saldırılar yalnızca medya çalışanlarını değil, iletişim altyapısını da yok etmiştir. Beş büyük ve yirmi iki küçük matbaa tamamen yıkılmış, 53 gazetecinin evi bombalanmıştır. Ayrıca basın ve ifade özgürlüğüyle ilgilenen beş sendika ve mesleki kuruluş doğrudan saldırıya uğramıştır. Medya sektöründeki maddi kaybın yaklaşık 800 milyon dolar olduğu tahmin edilmektedir.

Gazze’de, ölüm ve yıkımın ortasında dahi 143 medya kuruluşu faaliyetlerini kısıtlı biçimde sürdürmeye çalışmaktadır. Ancak, bu kurumlar personel kaybı, elektrik ve iletişim kesintileri, sansür ve hedefli saldırılar nedeniyle büyük zorluklar yaşamaktadır.

Öne Çıkan Gazeteciler

İsrail’in medya çalışanlarını hedef aldığı saldırılar arasında birçok uluslararası basın mensubu da yer almıştır.

• Meryem Ebu Dakka, Independent Arabia ve Associated Press için çalışan bir gazeteciydi. 25 Ağustos 2025’te Han Yunus’taki Nasır Hastanesi’ne yapılan hava saldırısında ölmüştür. Aynı saldırıda Al Jazeera kameramanı Muhammed Selame, NBC News muhabiri Muaz Ebu Taha, gazeteciler Husam el-Mısri ve Ahmed Ebu Aziz de hayatını kaybetmiştir.
• 10 Ağustos 2025’te İsrail ordusu, Şifa Hastanesi avlusunda gazetecilerin kaldığı çadırı bombalamıştır. Bu saldırıda Al Jazeera muhabirleri Enes eş-Şerif ve Muhammed Kurayka dâhil altı gazeteci ölmüştür. Şerif, Gazze’deki medya ablukasını aşarak bölgedeki durumu dünyaya duyurmuş; bu nedenle İsrail tarafından daha önce de hedef alınmıştır.
• Haziran 2025’te, Ehli Baptist Hastanesi’ne yapılan saldırıda “Filistin El-Yevm” muhabiri Süleyman Haccac, kameraman İsmail Bedah ve “Şems Haber Ajansı” çalışanı Semir er-Rıfai ölmüştür. Aynı gün daha önce yaralanan gazeteci Yusuf en-Nehhale de yaşamını yitirmiştir.
• Anadolu Ajansı serbest kameramanı Said Ebu Nebhan, 10 Ocak 2025’te “Gazeteciler Günü” sırasında Nuseyrat Mülteci Kampı’nda haber takibi yaparken keskin nişancı ateşiyle öldürülmüştür.
• Kameraman Hasan Hamad, Ekim 2024’te bombardımanda ölmüş; vücut bütünlüğü bozulduğu için yalnızca basın yeleği ve saçlarından teşhis edilmiştir.
• Al Jazeera muhabiri Vail ed-Dahduh’un oğlu Hamza ed-Dahduh ve meslektaşı Mustafa Surayya, Ocak 2024’te Han Yunus’ta gazetecilere ait bir araca yapılan saldırıda ölmüştür. Hamza ed-Dahduh, daha önce ailesinin tamamını Gazze’nin kuzeyindeki bir bombardımanda kaybetmiştir.
• Al Jazeera kameramanı Samir Ebu Dakka, Aralık 2023’te yaralanmış, ambulansların olay yerine ulaşmasının engellenmesi sonucu kan kaybından ölmüştür.
• Anadolu Ajansı foto muhabiri Muntasır es-Savvaf ve kardeşi Mervan es-Savvaf, Aralık 2023’te Gazze’deki bombardımanda ölmüştür.
• Bilal Cadallah, Kasım 2023’te aracının doğrudan hedef alınmasıyla öldürülmüştür; kendisi Gazze’de “Basın Evi” adlı kuruluşun başkanıydı.

Spor Sektöründeki Kayıplar

Gazze hükümetinin Medya Ofisi tarafından yayımlanan verilere göre, İsrail ordusunun 8 Ekim 2023’ten itibaren yürüttüğü saldırılarda 894 Filistinli sporcu hayatını kaybetmiştir. Bu kişiler arasında futbolcular, basketbolcular, antrenörler, hakemler ve kulüp yöneticileri yer almıştır. Ayrıca 292 spor tesisi, stadyum ve salon tamamen yıkılmış ya da kullanılamaz hâle gelmiştir.

Gazze’deki spor altyapısının büyük bölümü, özellikle stadyumlar ve gençlik merkezleri, bombardımanlarda doğrudan hedef alınmıştır. Filistin Futbol Federasyonu, saldırılar sonucunda 184 spor tesisinin tamamen yerle bir olduğunu ve yüzlercesinin ağır hasar aldığını bildirmiştir. Sporun toplumsal hayattaki rolü büyük ölçüde ortadan kalkmış; antrenman alanları, müsabaka sahaları ve spor okulları yok edilmiştir.

İsrail saldırılarında hayatını kaybeden sporcular arasında Filistin’in tanınmış futbol ve basketbol yıldızları da bulunmaktadır:

• Hamdan İmad, 22 yaşında, Refah Gençlik Futbol Kulübü oyuncusudur. 8 Mart 2025’te Refah kentinde düzenlenen insansız hava aracı saldırısında ağır yaralanmış ve birkaç gün sonra ölmüştür.
• Muhammed Şalan, Filistin Milli Basketbol Takımı’nın eski oyuncusudur. 20 Ağustos 2025’te Han Yunus’ta yiyecek ararken İsrail askerleri tarafından vurularak öldürülmüştür. Beş çocuğuna gıda bulmaya çalıştığı sırada, ABD-İsrail ortak yardım merkezinin yakınında hedef alınmıştır.
• Süleyman el-Ubeyd, “Filistinli Pele” lakabıyla tanınan eski milli futbolcudur. 6 Ağustos 2025’te Gazze’de insani yardım almak için toplanan sivillerin bulunduğu bölgeye yapılan hava saldırısında öldürülmüştür. Ubeyd, 24 kez milli formayı giymiş ve kariyeri boyunca 100’den fazla gol atmıştır.

Ağustos 2025’te sporculara yönelik saldırılar artış göstermiştir. Bu dönemde Filistinli güreşçi Ala Refik el-Medhun, futbolcular Ala Cuma el-Havaciri, Mahmud Rafi Şahin ve beyzbol oyuncusu Mustafa Ahmed Tafiş de hayatını kaybetmiştir.

Ocak 2025’te Beyt Lahiya’ya düzenlenen saldırılarda, yardımcı hakem Raşid Mustafa Hamdune, “Beyt Hanun” takımı futbolcusu Şadi eş-Şaar ve “Nuseyrat Hidmat” oyuncusu Muhammed Ebu Zeyd ölmüştür. Aynı yılın ocak ayında, Nuseyrat Mülteci Kampı’na yapılan saldırıda iki kardeş futbolcu Muhammed ve Mahmud Halife öldürülmüştür. Bu kişilerden biri Gazze Hilal Spor Kulübü’nde, diğeri Nuseyrat Kulübü’nde oynamaktaydı.

Ekim 2024’te “Şebab Cibaliya” takımının oyuncusu Mustafa Şahin bombardımanda ölmüş, aynı ay “Hidmet Refah” takımından Raşid en-Nems eşi ve çocuğuyla birlikte öldürülmüştür. Kasım 2024’te “es-Sadaka Kulübü” kalecisi Sacid el-Aruki evine düzenlenen hava saldırısında yaşamını yitirmiştir.

Ekonomik ve Altyapısal Tahribat

İsrail’in iki yıl boyunca Gazze Şeridi’nde yürüttüğü saldırılar, toplamda 70 milyar dolar tutarında doğrudan maddi zarara yol açmıştır. Gazze genelinde 268 bin konut tamamen yıkılmış, 148 bin konut ağır hasar görmüş, 153 bin konut ise kısmen oturulamaz hâle gelmiştir. Bu yıkım, 288 binden fazla Filistinli ailenin evsiz kalmasına neden olmuştur.

_{İsrail saldırıları altındaki Gazze'de su krizi sürüyor, 4 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze hükümetinin verilerine göre, İsrail ordusu iki yıl içinde 247 resmî kurum binasını, 292 spor tesisini ve 208 arkeolojik ve kültürel alanı yok etmiştir. Bu süreçte ayrıca barınma merkezleri, belediye binaları, sivil toplum kuruluşlarına ait yapılar ve dini tesisler ağır hasar almıştır.

Altyapı hedeflerinin tahribi, Gazze’nin temel yaşam sistemlerini çökertmiştir. İsrail ordusu iki yıl içinde 725 ana su kuyusunu imha etmiş, 134 tatlı su projesini hedef almıştır. Bu saldırılar sonucunda suya erişim kesilmiş ve çoğu çocuk olmak üzere 9 bin 400 kişi hayatını kaybetmiştir.

Gazze Şeridi’nde elektrik ve enerji altyapısı da sistematik biçimde yok edilmiştir. İsrail ordusu, 5 bin 80 kilometrelik elektrik şebekesini, 2 bin 285 elektrik dağıtım trafosunu ve 253 bin abone sayacını tahrip etmiştir. Ayrıca 700 binden fazla metre uzunluğunda su şebekesi, 700 binden fazla metre uzunluğunda kanalizasyon hattı ve 3 milyondan fazla metre uzunluğunda yol ve cadde ağı da yok edilmiştir.

Gazze Şeridi’nin ulaşım altyapısının çökmesiyle, hastanelere, yardım merkezlerine ve yerleşim alanlarına erişim neredeyse tamamen kesilmiştir. Bu durum, insani yardım operasyonlarını da engellemiş ve tahliye süreçlerini durdurmuştur.

İsrail ordusunun bombardımanları, sanayi bölgelerinde ve ticaret alanlarında da büyük tahribata yol açmıştır. Üretim tesisleri, atölyeler ve depolar yıkılmış; tarım alanları yakılmış veya kullanılamaz hâle gelmiştir. Elektrik kesintileri ve yakıt ambargosu nedeniyle fabrikalar uzun süre çalışamaz duruma gelmiştir.

Açlık, Hastalık ve Yaşam Koşulları

Gazze hükümetinin raporlarına göre, İsrail, gıda, ilaç, yakıt ve insani yardım girişini sistematik biçimde engellemiştir. Bu durum, bölge genelinde açlık, bulaşıcı hastalıklar ve yetersiz barınma nedeniyle yaşanan ölümleri dramatik biçimde artırmıştır.

_{İsrail'in açlığa mahkum ettiği Gazze'de Filistinlilere yemek dağıtılıyor, 8 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Gazze’de açlık, doğrudan bir ölüm sebebi hâline gelmiştir. İsrail’in gıda girişini engellemesi sonucu 460 Filistinli açlıktan ölmüştür; bu kişilerin 154’ü çocuktur. Yetersiz beslenme, özellikle bebekler, çocuklar ve hamile kadınlar arasında yüksek ölüm oranlarına yol açmıştır. Uluslararası yardım uçuşlarında yaşanan kazalar nedeniyle 23 kişi hayatını kaybetmiş; aşırı soğuk ve barınma yetersizliği sebebiyle 17 kişi, bunların 14’ü çocuk olmak üzere, çadırlarda donarak ölmüştür.

Abluka nedeniyle ilaç, aşı ve medikal ekipman sıkıntısı derinleşmiş; hastaneler ve sağlık merkezleri hizmet veremez hâle gelmiştir. Sağlık sisteminin çökmesiyle birlikte böbrek hastalarının yüzde 42’si tedaviye erişememiş ve yaşamını yitirmiştir. 12 binden fazla hamile kadın düşük yapmıştır. Bu durum, Gazze’nin doğum oranını düşürmüş, nüfus artışını durma noktasına getirmiştir.

Zorla yerinden edilen nüfusun büyük bölümü, suya, elektriğe ve hijyen koşullarına erişimin olmadığı geçici kamplarda yaşamaktadır. Bu koşullar sonucunda iki yıl içinde 2 milyon 142 bin bulaşıcı hastalık vakası kaydedilmiş; bunlardan 71 bin 338’i hepatit olarak tespit edilmiştir. Enfeksiyonların özellikle çocuklar ve yaşlılar arasında ölümcül etkiler yarattığı bildirilmiştir.

İnsani yardım kuruluşlarının verilerine göre, Gazze nüfusunun yüzde 90’ından fazlası açlık sınırının altına düşmüştür. Yakıt ve enerji eksikliği, gıda depolama ve dağıtımını engellemiştir. Fırınların büyük kısmı kapanmış, un, su ve elektrik yokluğu nedeniyle halkın temel beslenme ihtiyacı karşılanamaz hâle gelmiştir.

Dini Kurumlara Yönelik Saldırılar

Gazze Hükümeti Basın Ofisi verilerine göre, iki yıl süren saldırılar boyunca 250’den fazla Müslüman ve Hristiyan din adamı öldürülmüştür. Bu kişiler arasında imamlar, vaizler, papazlar ve dini eğitim kurumlarında görev yapan öğreticiler bulunmaktadır.

_{İsrail’in Gazze’ye saldırılarında ağır yıkıma uğrayan bir cami, 8 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Basın Ofisi Müdürü İsmail es-Sevabite’nin açıklamasına göre, 233 imam, vaiz ve Müslüman din görevlisi ile 20 Hristiyan din adamı hayatını kaybetmiştir. Saldırılar, Filistin toplumunun “ahlaki ve dini otoritesini çökertmeyi” amaçlayan sistematik bir plan çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. İsrail ordusunun hedef aldığı dini figürler, Filistin toplumunun dayanışma, direniş ve kimlik bilincinin temsilcileri olarak görülmüştür.

İsrail’in bombardımanları sonucu 835’ten fazla cami tamamen, 180’den fazlası ise kısmen yıkılmış, ayrıca üç büyük kilise birden fazla kez bombalanmıştır.

Gazze’de öldürülen öne çıkan din adamları arasında şu isimler yer almaktadır:

• Şeyh Yusuf Selame, Mescid-i Aksa Vaizi ve eski Filistin Vakıflar Bakanı’dır. 1997–2007 yılları arasında Mescid-i Aksa’da vaizlik yapmış, Kudüs Yüksek İslam Konseyi Başkan Yardımcılığı görevinde bulunmuştur. 31 Aralık 2023’te Megazi Mülteci Kampı’ndaki evine düzenlenen hava saldırısında ailesiyle birlikte ölmüştür.
• Şeyh Vail ez-Zerd, Büyük Ömer Camii ve El-Mahatta Camisi vaizidir. Ayn Şems Üniversitesi’nde doktorasını tamamlamış, Gazze İslam Üniversitesi ve Kudüs Açık Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapmıştır. 13 Ekim 2023’te evine yapılan saldırıda hayatını kaybetmiştir.
• Şeyh Velid Uveyda, Uluslararası Müslüman Alimler Birliği Filistin Şubesi üyesi ve Gazze Vakıflar Bakanlığı’na bağlı Kur’an Ezberleme Merkezinin Genel Müdürüdür. 12 Kasım 2024’te Gazze’nin Sabra semtindeki evine düzenlenen hava saldırısında ölmüştür.
• Şeyh Nail Mısran, Han Yunus’taki bir çadırda ailesiyle birlikte 30 Mayıs 2025’te düzenlenen hava saldırısında hayatını kaybetmiştir. İnşaat mühendisliği eğitimi aldıktan sonra İslam hukuku ve fıkıh usulü alanında doktora yapmış, sabır ve direniş temalı vaazlarıyla tanınmıştır.

Hristiyan toplum da İsrail’in saldırılarından doğrudan etkilenmiştir. Gazze’deki Rum Ortodoks Aziz Porfirios Kilisesi, Latin Katolik Kutsal Aile Kilisesi ve Evanjelik Baptist Kilisesi defalarca bombalanmıştır. Bu saldırılar, kiliselere sığınan sivillerin ölümüne yol açmıştır. 19 Ekim 2023’te Aziz Porfirios Kilisesi’ne yapılan saldırıda 18’i Hristiyan olmak üzere 20 kişi hayatını kaybetmiştir.

Ayrıca 17 Temmuz 2025’te Gazze kentindeki Kutsal Aile Kilisesi bombalanmış, saldırıda iki Hristiyan din adamı, üç sivil ölmüş, dokuz kişi yaralanmıştır. Kilisede yerinden edilmiş yaklaşık 500 kişi sığınmaktaydı. Kudüs’teki Latin Patrikhanesi, saldırıda Papaz Gabriel Eduardo Romanelli’nin yaralandığını açıklamıştır.